Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 5, 1 February 1923 — He Moolelo no KA MEAHUNA POHIHIHI A I OLE Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea Lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha [ARTICLE]

He Moolelo no KA MEAHUNA POHIHIHI A I OLE Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea Lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha

'T\e manaoio nei au, aole loa he wahi lihi kuleana iki, o na o!e3o hoahewa a Mr. Naika maluna ou, a ua like kou hewa r-> m« a'u, maluna o keia ninau; a ke manaoio pu nei no hoi kaawale loa aku na manao ma'kai ole apau mai ia oe ?M\i e Gai. a o ka makee me ke aloha hoakanaka, o ka mea ;lfeko o kou uhane, no Hahaki Wakona. 'Ua maopopo no ia oe e Gai, o na oleloike koho wale, he r. ?a ano nui no ia; a ina no ka waiho i'o aku o Keoni Naika ■ ictia hana iloko o ka lima, o na kanaka o ke aupuni, aole e h;ki ia kaua ke ku-e aku, nolaila e ike mai oe e kuu keiki, aia kekahi pilikia nou ke kakali mai la mamua, e hiki ole ai ia'u kokua aku ia oe no kou hele ana me ka lanakila. "He hookahi mea nana i hookahaha loa mai i ko'u noonoo i keia I&, no ka hoike ana mai o Mr. Naika i ka nui maoli o kona httfcu. o keia ka manawa mua loa a'u i ike ai i kela ano ma--iina ona, aole mai kinohi mai, a malia paha, no ka nui o kona īa Habaki kana keiki hanauna." Aole i hoohakalia wale o Mr. Keoni Naika, i ka hooko ana i kona manao, no ka mea iloko o ka hapalua hora wale no •ja huli hoi hou mai la ua kanaka nei, me ka ukali ana mai he hookahi makai. aia hoi iloko o ka lima, o ka makai, kekahi palapala hopu, no ka hoopaahao ana aku ia Gai Wakona, ahiki ? ka la e hooloheia ai kona hihia imua o ka aha hookolokolo. Aohe a Keoni Naika mau olelo hoakaka, koe wale no ke kauana ae i ka makai, e hopu i ke kanaka opio, a mamua nae n <a heluheluia ana mai o ka palapala hopu imua ona, kamaimai 1a o Gai ia Keoni Naika: "Ke manao nei au e Mr. Naika, ke hana nei oe i kekahi kuhihewa loa. ma kou kauoha ana i ke kanaka o ke aupuni t hopu ia'u: oiai nae o ke Akua o ka lani ko'u hoike, no ka nawahawa ole ana o kuu mau lima, i kekahi karaima, elike me ia au e kapa mai nei ia'u." Aole he pane a Keoni Naika, no na olelo a Gai, mamuli o kotta ike he mta makehew*a wale no ke kamailio ana imua 0 ke kanaka opio, a kona lunaikehala no i ike ai, he kanaka h€tra ole loa o Gai Wakona, a i ka Rev. Edimona i nana mai a* ma ka helehelena o Mr. Naika, ua hookahaha loa ia aku oia, 1 ka ike ana mai, ua hele ke kumu himeni o ka halepule a piha maoli me ka hoowahawaha ia Gai, no kekahi kumu i maopopo o!e lo» iaia. ī ka pau ana o ka palapala hopu i ka heluheluia e ka makai, hwwi koke aku la no oia i ke kauoha ia Gai Wakona, e hele I» keena o ka Meia, aole no a Gai hoole aku i kela kauoha, lk& haswi mai la oia i kona lima imua o ka Rev. Edimona, no alōha tma, o kona hahai aku la no ia mahope o ka makai, a !a laua e hele ana ma ke alanui, e hoea aku ai no ke keena o I» ?nela. o kela kulanakauhale, ke hoopuniia la oia e na kano ka mea ua pahola aku ka nuhou no ka nalowale honoi ana o Hahaki, ma na wahi apau o kela kulanakauhale, iho la i makaala ai na kanaka, ma ka noho ana kakali, ma na alanui, o ka hoea aku o ke kanaka, nana i hoopoino i ke ola ana o Hahaki. MOKUNA VIII. Ma ka ninaninauia ana imua o ka meia o ke kulanakauhale, ; hooia aku ai o Keoni Naika. he hoa paonioni o Gai Wakona no Hahaki Naika, no ka mea e lilo ai o Tiodora i kekahi o laua, a ua hoohiki aku ua kanaka nei, ua hiki loa iaia ke hooiaio i ka pololei o kela mau olelo. ke koiia mai oia e hana aku pela, a malalo o kela kumu, aole loa ona wahi kanalua iki, o Gai Wakona maoli no ka mea nana i hoopoino i ke ola o kana keiki, j wahi e lilo aku ai o Tiodora Lanada i wahine mare nana. Ua hoakaka pu aku la no hoi ua kanaka nei, i ke ala ana rr.