Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 51, 21 December 1922 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

Me keia mau haawina kaumaha ae la i loaa i ke Sa Wiliama, - hke me ia a kaua i ike ae la, a i kona oluolu ana e hiki ai ke cie. hoi pololei aku la oia no ka Hitadela, kona home, a hoea <u la no hoi ma ke ahiahi no o ka loaa ana mai o kekahi palaa'a nana, a i pau mua nae i ka heluheluia e ke kaikuahine ma--aoino ona, a e hoakaka ana maloko o ia palapala no ke apono n-ia o ka aha i ka hoopii okimare a Vekinia a he wahine kaaale oia mai iaia aku ia manawa. Iloko o ke ohaoha o ia hookipaia ana aku e ke kaikuahine, *rne ka haawi aku i na olelo hoolana apau e hooluolu aku ai •■>?.na hoi o ua o Sa Wiliama i ka ma'i a hui pu me ka loaa ana • kekahi mea nana e hoomahuahua iho i ka ehaeha o ka ir u. aohe hoihoi o ke kaikunane; i ka manawa i kaawale aku :: Ke kaikuahine mai ka rumi aku no ka hoomakaukau ana mai .-:ekahi mau meaai nana, aia na noonoo hoouluhua like ole -:o o kona naau kahi i hana ai me ka mao ole, me he kana-j oia i paa i na kupeehao, o ka loaa iaia o ka maha kanai rr.ei makemake nui loa. I < Vai kona mau maka e au ana ma o a maanei, me ka haka > ana aku maluna o kekahi mau kii e kau mai ana ma ka na kii hoi o na mea aloha i hala aku ma kela aoao a e mau ana na waimaka ma kona mau lihilihi, a ia huli ana e ana e nana maluna o ke pakaukau ua ike aku la oia i ka ,v o mai o kekahi palapala i poina i ke kaikuahine aole i humua mamuli o ka hoea hikiwawe loa Ima aku ona. a like no ka hiohiona o ia palapala ana i ike aku ai me ka alapala mua i loaa aku ai iaia oiai oia e noho ana ma Aleka■:c : eria, a hikilele ae la kona noonoo i ka ike ana aku. :!aupu koke ae la no oia he palapala paha e hoike mai ana ka hookoia ana o ka Vekinia hoopii, a he mea oiaio ia. O ku ae la no ia iluna a lalau aku la no ka nana ana iho. • amuli o ke kuni a ka haleleka e kau ana maWaho i loaa koke ai no ka ike iaia mai Amerika mai ia palapala. Pahola ae la ka helehelena nananakea o ke ano e make aku ma ma kona mau papalina, a holo ae la ka maeele ma kona ::no a puni. Me kona mau lima e haalulu ana i hahae ae ai oia i ka wa-hi, • ia kau ana iho no o ka ike a kona mau maka maluna o na •npalapala e kau ana, ua lawa loa ia e hoike ae ai iāia i ka ?nao i hoakakaia maloko o ka palapala. ( > keia ka manawa mua loa i loaa ai iaia o kekahi puupuu ™>. u anahana loa i loaa ole iaia mamua aku, no ka mea o ka eha iaia ia manawa ua oi loa aku ia mamua o ka mea hiki ke hoomanawanui; me ka leo nui o ka mea i hooneleia i ka v >lana! "O, ua kaawale ua kaawale oia mai a'u aku! O, :inia hoi, kuu aloha, kuu aolha!" i hooho ae ai'oia. I . ;>au ana no o ia mau huaolelo o kona maule iho la no . aiho ana iluna o ka papahele, me ka mau no o ka paa ::a lima i ka palapala i lilo i poka pa-hu nona e make ai ia | a. ' • iki aku ka meakakau. O keia palapala a Sa \Vili- - heluhelu iho la ua hoakakaia maloko olaila ke apono ana i: r.ha i ka hoopii okimare a Vekinia, a ma ia manawa ua r ' ale laua kekahi mai kekahi mai, he hana nae a Sa Wili- : i manao ai e paio aku ina no kona hoea nei imua o ka aha kolokolo ma ka manawa i hooloheia ai ka hihia, aka mao kona kaawale ana i Augupita ma ka manawa o ka loaa mai o ka palapala kii ame kona loaa ana i ka ma'i, pela iho 'a : hoea ole aku ai oia imua o ka aha, a no ia hoea ole ana aku .na e pane i ka manawa i noho ai ka aha i haawi