Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 6, 8 February 1923 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Aponoia he Mau Hoololi i ke Kanawai Hoopulapula Hawaii

 

Kakauinoa ka Peresidenan Harding i ka Olelo Hooholo a ka Elele Baldwin no na Mea I makemakeia e na Komisina

 

@@ @@ @@@ ai me ke kelekalapa i @@@@@@@ mai e ke Elele H. A. @@@@@ ia Kiaaiana Farrigton, ma @@ P@@kahi aku la i hala, ma kela @@ kakauinoa ai ka Peresidena @@@@@@ i ka Olelo Hooholo 13,631, @@@komo ia aku e ka Elele Baldwin, @@@ ka ahaolelo lahui, e hoololi @@ kekahi mau wahi o ke Ka@@ Hoopulapula, i kulike ai me @@@ make o ke Komisina o na @@ Hawaii.

@@ @@@ o ka olelo hooholo i ka@@@ mai la, e hoakaka ana ia, @@ loaa apau, elike me na hua@@ kuai hooliloia aku ana, ka @@@ ka moa, ka pipi ame na mea @@@@ holo pololei aku kela mau @ apau iloko o ka waihona o @@misina. aole hoi iloko o ka @@@@ o ke Toritore, elikeme ke @@@@@ i kinohi.

I kekahi o na hoololi i aponoia @ @@@@ ia no ka mahelehele koke @ aku i na aina o Panaewa ame @@@kaha ma Hawaii, e pili pu la @ Hilo ame na aina hoopulapula @@ ma na apana o hapalua eka, @ ke ano i pa-hale no na Hawaii, @ ke kokua aku o ke komisina, i @ @@ e makemake ana e lawe i @@ mau aina, i wahi no lakou noho ai, me ke dala maoli, aole oi aku i ka hookahi kaukani dala. O ka hoololi ano nui loa, ma keia @@@@@ ana mai la, o ia no ke kaa @@ mai malalo o ka mana o ke @@@@@@ na aina maikai apau, e @@@ ana ua kupono no ka hana hoopulapula, aole hoi o na aina wa@ no i pau na hoolimalima, a e waihola mai ana e ka komisina o na @ na aupuni.

Ka Olelo Hooholo

Penei iho ke ano nui o ka olelo @@@@@@@ i kakauinoaia mai la e ka Peresidena Harding:

Ke hoamanaia nei ke komisina @ waiho aku i na kanaka Hawaii i ka pono e hoohana a e noho @@ @@@ o kekahi apana o na aina @@@@ Hawaiii, me na kaupalena ana @@ @@ eka @like me keia mahope @@@@@

@@@ Aole e emi iho malalo o @ aole e oi aku mamua o 80 eka @@ aina mahi; a i ole.

Aole e emi iho malalo o 100 aole e oi aku mamua o 500 eka o na aina hanai holoholona o ka papa ekahi; a i ole

"(3) Aole e emi iho malalo o 250 aole e oi aku mamua o 1000 eka o na aina hanai holoholona o ka papa elua; eia nae o na apana, o hapalua eka a oi aku paha o kekahi papa o ka aina, e hoolimalimaia aku no ma ke ano i mau pahale.

"Pauku 2 O kela pauku 213 o ke kanawai i oleloia, ma keia ke hololiia nei e heluheluia ai elike ma keia:

