Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 51, 21 December 1922 — Page 2

Page PDF (1.72 MB)

NUPEPA KUOKOA HONOLULU. T . H, POAHA. DEKEMABA 21. 1922.
ELUA
He Aoao Keia i Hookaawaleia no na Manao o ke Komisina o na Home Hawaii Hoopulapula Lahui
Ke Ola Mamua, Mahope ka Hoopukapuka
^HPLELO O 2A HALAWAI A 2EE
2OllI8aWL B"^^- HAWAll l
-aea. IL ua. [
Ua bei5i-KBa ka !&&?&& ^ kai
i^2.-^ i !&&- a. -.A 3.pi^ia- ^l
i-Kii-E3. ^ai ie K a lnaMei-? i I- a !
E-5iie Paiie a. M?. i- I". I-^-aaa, e
Bee. 1L 1522, a aa '53ui^ a^i ii.
E kekeia aaa i22a kia & kao^^22a
ii2 I 3A li^ 9 ii EiEH3EM.
Ua. Ibok e Hai ao k a i 3w KaiOE-
^ii7 i L-33A ieie iia e ^M^Mi^ip
i-i3a o beiaM alakai w 2i -waMae.
2aa.2a2a, ^ ka -ma-a Eei95^l2p332.
Ua" Eli k^ !&(&&& anaiia o keia ka-
aaIB0 aaa i333. o kela alakai, &
IA i^82 ika i k^a pae ie ao09BA-
9^aaHai a^-^a a^?-?-?^ o ie ^3L22iW3B,
&&&&?&&&.
Ui k5.ii.? pm ai--^ BO aei ke "^n^"-
oi^io aa iiii Kii aaua oaa o 3^.
7^23M Beeki e 7 82Be MP. ?. lua,
2 a -8K8 a aai %&& i Mii anai i loe,
laiana 2K2iE2wa e wa^ ii i io la^a
EM apua. aa^e k0 2aaa ka^ie kii
i^ e e iiki &&& ia 5aKO ke ke^e l
K^i0^ai, e wae i ko liia 2ua apoaa
aka, u-a i4iwa ao Imai ii -wa-- i E^
ipi-ui maii La i^l2p4UAai22 a? i k^o-
Iaw^ii ai^ ia lama. e ke Kiiai^iei5. ;
Ua w^ e M^ Beekl^7 i ka Apuna i
Mao M-. A3eu i ki ApOLE2 I5, l
He kia kai ii-^i E^i i k- Kiii--
o5-e2o, i Be^e. li, i-K2, 3iai ia Mii.
Kaai Eiai, e 'hoike EA! aaa ^a aa-
ee^aike 9 Mn.-Kiai i ka A paaa li
a i ole ApaB2 23, a ea Laila ako
laia aole e aiki e kiai ka A paiia
I4, ao 3ee knE3 oa B^^e n^52ia e
Mn E^ii^7, a e Iawe oia i ka
Apaoa 23,
Ua boiie ali ie Kakaeokio i
i^e Ko^einaa aa loaa iaia iie hoibe
mai ia M e . ^aek ^a^l^^U, ia^i b-
Keena. lunahooia n^ai, e hoike eia:
aaa aa iaia ioa ka beh^2a wai-
aoaa o ke KoiaiiiEa iialo, a aole
ke Kombiaa imi i hoolilo oai i Ea
'iala maw2io ae o EA hoolilo i^aa-
E5iB.
3-L3Eaa aba o No7eaiab2. 15-25:.
aoi^ ke Kabaaokio i ike maa ma-
buo o kekahi kanulia a IK kaaawai
i hiki i ka L^B2bo4ie e paa aka
i kakahi heluia (iala o na loaa i
manaoia e ehi^aaa ke Komleia2. he
100 pakea-iA. a m^moH o keia paa-
ia aea o kikihi beliioa (lala ua emi
io m^i na lo-aa o ke Komiaiaa a oa
oaka ka Kea e waiho Kiei maloko o
ka waihona. O keia beIuHa ^ala
e paaia nei a e kaliia aiia hoi ka
Bi4B2o kanawai o ka Loio Kaniaa;
^ie I20^WOAO.
Mahope o ka lohe ana i keia ho-
akaka a ke Kakauolelo ua hooholo
ke Komite e paa mai i na hoolilo
o keia mua aku.
O ka malama ana o na buke o ke
Komisina ua hoikeia mai ke nee
mua nei me ka maalahi a o na mea
apau i makemakeia no ka hoonee
moa ana aku ua Ioaa mai a o na
buke no hoi a ka Lunahoohananui
ua hiki e Ioaa i na manawa apau
e makemake ai.
Ua hoike pu mai no hoi ke Ka-
kauolelo ua Ioaa mai iaia he leka
mai ia Mr. Revenburg mai, e hoike
mai ana na makemake o Mr. Jarrett
e hele i Molokai iloko o ka malama
o Ianuali a ua makemake e hele
pu ke Komisina me ia ia nanawa
i hiki ai e ike a e huli pono i na
mea i makemakeia no ke kii ana i
ka wai i manaoia no ia wahi,
Ua hoike mai ka Lunahoomalu e
pono ke Komisina e hoomakaukau
me ka hikiwawe no ka ninau make-
ke no na mea e hoouluia ana e na
kanaka maluna o ko lakou mau
aina, i mea e hiki ai e loaa ia lakou
na kokua kuponoia ana.
Ua hoike pu mai no hoi ka Luna-
hoomalu e hoao ana oia ne ka ika-
ika e koi aku i ka Ahaolelo e noho
mai ana e kohoia i mau Akena no
na Kalana like ole no ke ao ana
mai i ka poe home hookuonoono i na
mea e hooopomaikai mai ana ia la-
kou ma na mea e hooulu ai.
lia ke noi a Mr. Duncan, i ko-
kuia e Mr. Akana, aole ke Komisina
e malama ana i na halawai ahiki
aku mahope o na la nui, a e hoopa-
neeia a noho hou i Ianuari 9, 1922.
GEO. P. COOKE,
Lunamanahooko ame Kakauolelo.
KA ANOAI.
