Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 2, 11 January 1923 — Komo Iloko o ka Pahu Ukana no ka Aina Hemolele Hiki Ole Nae Hoike Okoa he Haole Iaia Iho i na Aliimoku Mahope o ka Piha Ana o na La Eono o Kona Noho Ana Maloko o ka Pahu [ARTICLE]

Komo Iloko o ka Pahu Ukana no ka Aina Hemolele Hiki Ole Nae

Hoike Okoa he Haole Iaia Iho i na Aliimoku Mahope o ka Piha Ana o na La Eono o Kona Noho Ana Maloko o ka Pahu

Xo ka manao o keleahi liaole o Ira Culver Sparks, o ke alahele maalahi e hoea ui oia 110 ka Aina Hemolele, o ia kona komo ana maloko o kekahi 'pahu ukana, pela ilio la oia i kau ai maluna o ka mokualii Taiyo Maru, niai Kapalakiko mai, eia nae 110 kona ike i ka pilikia o ka noho ana maloko o kela pahu, ua haawipio okoa oia, ma ka liemo ana ae mailoko mai o keia i>ahu, i ka manawa he ekolu la o ka mokuahi i lea moana. Mamua o ka haalele ana aku o ka mokuahi Taiyo Maru ia Kapalakiko, he ekolu la, ka noho mua ana o leela haole iloko o kona pahu, . maluna o ka uwapo, a liookauia ae maluna o ka mokuahi. me ka waihoia ana inaloko o ka rumi e hoahuia ai o na silika. He ekolu uae la o ka moku i ka moana, ua hiki liou ole iaia ke hoomanawanui -4? ka noho ana ipaloko o kona pahu, no ia kumu, i oili okoa ae ai oia iwaho, iloko o ke leulana nawaliwali, aka mahope iho o na lawelawe lapaau ana a ke kauka" o ka moku, ua hoi pono inai ka ikaika 0 kona kino, me ke poho nae o kona «•.anaolaiia, no ka hoea i ka Aina 1 Hemolele. He haole opiopio wale no kela nona na makahiki ma kahi o ke kana-kolu-kumamaono, me kona kaahele ana ma na wahi like ole o Amerika. He kamana kana oiiiana, a iloko o kona mau la opio, ua huli nui oia i ka Palapala Ilemolele, me kona hele ole nae e haiolelo, a i ole, kamailio paha i kekahi mau olelo .0 ka Palapala Hemolele, i kona niau hoaloha, ma kana mau wahi apau e kaahele ai. He mau mahina lehulohu ae nei ka i liala, ua loaa iho ]a iaia kekahi hihi'o, ana i olelo ae ai maria rahama mai, a ma kona noonop ana ī ka manao o liela liihi'o, hooJ»ol() ilio la oia, ua makemakt;ia oia, e īiel-e no ka Aina Hemolele. Aolo he nui.o kana niau dala, e hiki ai ke uku i kona ukumoku, a hoea i ka Aina Hemolele, o k£tna mau dala, ua lawa wale no ia, no ke >.uai ana i kana mau meā e maleemnke ai. Nolaila i /Wahi nona e l.oea ai i ka aina i 'hanauia ai o Kristo, hooholo iho la oia e hele e hakilo i ke ano o ka hoopihaia c:ia o na moku i na ukana. . He mau manawa kana o ka hoea ana no ka me ka nana ; <ana, 5 ko ano o ka hiuia anh o na pahu ukana nunui iluna o ka moku, a

hookomoiu aku iloko o na lua ukana; a iaia i ninau pono aku ai i ka poe o ka moku, i ]oaa mai ai kekalii ike, o na pahu me na pono aahu oloko, aole he hookomoia o kela nuiu )>ahu iloko o ka lua ukana, aka e wniho kaawaleia ana lakou. j No kela mau mea i hoakakaia mai iaia,- liooholo iho la kela haolo, e komo oia maloko o kekahi pahu, ma ke ano ukana, ma ia ano iho Ia •e hookoia ai kona iini, 110 ka hoea 1 i ka Aina Hemolele. Oiai he kamana kana oihana, a he nūi kaua mau meahana, ua hoomaka koke aku la oia e huli ahiki i j ka loaa ana iaia o kekahi pahu nui,; li(*paliu kela i hanaia ma Kelemaniaj nolaila o kana liana mua loa, 0 ia no ka wili ana i mau pukapuka, 1 hiki ai iaia ke hanu, a lie mau pukapuka kekahi, no ka hookomo ana i na uwea, e hoopaa ai i kana mau meahana maloko mai ame kana mau meaai. Ko ka hoolako ana i kona pahii me na mea e pono ai kana huakai, kuai aku i kekahi mau kini nunui ekolu, o elima galani ka waiwaiio o ke kini hookahi, a hoopiha iho la me ka wai; ua hoopaaia kela mau kini apau me ka uwea maloko mai o ka pahu. I ka makaukau ana o ka wai, liookomo aku Ia oia i na kini meaai, ka palaoa, ame na mea apau e pono 1 ai kana huakai iloko o kela pahu. Iloko o kekahi eke i hookomo aku ai oia i kona mau lole, na kamaa kana mau' buke, a mawaho ae o kela mau mea, kana mau lako ha,na, he mau pahiolo, ka hamare anie na lako kamana no apau.

