Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 51, 21 December 1922 — Page 7

Page PDF (1.64 MB)

EHIKU
NUPEPA KUOKOA HONOLULU. T . H. POAHA, DEKEMABA 21. 1922.
AOLE E HOOLOLIIA ANA KE
ALANUI MA WAIKIKI.
.-, ;- .- panikuia ke alanui Kaiu-:,;.-.: .-. pela me ke alanui e moe la ahiki i kahakai ma ka aoao Kaimana Hila iho o ka Hokele Moana. O keia ka olelo hooholo a ka papa lunakiai ma kana halawai o ka noho Ana ma ka po Poalua i hala, ka ma-nawa i aponoia ai ka hoike a ke komite e hoakaka ana e waiho hahina mau ia ia mau alanui elike -.- ia e moe la i nei manawa. O na makaainana ame ka poe ona aina ma na apana Royal Grove ame Ainahau kekahi i akoakoa pu ae ma ia halawai, a ua hoike ae lakou i ko lakou ku-e me ka ikaika loa i ke panikuia o ia mau alanui. O ka makemake o ka lehulehu o ia ka mea mua e pono e haawi ia mamua o ka makemake o kekaki poe auna kakaikahi wahi a kekahi mea o ka hoakaka ana ae. Ua ala mai keia manao pani ia mau alanui mamuli o ka makemake o ka Hui Hokele Teritore e hoomoe i laina paipu lawe meaino mawaena aku o kona aina ma kekahi aoao mai o ka Hokele Moana no ke kumukuai $1, ina nae e ae ana ke aupuni kulanakauhale e hana i alanui maluna o ia wahi i makemakeia no ka laina paipu sua a no ka pono o ia hoololi ana e loaa aku i ka Hui Hokele Teritore i kapuai no k- kapuai o ke alanui Kaiulani i lilo mai. Ua haawi pu mai ka hui hokele i kekahi pono o kona aina e moe ana ma ke alahele e hooloihiia aku ai o ke alanui Kuhio. Ku-eia ka Olelo Hooholo Ma ka manawa i waihoia ai ka olelo hooholo e ka Lunakiai Chas. Arnold e kuka ke komote o ka oiha-na wai me ka enekinia kulanakau-hale maluna o ke kumuhana e loaa ai ka aeia no ka laina paipu meaino mawaena aku o ka apana aina o ka Hui Hokele ma kekahi aoao mai o ka hokele, ua ku-e koke ae ka lunakiai Pachecco mamuli o ko ka papa hooholo mua ana i ke panikuia o ke alanui Kaiulani, ua hiki ke hoomoeia ka laina paipu sua maluna o ke alanui Kaiulani aole ma kekahi wahi e ae. Ua hoakaka pu ia ae ko ka papa apono mua ana i ka mea i hoolalaia no ka laina paipu sua o Waikiki a ua Kahea ia na koho uo ia hana a e lawelaweia aku ana ia hana -. -;- wale no a hookomo hou ia ae . olelo hooholo e hoololi ana ia mau hana mua i hooholoia ai. E pono ka papa e noonoo akahele -- .'.:.! o kekahi kumuhana, ua maa .. papa ke apono ana i kekahi ua kekahi halawai a hoopau .. : no ma kekahi halawai, ma ka manao o Ben Hollinger. Ua lilo keia i kumu no na lunakiai Eben Low ame Pachecco e hooili mai ai ko laua huhu maluna o Hollinger. Oiai e kamailioia ana maluna o ko kumuhana no ka hana hou ma Waikiki, ua kauohaia aku ke ka kauolelo e kakau i leka i ka luna hoomalu o ke komisina i hookohuia aku e ke kiaaina a i ikeia ke komisina o ka hana hou ma Waikiki, e waiho mai i kana mau kii a i ole i na kumu paha e waiho koke ole ia mai ai