Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 4, 25 January 1923 — HE MANEWANEWA NO KA'U MEA ALOHA HE KANE. [ARTICLE]

HE MANEWANEWA NO KA'U MEA ALOHA HE KANE.

Mr. Solomon Hanohano, ko kiai a ka lahui Hawaii, welina kaua: —E ae oluolu mai oe i lwkahi kolamu 0 ke Kuokoa, ka ahailono a ka lahui, no ka'u ukana e kau ae la maluna, a nana hoi 5a e hoike aku ma na mokupuni apau, mai Hawaii a Niihau, i ka lono kaumaha, no Rcv. .Toseph Paele Kalohelani, i haalele mai ia'u kana wahine, na lei a maua kona ohana, ame na hoaloha apau. Ma ka hora 1:30 a. xu., wanaao Poaono, la 6 0 lanuari nei, i kipa ae ai ka anela 0 ka inake, ma ka hale kahu 0 ka ekalesia 0 Mokulau, Kaupo, a lawe aku.l.a i.ka hanu ola 0 ka'u mea aloha, a waiho iho i ke kino wailua na'u, na na lei ame ka ohana apau e paiauma ai, a hoi aku 1 a ka uhane me ka Mea Nana i hana, a o ke kino i ka lepo, kahi 0 na mea apau. Me ke kaumaha au e noho nei nona, no ka mea ua moku ke kaula kaakolu 0 ka berita 0 ka mare. Ua hanauia mai 0 J. P. Kalohelani, mai ka puhaka mai o Kahue (w), 0 Koolau, Maui, ame Kalohelani, kona luaui papa 0 Honuaula, Maui, i ka A. D. 1859, a ua piha iaia na makahiki he 64, 0 ka hanu ana 1 na ea 0 keia ao, a hele wale aku la no.

Ua hoohuiia maua ma ka berita maemae o ka marc, i ka A. D. 1880, I,i 25 o. lanuan, e Rev. Puhi, ma Papalahoomau, Kipahulu, Maui. I ka A. D. 1882, i hoomaka mai ai ka hoopomaikai ia ana o maua me kekahi hua ohaha, o ia hoi he keikikane, a i ka A. D. 1907, i hoopau mai ai ka Makua lani i na hoopomaikai ana, a o ka huina nui o na kama i haawiia mai he (13), aka nae, ua lawe aku no ka Mea Nana i hana mai he (8) kama, a koe 3ho he (5) kama, o ia hoi (3) kama kane, me (2) kama wahine. Ts T o na mea e pili ana iko ano 0 Paele Kalohelani, he puuwai hamama kona, haahaa, oluolu, waipahe, Kriatiano, a he alakai ikaika no na hana pili i ko ke Akua Aupuni, a he ku'nukunu ole i na hana ku 1 ka pono, nolaila i ka hala ana aku la o Paele Kalohelani, ua waiho iho oia i kana mau hana maikai apau mahopo nei, i kiahoomanao na'u kana wahine, na keiki, ame na hoaloha, mai ka hikina a ke komohana, a o ke aupuni o ka lani kona wahi e noho ai, no ka mea he haahaa koua naau. I ko Paele Kalohelani mau la opio, he ulala no, aka nae i ko maua wa i hui ae ai, ua alakaiia mai oia c ka mana o Kristo, iloko o ka hiakini o Mokulau, Kaupo, a ilaila oia i hoonaauaoia ai i ka olelo a ke Akua, a lilo i kauwa na ke Akua. I ka A. D. 1906, ua kahea mai ko Pelekunu ekaleaia. me Wailau, i huiia ia Paele Kalohelani i haiolelo no lakou, a ua hooko aku oia ia l<?o kahea, no ka mea wahi ana ia'u, ina na ke Akua ka hana e hele oia e pono ai, he mea oiaio, ua noho oia ma ia wahi ahiki i kona poniia ana i kahu maoli, a ua paa oia ia kulana ma ke ano ho kahu no na makahiki he (13), me ke kunukunu ole, a liala wale aku la no, mo ka hoomanawanul 110. Mamull o ka lokahl 010 o uo luna, »n heahanau o la mou Eknloaia, ma na ninau pill ekaloaiii, «a nol nku ehi e lioekuu mnl inln, & ur aeia mnl, nelalla u« nee mai 1 Palu, HemaUuapeke, Maui, nq liaekahl « ei Uaiiiki, jig na pilikit* pia mRU ]ei a maua. nka ras [ Ua kui? ikj pna 0 ia kaumaha, i |eaa heq &e