Ka waihona Hoahu

"Pauku 212. Ma keia ke hokahuaia nei iloko o ka waihona puuku o ke Teritore o Hawaii, he waihona hoahu, e ikeia ma ke ano ka "Waihona Home Hawaii Hoaie." O na loaa holookoa e loaa mai ana mai kekahi hoolimalima mai o na aina hiki ke loaa, i hoakakaia maloko o ka pauku 203, o keia mau loaa, e komo ana na mahele kaulike o na loaa mai na aina mai o Humuula Mauka, Piihonua ame Kaohe Makuu, no keia mau aina, he mau hapa e waeia a he 30 pakeneka o na loaa teritore, e loaa mai ana mai ka hoolimalimaia ana o na aina i kanuia i ke ko, malalo o kekahi manao o ke kanawai, a i ole mai na laikini wai mai paha, e komo aku no ia iloko o ka waihona, ahiki i ka ukuia ana o ka huina dala iloko olaila, mai na alahele ekolu wale mai no o $1,000. E paku'i aku ana me keia mau dala, ame na dala i komo iloko o ka waihona hoahu, ma ke ano ukuliilii, i ukuia mai e ka poe paa hoolimalima, maluna o na aie i hanaia aku ia lakou, elike me ia i hoakakaia ai ma ka mahele 2 o ka pauku 215, e komo aku no iloko o ka waihona hoahu, na dala apau e loaa mai ana i ke komisina, mai na ano like ole mai.

"Pauku 3. O ka mahele (1) o ka pauku 215 o ke kanawai i oleloia, ma keia ke hoololiia nei e heluheluia ai penei:

"O ka huina o na aie i kekahi mea aie mai, e ku ana ma kekahi manawa, aole e oi aku i ka $3,000; koe nae o ka huina o na aie e ku ana no kekahi mea paa i ka pahale noho, aole e oi aku i ka $1,000."

 

NUI KA AIHUE E HANAIA MAI NEI MA WAIKIKI

 

@@k@ o na pule ekolu i kaahope @@ @@@ @a nui ka aihue i hanaia @ kekahi mau kauhale mawaho @@@@ @ Waikiki, o ka mea kupai@@@ @@ @e, aole i paa ka piko pau@@@@ i ole, he mau piko pauiole @@@@ ka hopuia, @ia no nae na @@@@kiu ke hookolo mai nei ma@@@@ ka poe kolohe.

@@ na lole wahine, na papale, na @@@@@ o na mea ia a ka piko pau@@@@ lawe ai, a waiho aku no @@@@@ mau waiwai e ae maloko @@ home, eia nae ma na waiwai @ @a manawa a ka mea aihue e @@ aku ai no na home, mawaena @@ @ ka hora eiwa o ka po, ame @@@@ umikumamakahi, a me he @@ ua hakilo mau ka mea aihue, @@@ ka manawa e kaawale aku ai @@ ana no lakou na home pela @@ komo aihue ai, me ka hoo@@@ ele ia aku ma kekahi ano, @@@pono @oi ka aihue i hanaia @@.

Ma na mea i kohokoho wale ia @@ me ke ki no oia e komo ai @ loko o na home ana i manao ai @@@@ aihue, a ma ka puka ma @@@ o ka hale e hemo aku ai iwaho, @@@ waiwai.

@@ he mea hookahi, e noho ko@@ ana ma kahi o na hale i komo @@ ia i ike i ka piko pauiole aka @@ poe kekahi i ike i ke ku o @@ i kaa otomobile. mawaho o @@ale hope o ka aihueia ana, a @@@@ ae na manao koho, me he @@ ia he kaa kela no ka mea ai @ o ka mea nae nana i hookaha@@ aku i ko lakou manao, a pela @ me ka manao o na makaikiu, o @@ ka makemake o ka mea aihue, na lole ame na lako o na wahine e ka lawe ole i na lole o na kane. Ke hakilo loa mai nei na makai@ o ka ike i kekahi o na waiwai @@ueia, in a paha no ke kuai hoo@@@ aku, i kekahi o na halekuai @ na lako kahiko, a i ole no ke ko@@@@ mai e kekahi wahine, ma kela no iho la e maopopo ai ia lakou ka piko pauiole oiaio loa.

 

KI HE ALIIKOA IAIA I KA PU A MAKE

 

Ma ka hora umi o ke kakahiaka o ka Poakolu o ka pule aku nei i hala i ki ae ai he aliikoa ka Lukanela Karl H. Myres iaia iho me ka pu panapana a make, me ka maopopo ole o na kumu, koe wale no ke koho ana aku a kona mau hoa aliikoa, aole he maikai o kona noonoo.