mai ai ka : h i i ka olelo hooholo e apono ana i ka Vekinia koi no ka ' oekaawale ana ia laua. Xo Sa Wiliama iho oia ,mati kona aloha ia Vekinia, a i hooinhuahua loa ia aku hoi ia aloha mamuli o ka laua kaikama.ine ana i ikemaka ole ai, o ka hoike wale ia ana aku no nae :a hanau oia wale no kana mea i maopopo, aole no hoi ona np.kem.ake e okiia laua, oiai ua ikeia ma na mokuna ae nei i «nala kona huli ana ia Vekinia a pau na mokuaina o Amenka a aohe loaa, a, me ia nele i hoi hou aku ai i Enelani me ka luhi ame ke kaumaha no ka loaa ole ana iaia o kana mau mea aloha. He mau pule lehulehu kona ma'i ana me na manao pihoihoi me kona kiai makaala mau ia mahope niai, no ka mea ua koikoi ka ma'i i loaa i ke Sa Wiliama, ua loli mau ka ma'i ahiki i ka loaa ana i ka ma'i fiva, a e olelo ohewahewa mau ana i kela a:ne keia manawa, nolaila, ua haawi pau ia na makaala ana . ke kauka nona. lioko o ia mau pule ua koikoi ka maka'u o ke kaikuahine koīno ona mamuli o kana mau hana lapuwale i hana ai a lilo ;.na ke kaikunane i kanaka poino ma ke kino a ma ka noonoo, eia nae, ua noohauoli ia no kona noonoo ma kekahi ano,T)ia ■i. ina no ka make aku o ke kaikunane e lilo ana kana keikikane Pasi i ona a i haku hoi maluna o ka Hitadela. Eia nae, aole i make ke Sa Wiliama. Ua hoomailoia nae oia ? i ka hala ana o kekahi manawa o ke aumeume ana mawaena 11 ke ola ame ka make, mamuli o ka loliloli mau o ke kulana ma'i. ua pii malie ae la kona ikaika ahiki i kona ola ana, eia nae, 0 kela kino nui nepunepu ohaha ona o na la aku i au wale aole ia, ua hele mai keia a oioi na iwi papalina me ka nananakea o ka helehelena, owai no la hol ia mea nui o ke kino ke loihi wiliau ana a ka ma'i, elike me ke kumulaau i wiliia e ka makani a pau na lala i ka hakihaki apau hoi nsr lau i ka helelei? I ka loaa ana o ka ikaika kupono iaia e komo ai i kona lole a e noho ae hoi iluna alaila, hoakaka mai la i kona manao 1 ke kaikuahine no kona manao e holo hou i Amerika, eia nae, - ka hoikeia ana aku o ia manao ona i ke Kauka Ranedela •:a ku-e koke mai la oia me ka pane ana mai. "Aole au e ae aku ana ia oe e hele a hala na malama ekolu, aole o'u makemake e kaawale aku oe mai keia kahua aku o ka Hitadela nei a hala ia manawa, no ka mea, aole e loaa ana ka kaika maikai i kou kino a hala ia manawa. O, he mea pono ia'u ke hele y e ke Sa Habati, no ka mea ua hele kuu aloha a haehae no kuu wahine ame kuu keiki e noho nei. aole i maopopo ia oe ka nui o ka iloko o kuu vai e noho aku la," i aku ai o Sa Wiliama. "Pela no, aka, aole pono ia oe e hele koke me kou īke no ka ikaika maikai ole o kōu ola kino, he mea hele wale ia aku o paha o Amerika ke loaa ke ola maikai ae mahope aku. Me ohi nana ole aku i ka nui o ke aloha iloko o kou puuwai no au mau mea aloha e noho mai la ma kela aoao o ka moana yi.telanika aole au e hookuu koke aku ana ia oe. | E hoomaopopo iho oe, me ka hana nui ame ko'u haawi 1 :'u makaala mau ana i loaa ai ia oe ke ola i keia la, he kanaka ake oe ina aole kou makaala mau ia; me kena wahi ola i •aa ia oe i nei manawa ke mau nei no ka hopohopo iloko o'u, | • keia kumu, ina e halawai ana me oe kekahi mea hoopihoi--1 ; hou i kou noonoo e lilo ana ia i kumu ma'i hou no,u a e . -.ku ana mamua o ka ma'i i loaa mua ai oe, nolaila