*i o kekahi hoopaapaa mawaena o na kanaka opio, aohe wa n hoolele na puupuu a ua mau keiki nei, mamuli mai no ia r> ke kamailio ana o Ga; W akona no ke kupono ole e lilo aku o Tiodora Lanada i wahine na Habaki Naika, aole nae no ia kumu wale no, aka no kona hoike maoli ana ae kekahi i kona S;oha kupouli ana i ua kaikamahine nei. Me ka hunahuna ole iho, i hoakaka hou aku ai ua o Keoni Naika. i kone. lohe ana ia Gai Wakona, e kamailio ana, no kona hele a ulupuni me ka huhu, iaia i hoomanao ae ai, no ka hoea mai o ka la e hoohuiia ai o Tiodora Lanada me Habaki ma ka mare. "nolaiia e ike mai oukou. ua lawa loa kela mau ano o keia lawehala, e hoohana ai ma na ano apau i wahi e kaawale loa aku ai kona hoa paonioni, a e malaelae ae ai hoi ke alahele e hookoia ai kona iini, no ka lilo mai o ke kaikamah;r.e op;o ana i aloha ai, i wahine mare nana." "Heaha kau mau hooiaio, no ka pololei o keia mau olelo spau au e hoakaka mai nei?" i hookomoia mai ai ka ninau, i ka wa i hooki ai o Keoni Naika i kana mau kamailio āna. Hoomaku'e iho la na maka o Keoni Naika, no kela ninau, e hnike mai ana. i kona makemake ole e pane aku, no ka mea e ahuwale ana kona ano maoli, o ia ka pee ana iloko o ka nahe'.ehele. a hoolohe aku i na olelo e kamailioia ana mawaena o ke kaikunane ame kona kaikuahine. au no e ka mea heluhelu e hoomanao nei, ma kela po a na opio i hele aku ai i ka holoholo, ma kapa o ke kahawai. No ke koi paakiki mai nae o na kanaka na lakou e noii ana i kela hihia, i ua o Keoni Naika e pane pololei aku i ka ninau, ua hiki o!e i ua kanaka nei ke huna iho, aka hoomaka aku la oia e haha'i i kana mau mea apau i lohe ai, me ke kalele ikaika ana nae maiuna o na olelo e kaa aku ai na ahewa ana maluna o Gai Wakona, no ka hoopuka ana ae o ke knaka opio i kekahi mau olelo e pili ana i kona manao inaina no Habaki Naika. I ka lohe ana aku o Gai akona, i na hoakaka a kela kanaka akahi no a maopopo iaia. eia ka o na meahuna, i manaoia, mawaena w&le iho no o ke kaikunane ame ke kaikuahine, ua ahuwale imua o kela kanaka, nolaiia kulou iho la kona poo iialo me ka ehaeha o kona noonoo, oiai aole oia i moeuhane mua, o kona hoakaka ana ae i kona manao maoli imua o kona kaikuahine, e lilo ana ia mau oleio i mau mea kumakaia ae iaia, ma o ka hana la a Keoni Naika. Aole nae no kela kumu wale ae la no, i hookaumahaia ai kona noonoo, aka ua hookaumaha pu ia oia no ka lilo ana o ka inoa o Tiodora i mea kamailioia, kela inoa laahia ]oa. ana i makemake oie ai e liio i mea kau ma ka waha o na kanaka; a ua hoehaeha pu ia maū no hoi oia, no kona lilo ana, ma ona la, e alako pu ia aku ana ka inoa o kela kaikamahine hewa ole i mea na ka lehulehu e keaka ai. Pehea ana la ko Tiodora manao, ina nei no kona lohe aku, ua haulehia ua o Gai Wakona i ke aloha iaia, eiike me ka ke kanaka opio i hoike aku ai imua o kona kaikuahine, a i loheia ai hoi ia mau oleio e Keoni Naika, a mai iaia ae hoi i hua'iia ae ai imua o ke akea? Heaha ana la ka Tiodora Lanada e olelo mai ai ia'u nei? L"a hele maoli ua o Gai akona a piha me ka hilahila, i ka aoz i hu'iua asa mai o meahma. o

