Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 2, 11 January 1923 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

"E ka wahine opio, mai kou manawa mua i hoea mai ai imua o'u i hoomaka ai kou lilcr i mea aloha na'u, a ina e hiki ana īa oe ke manaoio a ke hilinai mai maluna o'u, ina e hiki ana ma kou noonoo maikai ana ke fiaawi mai ia oe na'u, aole au e noi aku ana ia oe a oi aku mamua o ka mea kupono, a i ole manao iho paha e loaa ana ia oe kekahi manao aloha no'u, no ka mea ua ike au i ka nui o kou ehaeha no na hoao lehulehu i halawai me oe. "O ka'u noi wale no ia oe e hoi ae oe a noho ma ko'u home ma ke ano he wahinemare i hoohanohanoia, a e hoolako aku no au ia oe me na luhiehu apau o kou manao e uilani ai. O kou inoa he wahinemare na'u ua lawa ia, a e ola aku oe me ka hauoli i na la a pau o kou ola ana, me kou hooluhi hou ole aku ia oe ma kekahi hana e pono ai ke ke ola ana, elike me ia au e hana mau nei." Oiai o Mr. Naita e kuupau ana i kana mau olelo i aneane like aku ka ono me ko ka waimeli, ke hoolono pono aku Ia o me ka me he mea Ma \ike oia me kekahi kii pohaku ka oni ole me kona hoopiha loa ia me ke kahaha no kona nowia aku la e lilo i wahine, he manao hoi ana i moeuhane mua ole ai e hoolala aku ana o Mr. Naita i kahi mea 0 ia ano. laia i hele mai ai e hui me Mr. Naita ma ia la aohe ana mea 1 noonoo iki no kekahi«mea elike me keia, a pela hoi iloko o na manawa apau a laua o ke kukaiolelo ana. Ua mahalo oia i ke keonimana aoo ma na ano apau no ka oluolu, ke kokua ame ka lokomaikai iaia ma o ka haawi ana mai a nūi kana hana, a ua nana mau aku no hoi oia ia Mr. Nita ma ke ano he makuakane a he mea hoopakele iaia iloko o kona mau pilikia, aole ma kekahi ano e ae, a no keia noi hoopuiwa e lilo aku oia i wahine-mare nana aohe mea o ia ano i ulu ae iloko o kona noonoo. XJa haikea loa ae la kona helehelena ia manawa, me he mea la ua kaa wale i ka ma'i no kekahi manawa loihi, a ke ulu mau la ka manao iloko ona e haalele koke iho ia rumi a e hoi aku. Mamuli o ia nanaina o Vekinia a Mt. Naita e ike mai ana, ua lawa loa ia e hoike aku ai iaia ua pa i ka nele, kana noi, no ke kulike ole o ka "hoohelu" me ka mahele, a he manaolana poho waiwai ole wale no kona a he moeuhane palaualelo no hoi. Alaila hookuu mai la oia i na lima o Vekinia mai kana paa 'ana, me ke kani ana iho nae o kana uhu me ka minamina loa, a he helehelena o ka mea i hooneleia o ka manaolana ke kau ana ma kona mau maka. "E kuu hoaloha maikai," wahi a Vekinia i ka loaa ana o ka i manāwa kupono iaia e kamailio mai ai, "No ke aha oe i nōi mai ai ia'u e lilo aku i wahine nau oiai hoi kaua e noho ana ma ke ano he mau hoaloha? Aole loa i loaa iki ia'u kekahi manao e noi mai ana oe ia'u i wahine nau, o kou manao ana mai ia'u i wahine nau he mea hiki ole ia ke hookoia aku."

