Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 5, 1 February 1923 — KA WAIWAI O KE KOKO. [ARTICLE]

KA WAIWAI O KE KOKO.

I keia mau la o ka nui o ka naauao o na kanaka hanai holoholona, i loaa mai mamuli o ka hoomaopopo ana no kekahi mau makahiki, i ka waiwai o ka hookomo jfoa mai i na holoholona maikai o ke koko, i mea e pii ae ai ke kulana o na holoholona e hanaiia ana e oe, ua lilo keia ninau i mea hookoia, aole, hoi ma ke ano hoopaapaa aku paha, a i ole kanaluaia paha. Ua pau na la o ke kanalua no ka mea, ua maopopo ka pomaikai o ka maikai o ke koko o kaū mau holoholona e hanai ai. Ka Pipi. He mau makahiki lohi ka hanai holoholona ana o kekahi poe, a aole nae i ike o ka hoololi ana ame ka hoahohou ana i ke koko o kana mau pipi ka mea e loaa ai iaia na pomaikai oi ae. I keia la, o ka. naauao, ma na ninau apau, ua ikeia o ke kino, e momona ana a komo aku iloko o ka io o ka pipi e makemako nui ia ana e ka poe kuai. A o ka pipi palupalu o ka io, a momona maikai ka io makemakeia. Aole e loaa ana ka palupalu i ka io pipi» iua ua elemakule kela kino pipi i kona manawa i pepehiia ai. Aia wale no ka palupalu a he io opiopio. Mamuli o keia, ua-imiia na koko e hiki e nunui koke, no ka mea o ka makemake o ka mea hanai pipi, oia no ka ioaa ana o ke kino nui a kaumaha ma kona aoao. keia kumu pu no hoi, ua imi na kanaka naauao i ka hanai pipi i na koko e hiki ana e "ulu hikiwawe, a e loaa ke kaumaha ame ka palupalu o ka io. I keia la,#ua loaa io no kela pipi. O ka pipi pookeokeo, o keia ke koko e hanai nui ia mai nei,

aole wale no keia kumu, aka, no ka mea he ikaika i ka huli ana i ka mauu, a e nunui koke ana, a e hiki ana e hooliloia aku i ka manawa no he elua. makahiki mai ka hanau ana. I ka loaa io ana ō ka pipi e momona ana a e opiopio ana no ke kino, a e kaumaha ana i keia mau makahiki wale no, ua loaa ae la ka mea i makemakeia. A ko hele aku kakou o nana ma na Hakeke kuai pipi e ike ana kakou, o keia mau io palupalu a momona na io kuai koke ia e ka mea ai pipi. O ka loaa ana o ka pipi e hiki ana e loaa ke kumukuai kiekie i kona manawa he jelua no makahiki, e ike ana kakou, i na pomaikai o lea hanai ana i na koko oia ano. Aole nae pola mamua aku nei o ka loaa ana o keia ike. Ua piha eha a elima no makahiki o ka pipi mamua o ka hiki kupono ana e loaa mai he uku kupono no leona kuai ana aku. O ke kanaka hanai holoholona e hiki ana e hoolilo i kana mau pipi no keia kumukuai kiekie, a i elua wale no makahiki ana e malama ai, e ike ana kakou e hoomaka ana oia e imi e loaa iaia ke koko pipi o keia ano. Aole keia ike i loaa mai na buke mai, aka, mai ka hookui ana o ke kanaka me kona ikaika ame kona hoomanawanui ana. Ua hoaoia na koko like ole, a ua hoohuiia na koko like ole, ā mahopo mai o kekahi mau maieahiki loihi ua loaa iho la ka mea i makemakeia. I la, aole no i pau ka imi ana ma ka hoohuihui ana i na koko like ols e ake ana e oi ae ka maikai mamua o kana e hanai nei i keia la. A o ke kulana o ka aina kekahi mea e komo nui mai ana iloko o keia imi ana i na koko maikai. Ma kekahi mau wahi o ke koko pipi omolemole eleele ko koko oi akū 0 ka pomaikai. Ma kekahi wahi hoi elike me Aukekulia, ame Nu Kilani, o ka pipi i kapaia he Shorthom ka pipi i manaoia ma ia mau wahi he pipi oi aku o ka pomaikai 1 ka mea hanai. No ko kumu ua loaa ae la kela maū inea i mea makemakeia. Ka palupalu o ka io, ka momona, ame ka hiki ana e nunui kupono i kona manawa no e o'piopio 'ana, a e hiki ana hoi e hoqliloia i ka manawa he elua no makahiki a oi iki ae paha. Ka Puaa. Ma keia holoholona hoi, aole elike loa ana kona ano me ko ka pipi- Aole e oi aku mamua o hookahi a i ole 18 mahina 0 ka puaa alaila hooliloia. Ua hiki keia holoholona i kona elemakule loa ana. Aka, i mea e loaa ai na mea hoopomaikai mai i ka mea hanai, ua imiia aku na mea i makemakeia o ka puaa. Ka mua, o kona mau uha hope ua hooliloia i hame, a i kekahi manawa no hoi o na uha mua kekahi e hanaia an^i 1 hame. O kona mau aoao ua hanaia i bacon, a o kona io e pili ana i na iwi kuamoo i mau io p&laiia. No keia nui o na wahi like ole o ka puaa i makemakeia, ua imi aku ka mea hanai puaa i na koko like 'ole e loaa ai keia mau wahi me ka manoanoa, ka ikaika o ka momona, ame ka liili ana o na iwi. Aole nae i loaa ka puaa hookahi e hiki ana e hoolawaia mai keia mau makemake. O ,ka puaa nuku pokole eleele, birkshire, ma Beritania ka loaa mua ana o keia puaa, oia ka oi aku ma ka haawi ana mai i na hame momona, io nui, a kaumaha. O kona mau uha mua, ua 61 ae mamua o kekahi mau puaa e ae. 0 ka aoao nae o ka bacon, ua momona loa, a hiki pono ole ke aiia, no ia kumu, ua iilo nui aku na aoao o keia puaa i ka hana aila puaa ia, a ua lilo aku ka manao o na kanaka imi kōko, i kekahi ano koko e aku, a ua loaa, # o ka he hookahi hapa k'eokeo e holo ana ma na uhamua mahope iki iho, oia ka puaa oi aku o ka maikai no ka hana bacon ana, a ua loaa kupono no hoi ka nunui o na uha hope i ka hana hame. A ke hanai nui mai nei kekahi poe i keia ano puaa, no keia kumu. Ua loaa hoi i jia manao ana o kekahi poe o ka ka oi aku o ka maikai. A o na kanaka hanai puaa ulaula, ke olelo mai nei hoi lakou, 0 keia ke koko oi aku o ka maikai e hanai. Ma keia mau koko mamiili o.ka nui o na mea e makemakeia , | ana mai ke kino mai o ka puaa, | ua like ofe ka manao. Aka, o ka j puaa e hiki ana e nunui koke kona kino a e hiki e loaa mai ke kuijiukuai oi aku, oia* ke koko e makemake nui ia nei i keia mau la. Ua like no me makemake o na kanaka hanai pipi, a i keia mau la ua loaa na puaa e hiki ana e loaa na paona kaumaha i ka 10 no o na mahina, a o keia na puaa e hanaiia mai nei 6 na'poe hanai puaa. Ka Moa. O ka moa hoi, ua nui no na mea i makemakeia. O ka 01 aku e nui na hua e hoolueia mai ana eia moa. 0 ka lua e nunui a kaumaha kona kino i ka manawa opiopio no" ka mea ua ia kanaka o ka hoolilo aku i mea ai ia ke alanui o kona pomaikai. A no