kela poe luna oihana o ke aupuni, a i wale iho la no oia iaia iho. ua oi loa aku ka pono, ina aole oia i haalele aku i kona wahi i hanauia ai, ma Auseteralia, a maluna ae nae o na mea apau, ke ehaeha loa la oia, no ke kiiia aku o kona kaikuahine, a laweia maf"imua o ka aha, no ka hoike ana ae i na meahuna a laua wale no i ohumuhumu pu ai, no kekahi mau manawa lehulehu. He qiaio, elike me kana i koho wale ai, ua kiiia o Josepine Wakona e hele mai imua o ka aha, a waihoia aku la.na ninau like ole imua ona, no ke ano o na olelo mawaena ona ame kona kaikunane, ma kela po a laua o ka hele holoholo ana. Me ka hunahuna ole iho, i kamailio mai ai o Josepine i na mea apau me ka huna ole iho i kekahi mea, ua kaokoa ae kana mau mea i hoakaka mai ai imua o ka aha, mai ka Keoni Naika, i hoakaka mua aku ai, a no ka lohe mua ia ana nae o kana mau hoak'aka, nolaila i ke kulike ana o na hoakaka a Josepine 'nie kana ma kekahi mau mea, ua koho koke mai la no ka nui <> na kanaka. ua pili ka,hewa ia Gai Wakona, elike me ka Keoni Naika, i hoakaka aku ai i ka aha. "Heaha- kau pane no na oleloike i waihoia mai nei imua ō keia aha, e ku-e ana ia oe?" i ninau mai ai ka meia, i ka manawa i pau ai na hoike i ka ninaninauia no kela hihia. Aea pono ae la ke poo o Gai Wakona iluna, a haka aku la kana nana ana ma na maka o ka meia, me ka hoomaka ana aku e kamailio: "Ke hooia aku nei au imua ou a imua hoi o kau aha, o na olelo apau a kuu kaikuahine i kamailio iho nei, he mau olelo oiaio a pololei loa ia. aka no ka pono o Miss Lanada ke mihi loa nei au. no ko'u hoike ana i ka'u meahuna, ina paha e hunaia no e a'u, aole e hoea mai keia poino maluna ilno o'u." "Alaila e ae mai ana anei oe imua o keia poe hoike, ua komohia ka manao hoohihi me ka makemake iloko ou, no ka wahine hoopalau a Hahaki Naika, me'kou nana ana aku iaia ma ke ano o kou hoa paonioni ia, elike me na hoakaka a Keoni Naika imua o keia aha?" "Aohe a'u mea e ae e hoeike aku ai elike me ka Mr. Naika i manao ai, aole loawahi a ke kanaka opio me ka leo nui moakaka me ka helehelena hoi o ke kanaka koa a hewa ole. "Aole loa au i hoikeike ae ma ke ano o ka'u olelo, a ma ka'u hana paha, no ka meahuna iloko o kuu puuwai no Miss Lanada, no ka'mea ua ike no au, o kekahi ia o na hana hoohaahaa a hoohilahila ia'u iho. O ko'u hua'i pau ana aku i ka meahuna a'u e hiipoi ana iloko o kuu puuwai, imua o kuu kaikuahine, ua puka aku ia me ko'u noonoo mua ole, mamuli nae hoi kekahi o kuu manaoio ana, o maua wale no ma kela wahi, me ka lohe ole mai o kekahi mau pepeiao okoa aku. "Heaha ke kuleana o Mr. Naika, e hoolilo ai iaia iho he kiu, o ka pee ana maloko o ka nahelehele, a hoolohe i ka maua mau kamailio? Tna he keonimana oia, aole oia e noho ma kela wahi e hoolohe ai i na olelo huna i kuleana ole ai kona mau pepeiao e hoolohe mai, aka nae ke ole au e kuhihewa, aia kekahi kuniu nui o ka hana ana o keia kanaka pela, oia wale no lea mea i ike." I ka pa pono ana aku o keia mau olelo hoakaka a Gai Wakona, ma na pepeiao o Keoni Naika, ua li-o ae la ka nana ana a ua kanaka nei, a i ke aea ana ae o kona poo iluna, a nana mai la i ke anaina, aia hoi, e haka pono aku ana na maka o Josepine Wakona maluna ona, me he mea la, aia kekahi mea ano nui iloko o ka noonoo o kela kaikamahine no ia nei, ka mea nana i hookomo mai i ka manao wiwo iloko ona. Ua hele a mae ka helehelena o ua kanaka nei. i kela wa i ike aku ai i ka nana pono loa mai o Josepine Wakona maluna ona, a ma kahi»o kona lilo ana, i mea hoihoi loa, no Ka hiki anr. iaia ke hookau aku i kekahi hoopilikia ana maluna o ke kanaka opio, oia kekahi o na kanaka i hele a kupilikii maoli