Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 48, 30 November 1922 — Page 8

Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA
ME NA NUHOU O KA MANAWA

AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, NOVEMABA 30, 1922.


	MA KA APUA KE OLA ANA. Mamuli o ka inoino, ka haiki ame ka nahelehele o hai o ke alanui e moe ana mai ka hale kupakako aku o ka mahiko o Paauhau ahiki i kau- hale o na limahana o Kalopa ma- kai ke kumu o ka anehenehe loa ana o ke Kauka Aupuni Clarence Carter, Miss McKillop, ke kahuma'i o ka mahiko o Paauhau, ame kekahi Kepani limahana, e haalele mai i keia ola ana ma ke awakea o ka Poalima o ka pule i hala, elike me ka hoakaka a ka lono kelekalapa uweaolelo o ka loaa ana mai. Ma ke kaa otomobile ka poe i hoikeia ae la e kau ana a e holo ana no Paauhau; i ka hoea ana ma kekahi kee pokole loa o ke alanui he kaa oio ke holo mai ana ma kekahi aoao mai. a i mea e hiki ai ia kaa ke holo mai ua holo aku la ke kaa oio a Kauka Carter ma e kau aua mahai o ke alanui, a no ka pili loa mahai ua kahuli iho la ke kaa i ka aui pali a paa loa keia poe ekolu iloko; o kahi i laki ai ua hooikaika no ke kauka ame ke Ke- pani ahiki i ko laua hemo ana me ko laua eha nui ole, a koe ke kahu- ma'i no kona paa loa ana aole hiki iaia ke oni ae o hemo ai, a e ole kekahi mau kanaka i kiiia aku e hele mai e kokua me kekahi laau mahiki o ka loaa ana aku ma kahi kokoke i kahi o ka ulia, pela oia i hemo ai. O Miss Killops o lakou ka mea i eha, ma ka oleloia ua haki kekahi iwi aoao ona, a hui pu me ka piha maka'u me ka haalulu no ka loaa ana o kela ulia mauwale, ua koikoi loa ia poino i loaa iaia. Ua laweia aku oia i ka halema'i o ka mahiko ma Paauhau a malaila i lapaauia ai. O na wahi o ke kaa i poino o ia kekahi huila hope a pela me ka hale o ke kaa me kekahi mau wahi e ae. KAOHIIA MAMULI O KEKAHI HALAWAI ANA ME KA PILIKIA. Iloko o ka malama o Okatoba i newa aku la ua noiia aku ka Rev. T. Watanabe, o Kakalameka Kale- poni e holo mai i Hawaii nei, a e lilo oia kekahi o na kumu mikanele no ka hana ana mawaena o na Kepa- ni ma Hawaii nei, a ua apono mai oia ia kahea a ka Papa Hawaii. Eia nae, i kulike me ka hoakaka a ka Friend, iaia e liuliu ana me kona ohana no ka holo mai ua ha- lawai iho la kekahi poino nui me ia ohana, ma o ka pilia ana o ke keikikane makahiapo a Watanabe e ke kaa kalaka a make. Malalo iho la o ke aka o ia pili- kia a i lilo ai hoi i pohaku ma ke alahele e kuia ai na wawae o ka mea i makaukau no ka hele mai i ka aina malihini e lawelawe i ka hana i hookauluaia kona holo mai.	HOOKUUIA KA LOIO VINCENT E NA KIURE. Maloko o ka aha kiure o Wailuku Maui, ma ka Poakahi o ka pule aku nei i hala, i hoopuka ae ai na kiure i ka lakou olelo hooholo, e hookuu ana i ka Loio Enos Vincent ka hope loio kalana mua, o ke kalana o Maui, mai kona hihia aku i hoo- piiia ai oia, no ka pili ole o ka hewa iaia. O kona hihia o ka hoopiiia ana o ia no ka lawe i na dala i waihoia aku malalo o kona malu, elike me ka hoopii hoahewa i loaa i ko kiure kiekie, ma ka wa e ninaninauia ana o kona hihia. Maloko o ka hoopii hoahewa e ku-e ana i ka Loio Enos Vincent, e hoakaka ana ia, no kona lawe ana ma ke ano he uku loio, i kekahi waihona dala, i ukuia mai, no ka hooponopono ana i kekahi hihia. o ka Loio A. G. M. Robertson, ka loio ma ka aoao o ka mea hoopiiia, a o W. Frank Cockett, ka hopo ioio kalana, ma ka aoao o ke aupuni. Mahope iho o ka pau ana o na olelo hoonohonoho, ma ka aoao o ka loio o ke aupuni, i kauoha mai ai ka Lunakanawai Daniel H. Case, i na kiure, e hoopuka mai i ka lakou olelo hooholo, uo ka hookuu ana i ka mea i hoopiiia, ua hookoia aku ia kauoha me ka lokahi e na kiure. LEHULEHU NA KEPANI MA'I MA KA HALEMA'I. He kanahiku-kumamaono mau Kepani ma'i o na anolike ole e malamaia mai nei maloko o ka hale- ma'i Kepani i nei manawa. O l^pn hapanui o ia poe ua loaa i ka ma'i numonia, he ma'i i oili ae mai ka ma'i ulalii a i ole mai ka puupuu liilii wela ae. Ua olelo pu ia he hikiwawe loa ka lele o ka ma'i ulalii mai kekahi a i kekahi me ka lilo i ma'i e mako ai, iua e hoohema- hema a makaala ole ia ka malama ana e ka mea i loaa ia ano ma'i, a he lehulehu pu ka oia poo ma'i i loaa i ka ma'i ma ke akepaa a ma ka opu. E pono i na Hawaii e ma- kaala loa i na keiki iloko o keia mau la anu oiai ua wawae mua o ka hooilo ke hookokoke mai nei. MAKE I KA MA'I ULALII. Maloko o ka home o kona iii^p makua Mr. ame Mrs. Umetaro Ea keia ma Kapaakea Moiliili he kaika- mahine na laua o Ayame Faketa ka inoa ka mea i make i ka ma'i ulalii ma ka Poaono o ka pule i hala. Ua hanauia oia ma Honolulu nei, a he elua makahiki kona mau la o ke ola ana, me ekolu mahilu ame ewalu la. Ua puhiia kona kino ma ke Sabati mai, he pule aku nei i hala.