Ua hoike mai o Geo. P. Cooke, Kakauolelo o ke Komisina Home Hawaii, e haalele ana ko lakou Lunahoohanaui o ka Hui Hanaipipi, a e hoi ana i ko laua aina me ka wahine, ma Kainalu, Molokai, no ka hanai pipi, ame ka hooulu pi-nunu ana. ua hoike mai oia, ua lawe mai nei he mau pipi 8 ka nui no ka makeke ma Honolulu nei, a ua loaa iaia he $70.00 no ke poo hookahi, he kumukuai i loaa ole iaia mamua mai keia mau aina mai. Aka, na hoao oia e kanu pi-nunu a e hanai i na pipi me keia mea, a o ka hopena, ua pii ke kaumaha ame ka momona o na pipi a he 2 makahiki wale no keia mau pipi ke kahiko. I na makahiki i hala aku, aole i loaa keia mau dala i na pipi o 2 makahiki
i: ii aei ii'-i ii^3iaiA leo. Aii,
. k-32A ii^a.! iEi. i ILI. m5-iiiai. %&
lii ie ki kalaiia., i ^n ii^a iaia
ueii 2^23: -i^^ i-^33i &$ ii pM 5^w-
^aM ini; ae. ^i^ keia kiea-m e
iM5eE-^ uia 4-3i i ii ili ii2i^^
a 0oou 23, a e Lei aaa e iiiii &&.
3iA && ii^^ iiiA p^2e.i-
2^ i-iA laeie i? P^el Kiii23, ie k33EE EE2 ke ^7'?, Kiek5e o Hi-waii, kikii! E^a iiiaiai lou na kea maa ^ ii -^.ai.!^ -ii LoB4 mai ^a i ia p3H2lkai o k-ia mea o ka, pe-a3ai. A ^a^^a ii Kie ae a o uoa i lalii 2Eii 2i pe^naii2i o keia 2E4a kiai. WiH i222: "I ko'a la^e -aa i k^-kili 2pa22 2iaa Ha-ae Hm-^M-.^o ae 2U. H3ok3. MAE, ae ie IUKE ki.'^oi^3i^^ki EA p^ia aa i'5aaA.aia3na -^. ^^ ^4lakK^i.n. -.-i^--^ A ka'u b6aolo aaa i W^M Eia (Iala i kiki aka i ia Iie^m08, a aa kia leie k a 3KEi o aa l^ole i kwne i MAI
i^l^3i lmP" ai-7^43E?^^ -^a-anB?! A
ke poio, a^a iiiniu, aoia kma^
kaai k^^ao o -.a ^alakakihi Aii,
aa Loo^a ka keia laoie e kaia pi-
E2K2 ip^a^^a o koo2 nmu eka aina,
A il^o o 5 EikaMli^ai kaa k^ii
al^ a i keia Ia, ke aaho eoa. mei
m5 ina BO kela maa aiua aa Hai^,
a ka oM aei i ka poaiiikii K2Kali
o ka pii aaa ae o ke'1euE2^kBii o
4-^ ^^"l''?^'''^" iw^ IA loaa 9B^ e^
E^- aIaEEi Kaika? e blln aia ai i
k^iL4 a^???-
, He 25ia k^boak2 pomaikai ke ikeia, 2-k^a a?! ao aa ^^w^a-a ieaa2i pipi o keia Eaa aku. I na la i kala 2in, ^a Kaaao oo oa ^^w^n haaa: pipi o La hoohoa wale aku ao i ma koio2olOBa EIA ke kiiia e ai ai i ua n-5i2a, a e ka m923oua ana, l^we I i-li . iaia pipi i ka iaak e ke. l kekahi auaawa be B2u iaakahikl 4 i he 5 ieaaiaa o ka KOia0ea naa o ka pipL Aka. me ka aee aaa Kai o na baaa hoao. ame ka ia! aua aku i Ea kinau e hikiwawe ai ka H! oia ona ana o aa -pipi, na eoomaia ^ k^iuia baeai Bolahol03a e oai e luina i mia maoa no ka boomo-3ioaa ana i aa boloholoaa. I keia Ia oa^oino mii ka Eiaaa alalala iEe ka pi-nao3, a le ike kokeia nei no na pomaikai e keia poe i hookau wale i na boiobolona e holi i ka lakou ai i na la i hala aka. No na kanaka e hoi aku ana ma Molokai, ua hoike mai o Geo, P Cooke, ua makemake oia i oa kanaka e hanai holoholona ma ke ano hoomomona. Ua makaukau no hoi oia e haawi aku i na pipi opiopio ma ko lakou hui, no ka hoomomonaia mai e na kanaka e makemake ana e komo aia iloko o ka oihana hanai hoomomona pipi. Ina o keia iho Ia na kahoaka o keia mua aku, e ike ana na kanaka, o na maaa alafafa ame na pi-nunu a lakou e hooulu ai, e ohi ana no lakou i na pomaikai he nui wale. Aole wale no o na pipi na mea hiki ana e hanai ia i keia mau mauu, aka, o na puaa ame na moa kekahi e loaa ana na pomaikai.
Aole mau aina i oi ao o ka mai-
kai no ke kanu mauu alafafa ana
elike me na aina pili kahakai o
Molokai. Aia ma Kaunakakai, he
mau eka maua alafafa i hoouluia
no kekahi mau makahiki loihi e ka
Hui Hanaipipi o Cooke ma, a ke
okiia nei i kela ame keia mahina
keia mauu, me ke emi ole iho o kona
ulu nui ana. O kela mau aina o
Kalamaula-kai, ua like loa no me
na aina ma Kaunakakai, a ua oi iki
ae no paha ka momona o na aina
o Kalamaula-kai. Ina e kanu ala
fafa ana na kanaka e lawe aku ana
i keia mau aina, e lilo ana lakou
i poe kuonoono ma keia mua koke
iho, me ke kanalua ole. A o na
aina hoi mauka o Palaau ame Hoo-
lehua, aole he mau aina i oi aku ke
kupono no ke kanu pi-nunu ana
elike me keia mau aina. Ua kanu
ia ka pi-nunu e Lyman, a ke ohi nei
i ka hua oia mau pi-nunu i kanuia
i keia mau makahiki koke aku nei
no. Ua kanuia no hoi e Cooke
ma, a ua ikeia ka holomua ame ka
pomaikai o kela mea. Aole he mau
hoopaapaa ana ma keia mea. O ka
hana wale no, o ka loaa mai o na
aina o keia ano i na kanaka Hawaii
a ke hoopaa e aku nei no au, aole
e nele ana ka ohi o na kanaka i na
pomaikai.
