| | ALOHA KARISIMAKA KAKOU! Oiai o keia ka puka hope ana aku a ke Kuokoa mamua o ka
'a Karisimaka ke haawi e aku nei ia i kona aloha Karisimaka
k. .na mau kaukani poe heluhelu. Aloha Karisimaka kakou Ua nanaia aku ka la Karisimaka e ko ka honua nei apau. ma
ke ano o kekahi ia o na la ano nui loa iloko o ko ke kanaka
ola ana. mamuli o ka lilo ana o keia la. i la no ka haawi maka-
na ana o na makua i na keiki. na keiki i na makua, na hoaloha
.: na hoaloha. na haku hana i na limahana, a pela wale aku.
i ka hoihoi ana aku nae ihope, i ke kumu o ka malamaia ana
o ka Ia Karisimaka. i la no na hana haawi makana, mamuli
mai no ia o ke apono ana o ko ka honua nei poe, o ka la 25
,. ka mahina o Dekemaba. o ka la ia i hanau mai ai ke Keiki
a ke Akua : a no ka hoike ana ae i kekahi mau hana aloha, pela
iho la i lilo ai ka hana haawi makana, i hana kuluma apuni
ka honua nei.
Ma Hawaii nei, iwaena o ka lahui Hawaii, he hana maa i
keia lahui kanaka. ma na la hanau o na keiki, ka haawi ana
i kekahi mau makana kupono. E malamaia ana he mau ahaai-
na me ke konoia o ka lehulehu e hele mai e ai i na mea i hoo-
makaukauia no ka hoomanao ana i ka la hanau, e haawiia ana
na makana o na ano like ole, mai na waiwai makamae ahiki i ke
dala o keia mau makana apau, e holo aku no ia no ke keiki
nona ka Ia hanau.
O ka la Karisimaka. o ka la ia i hanau mai ai ke Keiki a ke
Akua. ka Hoola o ke ao nei. nolaila o na haawi makana ku-
pono loa ma keia la, o ia no ka holo ana aku o na makana
ka Mea Nona ka la hanau: aole nae pela ke ano o ka haawi
makana ana a ko ka honua nei poe. ma keia la; ia lakou iho no
ka lakou e haawi makana ai, me ka nele loa i ka lihilihi noonoo
iki. no ka Mea Nona ka la hanau.
He mea oiaio loa. aole ke Keiki a ke Akua. i makee mai, e
loaa aku Iaia na makana makamae iloko o keia la Karisimaka
aka nae aole ana e nele Kona hoopihaia me ka olioli, ina o na
-Makana e haawiia ana e kakou. ua holo aku ia no ke kokua
ana aku i ka poe nele. a no ka hoohauoli ana aku i ka manao
o ka poe i hoopilikiaia : ke haawiia nae ia mau makana. me
na manao aloha kuio. aole no ke ake e mahaloia mai, a e ikeia
mai paha.
Ua hoolilo nui kekahi poe o kakou, i na la o ka pule aku la
i hala a komo wale mai nei no i keia pule ma ka hoohiwahiwa
ana i ko lakou mau home. no ka hoea mai o keia la Karisimaka
ua kuai aku i kekahi mau dala mahuahua, no ka loaa mai o na
kahiko no ke kino: ua hana aku ma na ano lehulehu, e hooi ae
ai i ko lakou kulana ulakolako o ka noho ana. me he mea la. o
ka hapanui o lakou. ua nele loa ka hoomanao ana ae i kekahi
wahi makana kupono. no ka Mea Nona ka la hanau.
He wahi makana anei kekahi a kakou, na ke Keiki a ke
Aku ka Hoola o ke ao nei no Kona la hanau? I ka wa i
hanau mai ai o lesu ma Betelehema. Iudea, ua hele mai na
magoi mai ka aina hikina mai me na makana like ole a waiho
aku imua o ka Hoola o ke ao nei. he hoike no ka lilo ana o Iesu
i Mea ano nui loa ia lakou ma Kona ano he Alii no na Iudaio.