He nui a lehulehu ka poe puhipaka e hele nei maloko o na halepule ma na la Sabati, a ma na manawa e ae, e malamaia ai kekahi mau anaina ano nui, aohe he pilikia iki ke puhi ole lakou i ka paka no kekahi mau hora, e noho ai maloko olaila; a ina no paha he mau hora ka loihi o ke kaa uwila e holo ai, e hiki ana no i ka poe puhipaka ke hoomanawanui me ka pilikia ole, nolaila o ke kumu ku-e ma ka aoao o ka poe puhipaka, no ko lakou papaia aku, he kumu ano ole loa ia; a ke haawi nei keia pepa, i ka mahalo, i na ona o na halekeaka, no ko lakou hookapu ana i ke puhiia o ka paka maloko o kela mau hale hoonanea o ka lehulehu.

KE KALAPU HOAHU KARISIMAKA

A hoea mai la i ka la hope o keia mahina o Novemaba, i pau ai a hoahu ana a ka poe i komo i ke Kalapu Hoahu Karisimaka, o ka Banako o Bihopa ma, a ma ka la 13 o keia mahina ae o Dekemaba, e hoounaia aku ai na kikoo dala, a ka poe i komo iloko o kela kalapu no keia makahiki.

Ina he poe kekahi i nee aku ko lakou noho ana i keia manawa, mai ko lakou wahi mua mai, a i paa hoi maloko o ka pepa hoomanao a ka banako, ua makemakeia lakou e hoike koke ae i ko lakou wahi hou e noho nei, i pololei ai ka hoouna ana aku i ka lakou mau kikoo dala, aole hoi e kakali wale, a hala kekahi manawa.

Mamuli o keia kalapu hoahu, ua hoopomaikai loa ia aku he heluna nui o na kanaka Hawaii, ma o ka loaa ana ia lakou he huina (iala mahuahua, ma ka pau ana o keia makahiki, e lako ana hoi lakou i na dala, no ke kuai ana i kekahi mau mea kupono no ko lakou ohana, iloko o. keia mau la kulaia aku o kakou, ka mea i loaa ole i kekahi heluna nui o na Hawaii, i na makahiki aku nei i hala.

Ua pomaikai maoli kekahi poe o kakou, ma o keia kalapu hoahu Karisimaka la, mailoko mai o keia kalapu i loaa ai ia lakou he mau waihona kaokoa no lakou iho, a ma o kela mau waihona la, i hiki ai ia lakou ke kuai i mau home no lakou e noho ai i keia la.