la ea, e ike mai oe, he pilikia nui e i aku mamua ina e hoopaakiki loā ana oe i ka hele." No keia keakea ikaika loa o ke kauka hooki pu wale iho no 0 Sa Wiliama i kona manao me ka lana malie ole no nae o kona noonoo, aole hoi e hihi o ka leo o ke kauka kana mea pono e hoolohe aku ai, haawipio a"ku la oia iaia iho. Hoao iho la oia e kakau i kekahi leka na ka wahine, me ka manao ma o ka loio Temepelatona la e loaa aku ai iaia, ka loio no a Vekinia i hoolimalima ai e hana nonn no kana hihia, maopopo hoi ka inoa o ia loio iaia mamuli o kona ike ana maloko o ka palapala i loaa mai ai, eia nae aohe hiki iaia ke kakau no kona ike ana iho i ka huikau o kona noonoo a no ka maikai ole o kona 1010 e hiki ole ai ke kakau i na manao maikai, a i kona ike ana aohe mea hiki iaia ke noi aku i ka loio e hana mai i kahi hana nona a holopono i kumvt no Vekinia e maliu hou mai ai iaia, hoopau iho la oia i kona manaolana ana me ka naau kaumaha na ole. Aohe ona makemake e noi aku i kona kaikuahine, a*" i ole 1 kona ohana e kakau nona, no kona ike aohe i kulike ka manao aloha iloko o kekahi o lakou elike me kona, a no ko ke kaikamahine hoi aohe ona hilinai iaia, nolaila aole ona makemake e hoike aku i kana meahun iaia. I ka manawa i loaa ai o ka ikaika iaia e hiki ai ke hoomaopopo i na mea e hanaia ana maloko o ka Hitadela, noi aku la i ke kaikuahine i kekahi la e lawe mai i na palapala i hoounaia mai iaia mai Am.erika mai. j Aohe ku-e mai oka Lede Linetona no keia noi ana, oiai nae, !ma kona helehelena ua kumakaia e mai no iaia, oia hoi, ua I hoike e mai i ka maka'u iloko ona no kana hana hewa i hana ai, no ka mea, ua maopopo mua iaia na manao i hoopaaia maloko o ia mau palapala. I ka loaa ana mai alaila kauoha aku la oia i ke kaikuahine e hookomoia ia mau palapala iloko o kekahi pahuume a e lakaia a paa e hiki ole ai i kekahi mea okoa ke wehe oia wale no. Ua hookoia mai ia kauoha ana e ke kaikuahine me kona ike maka aku i ka hookomoia ans ame ka lakaia ana aku o ka pahuume a paa, me ka manaolana o ka Lede Linetona i ka manawa i lohe aku ai i ke kani ana ae o ka laka ua paa i'o aku la a ua kanuia aku hoi ia mau palapala na laua i hoolilo i ke I ola ana o ke kaikunane i mea hoopoinoia no na manawa apau. Eia nae aole i loihi mahope mai ua ike oia i ka hoohokaia ana o ia manao ona. I na la pumehana o ke kau e nee mua ana, ua pii awiwi mau ae la ka ikaika o Sa Wiliama, a ma ka mahina o Welo, ua hoike mai la ke Kauka Sa liabati Ranerala ua ola maikai loa oia, ua hala na la poluluhi a umalumalu o ka poino, a ua hoi hou mai kela mau la laupa'i o ke ola kino elike me mamua iaia. I ka lohe ana o Sa Wiliama i keia manao o kona kauka, ua hoolana loa ia ae la kona manao ia manawa, 110 ka mea, oia mau no ke kau 1 kona umaunia o na hoomanao ana iloko ona no ka wahine, nolaila hooholo iho la oia i kona manao e holo hou i Amerika, a hoike ae la i ke kaikuahine ia manao ona, he hoike ana aku hoi ana i lilo ai i mea kaumaha no ke kaikuahine alaila, namunamu wale iho la no oia iloko iho ona: "Aole anei oia e hoopau ana i kana hahai ana aku mahope 0 kela wahine kuaaina haahaa?" Ua noi aku la oia ia Sa Wiliama me ke kino a me ka haahaa loa hoi, elike me kana i ike ai he mau olelo ia e maliu a e hooloheia mai aole e holo hou, eia nae he pane ikaika loa ka 1 loaa aku iaia: "O, he mea pono ia'u ke holo aku!" wahi o ka pane ikaika a ke kaikunane. "He mea pono na'u ka huli ana aku i kuu wahine, me kuu nana ole i ko maua hookaawaleia ana!" - "Ko wahine!" wahi ake kaikuahine. "Akahi ka hoi wahine au o ka manao nui ana aku e huli iaia. Aohe au wahine