Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 51, 21 December 1922 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

Ua hoike mai o Geo. P. Cooke, Kakauolelo o ke Kopiiaina Home Hawaii, e haalele ana ko lakou Ltt* nahoohanaui o ka Hui Hanaipipi, a e hoi ana i ko laua aina me ka wahine, ma Kainalu, Molokai, no'ka hanai pipi, ame ka hoonlu ana. ua hoike mai oia, ua lawe mai nei he man pipi 8 ka nui no ka toakeke ma Honolulu nei, a ua loaa iaia he $70.00 ao ke poo hook&hi, he kumuknai i loaa ole iaia mamua mai keia mau aina mai. Aka, ua hoao oia e kanu pi-nunu u e hanai i na pipi rne keia mea, a o ka hopena, ua pii ke kaumaha ame ka momona o na pipi a he 2 makahiki wale no keia mau pipi ke kahiko. ī na makahiki i hala aku, aole i loaa > keia. mau dala i na pipi o 2 makahiki

z: ii. r.-e-i 1:~Jt ka. 1 1 U J5-i"53iX. «A ;>īi ie tr kiXE-iii. i īiaa iaia x23 "'-> > ini: 2»5 ki r*:c V*Vy keia ir23ti e "r 15.fi i ki ixi īixii3i^. s Cce« zj, 1 e ki m e kaaai pi?t k& iiu pi3aC.iiri kaA'k' « P?c£. snci, 1» km® EEa ke £z!a o Hiwaīi. kekaM <3r-I^i; l«* sa km m*a 0 b> xa Kti «ia i ia « ks£a xcea o ka A ka ku aaaa i ks£ke xi o kesa m*a Waii a2sa: "I aa» i ks~ WV.» siaia Haae Mae3ataaao» ma ssa Haiks. liaei, 10 ke kaas 3bss»3raiS: sa p6k» Ba2Sae3*3Ba aa» \s. »afskariki. mi&ape o ko 5 * ii?. i sia da2a i siki aka i b a aa hi- !*£» xsi o ea koU i k«t i aas aiaa kaaa «amaH © ks pdko 7 aale a2aszi, a»3e kaaaMksai k—pcas 0 sa At«, aa k»sssaka keia aaele e kazs piesxs TMtfrr*a o kooa bzi eka aiEa. a ik>ko o 5 eakaMki, 3 ** kaa keia ale, a i keia ia, ke ssbi oaa *ei s& «a so ke£s maa aiaā aa Haika,, 2. ke oki a«i i ka peaiikai Kamali o ka pīi asz ae © ke knaekaai o b ialakahiki, azee ka iou aaa ke Es~ alaān Tr»rfeg» e aka aī i aiaa. He saa kahoaka poniikii ke ikeia aka a?i so sa -kaaai ppi o keia iasa aku. I B2 la i kala sk«, ūa nsasao so aa kaaakn haaai pipi o ka hookaM vale aka ao i aa ma ke k&Sa e ai ai i aa

2=253, a • ka momoaa ana, lawe i kela.naa pipi i ka iaak«k«. I kekahi anaawa he saa makakiki 4 a he 5 rraaina o ka momoaa aaa o ka pipL Aka. me ka aee aia mai 0 sa Lana hoao, aaae ka imi aaa aku i ea kumu e hikiwawe ai ka aoEoua ana o aa-pipi, ua hoomaka ea kzūkkz haeai holoholona e oni e kana i mau eianu &o ka heomomona asa i na holoholoaa. I keia la ua 4coeō mai ka maua aiafafa, iee ka pi-nunu, a ke ike kokeia eei no na p&maikai e keia poe i hookvn yrsde i na hoioholona e hnli 1 ka lakon ai i na la i hala akf. So na kanaka e hoi aku aaa ma Molokai, ua hoike mai o Oeo. P. Oooke, a» makemake oia i na kanaka e hanai hoioholoea ma ke aao hoomomona. Ua makankaa no hoi oia e haawi aka i na pipi opiopio ma ko la-ou huL no ka hoomomonaia mai e na kanaka e makemake ana e komo aka iloko o ka olhana fc»nal hoosfomona pipL ln£ o keia iho la na kahoaka o keia mna ak% e ike ana na kanaka, o aa maua ālafa£a ame na pi-nunu a lakoa e ,hooulu ai, e ohi ana no lakou i na po* maikai he nui wale. Aole waie no o na'pipi na mea hiki ana e h4nai-ia-i keia mau mauu, aka, o puaa ame na moa kekahi e loaa aaa na pomaikai.