he leo kahea mai ka Ekaleaia ae 0 Keanae, ma ke ano i komit« kahu, ua hooko nt> kuu kane aloha; noho 1 Keanae no (4) makahiki no ka hana a ko kakou Haku leau Kristo. Mc ka hoomanawanui no i na inea o ka noho ana ma keia mau wahi, a'u me kuu kane i kaahele ai, aohe hoi e hihi na ke Akua ka hana. I ka A. D. 1919 paha i haalel« aku ai maua ame na ohua i ka Ekalesia o Keanae, mamuli mai no 0 lea lokahi ole o na luna, na hoahanau, ma na hooponopono Ekalesia, a huli hoi mai no ka aina paa i Kaupo, a oiai ua kahea ae ka Ekalesia o Mokulau nei ia Rev. J. P. Kalohelani i haiolelo, a komite nona, a nie ia kulana komite no oia i hele aku la; nolaila minamina ke kanaka nui o ka Isaraela i haule iloko o ka lima o na powa, aka nae o ke kanaka naauao, aole loa oia e nalohia ana. Me ka naau kaumaha au e noho nei no ka'u mea aloha i haalele mai ia'u me na lei a maua, a oiai h« elua a maua mau keiki i koe, aole i ike i na hora hope o ko laua papa, oia o Sampson Kalohelani, makai o Waialua ame Becky Kalohelani i Honolulu, no ka huli naauao. E na ohana, na makamaka, na hoaloha ame na haipule mai Wahinepee a Kahikinui, aole oukou e hui kamailio hou ana me Rev. J. P. Kalohelani, no ka mea ua hala, ua nalo no ka wa mau loa. E Lahaina i ka malu ulu o Lele, aohe oe e hui kamailio hou ana me Rev. J. P. Kalohelani, no ka mea ua hookuu mai i keia ola honua ana. E na Wai-eha, aole oukou e hoopulu hou ana i ka ili o Rev. Joseph Paele Kalohelani. E Maui Komohana, aole oe e ike hou ana ia Rev. J. P. Kalohelani ma na papahele o kou mau luakini no ka mea, ua hala ua nalo na maka, ame kona leo. He nui no na pilikia hikimua i loaa ia makou me kuu kane, mahope iho o ka hiki ana mai i ka aina, o ia no na mea e pono ai keia ola honua, ame na mea e oluolu ai ke kino, aka nae ua kaahope no ia mau poino, oiai ua hoi mai no o Paele Kalohelani me kela maaao ahonui no. . Ke noonoo ae i ka nui o na maikai a kuu kane i hana mai ai no'u, nme ka nui aku, walohia wale, a aole no e pau ke heluia aku, ke hoopuka neepapa aku, ia na maikai a kuu kane i hana mai ai no'u a pela Arale aku. Ka hoomaka ana mai o ka pilikia; mamua iki ; no o ke Karisimaka 1 hoomailo mai ai ka ma'i, a he ma'i kunu no, a he nui no na ma'i e ae, ua imiia na mea e hoopakele ae ai, alea nae, ua ikaika loa no ka pilikia, a o ka hopena, na haalele ihai ia'u me na lei a maua me kahi moopuna kamakahi, am-e ka lehulehu, oiai o kuu kane i haalele mai la, he kanaka ohana lehulehu mai o a o. Ua kuu ka luhi ua pau, ua hoi iku i ke alahele o na mea apau. I ka hooki ana ae i keia manewanewa, ke noi nei au i ka oluolu o, na makamaka apau i hele ae a i ku kiai pu mai me a'u i ke kino wailua o ka mea i hala, e lawe aku i ka'u mau hoomaikai palena ole, mai kuu puuwai aku, a waiho iho ma kekahi wahi kaawale o ko oukou

puuwai, a lee noi pu nei no hoi au ia Mr. ame Mrs. A. V. Marciel Jr., no ka olua kokua, a ke pahola pu aku nei no keia hoomaikai i ka poe hana pahu, eli lua, rt a pela aku, o kuu kane, a i ka hopena, ke noi nei au ia Ichova o na kaua, a ia lesu Kana Keiki, e lawe aku i na luhi, na luuluu mai ia'u ae, na keiki ame ka ohana, a ke hoomaikai nei au ia lehova, he malu ma ka honua he aloha i na keiki a ke kanaka., a mao kana Keiki la, e pakele ai makou apau, Amene. Ke noi hou nei no au i kou oluolu e ka Lunahooponopono ame na keiki o ka papapa'i e lawe aku i ka'u hoomaikai palena ole, a na ke Akua ma ka «lani e kiai ia kakou apau iloko o ka Makua ke Keiki, ka Uhane Hemolele. Amene. 0 makou iho no me na manao luuluu, MRS. K. KALOHELANI Na keiki ame ka ohana. Mokulau, Kaupo, Maui.