keia mau kumu, ua 'nui ka imiia ana 0 na koko e hiki ana e loaa ka hanau nui ana, a ia manawa hookahi no e loaa koko e haawi mai ana he mau kino nunui. I kēia imi ana, a he mau makahiki loihi keki e imiia nei, ua loaa 0 ka leghom, keokeo, a hauliuli ma ka ou 0 ka ula, 0 keia koko hookahi no nae, ka oi aku 0 ka hanau hua ana, aka, ua liilii nae ke kino. Mai kela manawa mai i loaa ai keia moa hanau nui, a ua hoea aku kona mau hua i ka 240 0 ka maleahiki, a ua pii aku a y ka 310 0 ka makahiki i keia manawa, a ina kakou e hoomaopopo iho, he 365 wale no la 0 ka makahiki hookahi. e ike mai ana kakou i ka nui o ka naauao 0 ka imi ana i ke koko e hiki ana e lianau mai i 310 hua iloko o 365 la. Ua loaa nae ke koko e hiki e hanau mai i keia mau hua. Aka, ua liilii ke kino. Ake imi mai nei no. Ua loaa ka moa eleele, nunui o ke kino, aole nae e hiki aku na hua i keia heluna. Ua loaa ka moa lehu, nunui o ke kino, aole nae i loaa aku keia mau lianau hua ana. Ua loaa he mau moa keokeo, aole no nae i loaa aku keia mau hua. No keia kumu, ke imi mai nei no na kanaka hanai moa e ake ana e loaa ko kino nui, ame ka nui pu o ka hanau ana i ka hua. 0 leeia mau naauao apau e makemakeia nei 0 loaa, mamuli mai .no ia 0 ke ake ana e loaa na pomaikai nui ae. Ua makemake ke kanaka me ka uuku loa 0 ka hana e lo,aa na mea nui. A ua hiki ia kakou e hoomaopopo i keia mea. Ina he elima makahiki au e hanai ai i kekahi pipi mamua 0 ka hiki ana ia oe ke hoolilo aku no' ke kumukuai kupono au i manao ai no kou luhi, a ua loaa hoi i kou hoa no e uoho mai ana ma kela aoao 0 ke alanui he koko pipi'i hiki e loaa ke kaumaha o kau pipi, aka, iloko wale no e elua makahiki e hanai ai, e lilo ana oe i mea imi pu aku i mea e hiki ai e hoemiia mal kou luhi hanai ana, aka, e loaa ana nae ia oe na pomaikai i like no a i leekahi manawa i oi ae, mamuli o kou kii ana i mau koko hou nau. Pela ana no ka puaa, a pela no hoi na moa. Eia kakou iloko 0 na makahiki nui 0 ka naa.uao, a .ko imi ikaika mai nei na kanaka naauao i na mea e hiki ai e loaa ka pomaikai no ka uuku loa o ka hana ame ka luhi.