ia mau kii. O ka Hawaiian Contracting Company, ka mea koho haahaa loa no ka hana hou ma Waikiki ua hoo-una mai ia he leka i ka pepa e hoa kaka ana e mau ana ke ku ana o kana koho me ka maikai ahiki i ka la o o Ianuari. Mamuli o keia hoike ua loaa ka manao i ka papa o na kumu alalai a pau ma ke ka-nawai e pau ana i ka hookaawaleia mamua mai o ka la ekahi o ka ma-kahiki hou ma ka hana e pili ana me ka hana hou ma Waikiki i mea e mau ole ai ke ku ana o ka aelike Hoohalahala na Makaainana o Kalihi Ua waiho mai na makaainana ame ka poe ona aina mai ka mahele mai o Kalihi ame ke alanui Moi i ko lakou hoohalahala i ka papa ma ia halawai no ke kukuluia aku i apana lawelawe oihana ma ia wahi, o ka lakou kumu o ka hoakaka ana mai ma ka manawa i kakauinoa ai lakou maluna o ka palapala noi ua alaki hewaia aku lakou i mea e ma-naoio ai lakou he elua wale ana no mau halekuai e kukuluia ana ma ia apana, aole lakou i maopopo he hiki no i kekahi mea okoa aku ke hele aku a kukulu i halekuai hou ma ia wahi. He halawai akea ka i malamaia e ke aupuni kulanakauhale ma kekahi manawa kokoke aku nei i hala, a ma ia manawa i noho ai ka halawai aohe mea hookahi i hele mai e ku-e. Eia nae he mau ku-e no kekahi i puka a maka ole ae, no ia kumu i kaohiia ai ka hoololi hope loa ana ahiki i ka waihoia ana mai o ia kumuhana no ka ka papa noo-noo ana, wahi a ka Lunanana Louis S. Cain. Waihoia aku i ke Komite Mahope o ka paio ana a na hoa o ka papa maluna o keia kumuhana ua waihoia aku i ka manawa hope i ke komite o na paka a i ka loio kulanakauhale ame kalana no ke-
kahi manao kanawai mai iaia mai
no ka loaa o ka mana i ka papa e
au aku ai i ka lunanana hale no ke
kahea hou ana i halawai akea. He
kuleana ko ka lunanana hale e ha-
na ai me. ke keakea ole ia. Ina
no kona kukulu i kekahi ia apana
kahi e lawelaweia ai ka oihana ka-
lepa o ia mau ko ka papa hookoe
i ka pono e hoopau ai i keia hoo-
holo ana. Ma ka mea i hoomao-
popoia aole ka papa e lawelawe hou
na i kekahi hana ahiki i ko ka
lunanana hale hoonee ana i kana
mea i manao ai,
Mamuli o kekahi kanawai a ka
papa i hooholo ai ma kekahi ma-
nawa aka nei i hala ua hookohuia
e e ka Meia kekahi komisina kanu
aau malumalu a waiho ia ae na
noa o ia komisina imua o ka papa
o lakou keia mau inoa; Miss Beat-
rice Castle ko ka Ahahui Outdoor
Circle, Fred C. Orht, ko ke aupuni
kulanakauhale ma kona ano he ene-
kinia, F. C. Benevedes ko na paka
me na kahua paani, Charles S. Judd
ko ka oihana mahiai ame Ululaau,
John R. Cox, ko na hana e pomai-
kai ka lehulehu.
Ua hoike pu mai ka Meia i ka
haalele ana o Vitousek ma ke ano
e hoa no ke Komisina o na hana
hoohauoli ame ka hookohuia ana
ku o A. L. T . Atkinson ma kona
wahi. Apono ka papa.
Hoopaneeia ka halawai a noho
ou ma ka Poalua, Dekemaba 19,
hora 7:30 p. m.

UA HALA O MRS. MARY KAPU-
KANA ME KE ALOHA NUI IA.