E minamina ana paha kakou. ke hookaawale ae i kekahi ma-
hele o ka kakou mau mea makamae. ma ke ano he makana na
ke Keiki a ke Akua. no kona la hanau, ina pela, e malama no
kakou ia mau waiwai makamae, aka i makana okoa no ka
kou e haawi aku ai Iaia. i makana e hoohauoliia ai ka manao
o ko kakou Hoola ame Kona puali anela o ka lani.
' -.:;= makana la nae, heaha la ia? Eia no. ma ka hora umi-
kumamalua o keia po Sabati iho. ka manawa e nalohia aku ai
ka la 24 o keia mahina a komo aku kakou i ka la 25, e hoolilo
'-e'a ame keia ohana i kekahi manawa, ma ka malama ana i
'..ii'.: anaina haipule hoomanao. e hoomaikai ana, a e hoaloha-
loha ana i ka Mea Nona ka la hanau. no ke kiai ame ka mala-
ma ana mai ia kakou a hoea i keia la ano nui. E hoike kakou
-'. ko o ko kakou naau ma o ka kakou mau hana la. ko kakou
;-..: manao ame ka kakou mau olelo. he poe manaoio kakou i
N ...—-a ;;'..' ka kakou makana kilakila loa o ia no ko kakou
..:-:: ' ^ o h. liko i Kona mau makemake ame Kana mau
kauoha ; i poe hanau hou ia iloko o ke ola Karistiano ana.
Ua hele mai ke Keiki a ke Akua i ke ao nei, e huli a e imi
- ka poe auwana e hoopakele ae i ka poe hewa mai ka make
ao : aole anei o kakou kekahi poe, i komo iloko o ka poe Ana
i makemake mai ai e hoopakeleia? Aole anei no kakou i haa-
lele aku ai Oia i Kona nohoalii nani, a hanauia mai la ma ke
kino kanaka no Kona aloha ia kakou? Ea. e ninau iho iloko
ko kakou mau naau pakahi: Heaha la ka'u makana Karisi-
maka ninika! loa i ka Mea Nona ka la hanau? Hookahi no
makana oi aku. he makana a kakou e minamina ole ai, o ia no
ko kakou lilo ana i mau ohua no ke Keiki a ke Akua; e hoo-
laa ia kakou iho Nona, a e hana i Kona mau makemake.
E hoao e kapae aku i na hana hoohauoli o ke ano hupo ma
kela la aka o na hauoli kupono. na hauoli e alako ole ai iloko
o ka poino o na mea ia, e loaa i'o ai ka hauoli me ka loaa ole
he mihi ana aku mahope. aka e hala ana kela la, me na hooma-
nao poina ole no kekahi la Karisimaka hou e hoea- mai ana. E HOOLILO MA KE ANO NAAUAO! Aole he makahiki holomua loa i ikeia o ke Kalapu Hoaho
Karisimaka. elike me keia makahiki. a o ka poe i komo i mau
lala no kela kalapu. ua ohi lakou i na huina dala mahuahua, ka
mea i loaa mua ole i kekahi poe o kakou.
I ka nana aku. ua nui maoli ke kuai ana a kekahi poe i ka
lakou mau mea i makemake ai o kela ame keia ano maloko o
na halekuai. ua hoomaopopoia keia, mamuli o ka piha maoli
o na halekuai i na la apau i na kanaka, ka mea i ike mua ole ia
i na la mamua aku. o ka loaa ana mai o na kikoo dala banako.
He kuleana ko kela ame keia e hoolilo ai i kana mau dala
i hoahu ai elike me kana i ike ai he pono, aka nae no ka uwalo
ana aku i kekahi poe o kakou mai ka hoomaunauna wale ana
i ka Iakou mau dala, pela wale no keia pepa e makemake nei,
e a'o aku ia kakou na Hawaii e ku i ka naauao ke ano o ka
hoolilo ana i na dala.