I ka holopono ana o kana mau mea apau i hoolako ai, hele aku la oia i ke keena o ka hui mokuahi, no. ke kii ana i likiki no kona pahu, me ka uku ana aku i ka ukumoku, he $24.42. Mawaho o ka pahu i kakau iho ai oia i kona inoa ame kahi aku ai ua pahu nei, ma Bombay, India. I ka maopopo ana iaia o ka mana■wa e holo ai ka mokuahi, ma ka la 2 o lanuari, kelepona aku la oia i k« keena o kekahi hui kaa, e kii mai i kona pahu no ka lawe ana i ka uwapo; eia nae mamua o ka hoea ana mai o ke kaa, ua hele mua aku la oia no ke keena o ka hui kaa, a uku aku la'i ke kaki no ka lawe ana i ka pahu no ka uwapo. Ma ke Sabati, Dekemaba 31, a mamua hoi o ke kiiia ana mai o ka

pahu e lawe, ua komo mua aku la.oia iloko e noho ai, ua hana oia i kela pahu, ma k« ano e liiki ai no iaia ke ,wehe i kekalii pani, maloko mai. Ua laweia ka pahu a wailio no ka uwapo ? i ka wa ka i hookuuia iho ai o ka pahu ilalo, 110 ka hookuu īno ia ana paha, ua hemo mai la kekahi kini wai, mai kahi mai i hoopaaia ai, a kakaa mai la a pa ma kona poo, me kona hoomanawanui i ka eha. Ua noho oia maloko o kola pahu aliiki i ka hiuia ana noluna o ka moku, i kona lohe ana aku ka i ka poe oluna o ka moku, e kamailio ana, e hookomo i kela j)ahu iloko 0 ka lua ukana, me he mea la i kona nana ihq, ua pii ae kona hanu a 1 ke kania-i, o ka me.i wale 110 i loaa, ai iaia kn maha, i ka olelo ana ae o kekahi kanaka, aole he wahi kaawalo oloko o ka lua ukana, nolaila ua waihoia aku la kona pahu ma kekaln wahi okoa. Wahi o ka lioakaka a kela kiiolo, e ike mau ana no i ka maaloalo o na kanaka oluna o ka mokuahi ame na ohua, miiiloko. nlai o kona palfu, a i kekahi manawa e welio okoa ae ana oia i ke pani, a nana mai iwaho, m-e kona aa ole nao e hoikeike mai iaia iho.

No ka haiki oloko o kela pahu, e hiki ole ai iaia lee hoomohala i kona mau wawae, ua ku a opili maoli oia, a i kona ike ana, he elua wale 110 mau Kepani oloko o k:i rumi e waiho ana o kona paliu, o kona hemo ae la no ia iwaho, me ka piha nae o kela mau Kepani i lea maka'u, a na laua i lioike aku i na aliimoku, 110 kekahi haole holo maliuka, ma ke ano ukana maloko o ka paliu. He o ia mau 110 ka piha o kekahi mau kini wai elua, aka nd ka ekolu o na kini wai, ua puka, a mai, kela puka mai, e inu ai kela haole i ka wai. He mau omoomo palaoa no kekahi aole i ai ia, pela me lee koe nui o ka waiupaka, ame kekahi mau meaai -e ae. Ua liōakaka fte kela liaole, aole e pau kana hoao ana e hoea no ka Aina Hemolele, aole nae ma keia ano ana i lieao ai, a mai poino kona ola, aku ma kekalii alahele oi ug o.ka maalahi; o ka nvea wale 110 e hiki ole ai ke hookoia kela iini iloko ona, 110 ka ike i ka aina hemolele, o ia ka hoopokoleia mai o kona mau ]a o ke ola ana.