Mr. Lunahooponopono, nou ka welina pumehana; ano ka ohana ame na makamaka hoi, ke aloha hikilele ke ike iho i keia lono hoolele hauli. E Solomon e, no'u hoi kahi keena o kou mau kolamu waiwai nui, i haawe pu aku hoi kana i neia ukana luuluu, i ke alo o ka ohana, na makamaka ame na hoaloha. Ua haalele mai o Mary Kapukana i keia ola ana, a hoi aku i kahi mau o na mea apau i ke ahiahi Poaono, Novemaba 18, A. D. 1922, hora 4:15 minuke, imua o'u, na keiki ame ko maua mau hoaloha, ame kahi ohana hookahi imua ona, i hookuu mai ai i kona hanu hope me ka maikai, ko iho la ka Ioba i hele kohana mai no au, mai ka opu mai o ko'u makuahine a e hoi kohana aku no ilaila, na Iehova i haawi mai, na Iehova i lawe aku, e hoomaikai ia ka inoa o Iehova! Moku iho la ke kaula nana i hauhoa i ke kino lepo ame ka uhane, hoi ka lepo i ka lepo, o ka uhane i kona mea Nana i hana, aloha no! O kahi moolelo uuku i maopopo ia'u o kona ola ana, ua puka mai oia mai ka puhaka mai o Mary Pomaikai (w) ame Moses Kahelewale (k) kona makuakane, i ke kau kupulau o ka A. D. 1875 i ka malama o Mei, ua piha iaia na makahiki o ke ola ana ma keia ao he 47 makahiki me na malama keu ua kaa aku kona malama ia ana e ke kaikaina o kona makuahine, oia o Kaaekuahiwi, (w) aole no i maopopo ia'u, kona wahi i hanau ia ai he eha (4) ko lakou nui a ko lakou mau makua, elua keikikane, elua kaikamahine, ua pau wale no nae i ka hala ma-o, oia aku la no hoi ke pani hope o lakou, koe na keiki a kona kaikunane e ola mai la ma Hilo, Hawaii, a he kaikamahine hoo-kahi kana e ola mai la ma Honolulu a he mau moopuna, a he mau keiki hanai eha i luhi ia eia me ke aloha makua oiaio he mau lei a-i hoi, i kau aku ai ka manaolana o na la ino, e hiki mai ana o ka hoolilo. He keiki hoi i haawi ia mai e ko maua mau kaikuaana, e noho mai la i ka aina o ka ehaeha, me ka puuwai hamama, ame ka hilinai oiaio no kona ano maikai he nui, e Lahela e kuu wahine ahonui ia makou ua hala ka makua o na lei a kaua, e hii ai ma ke alo haawe ma ke kua, o ka waimaka o ka upe kau e lu iho, aloha no! I kona mau la makalapua o ka wahine u'i, ua mare ia oia me David Kapukana, o ka wailele o Hiilawe, he manawa pokole nae ia iloko o ka hauoli o ka noho a kane a wa-hine ana, ua hoohua mai la kona kihapai he hua ohaha he kaikama-hine nui a mohaha kona mau hiohio-na he oioina a he puu hoomaha no na la hapauea, a ua poho wale nae ia mau manaolana, ua o'u koke ia no. He wahine hoopono a heahea, he home pumehana i kona mau hoaloha apau, he lokomaikai, he aloha i ka ohana iloko o kona ola ana. He hoahanau oia no ka Ekalesia o Kanaana Hou o Kalaupapa, ua oki ia nae mao kona haalele ana aku i ke kahua ma'i o Kalaupapa a hele i ka loa ame ka laula o ka aina, no ka huli ana i kahi e ku ai na wawae, ua hooko ia nae ia moe uhane ana. a loaa he apana aina iaia ma Ka-lopa, Hamakua he home hookuonoono hoi ana i manao ai he puuhonua no kana mau luhi he keiki. Ua hoomanawanui kino i ka hana lima ana i kona apana aina, ua hiki aku ka hoolilo no kona apana o 15 eka ko, mai ke kanu ana ahiki i ke oki ana, $2,745, he mau lilo kuahewa-hewa o ka makahiki 1920, eia nae ua oili mai oia me ka poholo pu o ia mau hoolilo, a loaa mai ka hua o ka aina $3,300, o ka leo walohia a'u e hoomanao poina ole nei i $10.00 no'u o ke koena hoouna ia kuaana ma i Kalaupapa. Ua hoomanawanui io oia a waiho na iwi i ka aina i hoomanawanui ai, aole e hiki ia'u ke helu papa aku i ka nui o kona mau ano mai-kai oiai e alai mau ae ana ka ohu pohina i na maka aloha no kuu hoa luhi, i ka hooki ana i keia ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai kie-
kie i ka poe apau i ala pu me a'u
e kiai i ke kino puanuanu, o ka'u
mea aloha pela pu i ka poe apau
i haawi mai i na kokua i ka laulima
pu ana i na hora o ko'u kaumaha
a i ka poe apau i uhai pu iaia i
kana huakai hope.