kona nnonoo; a iloko o kela manawa holookoa e noke ia ana i ka ninaniiiau, ma kana koho iho. aia wale no ka nana ana mai a ke kaikuahine o Gai maluna ona. "Ke hooia mai nei anei oe e ke kanaka opio imua o keia aha, aole he manaoino, a ano paonioni paha mawaena ou ame Habaki Naika?" i ninau hou mai ai ka meia i ke kanaka opio. "Ae, o ka mea oiaio loa ia. Ua hoakaka mua iho nei au imua o keia aha, ia maua i hookaawale ai kekahi me kekahi, ma ka uwapo, ma kela po, o maua kekahi mau hoaloha maikai loa. a u aakaaka like ae maua, no ke puhiia ana o k'uu papale e ka makani ikaika. Ma ke poo hea o ka uwapo olua i ku ai a kamailio, mamua 0 ko olua haawi ana ae i ke aloha kekahi i kekahi?" "Ma ke poo o ka uwapo, e kokoke ana i ka home o ka Rev. Edimona." "Pehea, aole anei olu ai noke i ka aumeume ma kela wahi?" "He ano ninau kohu ole keia i ko'u manao, mahope o ko'u hoakaka mua ana iho nei, iloko o na manao hauoli, me ka akaaka. i haawi ae ai maua i ke aloha lululima hope ana ma kela po. ma kahi o ka'uwapo." "Alaila, o ka mea oiaio anei, aole he mea i maopopo ia oe, no ke kopeia ana o ka lepo, ma kekahi poo mai o ka uwapo, pela me ka hemo ana o kekahi kaola, ame ke. kulu koko i hapala aku i ua kaola nei?" "No keia mau mea au e hoakaka mai nei, aole loa he mea 1 maopopo ia'u, no ka mea aole au i hehi aku iluna o ka uwapo, ma ke poo no ko maua wahi i ku ai. ahiki i ko'u huli hoi ana aku no ko'u home. Ma ka'u mea e hoomanao nei, aole he hookahi o maua i paa aku i ke kaola o ka uwapo; nolaila ke hoopohihihi loa mai nei oe i ko'u noonoo, no na mea a'u i ike ole ai." "No na mea e pili ana i ke kulu koko, aohe au mau hoakaka no ia mea?" i poha hou mai ai ka leo o ka meia. "E nana aku maluna o kona palule, heaha la kela mea kikohukohu!" i pane mai ai o Keoni Naika, me ke kuhikuhi ana mai o kekahi manamanalima, ma ka palule o Gai. Hoolele like aku la na maka apau maluna o ka lawehala, a i ka Gai hoomanao iho, me lie mea la, aia wale no kona hanu iluna o ke kania-i, no ka mea ke ike la oia, i ke ano o ka upena a ka enemi i hohola ai no ka hoopuni ana iaia, aka nae hoomaka aku la oia e kamailio, elike no me kana i hoakaka aku ai imua o ka Rev. Edimona. "Ma kela manawa a ka makani i puhi aku ai i kuu papale, hoomaka aku la au e alualu mahope, eia nae ua pakika iho la kekahi wawae o'u, a hina aku la au ilalo, me ka hauka'e ana 0 kuu lole i ka lepo, a moku pu hoi kuu lima i ka pohaku. oiai nae aole o'u hoomaopopo no kela eha ma kuu lima, ahiki i ke kuhikuhi okoa ana mai o ka Rev. Edimona i kuu wa i hoea aku ai i ka hale." "Keu 110 paha ke akamai o ka inea hewa i ka hoopunipuni," 1 loheia.aku ai ka pane ana ae a Keoni Naika, me ka palulu ana mai i na lima, ma kona mau maka. "Ua pepehi maoli ia no kuu keiki, a ua kiolaia aku kona kino, a'u e manao loa nei, e loaa ana ia ke aku iloko o ke kahawai." No kela hoouweuwe o Keoni Naika, ma ke ano piha maalea, e manaoia aku ai, ua kaumaha maoli oia no kana keiki, ua komohia aku la na manao aloha o ka poe apau oloko o ke keena hookolokolo nona, eia nae he poe no kekahi i puni ole mai i kela mau hana a Keoni Naika, a iwaena o kela poe o Josepine Wakona kekahi. Ua hoomauia mai Ia no o Gai Wakona i ka niele, ma na ano like ole, eia nae aole ia he kumu e loli ai o kana mau hoakaka, aka e pane aku ana oia me ka pololei, elike no me kana 5 hoike mau aku ai imua o ka aha, ma na manawa mamua aku; a no ka pau ole no o ka pohihihi o ka aha, ua hoopaneeia na