No kekahi manawa, mamua aku o ka lawe ana ae o kela aliikoa, i kona ola, ua hoomaopopoia aku oia, aole he maikai o kona noonoo, no kela kumu, i kona ki ana iaia iho i ka pu panapana, hooiaio loa ia iho la na mea i kohoia aku ai no kona ano.

Ma ka Poalua aku ka manawa mua loa i hoohuoiia ai ke ano o kela lukanela, i ka manawa e malamaia ana kekahi mau heihei au. O ka Lukanela Myres kekahi iloko o na heihei au i hoolalaia ai. eia nae aole oia i hoea mai, a ma ka olelo a kona mau hoa, ua kahi'ohi'o oia.

Ma ke kakahiaka nae o kela Poakolu ua hoea ae no oia no kona keena hana. a mahope iho o ka lawelawe ana i kekahi mau hana mamau, ua haalele iho la oia i ke keena, a he manawa pokole mahope mai, ua loheia aku la ke kani ana mai o ka pu panapana, a i ka huliia ana aku o ke kumu i kani mai ai o kela pu, aia hoi, ua loaa aku la ka Lukanela Myres, o waiho mai ana, me ka puka oka ma kona poo.

Ua mare kela aliikoa i ka wahine. a i kona make ana aku la, ua koe hookahi iho la kana wahine ma ke kahua hoomoana o na koa ma Luke Field.

COBLENZ, Feb. 2- Ua hoikeia ae ka ho ihou mai o na limahana o na kaaahi i olohani ai i ka hana ma ka Poaono. Ma ke koho a na Kelemania o ka nui o ke poho i hanaia no na lako mea hana maloko o na kahua o Cologne ua hiki aku ka huina i ka miliona marks (dala Kelemania) gula.

 

O keia na kanaka opio he eiwa ka nui, na lakou na hana limanui a hoohaumia i hana aku ai maluna o kekahi kaikamahine opio, ma ka po o ka la 13 o Ianuari i hala. He ehiku o kela poe i ae okoa ae i ko lakou hewa, imua o ka aha a ka Lunakanawai R. J. O'Brien, ma ka Poakahi iho nei, a koe elua, a keia Poakahi ae ka laua pane. O ka poe e ku ana iluna, e hoomaka ana mai ka hema aku, eia iho ko lakou mau inoa. John Lymo, Edward Joseph, John Pavao, Eddie Hoopii. Malalo loa iho, ka Makaikiu McDuffie, ka mea nana i hookolo mahope o ka meheu o kela poe ino, me kona kokua, ke Kakiana Makaikiu John Kellett, ahiki i ko lakou pau ana i ka paa i ka hopuia.

 

Aihuei ke Kaa Oto o ka Makai Nui Chas. Rose

 

Loaa Aku Nae ua Kaa Nei ma Kahi Hoomoana o na Koa ma Leilehua

 

NA KEKAHI MAU KOA KELA HANA AIHUE

 

Paa Laua i ka Hopuia e ke Aliikoa Ku Uwaki i ka Hoea Ana me ke Kaa

 

Me ka nana ole ae o ka poe aihue, i ka lilo ana o Charles H. Rose, i poo no ka oihana makai o Honlulu nei a waiho malie aku i kona kaa otomobile, aka he like wale no na kaa apau i ko lakou manao, no ka mea i ka Maikai Nui Rose maloke o ka haleaina ma ka po o ka Poakahi nei, ua lilo aku la kona kaa otomobile i ka aihueia, o kahi nae o ka laki, o ia no ka loaa ana o ua kaa nei on a ma Leilehua, me ka poino ole, a paa hoi he elua mau koa i ka hopuia e na maikai koa.

Ma kona keena ka Makai Nui Rose ma kela po Poakahi, a ma ka hora umikumamakahi o kela po, i haalele iho ai oia maluna o kona kaa otomobile, no ka huli hoi ana no kona home.