Aole mau aina i oi a* 0 ka maikai no ke kanu mauu alafafa ana elike me na aina pili kahakai o MolokaL Aia ma Kaunakakai, he mau eka mauu alafafa i hooulnia no kekahi maa makahiki loihi e ka Hui Hanaipipi 0 Oooke ma, a ke okiia nei i kēla ame keia mahina keia mauu, me ke emi ole iho 0 kona uhi nui ana. O kela mau aina o Kalamaula-kai, ua like loa no me na aina ma Kaunakakai, a ua oi iki ae no paha ka momona 0 na aina 0 Kalamaula-kaL Ina e kanu alafafa ana na kanaka e lawe aku «na 1 keia mau aina, e lilo ana lakou i poe kaonoono ma keia mua koke iho, me ke kanalua ole. A o na aina hoi mauka o Palaau ame Hoolehua, aole he mau aina i oi aka ke kupono no ke kanu pi-nuna-'ana elike me keia maa aina. Ua kanu ia ka pi-nuuu « Lyman, a'ke ohi nei i ka haa oia mau pi-nunu i i kela mau makahiki koke aku nei no. Ua kanuia no hoi e Cooke, ma, a ua Ikeia ka ame ka pomaikai o keia mea. Aole he mau hoopaapaa ana ma keia mea. O ka hana wale no, o ka loaa mai 0 na aina o keia ano i na kanaka Hawaii, a ke hoopaa e aku nel no au, aole e nele ana ka ohi o na kaoaka i na pomaikai.

He oUio no nae, aole bo i pau ka hoopaapaa ftna o kekahi poe ake hoino no ke kumu aole na lakou i noonoo keia kumuhana, ae ka m»nao ina no hoi i hanaia iho penei la, a pela aku paha, a o ke kulolo ame ka niu, ina ua ponoloa. He mau hana hoino waie no nae, me ka liii o ka noonoo no ka mea na Keoni Waika, i lawe ae keia ninau a hakaka me ka ike ame ka lawa o na kumu hakaka, no ka mea ua ike e aku oia i na pomaikai maoiua o kekahi poe llawaii t> iho. Xo keia liio ana nana e alakai i keia ninau nui, ua lilo i mea lili loa ia e k«kahi hapa o ka lahui Hawaii. 0 kana wale no e koi akti nei, e hoomanawanui, a e kali iki hoi ka hooholo ana i ka oukou olelo kakoo aku i keia poe hoino, a ike pono ia .aku na hana o keia muf aku. Ma

|"TTT. 7 k€22. liiii rrs«:2.-? i ? o ia M&lekai j "t»>i Havaii- i-tl-i j>:»r ki^e^: | f i« e --*£ i ssi«a 2ia,1 asxi ia H»«H i ioi iin f« law* i i £ keia 2ia^. 4ti «>•'>' ka la e ai ks | laks® atasais. ! kakaa e i keia aaa §Jtlf t £ X. K- I.T3fctx oia koi e liw? īpe i xa tij«caa i ka ītMJsx*s * *-si ai 2 3C«lōkiL H» s«aa aaiiI "k* keīki ia K. 5. LjT2LtS U<ikō 4 ka Akaofe2*o. aae ie waki kaaawai saikai i 3Ca kekaki aeao 1«L vak ka3 i 2£&o ai & K«ii Waia aa ase ke kaz£wai s*la a ke A'spsfi i la Kakiai.* O sa i ka auo£awa Jfeā aa Aīaolalo n&a sa sxa i kekaki « a e ea laiu i so sa kaaaki apa^. sj/> he aisa i ke kaaaka ss«Senra. Aeie &o he saaa sass pw.*rfc*i i ke kaaawa e koolewalewa waie aaa ao i kosa Eaa iiaaa. O sa asaa e o&iia aai aei sa waiwai ke ebs, ke sas paeea a waiwai oie i aa k i kala aka. Aole bo i pa~; sa i ike i ke aao o sa aiaa o Ewa, Oalna. ae nei, i ks Btake. Kaaaa oka psa asa o ke alakao, he zaas aia% kaaai pipi keia, a ke uaa praai»a auka waie no o kela ta« keia aiakahiki, e he aus mhi pipi Koeo&a iki. eo ka aaloo o ka aisx. Aka i ka paa aaa o ke alaaao, axae ka hoomakaia aaa e kais o ke ko, acse ka ioaa aiu o ka *ai, i keia na lilo ae aa azi aiaa paaoa aei i zsas aina e kake aaa ka waiu ame ka naeiL A peia aka aaa so o O ka sea i ei ae ai o Mo|»kai r e lile aaa keia nas aisa i zz kanaka Hawaii, a i na Hawaii wale no, b« ka leopaapaa ole aku. Xa e hoohaea ao lakou iho, sse ka ioaa ole o kekaki mea e kipaka mai aaa iaia, koe waie 50 a melowa oia. A ke oielo nei ko oakou meakakau. aole ka lahri he molowaT Aka he enklala bae«.