hana ninaninau, a no kekāhi manawa ōkoa aku, e oili ae : ai kekahi mau ike hou. Ma kela. la no, ua noke ia oloko o ke kahawai i ke kuekaa mai kekahi kapa a i kekahi, aohe wahi o ka papaku i nele i ka huliia, aole nae he wahi mea a loaa aku o ke kino o Hahaki; ua huli pu ia na wahi like ole oloko o ke kulanakauhale, he like pu no ka nele; ua hookomoia na hoolaha malokō o na nupepa, me ka haawiia ana o na uku makana kiekie. he hookahi no haawina like, o ka nēle. Xo Gai Wakona'hoi, ua laweia aku lā oia e hoopaa maloko 0 ka halepaahao o ke kulanakauhale, o keia kekahi o- na haawina hoehaeha ko'iko'i loa i kau aku maluna o Jōsepine Wakona, no kona kaikunane, a o ia haawina like no hoi maluna o ka Rev. Eeiimona, me ka hooikaika ana p kela kahunapule, e aeia mai kona ku bona ana no ke kanaka aole nae wahi mea a aeia niai. "E hoolana i ka manao e kuu keiki," i kamailio aku ai ka Rev. Edimona, iaia i haalele aku āi ia Oai, iaia e hoomakaukau ana e haaīele aku i kana keiki' hookaniā, 'ma ka halepaahao, "e kau aku i kou mau manāolana māluna o ke Akua, a Xana no auanei i kā wā pono, e hookuu aīe ia oe me ka lanakila, a maluna o ka mea hewa i'o, e kau aku ai ka auamo ana i ke ko'iko'i o kana mea i hana ai," alailā haawi aku la ke kahunapule i kona aloha hope ia Gai, a huli hoi mai la me na kaina wawae kauinaha. me ka nui o ke aloha no ke kanaka opio. I kela hala ana mai hoi o ka Rev. Edimona, a koe kokoolua wale aku la no o Josepine me kona kaikunane. ia wa i hawanawana aku ai 0 Josepine ma ka pepeiao o Gai i ka i ana aku: "Auhea oe e kuu kaikunāne aloha, e noho me ka hoomanawanui, a e kāu aku i kou mau manāolana no na mea e hoea mai ana, no ka mea ke paā nei kuu manao, aole e hala kekahi manawa loihi ā kaua e kākali aku ai, e kaawale loa ana oe mai na kikohukohu aku o keia mau hana imihala a ka enemi maluna 011." ālaila kulQii loa aku la'ua o Joseph. me ka hooliilii loa ana iho i kona leo: "Eia no ka mea oiaio loa'e Gai, ua aloha o Keoni Naika ia Tiodorā Lanada, a nla kona hookomo ana ia oe iloko o kia elike me keia, pela iho Ia e koe hookahi aku ai oia, no ka hooikaika ana e lilo ākii o Tiodora i wahine nana." Me na olelo'hoolāna he nui a ua o Josepine i kamaiiio hou aku ai i koiia kaikunane, honi aku la oia ma kona papalina, a huli hoi mai la. nowaho o ka hale, kāhi a ka Rev. Edimona e kakali aku ana, o kona hoi mai, a he hookahi ko laua huli hoi ana aku no ko laua mau wahi pakahi. Ma kela hoea ana aku o Josepine no ke kula, e kakali mai ana no o Tiodora iāia, ua .hele hoi na maka o ua kaikamahine nei a upehupehu, e hoike.mai ana kela hiona, i kona noke ana 1 kā uwe, a koi ikaika mai la oia ia Josepine e hoike piha aku i na mea apau i hanaia maluna o Gai Wakona; aole no hoi a Josepine hoole aku i kela koi, aka hua'i pau aku la oia i na mea apau. a koe kela wāKi, a Gai, i hoike aku ai iaia, no ka nui o ke aloha o konā kaikunane iā Tiodora, elike me ka Keoni Naika. o ka hoike ana ae imua o ka.meia ame kona mau hoa, i ka wa e ninaninauia ana ka hihia.o Gai. Aole nae no ko Josepine makemake e huna maoii i ka meahuna a kona kaikunane mai ia Tiodora aku, ua ike no oia, e hoea mai ana no he la e loaa aku ai ka lohe ia Tiodora no ia mea, aka aole oia i manao, lie mea. maikai nana, e hoike mua ae ia meahuna, aka na ka poe okoa mawāho ae ona. Ua hoopiha loa ia aku o'Tiodora me ka hoonaukiuki, i ka Wa i lohe pono ai i n&. mea apau, i kahihi wale ia aku maluna o Gai, a o ia ka ua kaikamahine nei. o ka pane ana māi ia Josepine : "He keu maoli no o Keo'ni Naika, a ke kanaka lapuwale, me kā imihala i Avahi e k'au