O ka mea i maikai ai o ke komo ana iloko o keia kalapu,

o ia no ka hiki ole e unuhi, ke makemake ae i (iala, no kekahi mau pilikia kokoke loa, aia wale no ka loaa o kela mau dala i hoahuia, ahiki i ke kokoke ana aku i na la, e pau ai ka makahiki; oiai hoi, ma na hoahu e ae, ua hik; i ka mea hoahu ke unuhi i na manawa apau e makemakeia ana, ua pono no ia ano hoahu, he mea ia e kalaia ae ai na pilikia i ka wa kokoke, o ka nele loa no, i ka hoahu ana i ke dala ma kekahi ano, o ka mea pilikia ia, he hoaa me ka nele, ke ukali aku ana mahope o

ka poe i hoohemahema i keia hana maikai.

KA MAKE IWAENA O NA BEBE MA HAWAII NEI

He mea hookahaha i ko kakou noonoo, ka hoomaopopo ana, aia he heluna nui o na bebe malalo o hookahi makahiki, i make maloko nei o keia Teritore, i ka makahiki e pau ana, ma ka la 30 o ka mahina o Iune o keia makahiki, i kulike ai me ka hoike a ka papa ola Teritore, he huina make hoi, i loaa ole mai i na kulanakauhale nunui ma Amerika.

He hookahi kumu i hoomaopopoia no keia heluna make kiekie loa iwaena o na bebe liilii, o ia no ka hemahema ame ka ike ole o na makua, i ka malama ana i ka wa liilii, me ka hoohemahema maoli ia o kekahi mau hana hoopakele i ko lakou mau ola.

O ke kupono ole o na meaai i ke kulana o na bebe, kekahi kumu o ka pilikia, a hui pu iho no hoi me ka noho naaupo o na makua, me ka lawe ole i na kauka, a hanai ole i kekahi mau laau kupono, pela iho la i loaa ai keia make iwaena o kekahi mau bebe.

Eia me kakou iloko o keia mau la, kekahi mea ike a makaukau i ke ano o oa meaai, ame ka malama ana i na bebe i ka wa liilii, e kau aku ko kakou manaolana, e lilo kona hoea ana mai, i mea e loaa ai ka naauao i ko kakou poe ma Hawaii nei, no na alahele apau e hoopakeleia ae ai ko kakou poe keiki liilii ma keia mua aku.

Eia me kakou na komisina limahana i hoounaia mai e ka ahaolelo lahui, no ka huli ame ka noii pono ana i ke kulana o ka ninau limahana ma Hawaii nei. He mau lala wale no keia no kekahi mau hui uniona ma Amerika Huipuia; ke manao nei nae keia pepa, aole e lilo ko lakou pili ana me kela mau hui uniona, i kumu e kapae ae ai lakou i ke kupono o ka Hawaii nei koi, no na limahana maiwaho mai, ma o na mea oiaio a lakou e noii pono aku ana no ko kakou mau mahiko.

Ma na hoike i loaa mai i keia keena, ma na tikiki e hiki ai

i ka lehulehu ke komo e ai, ma ka ahaaina a na Demokarata e haawi ana ma ka Poaono, ka la 9 o Dekemaba ae nei. He hana naauao kela, aole paha no ka manao e hoonele aku i kekahi poe, i ka pono e ai ma kela ahaaina, aka i ole ai e piha kela ahaaina, me ka poe o na lahui e, ka poe i kuleana ole i ka ahaaina i hoomakaukauia.