He oiaio no nae, aole no i pau ka hoopaapaa ana o kekahi poe ake hoino no ke kumu aole na lakou noonoo keia kumuhana, me ka ma-nao ina no hoi i hanaia iho penei la, a pela aku paha, a o ke kulolo ame ka niu, ina ua ponoloa. He mau bana hoino wale no nae, me ka lili o ka noonoo no ka mea na Keoni Waika, i lawe ae keia ninau a na kaka me ka ike ame ka lawa o na kumu hakaka, no ka mea ua ike e aku oia i na pomaikai mamua o kekahi poe Hawaii e iho. No kela lilo aua nana e alakai i keia ninau nui, ua lilo i mea lili loa ia e kekahi hapa o ka lahui Hawaii. O kana wale no e koi aku nei, e hoomanawanui, a e kali iki hoi ka hoo-holo ana i ka oukou olelo kakoo aku i keia poe hoino, a ike pono ia aku na hana o keia mua aku. Ma
Il-EL2 ? ke2. 2i542 k^5-iM i i'?:^-
i e^5 9 ia, E^I 2ii Maikai i? ^a
- M-'-i'^.a Ha''nii- i^i p!^ ii^'2.-
(e ie e lii-. i naa h^ii2ii-n-ii EA-
'-m a IA ^-^1n^^L an^ i I-o? i3n
U iaw-i i kalali 4 keia 2ia^ ai2i.
l iu auki aai in Ia ^ I-iieia ii ia
i Iakam 2i^5 -.Eaaii5, alaila i^-^2.-^
! kakM e leaia i &$& mau -^^ ^^^
[ a 3? . K. L^-aii aea, eia iai e Iawe
lpE i KA 50io2 ki5aB a 58 i la 2Eaaa^3
U i-6l ai i Meloi^L H- aua 3Bila-
liiki I^iii ii N. K. L73i5i 2oW
iii il^o 4 ka Aiin^:^. i^^e mae
ie wiali kaonni aaH-Ai l &???
aE4. Ma kiikii aeao hui. ii elaa
wale ae kaa i 3beio ii e IL^o-ui Wai-
ka, a au !&&& leia .355^w-Ki, i--?
ke k^22^2i Hoaie 5ala 4 ke A^pmi-i
i ua ^a^l^K -eiiiai." O kekaai ai
^oo^io i ka auo.awu ma ii Aiio^Io
E-i2. ma k222^iu^e boapo^EaIkii 2ii
i iekaM a^aau o H5.-^^ii -ui. a o
Makaai uu Aaaa i po^^ikai ^o ^2
kaBaka apa -
Aoie 3bO ie aiaa kepo-io i ke ka-
Kaka Bolem-a. Aeie EO ae 5UB aaaa
peu-aliii i ke kaaawa e bool-w^ie^-^
wale UEA KO i ko3ia a^aa Ha^. O
aa alaa e oiiia mai mei EA w-awai lae
ioi^ ke aae iiii panoa a wai^ai
ole i EA ia i kala aknL. Aole ao i
paa && kileka i ike i ke aao o oa
aiia o Ewa, Oaka. ae nei, i ka
aiake. Manea o ka paa ama b ke
alahao, ie laau alua. E^aai pipi keii,
a be Biaa i^aai-M waie -wale ao o
kela aie keia ^a-^Nili, e lona he
uuu waM pipi Kokona iki. EO ka
maloo o ka aia8. Aka i ka paa
aaa o ke alahao, ame ka kooiaak2ia
aaa e k2aa o ke ko, IEM ka Ioaa
^aa o ka wai, i keia la, oa Hio ae
ua Elia -ou. panoa aei i nAa aina
e kaike aua ka waia ame ka iaelL
A pela aka aaa ao o ^oIok^L O
ka UMU, i oi au- ai o MolpkaL e lilo
aaa keia uua aina i B2 i^n-^a Ha-
waii, a i EA k^a^ nawali wale
ao, me ka hoopaapaa ele ako. Na
laioE e hoob2^a ao Ukou ilio, ioe ka
loia ole o kekiii mea e lopaka mai
aaa liia, koe wale ao a molowa oia.
A ke olelo nei ko ookoo Beakak2o,
aok ka iahai E^^^aii, he lihai molo-
wa! Aia lie Iai^i Kikia:.'. ha^A-
KA 20KAU HOONAAUAO. .
Aole paha he ninau ano koikoi o
keia hanauna e hele nei, elike me
keia Ka Ninau Hoonaauao. He ni-
nau keia i koikoi, ma na aina apau,
a i kela ane keia hanauna.
Mamua o ka hiki ana mai o ka
naauao a na haole, ua loaa no ia
Hawaii nei he naauao. Aole paha
i like, me ka ka haole, a i ole me
na alakai ana paha e ikeia nei, o ke
au malamalama, aka, he naauao no
ka i Ioaa i na kanaka Hawaii, a oia
naauao, ua lawa no no ka noho ana
oia mau lau
O ka naauao oi aku paha, o ka
ike ana o kekahi kanaka aia no he
kulean2 e noho banoli kela ame
keia kanaka. elike me ke aoa hau-
oli oia nuu hu O ke ana mua, o
ke. ano o ka hoomana ana o ke
kanaka i ke Akua. Ma keia ana,
oa like ole no ke alakai ana o kela
ame keia hoomana akoa aoa. A oa
lilo keia ninau i mea hoopaapaaia
no kekahi mau makahiki, a ke'boo-
paapaa nei no ahiki i keia IA. A i
na makahiki i bala aku, na lilo
keia ninau hoomana i onea paioia,
a na lilo i kumu no kekahi kaua
mainoino loa ma Euiopa. A mamuli
o keia ninau, ua haalele kekahi poe
i ko lakou aupuni, a bele mai e
kukuiu i aupuni hou, ma Amelika,
i aupuni e hoolilo ana i ka ninau
hoomana , i mea kuleana no kela
ame keia kanaka, elike me kana i
makemake ai.
Aole nae keia kumumanao e lawe
ana i'keia ninau. mawaho ae o keia
noho ana o na kanaka ma Hawaii
nei, kekahi 7eniope boi o Amelika
Huipuia.
O ka ninau koikoi keia o keia ^pau
la ma ke Ieiilope nei o'HawaiL A
e lilo ana i ninau ano nui imua o
ka Ahaolelo e noho mai ana. I ke-
ia la, ua pii ae na kulana o na
kula hoonaauao o kakou. I na la
mamua iki aku nei no, aole e loaa
wale keia mea o ka naauao me ke
kamnku6i ole. Aka i keia la, na
haawi ia aku i na keiki apau e ma-
kemake ana. O kahi kumukuai wa-
le no, o ka loaa o na buke ame kou
haule ole ana ma na ninau e waiho-
ia mai ana i ka manawa o ka hoike
mamua o na hoomaha ana.
I keia la no boi, aole palena o ke
kiekie o ka hoonaauaoia ana. I na
la mamua o ke kukuluia ana o keia
Kula Kiekie o Hawaii, ua nui na
keiki a ka poe waiwai i hoounaia
i Amelika no ka hoonaauao ana.