"Nani ia ua pa ae la no hoi au i ka nele ea, e oluolu oe e hoopoina loa i keia manao, a mai lilo ia i mea nau e noonoo a e hoouluhua ai ia oe.' Maanei pau iho la no keia manao i puka ae la, a o oe wale no hoi ka i lohe iho la a nalo iho; aole o'u makemake e hoeha aku ia oe,'nolaila hoopoina loa i nei manao," wahi a Mr. Naita me ka minoaka oluolu, me ka mae loa nae o kona nanaina ia manawa, ke ano o ka mea i hoka. "E oluolu oe mai manao mai he wahine lokoino loa au me ia ike no o'u i ka nui o kau mau hana hoopomaikai ia'u," i pane aku ai o Vekinia, me kona mau waimaka nunui e hiolō makawalu iho ana ia manawa/ "aka, e manaoio mai oe i keia aole hiki iau ke mare hou. Ke mau nei no keia manao iloko o'u elike me ka nui o ko'u aloha oiaio no Sa Wiliama Hita, ma ke ano he wahine au nana ma ko maua la i mareia ai, pela no i nei manawa a mau aku; aohe mea hiki i kekahi ke hoololiloli i kuu noonoo, oiai nae, ua okiia e ke kanawai ke kaula gula 0 ka berita mare i hoopaaia ai maua. Aole o'u manaoio he hiki i ka berita mare ke uhakiia o ka make wale no." "No ke aha la ka hoi oe i hoopii ai e okiia ia berita mawaena o olua ina hoi o ka make wale no ka mea nana e hookaawale ia olua?" i ninau mai ai o Mr. Naita. "No keia kumu no i kaawale oia mai na maka aku o ke ao a i hiki ai hoi iaia ke mare aku i kekahi wahine e aku i ku 1 ke kanawai; oia la, i ole ai hoi kana wahine hou i mare aku ai e hoopilikiaia aku ma o'u la." "A eia nae ua auamo ia wahine i ka ehaeha i nei manawa, ina ua oiaio kau mea o ka lohe ana mai." "Malia paha pela, aka aia no iloko o Sa Wiliama ka mana e hana aku ai i ka pono kaulike, ina e manao ana oia e hana pela. Ma na ano apau aole e hiki ana e loaa ia'u ka manao kuokoa e hoololi ae i ko'u ano o ke ola ana, he wahine au i mareia a e noho aku ana au ma ia ano o ke ola ana. "O ka hapanui o ko ; u manawa e ola ai ma nei mua aku e haawi ana au no ka hoomakaukau ana i kekahi kulana no kuu kaikamahine ana e noho aku ai ma nei mua aku, nona au e ola nei, no ka mea ua paa kuu manao e hoike aku i ke ao a e ikeia mai hoi o ka hooilina pololei loa ia o ka Hitadela," wahi a Vekinia. * i Ua ike ia ae la ma keia ka paa o ko Vekinia noonoo aole e mare hou i ke kane, elike no hoi me ka paa o ko Sa Wiliama manao aole e mare hou i kekahi wahine ina e loaa hou ole ana o Vekinia iaia, nolaila, ua like a like ka paa o ka manao o keia mau opio, no ka mau no o ke aloha o kekahi i kekahi. "A pehea ana ka mea e pili ana i ka hewa a kela wahine hou ame kana mau keiki e auamo ai i ka ehaeha, ma ka mea e pili ana i kela hihia?" i ninau mai ai o Mr. Naita. "He mea hiki ole ia ia'u ke alo ae—no ka mea aole e ili mai ana ke koikoi o ia hewa maluna o'u ma kekahi ano. Ina ua hoopilikiaia aku kekahi wahine okoa o Sa Wiliama ke kupono e hoopaiia no ia hewa ana i hana mai ai ia'u ame kuu kamaiki, aole owau. Nawai no ola i olelo aku e mare i wahine hou me kona ike no he kanaka oia i hihia." . Ua hele a haikea loa ko Vekinia nanaina ia manawa, e hoike ana i ke koikei loa o kona nopnoo maluna o kela mare hou ana o Sa Wiliama, ©iai nae, aole o Sa Wiliama i mare hou, elike me ia au, e ka makamaka heluhelu i ike mua ae nei ma kekahi o na mokuna i hālā, "'Aole a'u mta e at e kamailia aku ai 0 ke apeno wale aku no i kau mau mea apau 1 kamailio mai la, M 1 pane mai ai 0 Mr. Naita, "Ua kukulu au 1 ns manaolana he lehulehu ina ne! »0 kou lilo i hakuw&hini no kō'u hemē me k ahoolako pu aku ia oe 1 na mea apau e hauoli &i oe oia ko'u hauoli, aka nae i kou heele ana mai nei ua poho wale la mau upu ana, "Aole au @ heihaeha heu aku ana ia et ma 0 kou hoala heu ana mai ia manao, ela no ka'u, i mm mal ot, a @ nao% noo mau iHe hei he healeha wale ne au neu aele ma kei<ahi ano e ae, "Hele mai \ e'u nei me kau mau mea apau 1 hoelala a I