	Nuhou Kuloko Ina aole e loaa ana na kuia, alaila e hoea mai ana ka Elele W. P. Jar- rett ame kana aliiwahine no Hono- lulu nei, ma ke kakahiaka o keia Poaono iho. E alawa ae e na Demokarata o ka mahele 12, apana 5, i ka hoolaha e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa, no ka hoea ana ae ma- loko o ka Halehui o na Poola. He la ai pelehu keia no na haole, he moa ka kekahi poe Hawaii o keia la, a o ka poe hanai puaa no hoi, e moe ana no ka ihu o ka puaa, no ka hoomaikai a hoalohaloha ana i ke Akua. Ua hookomo mai nei o J. W. K. Kakelamaluikaleo he nane, a keia pule ae e hoopukaia aku ai, no ka pomaikai o ka poe huli nane ame ka lehulehu o ka poe heluhelu o ke Kuokoa. Maloko o ka hale kiionioni Bell Theater, ma Kakaako, e haawi ae ana ke Kalapu Hawaii Holomua o na wahine o Kewalo ame ke alanui Hustace, he hoikeike tabalo, ma ka po o ka la 14 o Dekemaba ae nei. Ma ka mokuahi Sonoma, o ka haa- lele ana iho ia Honolulu nei, ma ka hora elima, o ke ahiahi o ka Poa- lua aku la i hala, i huli hoi aku ai o Mr. Ben Bruns no Kapalakiko, kela haole nana e hoolaha nei i ka laau B. B. C. I ka holoholo ka meakakau o Ma- kalei, ilalo o Waimea, Waialua, ma ka la 18 iho nei o keia mahina, a ma ka Poakahi nei, i huli hoi mai ai oia no keia kulanakauhale me ka piha hauoli, no na la ana i honi aku ai i na ea o na kuaaina. Ma ka Poaono, ka la 9 o ka ma- hina ae nei o Dekemaba, e malama- ia ai ka paina luau nui a na De- mokarata, no ka lanakila i loaa i ka Elele W. P. Jarrett, ua manaoia, ma kekahi o na uwapo ae nei kela ahaaina e malamaia aku ai. Ua hoololiia ae nei ka manawa hana o na limahana o keia halepa'i, mai ka hora ewalu mai o ke kakahi- aka, e hoomaka ai, a i ka hapaha i hala o ka hora ehiku, a e pau ana hoi ka hana, ma ka hora eha o ke ahiahi, aole ma ka hora elima elike me ia mamua aku nei. Ma ka luakini o Kawaiahao ke ana- ina haipule hoomaikai a hoalohaloha i ke Akua, e malamaia ae ai ma keia kakahiaka, e hoomaka ana ma ka hora eiwa me umi-kumamalima mi- nuke, e hoea ae ana ka bana puhi- ohe maloko o ka pa o ka luakini no ka paani ana ma kela kakahiaka. Ma ka Poalua iho nei, ka la 28 o keia mahina, ka la i hoihoiia mai ai ke ea o Hawaii nei, ua hooma- naoia ae kela la, e na lala o ka Ahahui o na Mamakakaua, ma ka home o Mrs. F. M. Swanzy, ka moo- puna a Kauka G. P. Wilder, kekahi o na kuhina i ke au o ka Moi Ka- mehameha III. No ka hoike ana ae i na mahalo ame na hoomaikai i na mana koho, no ka loaa ana iaia o ka lanakila, ma ke kau koho baloka aku nei i hala, oia kekahi o na lunamakaai- nana Repubalika, no ka apana elima, e hoikeike aku ana ka Hon. E. K. Fernandez he mau kiionioni me ka uku ole mauka ae nei o Kalihi ma keia mua iho, ma ka manawa e loaa mai ai kana mikini hou. HE IWAKALUA MAU KINI OPI- UMA I PAA I KA HOPUIA. He iwakalua mau kini opiuma maikai loa no lakou ka waiwaiio i kohoia aia ma kahi o $2000 i paa i ka hopuia e na makai o ka oihana kukeawa ma ka auwina la Poakahi nei, maluna o ka Mokuahi Pereside- na Pierce, ma ka manawa o ia moku e pili ana ma ka uwapo 7. Elua mau luina o ia moku me hookahi kanaka Hawaii i paa pu ae i ka hopuia mamua iki iho o ka manawa e holo aku ai o ia moku, "mamuli o ka loaa ana aku o na kini opiuma i hunaia iloko o ko lakou mau poli. O kekahi mau kini opiuma iloko o ka poli o ke kanaka Hawaii ka loaa ana aku i kona manawa i iho mai ai mailuna mai o ka moku no- luna o ka uwapo, a o ke koena iho o na kini opiuma iloko o ka lole o na luina kahi i hunaia ai. Ua paaia keia mau kanaka e na luna kukeawa malalo o ka bela $2500 pakahi. Malalo o ka Gilbert McNichalI, ka hope lunakukeawa, hookele ana i paa ai keia mau kini opiuma ame na ka- naka ekolu i ka hopuia.	