Me ke aloha i ka Lunahoopono-
pono a me na keiki kikokiko o kou
keena pa'i.
Owau iho no me ka luuluu,
GABRIEL HEAUKULANI,
Kalopa Homestead Hamakua, Ha-
waii.
OLELO HOOHOLO HOALOHA-
LOHA.
Oiai, ua oluolu i ka Makua Lani, iloko o Kona Mana Kiekie, i ka lawe ana aku i ka uhane, ka lamaku o ka hale kino lepo o Miss Poli Paiaina, i ke aumoe o ka la 14 o Dekemaba 1922, a Oiai, he hoapaahana a he hoa uhaiaholo pu oia me makou na paahana o ke Kule Sabati o Kaimuki Home, ma na hana hoike Kula Sabati hui o ka mokupuni o Oahu nei; ua lilo kona kaawale a nalo ana aku no ka wa mau loa, i mea hoehaeha a hookaumaha i ko makou noonoo: E hooholoia, o makou o na paa hana o ke Kula Sabati, Kaimuki Home, ma o ko makou Komite la, ke komo pu aku nei me olua e Mr. ame Mrs. Maika Palaina, na makua i hooneleia i kekahi o na hua o ko olua kihapai maemae, pela pu hoi ka olua keiki i koe iho, ka ohana ame na hoaloha, no ka auamo pu ana i na luuluu ame na kaumaha, iloko o ko oukou wa o ke kumakena. E hooholoia, o ka makou mau leo kanaenae a kalokalo i ke Kahikolu mau loa, e lawe ae i na kaumaha ame na luuluu i halii iho maluna o oukou a o kakou pu apau. E hooholoia, e hoounaia i hookahi kope o Keia Olelo Hooholo Hoalohaloha i ka ohana; a i hookahi kope i ka Nupepa Kuokoa. O makou iho no na Komite: — JOS . L. KUKAHI, MRS. E. M. MOKIAO, MRS. H. C. LEWIS, BEN H. MAHOE, TIMOTHY NAKAI,
HE HOALOHALOHA NO ABR.
POHINA.
Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa; Aloha nui: — E oluolu mai i wahi kowa kaawale o kau hiwahiwa, no ka makou wahi puolo e kau ae la maluna. Oiai, ma ka Poakolu, la 6 o Dec. 1922, i kikoo mai ai na lima o ka make i ko makou hoa paahana iloko o ko makou ekalesia ma Milolii, 8. Kona, Hawaii, Mr. A. Pohina, he luna eka-lesia, a he Kahu Kula Sabati, a he kakauolelo pu no keia ekalesia. Ua paaia eia keia mau kulana uo na makahiki lehulehu a na ka make i hoopau ae la i kona paa ana i ka hana a kona Haku aloha ma keia ao; A i kona hala ana aku la, ua hooneleia keia ekalesia ame Kula Sabati i ke koo ikaika. Nolaila, e hooholoia, ke komo pu aku nei na hoahanau, na haumana Kula Sabati ame C. E., e auamo pu i na luuluu i kau iho maluna o na makua, kona kaikaina ame kona mau kaikuahine aloha, ame na ohana lehulehu ma keia wahi, a ua ke aloha no o ko kakou Haku Iesu e holoi ae i ko kakou mau waimaka i piha me ka ehaeha; a Nana no e lawe i na kaumaha i kau iho maluna o kakou apau. E hooholoia, e hoouna hookahi kope i ka Nupepa Kuokoa, a hookahi i ka Nupepa Hoku o Hawaii; ma o ko makou mau Komite la. P. MIA, K. KAUPIKO, D. K. KAUPIKO, HOOKUUIA NA KOA AIHUE MA-HOPE O KA UKU ANA AE.