Aka, i keia la, ua emi mai a ua hoo-
unaia i ke kula Kiekie o HawaiL
Ke a'oia nei na keiki i puka mai
na kula aupuni mai, i na naauao
he nai wale i loaa ole i na keiki
o na la i bala aka. Aole no hoi i
pau mai ka pii ana o na kumuhana
hoonaauao o keia kula. E a'oia aku
ana na keiki i ka oihana Loio, Ka-
ukalapaau, Kaukahukiniho, ame na
) ike kiekie apau e a'oia mai nei ma
na Kula Kiekie o Ameika.
i l keia la, o l^a naauao mabi^i ke-
iiii — -L -.-'- ---= i - - ^ ="" ^-
lA aa k4a ii^ ^ iam i ka i^ ii l--K3-aipi5-5- "A i ie ao^:- i ka ^p? aae M =&& e Hii ui e ^ -^ ia AM kpa. A aa ^ maa IUA -k^ ka3 i 323i23iiie ii e kii" -aa ii iepe. ^- ^ oe i ka && e ^"9-i^LL^i -i i kiki e ^ i^3 ^^ - iP^B^kE ai e iiia- A pwm aw lei ia ^-M..! i^5iKKaa: aa a'^ii aiai ke keIkL i ii 3u-i3 2ie ole eia ieiele^^i. -ome ke a^-i o i^ i^ei.i-k^ema k^pBM e ia a ai ai, uea iu ii k^poao ao k?^ MB5 ieii keke e ki2iiia .5aa. Ka 5^2ii aaea: ^ iiia k- keiki i ^ koke 5k^ ^-Ka aao MOU k^e^ ^ i^a ^^5-aae ke iao laoa ao ki b43^i^aA^ ^22 a^a. Ui a'o pe ia eaai i ia ana ii e k^a--^i ii. ae^ ka i:^^^^l3 i2-i -keia aaa^ ii-O keia 2Ei2 ike ep^u e aoia aaa Eei. L^ KA3 ^^4 i ii^ii ke waiwai a e Iwep9a.olkai a--i ana- i ki ki^u. ka. A o keia mau ike ip2^ ? 2? wale U ^^^^ uei aa. ^n Kula Kiekie. me ia uka oie, EA Ba, K^iaai^5^5 e ka ai^2 aei e eia aei, i^a 2^i 5^i-a^ e hookaaia oiai aei. ^ Aeie e aeie iaa ka ii^a a? o ^ Eina u. ke aau i^haa kapoho lae: keia e bookaeia mai eei ia.n.eiB^ o aa E2ka.i.naaa? Aole anei, ma ei aku ke kapono aa kela ma h oa keiki ame keia inikoa keiki eo e uku ioa bo4iilo aua o ka hoOBAauao ana o aa keiki e Hawaii nei? O keia mau ninau. e poao KO e i paneia, no ka mea, ke pii ake aei [na Eooiiio o ka hoonaaaao ana i na keiki o Hawaii nei, a oi aku mamua o ke kaulike. A ina pAa e ka hoonaauao ua ma ua buke, ke l L popoia ai kai aua mai ia i aa kaau-k2 o kei2 mua aka. i i o)- o ka hooaaauao ana paaa i ko lakoa Kau lima, e ike i aa ^uiih. Haa, ku maauau oi aku. ^' 'Aole paha he aiaia ana, aia EO he mau keiki, a o Iakou paka ka, aapa E ii EU. Hawaii uei, i hiki && e loaa ua aaauao bulee, u iu -aaku bewa ka hoopaa ^nle ana i ka au-i nawa o kela keiki KUW ke keau (i ka l2oouaauo aua aku luia ma ( na mea e aiki ole aua ia ia e puani- ^kaL No keia aau keiki, ua kee-lmAkAukAuia Ike B2u^uU M Hma. l iaa ma kama. e hou-nuio ana ia la-lkoa. HU ia nau lala. a i kuaa &! ia liloa ka ike e mi aku ai i ko lakea ola iaa keia iaua akm. I keia Ia, eia keia aa? kulu uu Hawaii ^ei, a ke "pn" ae a-ii ka EEI io na hAuuuna e bele aei ia Ei2 [kula. Eia ma oa kaahina lik? o.-? ] kaii e ke nei a e boonaAuaoia ne: na keiki. A eia no boi ma ke kala- nakaubaie aei o Hoholaia, iu kuli OIA amo. Ua ikeia ka pomaikai o keia mao kola ma oa Mokn2iEa o l Amelika. a ina na wahi Kie ele i kiiiiLliiia ai, a no ia kmne, ua lokahiia oa Hawaii nei. O ka naauao buke, ame ua ike kiekie, o^a ka hoonaauao pii o ua [hoolilo, no ka mea aie ka olai loeloe e Ioaa ai na kuauk.ula. e hiki e ao mai ia maa ike. A he nola wale EO o na keiii mailoko ae o na laukani e hiki e pii aku ma keia mau hoonoa aa o kiekieia ana. A e komo pu mai ana palia ka ninau maanei, owai keia maa keiki, a heaha ko Iakou lahui? O ke kumu o ke komo ana mai o keia ainae, oia no ka maopopo ana, iaa puba ke uku nei ko lakou mau makua i ka heluna auhau kiekie kupono, e Iaai ai 'ke loialike o ka haawiia noa aku o keia mau ike kiekie no ka auhau e ukuia mai nei e aa makua 3ia mau keiki. Ua kamaaina kakou, bookabi h.-.-pa o na keiki hele kula o Hawaii nei, he mau Kepani Iakou. A ma ka nana ana i na aabau e ukuia mai nei e ia lahui, oa '-2ule loa ka heluna ilalo, a mamuli o keia baule ilalo, ua lilo i ninau ano nui ka manao ana na kekahi hapa o na makaainana e Auku na b- olilo o ka hoonaauao ana i na keiki. i ike .leia ko lakou wahi e noho ii ma keia mua aku. O ka ninau hoonaauao ana i na keiki o kekahi aina, ua anania. e loaa keia naauao K mea e hoopii ae i ke kulana o na makaainana oia aina. Nolaila, o na keiki e noho ana no i ko lakou aina, i ko lakou ulu ana ae a kanakamakua, ua lilo i mea hoowaiwai mai ia aina. O keia ke kumu o ka haawiia ana o na hoonaauao kiekieia ana. Nolaila, i ke komo ana mai o ka ninau i ka mea uku auiiau,-^ nobo paa maa mai ana anei keia keiki Kepani e hoonaauaoia nei me ka'u aala, aole paha? Ina e noho num mai ana oia i Hawaii nei, ua pono io no au e hoomau i ka uku ana no ka hoonaauaoia ana o kekahi keiki e lilo mai ana i mea hoowaiwai i ko'u aina. Aka, ina, e noho wale mai ana no kela keiki e ai i ka momona o na naauao like ole o ko'u aina, a na'u o uku kona hoonaauaoia ana, a i kona nui ana, a piha me ka naauao e haawi waleia aku ana iaia, - alaila hoi aku i kekahi aina okoa, ua lilo ko'u uku ana i kona naauao i mea ku-e mai i ke kuma nui oia mea o ka hoonaauao ana i na keiki o ka aina. Na keia ninau e hoolilo mai aei
i A4KA HAi --- " - i^
i2^ai. -i-ia. a.:. "^a 'wi^-^i. .. .. i
'ii ii^i, a -LI 5^-.: L^4 i-. -i:- ^
i kie kii i U i-weoau : ii ; = .,.