No aneane e piha okoa ka makahiki holookoa, o ka hoahuia
ana o na dala maloko o ke Kalapu Karisimaka, e hookomo
mau ana i kela ame keia pule, elike me ka hiki kupono ke hoa-
hu me ka hoalo ole: he hana paakiki no kela, eia nae ua lana-
kila na mea apau i komo i mau lala no kela kalapu: ma ka
hoolilo ana nae, he hana maalahi loa ia, me ka Iawa ole no o
ka makemake o kekahi poe.
O ka ke Kuokoa e a'o aku nei ia kakou na Hawaii. o ia no
ka hookoe ana i kekahi mahele o na dala a oukou i hoahu ai
maloko o ke Kalapu Karisimaka, ma ka wehe ana i mau buke
banako hoahu kaokoa, ma ko oukou mau inoa, he mau mea
kokua nui mai ia. i ka wa e loaa ai i kekahi mau pilikia kuloko;
a ina no hoi aole he mau pilikia, alaila e lilo ana kela mau dala,
.muu mua e mahuahua mau aku ai kau hoahu ana i kela
ame keia makahiki. e hoea mai ai he la, e ike iho ai no kakou,
ka waiwai o ka malama ana i ke dala.
He mau la keia o na hana pahele noonoo, e laa na hana hoi-
keike malalo ae nei o Aala Paka, pela hoi ma Aloha Paka, ma | Waikiki. mai ike i ka nui o na dala o keia mau la, a punihei
aku ka manao ia mau hana hoikeike, ilaila no auanei e noke
ia mai ai ahiki i ka puehu ana, a hoi hou no elike me ka ma-
nawa mamua. ka nele ame ka pilikia.
O kekahi mau hoa lahui o kakou, i ka manawa e loaa nui
mai ai ke dala elike me ia i loaa mai ai i na lala o ke Kalapu
Karisimaka, e hookomo ana lakou i kekahi mahele o ka lakou
mau dala maloko o ka banako, me ka malama ana i buke ba-
nako; o kekahi poe hoi, e hookomo ana i kekahi mahele o ka
lakou mau dala iloko o kekahi mau oihana hoopukapuka, i ka
hala ana o kekahi manawa loihi. ua papalua. a papakolu iho ka
nui o ka lakou mau dala, a o ko lakou lilo mai la no ia, i poe
lawelawe oihana, a kuokoa o ka noho ana.
Ua kaokoa maoli no ko kakou ano na Hawaii, mai na lahui
e ae. Ma na kumukuai o kekahi mau waiwai a kakou i make-
make aku ai e loaa mai, e nana mau ana kakou ma na waiwai
oluolu o ke kumukuai, me ka nana ole ia o ka like ole o ke ano
o kela waiwai, me ka waiwai pii o ke kumukuai, oiai nae he
oi aku ka paa ame ka maikai o na waiwai pipii o ke kumukuai.
Ma kahi nae o na hana hoohauoli, me ka loaa ole o na po-
maikai iloko o ia mau mea, malaila iho la ko kakou ikaika loa,
aohe he minaminaia ae o ke dala, e kuai ana kela ame keia :
o ka hopena nae o ka puehu o na dala mahuahua, me ka loaa
ole o kekahi mea no ia mau dala i hooliloia.
No keia mau hana uhauha. i makee ai keia pepa, e a'o kakou
na Hawaii ka hana hoomakaulii, ma ka hoahu ana i ka kakou
mau dala; i wahi nae e holopono ai keia hana, e lilo kakou i
poe uumi i ka ono o ka puu, a i na makemake o ke kino. O KA MEA HOAHU NUI NUI NO KANA. Ma ka la 8 o ka mahina o lanuari ae nei e hoea mai ana. e
wehe hou ia ana ke Kalapu Hoahu Karisimaka o ka Banako
o Bihopa ma. o ka makahiki 1923, elike no me ke ano o na
kalapu hoahu Karisimaka aku nei o na makahiki i hala.