■ — '» manaolana ai no kou pono a no kou mau pilikia paha a e manaoio iho elike mt ko'u ohohia ame kou hauoli mau n° kau mau hana o n? la i hala pela ana no ma nei mua aku. Ku ae la oia a haawi mai Ia i kona lima no ke aloha ana iai a e kamailio mai ana, a ia Vekinia i hopu aku ai 1 kona lima k e ike la oia i ka haalulu no na manao pihoihoi iloko ona ana i hooikaika wale iho ai no e huna iloko ona iho, eia nae, ua anuwale ia manao ona ia Vekinia ia manawa. Ia manawa a ua o Mr. Naita i ku ae ai aneane e naha koiiā| puuwai no ka nui o kona makemake me ke aloha pu ia \ ekinia, no ka mea aohe mea hookahi ma kona home e aloha nku ai, he meha wale no oloko o kona hale, o kona kaikuahine luahine hookahi wale no me na kauwa, o lakou wale no ka p^ c hoolaukanaka mai iaia. "E huikala mai oe ia'u," i pane aku ai o Vekinia me ka hiki pono ole iaia ke kamaiiio, a mamuli o kekahi manao hoohaahaa o ka ulu ana ae iloko ona, kulou aku la oia imua a lioni aku la i ka lima o Mr. Naita i haawiia mai no ke aloha anaalai]| mahope o kona huli ana ae me ka hikiwawe loa haalele mai i ka rumi mamua o ka hiki ana ia Mr. Naita ke hoopuka i kekahi huaoleio no ka papa ana mai iaia aole e hoi koke. MOKUNA XXVII.—He Malihini i Manao Mua Oleia. Ua kaahope ae la kekahi inau makahiki ekolu aohe no iv: he ikeia o kekahi mea nana e hoopihoihoi i ko Vekinia noonoa ame kona ola ana. Iloko o keia manawa apau ua paa mau kona manawa i ka hana a e hoomahuahua mau ana 110 hoi oia i kana mau dala l e hoahu ai, no kona noonoo iiui 110 ka powo o kana ka'.kamahine o ia mua aku, elike me ia manaopaa ana i hooholo ai, :r,e ka nui o na pomaikai i loaa iaia ma kana hana, me ka nui pu 0 kona i kela ame keia kikina. "Ua piha me ka maikai o ke ola ko Vekinia helehelena i nei manawa, 0 kela nohea 0 kona helehelena i kona mau la mamua o ka hanau keiki ana oia kona nanaina i nei manawa aole ona manawa iki i ma'i ai iloko o na makahiki ekolu. a ua nui loa ae no hoi kana kaikamahine, "ka onohi o kona man la" wahi ana. Ma keia manawa ua haalele oia i ka hale mua ana o ka hoolimalima ana, ma kela manawa mua ana i hoea mai ai i Kapalakiko, a ua noho aku he hale hoolimalima okoa, he wahi 1 oi ae ka maikai, a he hale no hoi i oi ae ka lako me na lako-haie nani, me ka loaa pu iaia o kekahi mau rumi akea e oluolu maikai ai ka noho ame ke ola ana, a e hauoli mau ai no hoi ka noonoo. laia i nee ae ai no ka hale hou ua haawi aku oia i na lako hale mua a pela hoi me ka hoolimalima i kahi Pake kuke mua a laua ia Chi Lu, ua mare 0 Chi Lu ia manawa he wahine Pakfc a ua holomua loa no hoi ka pomaikai i loaa ia laua ma ia hana he holoi lole, a ma kahi hoi o Chi Lu i kaawale aku ua hoolimalima o Vekinia he wahine Suedena a oia kona wahine malama hale ame na hana apau maloko o ka hale i nei manawa. Ma kekahi ahiahi mahope o ka hala ana o ka la hookina o ka ua mai kakahiaka a po, a ua aikena maoli no hoi i ka ua mea o ka haloku mau a ka ua, a ua "kihe koolau kihe i ka ua o Moelana," lohe ana oia i ke kani koha ana mai o ka bele ma ka puka mai me ka ikaika.