^Ei'wiii i-.?-' A n-i ia ^n -
luwi ke 2uea. p^a; u. ^ ,.
[keiki "^ i^^-i ^-ii--i '-. - -.-.-.
Ie nia ii^ U i.-miaa-.4.i ii. ^
i^-ii!
5'4oai-i- IA .i? ii -i --
e aaie- aiai ii^ k-'-i ^ : . ;-;.
waii aaa, e ii: ii i-:.: i :: - -.^.
i BL^KI i^7^'-^a 3e: :: i . .
l -Mi. a 5 a p-i^A 3W Li i . : . -
l35Ai lii i k.: -ii i:-: :.:...
lik^iM e Lek a-. ^
^EA bei.iii aili ik-^i. — i.--.. . ^
'IA'U 424 4 iiM. ilA7A-: - - u?
e p-WiO iiii i : K i.! - - ^^^.
KA % uku ko-Li i '': lii : -. : i : .
MA AauiiLi. ia i -. .. -, , .
lM-5k^iii4 Le i7ili 7..'.i. - -. ^ ;,.
^k-iia- a ii Li l^-.i ^ : ^
^Ei IwiL5 4pU3 4U k-...! : .- i;-
^-wil-e ii- 2^ ii :---.:.:- - = .,.
I^K &'.%. ""AkA. ai-i .L .':-: , . -: .
lai-. ua kmk-I-5ii ^ i-.: . - . '.-
lki4 i? iiL -wi'.-' — i '
-ki 2iai ai^:: ii- : i - .- .
Uia ELi3 k^li ii aui :. . ... i ;
:!. EI iiii-5ia ii -ii7. ---
ana ila^ii 2-- k-i "-:-:-:--. ; -
Mi Hiw-a:; 2-L -i :-::.-. ; - ,.
2.aamao ^'-^ ke kim: ii-. - ,-
.loko e ke k^li i-ii-k-i .-: .
aku i kiKA k-70.4 ili . -:
kuia kiekie .-M- Mi .'.--?.:
bai, U kailiia;:. ^i
kaaia e i^I^ ii.! H-i^i : : i - . . - -
lika a 31i2L-il- ::-! ii-..
keia aiiai : =.-?-., i: i- - - -,
a-Ak^in^u ^ a^.-'4-: " - -
Ku aa ^aaka Ki^-i.: i . ili:.
lB'B.BlinpB^ -Ai, l ^i-i--l.. . .li .
ki. k^ka-a iBA5 ^.o^.a^^.i-. . i-.^ mna akn. Ua lili i-i^- .- -: : :---aii-n26e Hi^^ia? 4ii : n^i : .:-::- a-^^W^ EU! ana i ai Ei^i .' .-/ Ha2^o i^i iu ii paauiLu :: ka pilikia uei Kie, a^-^ . . : ;, H^In Kawili. i poi 2Lii?- i: . aea e ka Kaa3ae. Ua i-e - -? : - : i: kukK i ua IA kiEEiliL i : ii :-:: ana Kai ka pupu e-w.- ^ -^ :; ae U ka mAkeukaku k^k kia : .: e-o^o ilo li I kaokiLe ^'. "- ^ . iikmieie ku kaua. LIA e - - : i ua keiki Hawaii e ike ii -naauao ka mea ? kuea ui k^ ^-i ku maalaH ou ^ l9eh^i i ke kiBO, a e ioaa .uu iaoa -: kuekou uua, uU3a. e Hie i.-. ku aiun anoai MOU kiu^K ^ , aea aeakee ia e ke keiki E. -- 1 Aka, ELI ka Bama aku i keu. .i ' ao u keiki Hawaii ke k^ i^. uei lae kA hoooAOpopo o^ -oiaikai e kamwi w^leii ak. . i likoa. Aka. aeie paka, ke i;: --keia koo.iemihaBA -.&-. : -L .--:-- ^^a, aia piia i ea. BalEUA ki - i -. -NoiAiU. eia kAkw ke ike . i : — i keia aaia kuli kiekie e i.^..-i mii ee;. io ki pOE.iiiAi i : .. --:--ap53. Aoie e hiki i^a = - ! ^--keia inau inia. i aeie io i-: :-'-ana e a^La^ii nii: keia l- -i - -' keiki e ko^o ika iii-No-ke kuai. oa lio i. i-i i^^ &&!.&!! kuia i luea Lilii : ^-- . -^ uku aei i ka hapaiki -w ii -----o Hawaii neL No ia kuni ii, he-oki-i ^'- - '-i naua a au kaaak^ HA--'. ^ '- kakou aoao. Oia AO ki .. --= -^ -mai i ua pona ai kai e l- -- - ---no ka ppuo o uu k? iki .. E poao no aa nuku. ^^ komo aui aia e bonku:^^ i aa keiki kieia Bia u nii--; ^ waleia mai neu Mii hii: -kou, aka, e ala, a e lali- -^ - --i keia aiau pomiika;. Aole keia ie mau poni-.i-.... -----A i ole, paakiki paha o ki ...".- -i-O ka, hoomanawin-ai ke ... .--'- -loaa ai. l na ia kino-: ; i'- mea o ka naauao kiekie. ^ - "--" Ia aole i like k- kiekie u: - -'-mau la, UA lilo ka ini i '. naauao i aea paakiki. l --'- "' kanaka makua o keia ma: ''- '- -" paakUu o ka imi ana o -- - '-' o na makaMki he 30 i aku. Aka, o aa ka-aka i boomuuwai.ui i keu :." " imi ana i ka naauao oia '- -- ' -lakou no aa kanaka ano k.. kie e noho mai aei. A : mau kulana e paaia mai : - " kanaka ^ loaa keia naauao, . ..- - ' hoomaopopo iho ai i ka w- "'- ^ mea o ka naauao. Eia me kakou kekahi EI- -" ame kekahi mau Kaukali p w^- -bele aku e imi i ko lakou aa;. -u: --na aina e, me ku hooikaika --^ ^' hoomanawanui ana, no ka -^ '-" hoomaopopo lakou o ke alan-. ^ loaa ai na pomaikai me ka iu -^'' I keia la ke paa mai nei lak - ^' kulana kiekie, a ke lilo ao: ---' kanaka hoopomaikai naai i ka --"-' Aole ae nei hoi e lilo na poaia-.k--o keia poe, i alanui e komo K .'- ^ ka hoomanawanui iloko o n^ --^"'' Hawaii o keia mau la? A^ ^' hoi o keia niau kulana kiekie ana i mea pulakaumaka na h^-mau makua e hooikaika aku ^ ^ ka lakou mau keiki e alualu ^ keia naauao kiekie e haawi w;:'^^ mai nei e ke aupuni! E ala ' ' I, ka Mahi ame ka Pakaa! K - --" e Hawaii!