Mai ka iwakalua-kumamalima keneka aku ka hoahu o ka pule
ahiki i ka elima dala, elike me ka hiki i kekahi mea ke hoahu
O ka poe nunui no o ka lakou hoahu ana iloko o ka pule hoo-
kahi. e nui ana no ka lakou dala i ka wa e piha ai ka makahiki
pela no hoi ka uuku loa o ke dala, a ka poe uuku o ka hoahu
ana o ka pule.
E loaa ana i kela mau dala i hoahuia he eha pakeneka ka
ukupanee no ka makahiki, me ka hiki ole nae e unuhiia kela
mau dala, ma kekahi manawa, koe wale no a piha na pule
hoakakaia.
He hookahi wale no kumu e hooneleia ai ka loaa ana o na
pakeneka puka. i kela mau dala i hoahuia. o ia no ka ha'o o
ka hookomo ana i kekahi manawa ; a i wahi e loaa mai ai ka
ukupanee, e konoia ana ka mea i haule hope kana hoahu ana
e uku aku oia i na pule i haule, a e uku pu aku i kekahi mau
pule. ma ke ano ukumua.
Ina he poe kekahi i koino mua ole i mau lala no kela Kalapu
Hoahu Karisimaka. alaila e hoomakaukau mua i keia mana-
wa, a ma ka la e weheia ai ke. kalapu, e lilo koke i lala, mai
hoohakalia o hala auanei ka wa pono.
O ka poe hoi i lilo i mau lala no ke kalapu o keia makahiki
aole no he hewa o ko lakou hookomo mai i kekahi poe oloko
o ko lakou ohana i mau lala no ke kalapu o keia makahiki ae
a i ole hoomahuahua ae paha i ka huina o ka lakou hoahu.
Aia he like ole nui mawaena o ka hoahu ana iloko o keia
kalapu. ame ka wehe kaokoa ana i buke banako, ma ke ano
hoahu liilii. Ma ka hoahu ana iloko o ke Kalapu Karisimaka.
aole e hiki ke unuhi i kela mau dala : a ma ka hoahu ana hoi
ma kekahi ano e ae. ua hiki ke unuhiia ke dala i kela ame keia
manawa e makemakeia ana : he mea maikai no ke komo ana
iloko o keia mau mahele a elua o ka hoahu dala ana ina e hiki
ana i kekahi mea. ke hooko mau, i na kumu aelike i hanaia
no ka hoahu ana, aka ina aole e hiki, alaila. mai hoalo i ke
komo ana iloko o kekahi o kela mahele ae la o ka hoahu dala
ana. he pomaikai ke ukali aku ana mahope. MALUNA O KA AHAOLELO KE KO'IKO'I. Iloko o keia mau la e hookokoke aku nei, i ka wa e noho mai
ai o ko kakou ahaolelo kuloko, ke lohelohe e ia mai nei no
kekahi mau hoolala ana. a na keena oihana o ke Teritore, no
ka waiho ae i na noi dala, no na hoolilo o ia mau keena oihana
pakahi.
He mea maa keia i ka ikeia iloko o kela ame keia elua ma-
kahiki ; me he mea la, o ka nana wale no o ka poe o kela mau
keena, o ka nunui o ko lakou ukuhana. a o ka hoomahuahuaia
ae o na haawina no na hoolilo o kela mau keena oihana.
O ka ninau nae, no kahi e loaa mai ai na haawina dala nu-
nui hewahewa e makemakeia mai ana, e loaa aku, maihea mai
ia? Mai na makaainana hookaa auhau ponoi aku no ia, e hoo-
mahuahuaia ae ana ke ana auhau, i hiki ai ke loaa mai na haa-
wina i makemakeia : nolaila, i ke ake ana mai o na poo o na
keena oihana, i mau haawina dala, o na makaainana hookaa
auhau ke auamo ana i ke ko'iko'i, o ka uku ana i na auhau
nunui, no ko lakou mau waiwai.