aku ai na ahewa ana maluna o ka mea hewa ole. Ua hiki loa i na mea apau ke ike aku, mahope iho 0 ka hoopoina ia ana o na mea i 'hala, he mau hoaloha oiaio loa o Gāi ame Hahaki. Fīe keu maoli mai la ko'u hoowahawaha i kela kanaka, a pehea o Gāi, no keia pilikia i kau aku maluna ona?" "Aole he wahi hopohopo iki iloko ona, elike no me kona ano mau, ma na mea apau," wahi a josepine me ka manao hāaheo no kona kaikunane, aka riae aia pu iloko ona, ka hoomaopopo ana, ua lilo kela kaa ana aku o kona kaikunane malalo o ka malii o na kanaka o ke aupuni, no kēkahi karaima ko'iko'i loa, 1 mea e hookaumahaia ai ko Tiodora manao. "Aia anei ka noonoo nui iloko ona.no kuu kaikunane?" i nalu wale iho ai no o Josepine iloko ona, no kela ike ana aku i ke kaumaha maoli o kona hoaloha. "Heaha mai ana la kana e olelo ai, ke loaa. aku iaia kekahi ike, o ke aloha o kuu kaikunane iaia, ke kumii nui o keia poino i hookauia aku maluna ona." Ua kuhihewa maoli ua o Josepine, ma kela manawa hope a Hahaki i hele mai ai e ike i kana wahine hoopalau, ua oi ae ka pipilipaa o ko Tiosiora noonoo nona, mamua o na manawa e ae; ma ia ano, e hooi loa ia aku ana kona manao kaumaha, i ka wa i oili. ae ai k'a nuhou, no ka nalowale honua ana o Habaki me ka pohihihi, ā e'lilō ana hoi ka hopuia ana o-Gal kona kaikunane. i kumu e wehe ai ka pili o ko laua noho hoaloha ana. laia nae i hoomaopopo mai ai, aole no kela nalowale ana o Habaki, ke k'umu kaumaha o Tiodora, aka o ke kahihi wale ia ana aku o Gai me ke karaima pepehikanaka, akahi no a hoauheeia aku na noonoo maikai apau mai iaia aku; a mamuli no hoi kekahi o ka hoike okoa ana.aku o Tiodora no kona manaoio ole, no ka pili o ke karaima pepehikanaka ia Gai. "Auhea oe e Josepine." i pane mai ai o Tiodora me kona neenee loa ana mai a pili me kona hoāloha, ''ke makemake nei au e hoike aku ia oe i. kekahi mea." ' "Heaha la hoi, ina he.mea ano nui loa kela, alaila e hoolohe aku no au me ka piha hialaai." "Aole no au e kala i manao ai e kamailio aku ia oe i keia mea, koe wale no nae ka maopopo ole ia'u, o kahi e hoohele olelo aku ai, ahiki i ka puka ana ae o ia manao o'u, a me he mea la.o ke'ia paha ka manawa maikai loa. "Ma kela manawa hope loa a Habaki i hele mai ai e ike ia'u, iloko o ia manawa i hooholo iho ai maua, he hana kupono ole loa, na maua ka hooko ana aku i ka aelike mare i hanaia e ko maua mau makua; aka e.hoopau loa ko maua noonoo hou ana no kela mare, a e lilo maua i mau hoaloha, a i ole. i kāikuahine paha me ke kaikunane. "Ua lawe pu mai oia i kekahi komolima daimana, ma ke ano he komo hoopalau no m.aua, oiai aole he komo o kela ano ma ko'u manamanalima, ana i haawi mua mai ai: I ko maua hooholo ana nae e pau kela aelike mare, ua koi mai ia oia ia'u, e lawe mai no au i ua komo nei, ma ke ano he hoailona, no ko maua lilo ana i mau hoaloha. Ua hoole aku nae au ia manao ona, no kuu ike no, i ka wa'e ike mai ai na kanaka i ka paa o kela komo ma kuu manamanalima, « oielo mai ana no lakou, he kqrno hoopalau kela; nolaila haawi mai la oia i kekahi komo okoa loa, o ia keia ma kuu manamanalima e paa nei. O e Habaki! Ke lana nei k'uu manao, e oili hou mai ana no oe i kekahi .la, aole hoi i kau aku kekahi poino maluna ou !" alaila hookahe aku la ua o Tiodora i kona mau waimaka. ... Ua hele ka pfina ana o ka puuwai o Josepine, ā pinapina'i maoli, i k.ona wa i lohe aku ai, ua hoopauia ka aelike mare mawaena o Tiodora ame Habaki, eia nae no ka manawa pokole wale no kela ano pihoihoi i}oko ona, alaila hoi hou iho Ia no ka pana ana a kpna puuwai elike me ka mau, me kona noho