NA KOMISINA
W. R. Farringtion, Lunahoomalu;
Elizabeth K. Kalanianaole, Lala; Rudolph M. Duncan, Lala;
Akaiko Akana, Lala; Geo . P. Cooke, Kakauolelo.
Meakakau Nupepa, malalo o ke Kakauolelo,
JOHN H. WISE.
lOIa^ a 2u. ^3b5^aa^E ? ka MA e l e ia $-&&& &&&&, L. A. Ii^m-w (U^u), a kuaiia AU .uea. a686 a0 -i K2aM p2i i EA Maa a U 3Lamaiii E^^u4^iia La a a3 HawaiL ^laU n. laui lii i^ —a.^ =&?&%,. pu. ! ii a?-!??. i i^e K'aai^nn IKA Leia aaaa.
MA kea MAO a -^e ai ka p-K i e eii6i3; i ii kaau. AA i-ak^-Mke, aeae ka 4^Ii-i -aa aa ka leo- aaka iia. ^ -^ iiii 2U.2^22. 4 ka )&&&??& o 3A^ek.aL
Ui a^e^-^ 2A aai bKi 2^ : aa aiaia p'Iii i keia Mau iui aa Ei-nii H^, e aLa^ e aik e UA A ii i 'IA K'-^'1^i - ^m lii e '' i 22uuaalu2a. e KOAK aui,
KA AI 2^UP05O A 5A K?."? K?
!.!??-??
I^.k.- -, k^--i. 21A1 '^. i2AH3A, '&-.
i^i i^^a 2iii i^i k^ k^-a^ 2Ui2A
ili i ii iu^ki li^iL Ko i-i k^2i^i
-A oi ii^- i^ p^k^ie5n 3iii? - M
h^-ii ii— -^ 2ii^^A "i- ^-i. iA'.iii 2^4-k^i. A . ^i-5. iau-2 ii-^ ^ k^Li 5^2-a^, ii .-.^a ii-, '- ili kaai i^L, o k^ k'--^a6 '^ & aa ui u ii2aiLi 5ei i ie; a aLa-n iK'^i liilii, A^,;^ k'i^i o i:' 4U.k^': ne^ a^.^ -^ i.'. '-^i'-. n^iiii-i ^.'.^o. '. 3e.^ i--ii5ia^i, Ui ii^.-a ieLi pI-2U ^ ki k4i'n ai4i3 i^--EA, 5. ^-a i'i'Ik4 aai i.-- ^li aei aaa '^ i'ha iai3i aa---.i i^i o k"; k'-5!^ i-'-a E--ii o ai i. h^.i Iik-i ok. Ii^i kak6U e b32i ain 42-i e 5aK^ i na la 5U09a ai'. ^ k' '%'??.') m. KAI & ka, poe o ko EA i-a e. i l6aa &&&, .&$!$ "i 2L2. ki5-a. 42^: ii E-i^l kiaiia i kU paia. i-a. k^5M &&! aana i io^u na- i k^^. lai oi, aai ia 4W^A i ki Kap-3U: Kak4 ii^ Eia aaa, iii, KAK^li o ka la-w^- iKi e^^i o ^i Hiwi:! : ii ii i i.2.'E'2. 'enpeun o.4 : ii k^iii, a. hi^^i ik^ i k^. li-k-7ia 3H3 k.^^ iia:;;. Ei aiia; o ki -^o..'2 ', ka O54k^a-hii4, 'mei. ai o: ak3 o 3w: kaioio B^ KA keiki I^i i''^ a h^!^ p.^h-au Aki, i k^ia ai': 1^ .-/.-.. i^ ^7^i -.ai o ^^ i.^ i^o ii '.a ": i'.ai.w.ui i, i na. 4^.ki i.waa3. i-a ha^.4^ Ea 3nani'i^a Ei'waii o ^^. auik-iai. a. ^a. E^5-^-8ii ki La-e.wl.a aka o kela aAi keiki Li^u l ka -a^l^ kiei, an:^
I ki ili a^a a - i o u k^iki, a oa
p9^ ka hi2iiiia aia i na i^iii kiai,
^i hia-^iii ika k?: k^iki i kahi pola
k'7ii6 iaii ii wahi apai^ pal^^a, oi'i
i^i. 2.auao pihi o ba aa k ia e Uwa
ai^ i^ia i; na k^u. k^^i & ^i^, a'?
iii. ^^ 'iielo anai nei ka p^e e
b-^i L^. .^ai a^i Ka--3iiA o k^ia
K.i^^, a'.i^ i Ia^a ki ikaika iiok^
', ii i^iii paiaoa aa-a kahi pola
k'.p- i- ki piha. "; haa. wi i ka ikaika
i k^.a k 'liki liilii-
O LA makahiki iaai ka. hookahi
a p:; ak-.. i hiki i ka 34 oa maka-
i-.i; 7,]; o ke keiki me ka ikaika
loa- L'.a io^e e I'^aa. an^ ka ai k?;-
l--oei Ei k^.^i keiki ^ ^^i a.ei koni
-^lu i^i aai., a e liwa ol^ ani ka
ikaika -i pale aka ai i na ma'i iike
oi^ % ioaa ana i kela keiki iloko' o
k^-li n-.a.n n-^k^''.iki.
I k^ia. inia li. o k^ ne^ mna ana
o ii iihui lii"; ole, ua iwi nuiia
keia. niau kuau nanali wali o na
keiki hke ole, a o keia kekahi ka-
e-;^ na: .; Ioaa nei. Kia na keiki ke
anaia i^i ko lako;: kiekie, a ke kau-
1M'HA ^ ^'-i. n hoi i hiki ai e ikeia
k". kaumaha. Maoinli o keia mau
i.'.'5i ^ ikeia ai ka la^a pono o ka
ai a kela ame kela keiki.
Ua k'..oio aku n^i kikihi kauka
i Liki 7.^ai noi, a he Io^a ola maluna
'; k'-ia nini3, a o kana hoike he
35 pakeneka o na keiki e hele nei
i na kula aupuni, i Iawa olo ka ai
i hanaiia ia lakou no ka haawi ana
mai i ka ikaika kupono, e hiki ai
i kela poe keiki ku ola maikai.