Mamua nae o kona hoi pololei loa ana no ka home, manao iho la oia e hele e ai, maloko o ka haleaiua Service, ma ke alanui Betela, o kokoko la i ke alanui Hokele, me ke kukulu ana no i kona kaa otomobile mawaho o ka haleaina, a oiai he makai kekahi ma kela mau huina alanui, aole on a wahi hopohopo iki, no ka lilo o kona kaa i ka aihueia.

He hapaha hora paha ka loihi o ka Makai Nui Rose maloko o ka paleaina, ua hemomai la oia iwaho o ka mea nana i hookahaha mai kona manao aole ona ike i ke ku mai o kona kaa otomobile.

O ka noonoo mua i ala ae iloko on a, o ia no ke kelepona ana aku i ka halewai, no ka aihueia ana o kona kaa, aka manao iho la nae oia mahope mai, e hele kino maoli no e huli i kona kaa ma kela po.

Nolaila maluna o kekahi kaa otomobile okoa, i kau aku ai oia, a hoomaka aku la e holo ma na wahi like ole o ke kulanakauhale nei, me ke kelepona mau ana mai no nae i ka halewai, in a paha ua loaa kona kaa, a ma ka hora ekolu, i hoea aku ai oia no ka halewai,

(E nana ma ka aoao 4.)

 

Ae ne Kanaka Opio Limanui No ko Lakou Pili i ka Hewa

 

Hoopanee Nae he Elua Mau Mea i ka Pane a Keia Poakahi ae Mamuli o ke Noi a ko Laua Mau Loio i ka Aha

 

Imua o ka aha a ka Lunakanawai Ray J. O'Brien, ma ka Poakahi aku la i hala i ae okoa ae ai he ehiku o na kanaka opio, limanui, na lakou i hoopoino, a i hoohaumia i kekahi kaikamahine opio, no ko lakou pili i ka hewa, elike me ke kumu hoopii e kue ana ia lakou, a hoopaneeia hoi ka pane a kekahi mau mea elua a keia Poakahi ae, mamuli o ke noi a ko laua mau loio.

Ma ka Poaha o ka pule aku nei i hala, i noonooia ai ka hihia o kela poe eiwa imua o ke kiure kiekie, me ka loaa ana he hoopii hoahewa e kue ana ia lakou.

O ka poe i ae okoa ae imua o ka aha, no ko lakou pili i ka hewa, oia o David Kaleikilo, Edward Fuller, George Hoopii, John Lymon, Louis Gomes, Edward Joseph ame Paahao Gilman. O na mea hoi i hoopanee i ka laua pane a keia Poakahi ae, oia o Minoru Kimura ame John Pavao.

He mau loio ko na mea hope elua, o J. M. Brown ka loio o Minoru, a o S. F. Chillingworth, Sr., ka loio o John Pavao, mamuli o ka laua noi, i ae mai ai ka aha, e hoopanee i ka laua pane.

O ka elua keia o na hihia o Minoru Kimura, no keia ano hewa hookahi no, o ka mua loa o kona hoao ana e limanui, a e hooko i ka hana hoohaumia, maluna no @a @o kekahi kaikamahine Pake, ma kahi kokoke i ka pali ae nei o Nuuanu, a mamuli o ka uwa ana o ke kaikamahine Pake, me ka hoea ana o kekahi kokua i ka manawa pokole loa, pela i haalele ai o Kimura i kela kaikamahine, a hoomaka e holo. Ke waiho nei no kela hihia, me kona hookuuia ana malalo o ka bona.

Ma ka hora eiwa o ke kakahiaka o keia Poaono iho, e kau mai ai ka aha i ka hoopa'i maluna o kela poe kanaka opio ehiku, i ao okoa aku ai i ko lakou hewa. I kulike ai me ke kanawai no ka hewa o kela ano, ua hoakakaia loa, in a nei no ka hoopa'i ma ke dala, a he hoopaahao, elike ka nui o na makahiki, ma ka ka aha e ike ai he kupono, a i ole e hoopaa paha a pau ke ola.