--,• • ■ - h kukule nae, aole wāhi a pua'i leo. I ka hala ana nae o kekahi mau minuke loihi, o kela noho hamau ana o na kaikamahine opio ia wa i aea ae ai o Tiodora iluna, a kulou hou iho la nae kona poo ilalo i ka wa i kamailio mai ai: "E hiki ana no anei ia oe e Josepine ke lawe aku a hoike i kou kaikunane i kekahi mau olelo mai ia'u aku?" "Ina o kou makemake ia e Tiodora, aole he hana nui a kaumaha ka hooko ana aku ia hana,'' wahi a Josepine me ka hoikc ana ae i kona ano hoihoi. ''lna pela, aia a kou wa e hele hou aku ai e ike iaia, alaila e oluōlu oe e hoike aku ia Gai. aole loa o'u manaoio iki he hookahi huaolelo o na mea e kamailioia nei nona a ua liele au a piha me ke kaumaha, no na hana lokoino i hookauia aku maluna ona. E hoike pu aku oe iaia, e kakau ana au i kuu kahu malama waiwai ma Ladana, e hoouna mai i kekahi loio akamai loa e loaa ana ma kela kulanakauhale, no ke kupale ana iaia, i ka \Va e hooloheia ai o kona hihia." y "Me na mahalo he nui ia t»e e Tiodora," wahi a Josepine me ke kulou ana mai imua a honi aku la i kona hoaloha. "E hoike aku ana au iaia i keia mau mea apau au e kamailio mai nei ia'u, a aole o'u kanalua iki, e hoolanaia aku ana kona manao. mamuli o ka hoomaopopo ana mai, o oe pu kekahi i komo iloko o ka auamo ana i kona mau ehaeha apau. "Aole au i noonoo mua no ka mea e pili ana i ka loio, he nani'hoi ia ua kaa mai la ia oe ka noonoo ana, e lawe hou aku oe i ka'u mau hoomaikai ana no ia mea; oiai no nae, aole paha ka Rev. Edimona, e hoohemahema ana, ma ka horfr limalima ana i loio makaukau loa ma ke kanawai, no ke kupale ana ia Gai. Me ko'u nana ole aku nae i na kokua e loaa ana maiwaho mai no ka lanakila o kuu kaikunane, aole no au e noho wale ana. aka uwau pu kekahi e haawi ana i ka'u mau hooikaika ana ma na ano apau, i wahi e hoauheeia aku ai na hoohuoi apau maluna una, a'u no e manaoio nei, o keia kekahi o na hana ekaeka loa i lawelaweia no ka hoopilikia ana i kuu kaikunane hewa ole." "He hana ekaeka anei kekahi i hoolalaia no ka pilikia o kou kaikunane?" wahi a Tiodora ma ke ano hoohuoi. "Pela maoli n'o ko'u manaoio, a o Keoni Naika ponoi ka 1 # mea nana kela hana elike me na ano epa a kolohe iloko o keia kanaka." Ma kela wahi o na kamailio a na kaikamahine opio, ua houpau loa ae la ko laua noonoo hou ana no na mea e pili ana ia Gai Wakona, koe wale no ke kakali aku o ka hoea mai o ka manawa e hooloheia ai kona hiliia. Ma kekahi la mai, ua noke ia oloko o ka niuliwai i ke kuekaa ma na wahi apau; ke hooikaika la kela ame keia o ka loaa o ke kino make o Hahaki Naika, elike me ka lakou i koho wale āku ai; aia hoi o Keoni Naika iwaena o kela puulu, me ka hoikeike mau ana i kona mau ano kaumaha apau, o ke ano' hookamani, ua lilo nae kela ano ona, i mea e komo pu mai ai ka lehulehu iloko o ke kaumaha. Iloko o na hooikaika ana i ka huli, mai ke kakahiaka mai a hoea wale i ke ahiahi ana, aole loa he wahi hoailona iki, no ka loaa o kekahi kino make, a i ole, mau hoailona e ae paha, no ka hanaia ana o kekahi karaima pepehikanaka, he hookahi wale no mea i loaa aku, ma ia huliia ana, o ia no ka papeile o Gai, i puhiia ai e ka makani, a haule iloko o ke kahawai; ua loaa aku kela papale, ma kahi he hookahi mile ka mai ka uwapo mai. Ua hele no hoi a ahiahi lba, akahi no a huli hoi aku o Keoni Naika no kona home, ua hele oia a maluhiluhi maoli, ua hele hoi kona mau lole e komo ana a hauka'e i ka lepo, a ke nana aku, me he mea la, aole oia o Keoni Naika, kela