I ke au o ko kakou mau kupuna
nii lawa na keiki i ka ai e loaa ai
keia ikaika e oleloia nei. Aole ho-
me i nele i ka uala ame ke kalo.
na ai oia mau la. A ke oleloia
mai nei e na kauka naauao loa o
ka honua nei, aole ai i oi ae ke
haawi mai i ka ikaika i ke kino
^Ake me keia mau mea i hanaiia
i na keiki o kela mau la i hala loa
aku. Ua lawa pu no hoi na makua
o ia au i ka ia e hanai ai i na keiki,
a na keia mau ai kapono i hapai
ae i ke kulana o ke kino o na ka-
naka Hawaii a kau ma ka papa eka-
hi o na kanaka ikaika o ke ao oia
mau la.
Elike me ka maikai o ka ai e loaa
ana i na keiki, pela no ka ikaika o
ko lakou mau kino. Elike no hoi
me ka lawa ole o ka ai, pela no
hoi e palupalu ai ke kino o ke
keiki. I keia mau la o ke komo
nui ana mai nei o na ai like ole
na lilo aku ka manao o na makua
ma ka hanai ana i ka lakou mau
keiki, ma na mea e loaa koke ana
iu lakou, a e loaa ana me ke emi
loa o ke kumukuai. Eia kekahi
hapa nai o na kanaka Hawaii ma-
loko o na kulanakauhale, a ke noho
nei malalo o na kumu hoohaiki mai
i ko lakou noho maikai ana. —Me
keia noho ana ma na hale liilii o
na rumi, a e honi mau ana i na ea
2iAiia.; 4ia. ei Hio &? aa keia im
aie ', IA, ai i aea ^K8Ei aiai i ka
ika^ & bela ame keU k^H liiHi
l 2^20 .KOA &&&&&& O keia 145, Iaa
i^ k^ 53i-a o ka. al, a. && Loaa
i E^ beiki ka kaia. uu. i KU ea aeai-
k^i? IIA Ia &/?& EO w Hii aua e &&$-
n-0i5nK !&&& ia ke kia9, Aole
A^e oia be kmbouk a. lo3Lom. e ike
a^ Ua ;!.','. o EA ea laa ka ubea
e Lkm aua ia aei u ua keiki e ueko
2.ei E^Mko o ii Ww'mkil'
l A ''U ii kap939 e a-6 a KA k.-3.i e
ii.--iiii ai, oupwa3ke ae o ka poi kalW
i ^^w^i 2^ului ia 2 i kuHu me
ii EiAikiL Aole Ai kup44b9 e ae
3K^wa^9 o k2 uala i boon^4 Kaikai'
i^ iaai EIA ii poa i ke k e iki. 3i
i^-ii ioaa ai i baawi ulii i na kaua-
ka -Hawaii o aa Ia. i &%& w-aie aku
i u kiao ikaika, a i hiki Ui e
.^1^ W4;^ E^5 k^lubi E^3 la UI- lu
ai ^. EU &$ bm iuiu 2i k4 l^aa
i^i a biki i 3wii ia o ka ainki pa^a,
m^ pii ae a ea kiki Ak e kaa i
k^k^.ii poe okaea. l pii Uwi, UA
k^La? Ko ki bAaki e aaa aia o
i^e kenika Hawaii i na, imaam.?,
ae. e k^La E^ak^o^be aaa e aaua uu.
lk^. iki (iaia, aei- -aa ua mea e
(^.oo^iuii ana e la, a o ke oala la
l - '/. e ioaa iaai iaia maumii o koaa
l i^iuo Aoa aku i UA mea i ka-mia
l e ia. Aoi.9 oia ka bana e kauaia
l H^;, A ao ia kmnn, e Hio aaa bela
i ^i7^^ i -aea koikoi uo k^ia -o3iA
i ^.k:?. a. 4 ka. boopama uua o bna
^liii, a e lilo ai i mea kau ele
.-7-^i p-^ahiaa o && laeila Hawaii,
ola no lui hoi aaa ma. aa. alaa boo-
p^Iap^la. a e hooulu i kaa -aae -aea
ai EU; koi: mau Unia. A i ia loaa
anaana i-^ea kanu a oi aku mamua
o ka Biki IA oe ke ai, e hooiiio akn
i ke dala, a malalo o ia kumu e
loaa ai kau dala, no na mea e ae
au i makemake ai. Aka, o la imi
dala ana, ame keia dala kuai i kau
ai, o keia ke alanui naka i hoihoi
mai a kaa kakou malalo o keia
mau niniu ano koikoi o keia mau
Ia. Ina eia no ka hapanui o na
kanaka Hawaii ke kanu nei i ka
Iakou ai, ina la aole e hiki e komo
mai keia ninau iloko o ka noho ana
o na kanaka Hawaii. Aka, aole
pela. O ka ai e loaa mai nei i na
kanaka Hawaii, ina o ka lakou ai i
maa mau, eia ke hanaia mai nei e
na kanaka o ko na aina e. Ina hoi
o ka ai malihini, na na malihini
no e hana mai nei.
Aole manawa e pau ai keia pilikia
ahiki i ka hoolohe ana mai o ka
lahui i na ao e haawiia aku nei ia
Iakou, ma na mea e ikeia nei he
mau mea e alakai ana ia kakou e
ike i ka poino ame ka pomaikai o
na mea e hooikaika ia nei no ko
Iakou pomaikai.
Hookahi paha ai e hiki ana e Ioaa
ka ikaika o ke kino elike me ka
poi ame ka nala, o ia no ka waiu
o ka pipi ame ke kao. Aka, na
ike kakou e ka lahui, i ka pii naau-
po .-.i3oli o keia mea o ka waiu.
Aka, ina kakou e hoi ana ma na
kuaaina, a e hoomaka i ka hanai
ana i ka pii ame ke kao, e loaa
wale mai ana keia ai ia oe ame
kau mau keiki. Ma na kuaaina no
hoi, aole he luhi nui o ka hanai
ana i ka pipi, Ina he mau eka
aina kou, e hiki ana e Ioaa i kela
pipi waiu he ai, ma kou hookuu ana
iaia e hele e ai nona iho. Ina na
Iawa ole i ka maua, e hooulu oe
i ka maau a e loaa mai ana kou
uku mamali o ka loaa ana o kekahi
ai i hiki aka kona ana ma ke kee-
hina kiekie loa, i like aka no me
ka ai i maa i kou mau kupuna.