Piha ke Keena Hookolokolo

No ka lilo paha hoi, o ke karaima a kela poe kanaka opio i hana ai, i mea e hoopiolokeia ai ka manao o kekahi mahele o na makaainana, ua hele oloko o ke keena hookolokolo a piha i ka poe makaikai e ake ana e lohe i ka moolelo piha o ke karaima i hanaia; a pela hoi ka hopena e kau aku maluna o kela poe kanaka opio.

Ua hoonohoia kela poe kanaka opio eiwa, maluna o kekahi mau noho loloa, mamua pono mai o kahi a na kiure e noho ana, ai ka noho ana o ka aha, ua kahea pakahi ia na inoa o kela poe, e ka Hope Loio Kalana Kelley, me ko lakou ku ana iluna a @aawiia aku la ia lakou pakahi, h@ kope o ka hoopii hoahewa e kue ana ia lakou.

Ua heluheluia aku ka palapala hoopii hoahewa, e kue ana ia lakou pakahi, e ka loio o ke aupuni,

(E nana ma ka aoao 4.)

 

Ko Ole ka Manao E Lawe Ponoi Ae i Kona Ola

 

No ka Hoi Ana Aku o ke Kane me ka On a i Hoao Ai ka Wahine e Make

 

ELUA LA WALE NO KO LAUA MAREIA ANA

 

Hoopakeleia Nae Kela Wahine Mamuli o ka Ike Koke Ia Ana o ka Poino

 

He elua wale no la, mahope iho o kona mare ana i kana kane, i hoao ae ai o Mrs. D. Paris, e hoopokole i kona ola ana, mamuli o kona inu ana i ka hapalua o ka wai oloko o kekahi omole @reoline, ma ka auwina la o ka Poakahi aku la i hala, eia nae ua ko ole ia manao ona.

Mahope koke iho o ka hora ekolu o ka auwina la o kela Poakahi, i loaa aku ai o Mrs. D. Paris e wili ana i ka eha, iluna o ka papahele, o kona home ma ke alanui Ololi, Broad, a hoihoiia ae oia me ka hikiwawe loa noloko o ka halema'i o na poino ulia, kahi i lawelaweia mai ai na hana, e pau ai ka laaumake iwaho, mailoko mai o kona opu.

Imua o na makai, i hoakaka aku ai o Mrs. Paris, ma ka po koke aku nei no o ka Poaono i hala, i mare ai oia i ke kane. Ma ka po o ke Sabati mai, ua hoi aku la kana kaue no ko laua home me ka on a, no ia kumu, i ala ae ai ka hoopaapaa mawaena o laua.

No ka lilo paha o kela ona ana o ke kane, i kumu e hoopilikia loa ia aku ai o koua noonoo, i hooholo iho ai oia, e lawe i kona ola, elike me kana mea i hana aku ai.

Mahope iho o ka lawelaweia ana aku o na hana, e hoopakeleia ae ai kela wahine mai ke make mai, maloko o ka halema'i o na poino ulia, ua hoihoi loa ia oia maloko o ka Halema'i Moiwahine, a ma ka nana ana a na kauka, ua hoikeia ae, e palekana ana oia, mai ka poino mai.

 

WAKINEKONA, Feb. 2 - Ua manaoia ma ka la apopo e hooponopono hou ia ai ka hoonoho ana i na hoa o ka aha kuhina ma kekahi la o keia pule ae. Ua hookahuaia keia hoike mua ana mamuli o ka waiho ana mai o ke kuhina kalaiaina Fale i kona kulana.

 

Nui na Poino i Hanaia e ke Kaihoee ma Hawaii Ame Maui

 

Hookahi Kepani i Make Mamuli o ke Kaihoee ma Hilo - Ikeia Kela Kaihoee ma na Mokupuni Apau o Hawaii Nei

 

He lohe pepeiao wale no i ke kaihoee, ma kana mau hana, ma na wahi e ae o ka honua nei, ua pau nae kuhihewa; o ko Hawaii nei poe, i ka ike kumaka ana i ke kaihoee, ma ka auwina la o ka Poaono aku la i hala, ke hele la ia a pau na mokupuni nunui o Hawaii nei, i ke kipaia e ke kaihoee, mai Hawaii mai, ahiki i Oahu nei.