kanaka alakai himeni o ka halepule, i maa i ka hao niai iaia a paihi. O kona komo ana aku no nae ia iloko o ka rumi hoōkipa. a e noho ana oia hoomaha maluna o kekahi o na noho paipai, me kela helehelena hookamani o ke kaumaha maluna ona, kikeke ana no kekahi mea mawaho mai o ka puka, a o ia kana o ka pane ana mai me ka leo o ke kanaka i luuluu kona mau* noonoo: "Komo mai iloko nei!" wahi 'ana me kona ku ole ae iluna, no ka hele ana mai e wehe i ka puka, a i ka hamama ana ae o ka puka, aia hoi, komo ana no o Hamona Kelekona, ke kahu malama waiwai o Tiodora Lanada. "O ke aloha ahiahi no kou e Keoni," wahi a Hamona Kelekolio me ka hopu ana aku i ka lima o Keoni Naika. "He keu aku a ke kaumaha maoli o kou helehelena, aka he mea mau no nae ia i na mea apau, i ka wa e kau mai ai o kekahi haawina hoehaeha." me ka haka pono loa ana mai o kana nana ana . maluna o ke kino o Keoni Naika e kulou ana imua. He kanaka kino loihi o 1 lamona Kelekolio, a ke nana aku ma kona mau ano mawaho. me he mea la, aole oia he kanaka nui o kana dala, o ka mea oiaio nae, oia kekahi o na kanaka waiwai loa ma Ladana, no ka mea ma ke kulana lawelawe oihana, oia kekahi o na kanaka holomua ola. Ma kana mau hana apau e lawelawe ai. o ka pololei wale no kana i makemake ai, aole o ke kolohe ame ke apuka i ko ha'i pono; a he loio kana oihana, me he mea la ua palapala ifa kanawai pau iloko o kon poo. O ka pane wale no ma ko Ke<?ni Naika aoao, no kela olelo K hikimua o ka hoolauna mai ka malihini aku, o ia ke aea ana ae o kona poo iluna, a kulou hou iho la ilalo, me ka loheia aku o kona leo kaniuhu, o ke kaumaha ame ka ehaeha. "Ma kou mau ano apau a'u e nana aku nei e Keoni, ua nui kou minamina no kau keiki," wahi a Hamona Kelekolio, me ; ka leo kuoo, me ka hooko'iko'i ana hoi ma kahi o ka -huaolelo keiki. | Aohe no he pane mai o Keoni Naika no kela mau olelo; a i ka hala ana o kekahi manawa o ka noho hamau ana o laua, |ua hoomau hou aku la no o Mr. Kelekolio ika i ana aku : \ "Mai ke alo mai nei au o Tiodora Lanada o ka hele ana mai la me kekahi manao mai iaia mai, o ua manao la nou no ia e Mr. Xaika." He manao anei kekahi ona ia'u??' i aea awiwi ae ai ke poo o Keoni Naika iluna me ka pii ae hoi o ka ula ma na papalina. a hoike mai la hoi na maka i ka hoihoi. Ae, he elele au mai kona alo mai nei me kekahi manao aiv) nui. Aia anei kekahi mea ano malihini au e hoomaopopo mai la ma o ke ano la o ka'u misiona, oiai o oe ka makuakane hanauna a kahu hoi o Habaki Naika?" 0 Ma ke ano o ke kamailio ana aku a Mr. Kelekolio, pela lu>i ka hoopukaia ana aku o kona inoa he makuakane hanauna, a he kahu ne Hahaki, ua kulou hou iho la kona poo ilalo, me ka pane ole mai nae, aoia ka ,M r . Kelekolio oka hoomau hou ana aku ī kana kamailio ana: "O ka manao a Miss Lanada o ka hoouna ana mai nei ia'u, e hele mai imua ou. he manao ia e hookahahaia aku ai paha noonoo. ma kekahi ano: elike 110 hoi me kou kahaha i ka manaua a u i lohe ai i na mea apau. La hookahaha i'o mau 4u, * "" °" Se a 'i lcka ' a " mai ia Ti °dora Lanada ae he manawa pokole wale no i kaahope aku nei, e pili ana i kekahi kumuhana ano nu, loa. Ua manao no.au e pane mai, elike me ka u mea 1 ike ai he pono, aka nae kapae ae la au i ko'u manao pone, a hookuu aku la iaia e hana elike me kana mea •U me ia' ° " h ° ea k ' n ° 3113 ma ' nei ' keia la a hui j. me la, akahi no a maopopo ia'u, aole wale no i hooholo hana TkZ , n ° k , Um " ha " a . ua hooko pu aku oia i ka hana 1 kona lunaikehala i makemake ai." •< (Aole i pau.)