Iloko o Vekinia o Kona rumi moe ia manawa—e moe ana i kana kaikamahine, he hana hauoli mau ia nana, no ka mea, he maa mau kana kkikamahine iaia i ka himeni i kona manawa e makemake ai e hiamoe, a i kekahi manawa e hai aku i na moolelo hoonanea i ka noonoo o na opio maim.'a 0 ke kaia loa ia ana aku i ka hiamoe kulipolipo. He manawa pokole mahope iho o kona lohe ana mai i ka bele ua lone mai la oia i ka hamumu o kekahi mau mea e kamailio ana ma ka rumi hookipa mawaho mai o kona rumi moe, a ke noonoo la oia owai la hoi kela malihini aa o ka hele ana mai o ke anu iloko o ia po a ka ino no ka makemake e ike iaia, no ka mea, he kakaikahi loa na malihini kipa mai c ike iaia iloko o ka manawa malie. Aole i liuliu iho hoea aku ana ke kaikamahine Suedena imua ona a olelo aleu la he keonimana aia mawaho a ua makemake e ike iaia. "Owai ia kanaka? Ua hai mai nei nae paha i kona inoa ia oe?" i ninau niai ai o Vekinia. "Aohe i hai mai nei i kona inoa ame kana mea i makemake ai e ike ia oe. I mai nei aohe ka he waiwai o kona hoike ana mai i kona inoa, no ka mea i kou wa no ka e ike aku ai iaia e ike koke aku ana no oe iaia. He kanaka kela i kamaairik mua ia oe, pela ko'u manao," wahi a ke kaikamahine. Ke lele la ko Vekinia oili ia manawa me ka pinapina'i i"> ke pana ana a kona puuwai, a ke ulu pu la kekahi manao maka'u iloko ona. He mau manawa lehulehu ka Mr. Naita o ka hele ana mai e ike iaia mamua aku, a hookahi a elua manawa paha ka hoea ana aku a na kupakako a Mr. Naita, a mawaho ae o lakou aohe poe hele aku i kona hale, a ua kamaaina o Mina, ke kaikamahine Suedena ia lakou, a no keia kanaka o ka hoea ana mai la he malihini loa ia Mina, malia he kanaka paha i mua iaia i na manawa aku i ha!a. Hoopau pono loa aku la o Vekinia i ka hai ana i kana moolelo i kana kaikamahine, hooponopono iho la i ke kaikamahine a pono, alaila oili aku la iloko o ka rumi hookipa kahi a ke kanaka malihini e noho ana kakali iaia o ka oili aku. E noho ana ke keonimana ma ka aoao o ke pakaukau, o kon.i kua iaia, a oiai he kuka heleua manoanoa kona e aahu ana i--< manawa, a he ano kua hanunu kona a e kulou ana kona po--1 hele a kuakea kona lauoho eia nae he wahi hiohiona no kon i i kamaaina mua ia Vekinia ma kana nana aku, a na ia noonow iloko ona i hoopii ai i ka maka'u nui nona. Oiai oia e homau aku ana i ka hele malie ana imua no ka halawai ana he aloa he alo me ke kanaka, a i kona ku pono an. mamua mai ku ae Ia ke keonimana iluna a huli mai la e nan i īaia, me ka haka pono ana mai o kona mau maka ma ka helehelena o Vekinia. I ko Vekinia ike ana aku i ka nana pono mai o ke kanaka iaia ku honua iho la oia, me ka haikea loa ae la o kona helehelena. a hooho ae la 1 kekahi leo e hoike aku ana i kona maka'u. Minoaka mai la ke kanaka oiai kona mau maka e haka 10l mai ana 1 na maka o Vekinia, a me kekahi leo haahaa loa i mai la: "Alaila ua ike pono mai la anei oe ia'u, e Vekinia?" "Ae, o Anakala Mareko no oe," wahi a Vekinia alaila hauk iho la oia iluna o ka noho me ka nawaliwali loa o ke pana ar.a a kona puuwai no ka piha i ka maka'u. 'Ae; o Mareko io no au," i pane mai ai ke kanaka, me ke ano kaumaha o kona leo o ia pane ana mai; "aole au i manao eike mai ana la oe ia'u elike iho Ia me ia. • Auhea ko makua* Kntl6 r loa' Ua maUC ° U &ole C kala '" Wahi aka Vekinia P ane P° kolc Alaila hma aku la o Mareko Alekanedero ihope me ke ano hik&ka eliki la me ka Mnea i kuiia aku me ka hikiwawe loa, a nmau hmt mai la» G ! a===l * l? " me ka he,<i 1* o kona "Ma ka mnhlnn e Nevsmßba eeno makaUiki i h«l*." -% <Aol« I p»u.)