Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 50, 14 December 1922 — KE KALAIWA ANA AME KONA ANO. [ARTICLE]

KE KALAIWA ANA AME KONA ANO.

(Kakauia e Kawaikaumaiikamaka okaopua.) (Hoomauia mai.) O kekahi ano waa i kalaiia, o ia no ka waa i hanaia i ka waa no kona mau laau moo; e hanaia ana no iuka o ke kuahiwi, a kohu laau moowaa maoli. A o ka maikai a pololei mai i ke kuahiwi, pela no e maikai ai ke hana i kahakai. O ka oi loa aku keia o ka waa helu ekahi o ka paa, oiai, o kona mai moo he maloeloe mai imua a hala ihope; a aia wale no mamua a mahope na laau maka, i kapaia manu waa, a i kapaia aku kekahi inoa a ka poe kalaiwaa ku-pe. He waa luhi ole keia i ke kapili kaele ana i kahakai. I ka wa kahiko, he hana luhi a inea keia o ka hele huli ana i ka nahele i moowaa, a i mau maka no ka waa. He laau kolea, ame ke kawa-u na laau e huli ai. A o keia mau laau, he mau laau maikai keia o ko laua ulu ana a loloa me ka nunui kupono a pololei no hoi, a o keia no hoi na laau e huliia ai i mau kua kuku kapa a ka poe wahine o ka wa kahiko. Kekahi loina no ka laau koa waa. Ina i loaa i kekahi kanaka ka laau koa waa i kanahele, a ua oki oia a no ka momona kea, a ua hoopau oia i kona oki ana, a he mau makahiki ka loihi o ke ku ana a loaa i kekahi, aole oia e oki ana e iho ana oia i kahakai e ninau i ka mea nana ka laau. I ka ninau ana o ka mea i loaa ai o keia laau, a i hoike mai kekahi i kana hoailona elua ana maka ko'i, aia ma ka aoao hikina ame ke komohana, ame na laau e ae e kokoke mai ana malaila, a ua kuniia no nae i kekahi o ia mau laau kekahi maka koi, alaila, ua maopopo loa nana i'o no ia laau. He rula keia mai ka wa kahiko loa mai ahiki no i kela wa, Koe wale no ka laau ua loaa i kekahi, aole oia i ma-ka, a iho oia i kahakai e olelo ai, ua loaa iaia kekahi laau nui maikai. A i ka loaa ana i kekahi mea a okiia, aole ia i pili i na loina kalaiwaa. Eia no keia loina no na laau waa. I noho oe i ke kuahiwi a i lohe oe i kekahi leo po-ha ko'i ma ka hikina paha, a i ole ma ke komohana paha, i ka po, he haawina laki ia nou. E ala ae oe, a e hele pololei ma kahi au i lohe ai i ke kani o ke ko'i, a e loaa no ia oe he iaau nani ame ka maikai. Aole no e pau ia mau hana ahiki i keia la, a mau aku. Eia keia loina no na laau koa waa. 0 ka laau e ku pololei ana, a mana elua lala ma ka hikina paha, ame ke komohana paha, ua kapaia aku ia laau waa he hi-u-awa. O ka laau e kupololei ana a manamana ekolu lala a eha, ua kapaia aku ia laau e ka poe kahiko, he huhui. O ka laau e ku pololei ana a lilo ma ka laula ke palahalaha, ua kapaia aku ia laau he ku-palaha. O ka laau e ku pololei ana a nui pu'ipu'i, aole loihi loa, ua kapaia aku he no'u (poupou). O ka laau e ku pololei ana a ano lapalapa no mamua a mahope, he ku-keelewaa. O ka laau e ku pi'o ana, ua kapaia aku he iho ole. O ka laau e ku pololei ana, a moe pololei iwaho kona lala i ka hikina komohana, akau ame ka hema, he lala kamahele ia. I kou wa e oki ai oe i keia ano laau, ma kahi a keia lala e moe ana, malaila no e hina ai keia laau. O keia mau mea i hoikeia ae la maluna he mau inoa ia i kapaia no ke ano o ka laau. Elua no mea ano nui, o ia hoi, na laau koa au e kii ai e oki. Oiai, aia i keia mau laau au e oki ai, e ike ai oe i ka waa maikai, a maikai ole. O ka ili o kekahi laau he eleele, a ua kapaia aku ia laau he ma-ua. O keia ano laau he ano uaua a oolea oe ke oki. Ahe awiliwili ka i'o o ka laau imua a ihope; a he waa hana nui keia; oiai no nae ua ike mua no oe i kona ano; a no kona maikai wale no kou kii ana e oki. A ua kapaia aku ka i'o o keia laau, he i'o ohia no ka eleele ame ke kaumaha pu. Aole e pau ke kaumaha o keia waa ahiki i kona nahaha ana, a o ka lua o ka laau koa he keokeo kona ili, a he nani no oe ke nana aku. O keia laau ua kapaia he kaekae, he laau mama loa keia o ka hana ana, aole wiliwili kona i'o, a ua kapaia aku ka i'o o keia laau he lau-maia. He memele kona i'o he kohu lau maia no ke pulu i ka ua, he mama loa keia ano waa, a he lana hoi ke paa i ke kapiliia a hoolanaia i'ke kai; a e malama loa oe; no ka mea, he moekahi ka iʻo o o ka laau. (Aole i pau.) — TOKTO, Dec. 10.—Na kekahi ola'i 1 hoonaueue ae i ka Anemoku Shimabara, ma ka Mokupuni Kinahiu, i pepehi i kekahi poe he 22 i keia la, 0 ia ka mea i hoolahaia ae i keia la. L ; a hoike pu ia mai ka hoonaueue ana a ke olai mai Aomori ame Hakodate mai, ma ka akau. Aohe nae he moolelo i hiki e loaa mai. 0 ka a ana a ka pele ma ka luapele o Mauna Aso ka i ukali pu mai me ke olai. Ua auhee aku na kanaka o Bhimabara no Nagasaki. oke olai ma Shimabara ka oi aku o ka ikaika 1 ikeia mai ka 1913.