O Charles Welshans ame James Colett na koa i hopuia ai a hoopiiia ae no ka hewa aihue, no ke komo ana iloko o ka hale o kekahi Pilipino ma Olaa a laweia kekahi mau waiwai mailoko aku o ka hale, ua hookolokoloia laua maloko o ka aha apana o Hilo, ma ke kakahiaka o ka la 11 nei o Dekemaba. Ua ae laua i ko laua aihue ana a ua kapiia mai e ka aha he $50 ko ka inoa mua a he $25 ko ka inoa hope. No ka aihue ma ke degere elua ko laua kumuhoopii o ka hookomoia ana ae. He Kepani o Fujimoto ka inoa a i hoopiiia ae no ke ku-e kanawai waiona ua haalele oia i ka bela o $125, elike me ka hoakaka a ka lono mai Hilo mai.
MAKE HE KOA MA KE ANO
ULIA KAMAHAO.
Halawai he koa o Lyman Glass ka inoa no ka Papu Kahauiki me ka make hikiwawe loa ma ke ano ulia kamahao. Ma kahi hoomo'a palaoa kana wahi o ka hana ana, oiai oia malaila ua hukiia aku la oia a komo iloko o ka mikini hoowali palaoa. Ua puka kona akepaa oia ke kumu o kona make ana. Aole ia koa i mare wahine, he 27 ona mau makahiki a ma ka Mokuaina o Missouri kona onehanau. E hoihoiia aku ana kona kino wailua no Amerika maluha o kekahi moku lawekoa hou aku e holo ana a kanuia aku maluna o kona onehanau.
KUU LEI DAIMANA UA NALO-
HIA
Eia au la he kamaiki. Nana mai e Iesu, E hoolohe i ka'u pule, Alakai kiai mau. Hui: E ka'ika'i ae iluna I ka home mau; Ka home ao iluna, Ka home o ia mau. E Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha kaua a nui:— E oluolu oe e hookipa aku i ko'u aloha, a e hookau ae hoi maluna o ka oneki o ka kaua milimili, i kela poomanao e kau ae la maluna, a nana hoi ia e hii hele aku ma na ale hanupanupa o ka moana apuni ko kaua paeaina aloha, i ike mai ai na kini makamaka o kuu lei e noho ana ma ka hikina a ka la ma Kumukahi, a ka welona a ka la i ka mole olu o Lehua. O Miss Sarah Kuleanaole A-i ua hala. Auwe kuu kaikamahine e, ka onohi hoi o kuu home, ka manaolana o ko'u mau la hapauea. Me he aihue la i ka po, pela no ke kipa ana mai o ka anela o ka make, a kaili aku la i ka hana maemae o kuu kaikamahine, a upo'i malie iho la kona maka, ma ka hora 9:30 p. m. o Dec. 3, 1922, a waiho iho la i ke kino wailua na'u ame ka ohana o kanikau aku ma keia aoao o ka muliwai eleele o ka make. Auwe kuu milimili e, kuu aloha pau ole ia oe a. Hiki mai no ko aloha e uwe no au. Ua loihi no ke kaama'i ana o kuu lei. Ua huliia no ke ola iwaena o na kauka, aka, aole mea hiki ke paa mai. Ua kii mai no kona Makua a lawe aku la i kana o ka uhane. Auwe kuu minamina pau ole ia oe a! Kuu lei i hala aku la, he piha oluolu, akahai, aloha makua a ohana. E hoolohe ana i ka leo o kona mau makua, kona poe aunties ame kona poe uncles. Aole leo pakike i puka mai kona waha mai, aka, o ke aheahe malio ke hekau mau ana maluna o kona helehelena. Auwe kuu aloha pau ole ia oe a! Ua hanauia oia ma Honolulu nei i