i keia la ua oki mai oia ia oe, a pehea oe e manao iho ai e maliu mai ana oia ia oe ina no kona loaa aku a koi aku oe e hoi hou ae olua?" "E Minama, e oluolu oe e hamau! Ke ike nei au ifa maopopo mua ka ia oe na mea i hanaia, a oiai ua holopono ka ke kanawai hana ana ma ka hookaawale ana ia maua, eia nae, i hai aku au ia oe, iloko o kuu puuwai i nei manawa ke mau nei no ke koi ana a kuu lunaikehala ia Vekinia ma ke ano o ka'u wahine mare no oia, elike ka oiaio i keia la me ko na la i hala aku. "E hele aku ana au e huli iaia ma ke ao holookoa ahiki i kona loaa ana aku ia'u me ko'u nana ole i ka nui o ka luhi ame ka lilo; ina no kona loaa aku ia'u na ke kanawai e hoihoi hou mai iaia a pili hou me a'u, a no ka mea, ke mau nei no ka manaoio iloko o'u i kela la oia mau no kona aloha ia'u; ina aole oia e loaa aku ana e ola aku ana au ahiki i kuu make ana me ka hoomanao mau i kona hiohiona wale no, me ka mare hou ole aku i kekahi wahine okoa." Ua lilo keia mau huaolelo hope a Sa Wiliama, me he kui la i houia aku i ka Lede Linetona, no ka mea, ua maopopo iaia ka manao o Sa Wiliama o ia olelo ana aku la, aole e mare hou i kekahi wahine okoa," oiai ka Lede Linetona e noonoo mau ana o Mjss Fanamu ka wahine kupono a Sa Wiliama e mare aku ai, he wahine nae a ke kaikunane i konakona ai. 1 "Alaila he hoohdka ana aku ia i ko Miss Sede Fanamu manaolana," wahi a ka Lede Linetona i noonoo iho ai, "aka nae me ke kanalua ole ke olelo ae o kuu keikikane, o Pasi, ka mea e pomaikai ana, koe wale no a holopono kana huli ana aku i kela wahine ana. Aole au i manao e pau ana kela huli ana i kela wahine ahiki i kona loaa ana." Ma na hope oka malama o .Welo ua kau hou aku la ke Sa Wiliama maluna o ka mokuahi e holo ana i Amenka, pehea auanei e paa mai ai ua hele loko a wela i elike no hoi me ia au e ike ai ia oe iho ke wela kou umauma i kau mea e aloha ai. He holo ana keia ana i lilo i mea hoopomaikai nui iaia, no ka honi ana aku paha hoi i na ea huihui o ka moana, ua oi loa ae la ka maikai o kona ola- kino me ka ikaika pu ma ka manawa i pae aku ai i ka uwapo o Nu loka mamua o kana manawa i haalele aku ai ia Enelani. Kau aku la oia maluna o ke kaaahi e holo ana i Kapalakiko elike me ka mama holo kaaahi e lawe aku ai iaia, me kela manaopaa iloko ona iaia e hoea aku ai i Kapalakiko e hele koke aku ana oia e huli ia Loio Temepelakona, ka loio a Vikinia i hoolimalima ai e lawelawe i kana hihia okimare, ke kanaka ana i manaoio ai e hoike mai ana no oia iaia i kahi e loaa aku ai o Vekinia iaia. Eia nae, he manaolana poho wale no ia ona no ka mea o ka hoka ke kali mai ana iaia o kona hoea aku, no ka mea, o ke kanaka ana i kau nui aku ai e loaa a e hui aku ana oia me ia ua haalele mua oia i kana oihana loio ma na la mua no o ke kau wela i hala aku, a ua holo aku oia me kona ohana no na aina e no ka hoohala ana i kekahi manawa i maopopo ole. 0 kekahi keia o na hoohokaia ana ona a o ka mea i oi loa aku ai ka pilikia aole hiki e loaa mai iaia ka ike no kona wahi i noho ai, i hiki la hoi iaia ke kakau aku i kekahi leka no ka ka loio hoakaka ana mai iaia no ko Vekinia wahi e noho ana maloko o Kapalakiko. 1 ka nele ana o ka loaa iaia o ka ike no ka Temepelator.a wahi e noho ana, hooholo iho la oia e hana i kekahi hana hoomakehewa hou iaia. He mau la kona o ka paikau hele ana maluna o na alanui me ka manao e ike lihi iki ana la hoi i ka wahine, he ole nae kona ike aku. (Aole ji pau)