Iloko o na la hakoko kalaiaina aku nei o kakou, na la e hoo-
ikaika ana kela ame keia moho senatoa ame lunamakaainana,
e kohoia a puka, o ka ninau auhau kekahi ninau, i kukuluia
aku imua o na mana koho, ma ke ano ina no ka puka o kela
mau moho, alaila e hooikaika ana lakou e hoemiia mai ke ana
auhau, aole elike me ko keia manawa ka pipii loa e ukuia nei.
He mau olelo pulapu wale aku no paha ia, a i ole he mau
olelo kui'o paha. na keia noho ana mai o ka ahaolelo, e ikeia
ae ai ka mea oiaio; he hookahi nae mea maopopo loa, o na hoa
oloko o ka ahaolelo o ka 1923, e hoao ana e imi i na alahele
e hoemiia nai ai ka auhau, e mahaloia ana lakou e na mana
koho baloka. Oluolu e ka poe e noho aie nei i ka Nupepa Kuokoa, e hoo-
manao mai i ka uku o ka lakou nupepa, mamua o ko kakou
komo ana aku iloko o ka makahiki hou. He heluna nui o ka
poe lawe paamau i ka nupepa e noho aie nei i keia wa, ina
aole e hookoia mai ana keia kauoha, alaila e konoia mai ana
makou, e hoopau i ka hoouna hou ana aku i ka nupepa, ahiki
i ka hookaaia ana mai o ka aie kahiko. E. hoomanao i keia
kauoha, o mihi auanei, i ka loaa ole aku o ka Nupepa Kuokoa. Eia ke neemua nei na hana a ke Komisina Home Hawaii.
no na aina o Kalamaula, Molokai, me ka nui pu o na dala i
hooliloia e ke komisina, no ka pono o ka hana hoopulapula. I
wahi nae e lilo ole ai na hana a kela komisina i mea poho wale.
e pono e loaa aku na kuhikuhi ana i ke komisina, no ka huina
dala oiaio iloko o ka waihona hoopulapula, i ole ai e hoopili-
kiaia ke komisina, ma keia mua aku. Ua huli hoi aku nei na komisina limahana no Amerika, ma-
hope iho o ka ninaninau ame ka huli pono ana i na aoao apau
o ka ninau limahana ma Hawaii nei. Ma ka mahina ae nei o
Ianuari e waiho aku ai kela komisina i kana hoike imua o ke
keena limahana ma Wakinekona. e kau aku i ko kakou mau
manaolana. no ka lilo o kela hoike, i hoike no na mea oiaio
wale no, aole hoi o ke ano hoopilimeaai. | Nuhou
Kuloko! Mamuli o ke kakali ana i ka manao kanawai o ka loio kuhina, i hooholo ae ai ua Komisina Home Hawaii, e hoemi mai i ka huina o na hoolilo o ka mahina no na hana hoopulapula ma Molokai. Ma ka mokuahi Maui o ke ku ana mai no Honolulu nei, ma ke kakahiaka o ka Poalua aku la i hala, i hoea mai ai na hui kinipopo pekuwawae o na Kula Pomona ame Saint Mary, no ka paani ana me koonei mau hui, i keia mau pule. Ma keia Poaono, e wehe aku ai ka Ahahui Phoenix i na hana hoikeike fea malalo ae nei o Aala Paka, a pau ma ka po o ka Poakahi ka la Makahiki Hou. Nui na hana hoopihoihoi noonoo e ikeia ana ma kela hoikeike. Ma ke noho ana ae o ka halawai a ka papa o na lunakiai, ma ka po o ka Poalua iho nei, i ikeia ai kekahi mau paio hahana ana mawaena o kekahi mau hoa o ka papa, no na mea e pili ana i na hanahou o Wai kiki ae nei. Mamua pono ae o kekahi hale kaa otomobile ma ke alanui Alakea i hooku'iia ae ai he elua mau Kepau a eha loa e kekahi kaa otomobile poino e hukiia ana e kekahi kaa otomobile okoa. Ua hoihoiia kela mau Kepani noloko o ka Halema'i Moi wahine no ka lapaauia mai. He eono mau pahu me na omole