Nuhou Kuwaho LADANA, Nov. 28,— O na luna aupuni mua o ka aha kuhina o He- lene i hoahewaia ua hookoia aku ka make maluna o lakou elike me ka hoakaka a kekahi lono keleka- lapa o ka loaa ana mai ma ke ahi- ahi loa o keia la mai Athens mai. Ua olelo ka pohai o na luna aupuni Pelekane e kauoha koke ia aku ana ke kuhina Pelekane e hoi mai ke Kapitala Helene mai. MIMEAPOLIS, Nov. 26.— Ma ka ke Kenerala J. J. Pershing haiolelo i keia la ua noi mai oia i ka lahui, "e nana i ke anu, na naea oiaio paakiki ma ka helehelena a aole hoi e. hoopoina i kona mau aie iloko o ka manaolana makapo ana aole e komo hou aku ana kakou iloko o ke kaua e hoohanaia ai na lako kaua." ST. LOUIS, Nov. 26. — Nahaha na puka aniani i na hoonaueue olai, naueue na hale a helelei na puka uwahi mai kaupoku iho maloko o St. Louis, ma ka hapa hema o Ilinoi a ma ka hapa komohana o Keneteku- ke aneane ma ka hora eiwa o keia ahiahi. LOAA KA OKOLEHAO ILOKO O KA PAHU HAU. Maloko o kekahi pahu waiho hau, i loaa aku ai i na makai hookapu waiona, he mau omole okolehao le- hulehu i wa-hiia i ka pepa, ma ke ano pulapu, e manaoia aku ai he hau oloko, ma ka Poalima aku la i hala, a paa mai i ka hopuia he Kepani nona ka inoa o Ueji, ma Kamoiliili, ma kahi kokoke i ke kahua kinipopo. Ua loaa ka hoohuoi i na makai hookapu waiona, no ke kuaiia o ka waiona maloko o ka hale o kela Kepani, no ia kumu, ua komo aku la lakou e huli. E ku ana kekahi pahu waiho hau, me na omole wai- momona he nui iloko, aia hoi malalo loa o kela mau omole, he mau puolo pepa lehulehu, i ka wa i ninauia aku ai ka mea maloko o kela mau puolo pepa, o ka pane a Ueji, he mau puolo pepa ia i wahiia ai ka hau. Haha aku la nae na makai hoo- kapu waiona i ka omole waimomo- na, aole he hu 'ihu 'i elike me ke ano o na omole i waihoia iluna o ka hau, nolaila laweia ae la na omole waimomona a waiho iwaho, a i ka loaa ana aku o na puolo pepa, eia ka he omole okolehao koloko, o ka paa iho la no ia o kela Kepani i ka hopuia. NA MARE. Ed. K. Nainoa ia Mary K Fuller, Nov. 16. Albert C. Ching ia Mary Jone, Nov. 18. Benj. K. Campbell ia Katherine Kamano, Nov. 18. Samson Akiona ia Sarah Huihui, Nov. 26. NA HANAU. Na Thomas Gould ame Adeline Kauhane, he kaikamahine Nov, 19. Na Wm. Kapahi ame Alice Hoo- maha he keikikane, Nov. 20. Na Joseph McGowan ame Pauline Paiaina, he keikikane, Nov. 23. NA MAKE. J. Kupihea Kahaunaele, ma Kuwi- li Nov. 22. Kopa (he bebe) ma ka halema'i Moiwahine, Nov. 23. Minnie Akana, ma ka Halema'i Moiwahine, Nov 23. Maryann K. Keliikoa, ma ke ala- nui Kinau, Nov, 24. Sarah Gonsalves, ma ka Halema'i Moiwahine, Nov. 25. Solomon Meheula, ma ke alanui 2, Kaimuki, Nov, 26. Robert Akaka, ma ke alanui Houghtailing, Nov. 26. Julia Kaalekahi, ma ko alanui McCandless ame Auld, Nov. 26. Joseph Paiaina, ma Kapalama, Nov. 27. Samuel L. Kanekoa, ma ke alanui Keawe, Nov. 27. Ua haalele mai i keia ola ana o William Aylett, kekahi o na keiki kahiko iloko o ka bana Hawaii, i kaahele aku hoi i Amerika, i ka wa o ke au Moi, a o kekahi hoa no hoi o ka ahaolelo kuloko iloko o kekahi maa makahiki i hala aku, a o ke- kahi hoi o na alakai ikaika o ka aoao Repubalika. Ua loaa hoi iaia ka ukuhoomau mai ka bana Hawaii mai iloko o keia mau makahiki i hala iho la. Ua haalele iho oia i na keiki he nui e u aku nona ma keia ao. HALE O NA ALII O HAWAII. (Ahahui Poo) E malamaia ana ka halawai ku- mau o ka (Ahahui Poo) o ka Hale o na Alii o Hawaii, ma ka Phoenix Hall, i keia Sabati iho, Dec. 3, 1922, ma ka hora 2. p. m. Ma ke kauoha a ka Iku Hai: W. J. COELHO, Iku Kau. 6532— Nov. 30.