ka malama O Mei, la 9, 1912; ua piha iaia na makahiki he 10 ame na mahina he 6 ame na la keu he 24 o ka hanu ana i na ea inea o keia ao luhi. , He mea nui oia ia'u ame ka ohana. Ua nana aku makou iaia me he onohi daimana la no ka home. Auwe kuu kaikamahine heleloa e! Ei aku nei paha oe me ka apua i ka lihilihi ana ole a ka la, huli aku nei au aolo oe. Ua laweia aku kona kino wailua ma ka hale hoomaemae o Borthwick a ma ka hora 5:30 p. m. o ka Poakahi, ka la 4 i hala iho la, i wehe hamamaia ai no ka ike ana i kona helehelena nohea. Me he mea la o kona wa no e ola ana. Auwe ka liliha e ke hoomanao ae ia mau hora Ma ka Poalua ae, ka la 5, a ma ka hora 3:30 p. m. i malamaia ai kona hoolewa, no ka lawe ana aku i kona kino puanuanu no ko kakoa halemau. Ua ka'i aku ka huakai hoolewa no ka luakini Katolika Boma, a mailaila aku a ka ilina Katolika. malaila i hoomoeia aku ai kuu lei iloko o ka maluhia; e kakali ana i ka hiki alua ana mai o ka Haku Iesu Kristo me ka umi tausani o Kona puali hoola, Ko iho la no ka mea i wananaia. Alaila e hoi ka lepo i ka honua elike me ia mamua, a o ka uhane e hoi ia i ke Akua Nana ia i hana mai, no ka mea, aole o kakou kulanakauhale e mau ana maanei, aka, ke imi nei kakou ia mea ma ia hope aku, no ka mea, ua like wale no me ka mauu na kanaka apau; a o kona nani apau ua like me ka pua o ka mauu. E maloo wale ana no ka mauu, a haule wale iho no hoi kona pua. Nana no i haawi mai, a Nana no i lawe aku la; e hoonaniia ka inoa o Iehova Sabaota, ame Kana keiki o Iesu Kristo, ko kakou Haku ame ka mana o Kona Uhane Hemolele ko kakou kokua. Amene. Ke haawi aku nei maua ame ka ohana i ka makou hoomaikai palena ole i ka poe apau i haawi mai i ka lakou mau makana pua, no ka hoowehiwehi ana iho i ke kino puanuanu o kuu lei, pela hoi me ke ala pu ana, a kumakena pu ana a ao ka po ahiki i ka panina hope o na hana Pela hoi me kona mau hoapaani a hoa kula hoi, oia o Phoebe, Hannah Akiao ame Ella, no oukou kekahi hoomaikai a'u e pahola aku nei, ma o ko oukou hoohauoli ana ma ha'i o ka pahu o kuu lei, a ao ka po; a no olua e Mr. ame Mrs. Albert Kekua ame ko olua mau pokii, no ka olua mau kokua i ku i ke aloha oiaio. Ua lawe ao olua i kekahi mau ko'iko'i nui; ua hoopa mai olua i ko'u puuwai; o ia haawina hookahi no ia olua e Mr. ame Mrs. Geo. Tripp Jr., ame Mrs. Anita Durante. Pela me oe e Mary lopa, ua hana mai oe i na hana ku i ke Kristiano. E oluolu oukou pakahi a oukou hui ia, e hookipa aku i ka makou hoomaikai palena ole, ame ko makou aloha ma ko oukou mau puuwai pakahi. A na ka Haku e hoomama mai i ko kakou mau naau i piha i ke kaumaha ame ka luuluu no ka kakou mea aloha i hala. Me ka Lunahooponopono ame na keiki o kou keena ke aloha. O makou iho no me ka luuluu, MR. AME MRS. ALLEN A-I, Ame ka Ohana. 440 N. King St., Honolulu.