Ina ua komo mai iloko o ka lahui
Hawaii ka makee ana e Ioaa ia ka-
kou he hooulu hou ia ana o ko ka-
kou lahui, e komo pu mai kakou e
hooikaika ma na alanui e hiki io ai
keia hana nui. Ke ku mai nei na
kauka naauao a ke olelo mai nei,
aole i Iawa pono ka ai e haawiia
nei i kekahi hapa nui o na keiki
ma Honolulu nei. Ke olelo mai nei
lakou, o keia ke alanui mua o ka
loaa ana o na kanaka kino ikaika
no keia mua aku. Ke olelo pu mai
nei no hoi, o ka ai kupono ame ke
kino ikaika ka mea nana e ku pale
aku i na ma'i like ole e hiki mai
ana ma keia aina.
Aole no paha e lawa ana na ka-
naka Hawaii apau loa i ka aina,
aka, e loaa ana i kekahi heluna nui,
ka hoomaopopo ana i kahi e hiki
ai e loaa na pomaikai i ko lakou
ohana pakahi iho. He nui no na
kanaka Hawaii e noho mai nei ma-
'-nu. o lw 2aL72 uua. aiia p3B0i 12^,
a hii lu3uKi e -2^ .uia i ii4 i k-e
Ia3wi EA-ii ^--^a, e ike iia kiie^.
ma i2iiii^ n^ pa^2. a ^ &&& &&-
pilu ai k^kaM aaui -&&&, iki. 2^e
e ila OLA kai03 i La akaikai o IIA
Iabe3 aaaa Ho0, u e && pu &&& &?!
Iui05 i kA ""^^il o k e MAO o Ka
3enki. O k e ia. paia ka awa ei alae
e kaa &&& i k e ia wae keia E^MI^
Hawaii i k0aa aei aa a ma Ki .UUA
9 K a k3Eaahu e ae^o ai A EIA ee
i^i kal^9u e ka iaiai e a^W20p9p9
aua, keaka. aku ka naea &&? aka
9 bna? A^Ie aa e ! o ka loia i kae
aua k e ilEi aoK &&& peaei iia-, Li
OU kiu0 ame ka ikaika Kiikii &
k e 4kiu4 ia K e a oi iia?
HOIKE A L. T.'L71EA9 KO EA
PULE I HALA.
K e aee aEoa Kaa Kei aa ka2a. Ua
b0eBa e aa e !.-. ka Apa2a o Mn. lap-
aku, ua bukaiiia Ea okomuk503, ea
aa 2UKe Ka lialaam HOU 2iEa ke
aua ie 2^H eka i pau i ka Ioooue-
ei3 e ii- U?, palieii beluai ^aM o
ka Ap28A o M^io4o. a aa, 23oka -Kai-
kai ka lepo, Ua b^iolo iao eei o
AlbeH KAkiK8 e boe79Ueea2a e ia i^a
apaaa Bi2 ka i^iao B-u.ui^, a oa 2iaea
a e lik e n e KioK e ? uo U b-o2. E^
o Pali, Apa w 3 k e aaaa nei m e k^
bi3awiwe ame ka Ke e aaa aaa na
bona apana. O Puaa hoi, Apana i^
ke kao.2. n e i i koaa pa, O Apo boi.
apana II, l e hoomaema e n e i EO, a
ki kami^ei i ka mia. ^me ke pe.
MA ka. apana. 20 koi. iia haea boB
-ia k e -aan ki, akA, o ka hapa E^i
9 ka maaawa., ua booiiloU no ka
iliki aa e . M^- ka hoaoia aea o ka
ioopoln aaa i ka aina na ikeia ma-
muli o ka imnebun e loa o ka lepio,
aol e e biki e maloo poao i ka ma-
nawi e p^u ai k e kabe ana o ka wai,
a na nahaha a e ia l e po ma na-epa-
oa noi a e Hio aua k e ia m e a i m e a
hoopilikia iaai i ka olu ana o na
m e a kaau, ka mauu alalala. He
eha apana i hoowaliia ka lepo a
kanu hou ia, o ka hua a ka Hui
ka'u i kaau ai. He elua loi ke
ulu ae nei me ka maikai a ke lilo
nei i mea makaala mau ia. Ua ka-
nuia kekahi mau wahi i ka uala.
Ke 70 moakeiki i kiko i ka pule
i hala. Me keia ua hiki aku ka
heluna i ka 165. I ka la Sabati
nei he umi o na moa i kiko mua i
hanaiia i ke one i hoopulu mua ia
i ka aila honua. Mahope o ka ai
ana i keia mea no kekahi mau hora
ua hanaiia i ka lanahu aka nae aole
lakou i poino ma keia mau m e a.
889 huamoa, a i ole he awalike
o 98 huamoa o ka la hookahi i ha-
mauia i ka pule i hala. No elua la
kailike, he 106 hua ka heluna nui
oia mau la pakahi. Ua haule iho nae
k e ia i ka hanau o keia la he 119 ka
nui o na hua. O ka huinanui o na
loaa mai na moa mai no umi la o
keia mahina he $130.00. O keia
huina $61.00 ua loaa mai mamuli o
na hua hoomoe i kuaiia aku a he
$
70.00 no na hua i kuaiia no na
makeke. I keia hora iho la ua loaa
iho la ia'u he $3.00 no na hua i
kuaiia i keia la, a o ka huinanui po-
lolei he $133.00,
Ua pau iho la ka palau mua ana
i ka aina ma Kalae i ka pule i
hala. Eia makou ke hoowali nei i
ka lepo o keia apana me ka hoo-
makaukau ana e kanu i ka pi-nunu.
Ua ohi iho nei na keiki kula he
umi eke pi-nunu i ka Poaono i
hala, ua like me 500 paona. O ke
ko e na o na hua pi-nunu ma ka nana
aku he 20 a i ole 30 eke paha i
pau ole i ka ohiia.
L. T. LYMAN,
Ua loaa mai i na Komisina Home
Hawaii, he kauoha o 4 tona hua
pi-nunu. O ke kumukuai he 15 ke-
neka o ka paona hookahi Ua li-
keia me $300.00 o ke tona hookahi.
Me keia kumukuai, e lilo ana ka oi-
hana hooulu pi-nunu i oihana hoo-
waiwai i na kanaka e komo aku
ana e lawelawe ia hana. I keia mau
la o, ke kanu halakahiki, ame ka
ikaika o ka ume ana o keia mea
o ka halakahiki i ka momona o ka
lepo, ame ka lilo ana o ka pi-nunu
i mea hoomomona hou i ka lepo,
e lilo io aku ana keia mea o ka pi-
nunu i mea lawelawe nui ia. Ma-
waho ae o ka hoomomona lepo, he
ai hoomomona holoholona keia, oia
hoi kona lau ame kona mau lala,
na liko opiopio. Ua hiki e loaa elua
ohi hua ana o keia mea o ka pi-nunu
i ka makahiki hookahi.,