KA LA HOOMAIKAI A HOALOHALOHA I KE AKUA

Ua hoea hou mai kakou i kekahi o na la ano nui iloko o ko kakou ola ana, o ia ka la i hookaawaleia ae no ka hoomaikai ana aku i ke Akua, o ia no keia Poaha.

Ma keia la, e waiho aku ai kakou i na hana maamau i kamaaina ia kakou i ka lawelaweia i kela ame keia la, a e hoohuli ana ko kakou noonoo, ma na hana e hoike ana i ko kakou mahalo ka hoomaikai ame ka hoalohaloha ana aku i ke Akua, nona ke ola ame na pomaikai o keia ola honua ana.

I ka hoohuli ana aku i ko kakou noonoo ihope, i ko kumu o ke ala ana mai o ka hana hoomanao i kekahi la o ka makahiki, no ka hoomaikai ame ka hoalohaloha ana aku i ke Akua, mamuli mai no ia o ka manaoio o na kanaka paionia Amerika, aia he Akua i ka lani, a mai ka lokomaikai mai o ke Akua, i hooloihiia mai ai ko lakou mau ola, a i hoopomaikaiia mai ai hoi lakou, ma ka hooikaika ana e mahi i ka aina.

Ua hoike mai kela poe paionia kahiko o Amerika i ko lakou manaoio i ke Akua, me ia manaoio, i imi aku ai lakou i na pomaikai, ma ka hana a ko lakou mau lima e lawelawe ai;

o ka mea i ikeia, i ka wa i hoohua mai ai ka honua, i ka lakou mau meakanu; ua hoopihaia aku lakou me na manao hoomaikai, mamuli o ka ike maopopo ana o ke Akua, ka Mea nana i haawi mai ia mau pomaikai.

Ua hookaawale ae lakou he hookahi la iloko o ka makahiki,

i la e hoakoakoaia ai na huaai, me ka malama ana i anaina haipule. a haawi aku i na hoomaikai ana me na manao lokahi i ke Akua a lakou i manaoio ai, ua ikeia ke kupono maoli o ka hana a kela poe. ma o ka hanaia ana he kanawai e ka ahaolelo lahui,

e hookaawale ana i ka Poaha hope o ka mahina o Novemaba,

i la no ka hana hoalohaloha i ke Akua, apuni ka uniona.

No na pomaikai mai i loaa, ma o na hua la o ka mahi ana i ka aina, ke kumu o ke ala ana mai o kela manao hoomaikai iloko o na kanaka Amerika kahiko, i keia la; ua lilo ia i kumu alakai no kakou; aole nae, no ko kakou lilo ana i poe kanaka mahi i ka aina. aka mamuli o ko kakou ike ana iho he hana kupono ia, i kulike me ko kakou ola Kristiano ana, iloko o keia au malamalama o ka honua nei.

Aole no nae keia he hana malihini i ka lahui Hawaii; eia wale iho nei no ka pahola ana mai o ka hoomanao ana i ka Poaha hope o ka mahina o Novemaba, i la hoalohaloha; mamua loa aku o ia manawa, he hana maa no na keia lahui, ka hoomamao ana i ke Akua, elike me ka na kanaka paionia kahiko o Amerika i hana ai.

I ka hoihoi pono ana mai nae i keia hana hoomaikai a hoalohaloha i ke Akua, ia kakou o keia la; aia i'o he mau kumu kupono loa ma ko kakou aoao e hoomaikai aku ai i ke Akua; ina aole. mamuli o ko kakou lilo ana i poe mahi i ka aina, no ka mea aole o kakou mau aina mahiai; aka no ko kakou ike iho : -. '.ia nui maoli na pomaikai i loaa ia kakou ma na ano lehu-lehu ka mea hoi i loaa ole i ko kakou mau hoa lahui, ma na ^.- . - ' -e o ka honua nei.

Iloko o keia makahiki holookoa ua hoopomaikai nui ia mai k- kakou poe mahiai, mamuli o ka holomua o ka lakou mau '- -"-nn3 mahiko. ka mahi halakahiki, ame na oihana mahiai no ^'-i::. Ma na oihana hoopukapuka waiwai, ua halawai no ko '-.-'-: u poe iloko o ia mau oihana, me na haawina o ka holomua; :- k.! hapanui ae o kakou e noho nei ma keia Teritore, e lawe- '.-.".--- ^-n ma na hana like ole; ua loaa pu no ia kakou he ma-" , ::.! pomaikai; a maluna ae o na mea apau, e hauoli like

' ..'-: :. no ka mea ua auhee aku na hana hoopilikia a hookau-.-.-'- i ka noonoo mai o kakou aku; o ka hauoli ame ka hoo-: -n:. ka i loaa ia kakou; aole na ma'i ahulau, ka wi, ka wai-' -;-.-" ame ke kaihoee maanei, nolaila ua kohu pono ka manao ]-' ---:-.: i.--kni a hoalohaloha i ke Akua, ma ko kakou aoao; he hoo-maikai hoi a kakou e hoike ae ai me na manao kui'o, mailoko mai o ko kakou puuwai, aole hoi ma ke ano hookamani, o ke ano hoikeike no ka mahaloia mai.

