Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 1, 4 January 1923 — E HOOPONOPONOIA KE KANAWAI HOOPULAPULA [ARTICLE]

E HOOPONOPONOIA KE KANAWAI HOOPULAPULA

Mamuli o ka manao kanawai o ka Loio Kuhina Matthewman, ua aneane e hiki ole i ke Komisina Home Hawaii, ke hoonee aku i na hana i manaoia, no na aina hoopulapula i keia manawa, me ka holomua loa; no ka hoemiia ana mai o ka waihona i kaa aku ai ka hoohana ana malalo o ka papa komisina no na aina hoopulapula ma Molokai. Ma kela manao kanawai o ka loio kuhina, e hoakaka ana ia no ka hiki ole i kela komisina, ke ohi aku i kona mahele o na loaa hoolimalima o na aina aupuni, mawaho ae o na uku hoolimalima o na aina aupuni, i kaa aku malalo o ka oihana kanu ko. He huina dala mahuahua i hooliloia aku e ke komisina no ka pono o na aina o Kalamaula, a ma kela manao kanawai nae o ka loio kuhina, ua hookuha'uia mai na hoa o kela papa, no ka hiki ke hookoia aku na hana e pono ai ka hana hoolaupa i a hoopulaplila i ka lahui Hawaii. No ka holomua o kela hana hoopulapula i hoike okoa ae ai kekahi mau hoa o ka papa komisina, no ka hoemi ana mai i ko lakou ukuhana, a no ka hooliloia aku o kela mau dala, no ka pono o ka hana hoopulapula, he manao lalau nae kela o lakou, no ka mea ua kau maoli ia no ko lakou mau ukuhana e ke kanawai; o ko lakou hoole ana, i ka lawe ana aku i ko lakou uku, aole ia he kumu e kuleana ai ke komisina i kela mau dala ukuhana, aka e holo pololei ana ia, no ka waihona puuku o ke Teritore. Ua hoounaia aku he kelekalapa i ka Elele Balawin, no ka hooikaika ana aku, e hooholoia mai kekahi mau hoololi i ke kanawai hoopulapula, o ka kakou e manaolana aku ai, o ia no ka loaa i o mai he mau hooponopono ana, e hooiia ae ai ka maikai o ke kanawai hoopulapula, a e laula ae ai hoi ka mana o ke komisina ma ka hiki ana kc hoohana aku i kekahi mau elala o na aina aupuni i kaa aku malalo o ka hoolimalima i keia wa, pela hoi ka hiki ana i kela komisina, ke hoohana pu aku i na dala, e loaa mai ana mamuli o ka hoohana ana a ke komisina i na aina hoopulapula. ♦ Me he mea la, aole he mea hauoli e ae iloko o ka noonoo o ko Honolulu nei poe, no na la kulaia o kakou i hala aku nei, oka malie wale no o kela mau la, me ka ua ole. Nolaila ika haule ana mai o ka ua, ma ka Poalua nei, aohe a lakou mea e kuhalahala ai, ua holopono na hoolala ana apau, no na hauoli o kela mau la, a ua lilo kela kuaua o ka haule ana mai i mea e loaa ole ai na hoohalahala ana iloko o ka lehulehu. ——. Ke houpuupu mau ia mai nei ka ninau hoopii i ke ana auhau no Honolulu nei i keia makahiki. Ma keia ninau hoopii auhau, aole o ka poe wale no, he mau waiwaipaa ko lakou ka poe e ike ana i ke ko'iko'i o ka haawina e kau aku ana maluna 0 lakou, aka o ka poe kekahi o ka papa haahaa o na makaainana, ka poe e noho nei malalo o ka hoolimalima, e konoia ana na ona no lakou na hale hoolimalima, e hoopii hou ae i ka uku hoolimalima, nolaila o ke ko'iko'i maoli, o ka auamo ana 1 keia haawe kaumaha, maluna no ia o ka poe noho hoolimalima. Ua makaukau ka oihana leka o Honolulu nei, no ka uku ana aku ma ke dala maoli i ka waiwaiio o na poo kaua, e paaia mai nei e kekahi poe; nolaila he manawa wale no keia no ka lawe ana ae i kela mau poo i ka haleleka.