waina mai Hilo mai, ma ka Mauna
Kea o ka Poalua nei i hopuia ae P
na kanaka hopuhopu waiona, ma ka
uwapo, i ka wa i huleia mai ai na
ukana o kela mokuahi. Maloko ae nei o ke awa, ma ka auwina la o ka Poakahi aku nei i hala. i loaa aku ai ke kino make o kekahi Pake e lana ana, nona ka inoa o Ho Ng, a nona hoi na makahiki he 52. Ua manaoia ua lele maoli no oia iloko o ke kai, me ka manao e lawe i kona ola iho. E malamaia ana ka halawai o ka Pailina o Puuomao, Moanalua, maloko o ka halekula o Moanalua. ma ka la 7 o keia mahina ae, e hoomaka ana ma ka hora elua o ka auwina la, a ua makemakeia na kupa apau o Moanalua. e hoea kino ae ma ia halawai. Ua waiho mai ka Hope Loio Ka-
lana H. E. Stafford i kona kulana.
me ke Kulanakauhale a Kalana o
Honolulu nei, a ma ka Manoa o ka
Poakolu nei i hala aku ai oia no
Kapalakiko, a mailaila aku no Me
kiko, kona wahi hou e lawelawe ai
i ka oihana loio. No ka loaa ana o ka ulia i keka-
hi koa, oiai oia e luupoo ana ma-
waho ae nei o Waikiki ma ka Poa-
ha aku nei i hala, i make ai oia ma-
loko o ka halema'i o na koa. ma ke
kakahiaka o ke Sabati nei. Mamuli o ka nui loa o na hana o
keia keena pa'i nupepa, e hooka'u-
luaia ana ka loaa ana aku o ka ale-
manaka makana a ka Nupepa Kuo-
koa a komo iloko o ka mahina ae
nei o Ianuari. Nui na kakini huamoa o na aina hoopulapula ma Kalamaula i hoounaia mai i ka Makeke Kulanakau-hale iloko e na pule aku nei i hala, elike me na mea i hoakakaia ae, ma ka halawai a ke Komisina Home Hawaii i noho ai ma ka Poalua iho nei. Eha mau paamare i okiia na ma awe kaula kaamola o ka berita e ka aha a ka Lunakanawai Desha ma ka noho ana a U aha ma ka auwina la Poalua nei, no na kumu lehulehu, o ia ka pepehi maa, ka malama ole i ke ola ame ka haalele wahi moe. Eia i Honolulu nei o Francis B.
Smith, ie kanaka nana i hana a i
kaulana hoi no ka hana ana i ke
alahukimoku o Puuloa, e holo aka
ana oia i Lanai e nana ai no kahi
kupono e hana ia aku ai ona awa-
pae no ia mokupuni Ua paniia ke alaloa holopuni Ka-
mehameha o ka Mokupuni o Oahu
aneane hookahi mile ka loa ma ka
aoao Kaneohe o na halehana hala-
kahiki Libbyville ahiki i ka hoo-
lahaia ana ae. elike me ka hoolaha
a ka Hope Enekinia Kulanakauhale
ame Kalana H. A. P. Austin.
MEXICO CITY, Dec. 18.— O ka huina nui o 45,000,000 pesos dala Mekiko) ka ke aupuni o ka hookaawale ana no ka oihana hoonaauao no keia makahiki ae. He 35,000,000 pesos i hookaawaleia no ka oihana kaua. | |