E malama ana na luakini o kakou, he mau anaina haipule hoalohaloha i ke Akua ma keia la, e hoakoakoaia ae ana na hua-?.-.. ina ua loaa mai ia mau mea ma ke kanu maoli ia aku e ko kakou poe iloko o ka honua; e kuaiia aku ana na huaai, mai na halekuai mai no keia hana; he mau hana maikai no ia, aka o ka hana oi aku o ke pookela, o ia no ka malamaia o kela mau anaina haipule, me ka manaoio maoli iloko o kakou, mamuli wale no o ke aloha ame ka lokomaikai o ke Akua, i loaa ai ia kakou ke ola, na pono ame na pomaikai.

O ka hoomaikai a kekahi poe o kakou ma keia la, o ia no ka malama ana i na hana hoohauoli, a mau hana lealea; aole no he pilikia o ia mau hana; o ka mea nui, e hooliloia kekahi manawa, ina no ia he manawa uuku loa, e kulou ai ke kanaka ilalo, a waiho aku i kekahi hoike ma o na hua pule la i ke Akua no kona noho aie i na mea apau mai Iaia mai, ana e hauoli nei i keia la.

He mea liilii loa ka hoomakaukau ana i kekahi mau meaai, a mau mea hoikeike e ae paha, me ka manao, ma ia mau mea e hoikeike ai i ko kakou mau manao hoomaikai i ke Akua; o ka mea nui o ia no kela hoike oiaio loa iloko o ko kakou naau, ua Ioaa mai na mea apau e oluolu ai ko kakou ola ana, a e hoohauoli pu ia ai no hoi kakou, mamuli wale mai no o ka loko-

maikai ame ke aloha o ko kakou Makua Lani.

HOOKAPUIA KE PUHIPAKA ANA

E haawiia na hoomaikai ana i ka Lunakiai Eben Low o ka papa lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, no kana mau hooikaika ana e hookapuia ke puhipaka ana maloko

- na halekeaka o keia kulanakauhale. Oiai nae, aole i hookoia i: na iini. e hana maoli ia kekahi kauoha kanawai e hookapu ana i ke puhiia o ka paka, maloko o na halekeaka, aka oia ke kumu mai nona kela manao; a ua apono aku na ona o na halekeaka ia manao, ma o ka lawe ana ae i ka mana iloko o ko lakou mau lima a hoopuka mai la i ke kauoha, aole e puhiia ka paka maloko o kekahi mau halekeaka.

E hoomaka ana mai ka la apopo aku, ka la 1 o ka mahina

o Dekemaba, ua hookapuia ke puhi ana i ka paka maloko o na halekeaka Princes, Hawaii ame ka Liberty, aole nae keia mamuli o ko lakou manao wale no, aka mamuli o ka makemake o kekahi mahele nui o ka poe puhipaka.

He oiaio, aole he mau kumu e ae o ka lehulehu i hele ai maloko o na halekeaka, e nana ai i na kiionioni, a i na hana keaka paha, no ko lakou makemake maoli no e ike ia mau mea; me ka lilo ole o ka aeia mai o ke puhipaka, i hapa no ka lawa :---:-.o o kela makemake o lakou e hele ma na halekeaka i ka po.

Aole paha he hewa maoli ke puhipaka ana, maloko o na halekeaka, aka he nanaina maikai ole ke nana aku, i ka pohina o na halekeaka i ka uwahi, me ka hohono paka; a he hana ku ole

i ka rula ina he makee ko kakou i ke kulana maemae o ko ka-!-. -u mau halekeaka, a pela hoi ke kulana o ka poe e hele ana maloko olaila, ke puhiia o ka paka, oiai he poe puhipaka ole ka hapanui o ka poe hele mau i na halekeaka.

O kekahi kumu maikai a kupono loa, ma keia hookapuia - :-.-. o ke puhipaka ma na halekeaka, o ia no ka lawe ana ae i " kulana makaala, mai ka pauahi mai; aole paha no ka ma-: . -i. e pau i'o ana na halekeaka i ke ahi, ke puhiia ka paka; : . he hana naauao loa ka lawe ana ae i na keehina palekana . , ..::. mai na uiia poino pauahi mai.

Ke olelo nei ka poe puhipaka, e pau ana ko lakou hele ana

- -ko o na halekeaka e hookapuia ana ko lakou puhi ana i ka --,;!;:;: ina o ka mea oiaio ia, alaila aole no na kiionioni ko lakou 1 ---ni o ka hele ana i na halekeaka, aka no ko lakou manao, -...laila wale no e hiki ai ia lakou ke puhipaka, aole hoi ma na wahi akea, a ma ko lakou mau home ponoi iho.

O ka maikai o na kiionioni, o ka maikai o na hana keaka, o : kumu nui wale iho la no ia nana i kono mai i ka lehulehu, me ka nana ole ia ma ka poe puhi paka a puhi ole paha, e hele maloko o na halekeaka, a b ka inoino o na kii, pela iho la e piha ole ai na halekeaka, aole no ka ninau puhipaka.

KOMOIA KA HALEKUAI MA KA-
MUELA, E KA PIKO PAUIOLE.

Ma ka hoike i loaa ae i ka oihana makai o Hawaii ma Hilo a i hoea loa mai hoi ia lono i ke kaona nei, ma ka po o ka Poalima aku la ka i hala ua komoia ka halekuai o ka Parker Ranch ma Kamuela, Waimea, a laweia kekahi mau waiwai mailoko aku o ia halekuai mamuli o ka loaa ana o ka puka e komo ai iloko i ka poe aihue. O na waiwai i laweia mawaho ae o na waiwai e ae, he mau lolewawae, he mau palemai hoopumehana huluhulu, he mau pahi, pahi umiumi, ka paka kikalika ame kekahi mau mea e ae.

Aohe i paa ka mea aihue a poe aihue paha i ka hopuia he mau Pilipino nae ekolu ka poe i hoohuoiia mamuli o ko lakou ikeia ana he poe malihini loa ma ia wahi a ua ike ia hoi lakou ma ia wahi ma ka Poalima a ma ia po iho no ke komoia ana

o ka halekuai.

EKOLU LA HOOMAHA O NA KEI-
KI I KEIA PULE.

Ekolu la hoomaha e loaa ana i na keiki o na kula aupuni o Oahu nei.

i keia pule. Ma ka la i nehinei he
halawai ka ka Ahahui o na kumu-
kula o ka noho ana a po ia la ma-
loko o ka Missiona Memiriala Hall,
a no ia halawai i paniia ai na kula.
Ma keia la hoi he la kulaia, ka La
Hoomaikai i ke Akua no na pomai-
kai he nui i loaa i ke kanaka, i na
kanaka a i na lahui apau, a ma
ka la apopo he la kulaia ia no '.;
kula elike me ka haawina i maa
mau i na kula aupuni o Honolulu
nei, a ma keia Poakahi ae Dekema-
ba 4, wehe hou ia ai na kula.

HALAWAI.

Ua makemakeia na Demokarata o ka Mahele 12, Apana Elima, na Kane ame na Wahine, e hiki ae ma ke Poola Hall, Holokahana Lane, Poalima, Dekemaba, 1, 1922, hora 7:30 p. m., no ka noonoo ana, ame ka haawi ana aku i na kikiki no ka Paina Luau Nui, e malamaia ana e na Demokorata ma ka Poaono, Dekemaba 9, 1922.

Ma ia halawai e hoomaopopoia
aku ai kahi e malamaia ai o ka
Luau. Kono pu aku i na Demokara-
ta i maopopo ole, i loaa ke tikiki.
SAM KAHAULELIO,

Hope Peresidena.
WILLIAM KEAHI,

Kakauolelo,
6531—Nov. 30.

HOOLAHA.

Ke kouohaia aku nei na lala apau o ka Hui Kokua ame Manawalea o na Poola, e akoakoa a o hoea kino ae ma ko oukou hale halawai ma Poola Hall, Holokahana Lane, Alanui Kula ame Liliha, ma ka halawai kumau o ka Poakahi, Dec. 4, 1922, hora 7:30. p. m., no kekahi mau kumuhana ano nui o ka Ahahui. E hoolohe i keia! Ma ke kauoha,

GEORGE K. KANE,

Kakauolelo Moolelo. JESSE ULUIHI,

Peresidena.
6531—Nov. 30.