O ka lono mua i hoikeia mai i keia kulanakauhale mai Hilo, Hawaii mai, o ia ka pau ana o kekahi mau Kepani lawai'a ma kahi o ka umi a umikumamalua ko lakou nui, i ka make i kela kaihoee, aka nae, mahope mai, i loaa mai ai kekahi lohe hou, he hookahi wale no mea i make i hoomaopopoia, me ka nui nae o na poino, i kau aku maluna o na waiwai, a ua hooneleia hoi kekahi poe, me na home e noho ai.

Ma Kahului, Maui, ua nui na poino a ke kaihoee i hana ai, me ka make ole nae o kekahi mea, koe wale no ka hoopoinoia ana aku o ka waiwai, i hiki aku ka waiwaiio i kohoia, ma kahi o ka hookahi miliona me elima haneri kaukani dala.

Ma Oahu nei, aole he ikaika loa o ke kaihoee, eia nae ma Kahana ame nei, ua hoopoinoia na uwapo, me ka hiki ole i na kaa ke holo no kekahi manawa.

Ka Hoomaka Ana o ke Kaihoee

Ua ikeia ka hoomaka ana mai o ke kaihoee, ma na mokupuni, mahope koke iho o ka hora umikumamalua o ka Poaono nei, ma Hawaii nae ka ikaika loa o ke kaihoee, ke hele la ia nui na poino @@@ @@ @@@@ i kau aku maluna o na waiwai, e waiho ana mamua o ke alahele a ke kaihoee e pii aku ai, a e emi mai ai.

He hookahi Kepani @@@@@@@ o Hilo, i maopopo loa kona make ana, oiai kela Kepani e hoao ana e hoopakele i kona waapa mai ka poino mai; ua loaa pono kona poo i ka uwapo o ka muliwai Waiola, mawaena o Hilo ame Waiakea, a make oia i ka manawa pokole loa.

He poe Kapani lawai'a e ae no kekahi i manaoia ua pau i ka make, aka nae i ka pau ana o ke kaihoee, a kai mimiki hoi ma kekahi olelo ana, ua hoi hou aku la lakou imua o na ohana, a pau ae la lakou imua o na ohana, a pau ae la na manao hopohopo, no ko lakou mau hopena.

E ku ana ka mokuahi Mateonia ma ka uwapo ma Hilo, i ka wa o keia kaihoee, me ka hooku'i ana o kona kila ilalo o ka pohaku, i ka mimiki ana aku o ke kai, a i ka wa i pii hou mai ai ke kai, ua lana hou ae la ia elike me mamua.

Ma ka oleloia, i ka wa e mimiki aku ai ke kai, ua hiki aku ma kahi o ka 500 kapuai kahi maloo o ke awa, mai ka aina aku.

O ka uwapo keia o ka hui alahao o Hilo, ua hoopoinoia e kela kaihoee, i hiki aku na poino i kohoia ma kahi o ka $10,000, o ia ka uwapo e moe ana ma ka muliwai Wailuku, ma ka akau aku, o kahi hoolulu kaa ma Hilo.

Ke Kaihoee ma Kahului

E pili ana ka mokuahi Kilauea ma ka uwapo o Kahuli ma ka manawa o ka hoomaka ana o ke kaihoee malaila, ua hooku'i ke kila o kela mokuahi ilalo o ka honua paa, me ka lele ana o ka poe oluna o ka mokuahi iuka, eia nae, i ka wa i pii hou mai ai ke kai, ua lana hou ke Kilauea, me ka loaa ole he mau poino.

O ka mokuahi Mahukona keia e ku ana iloko o ke awa, ma kahi kokoke i ka palekai o Kahului, ua kaualakoia kona heleuma, aka nae ua pakele mai no kela moku mai na poino mai.

He mau kaa otomobile kekahi e holo ana ma ke alanui, i laweia aku e ka kaihohee, no kanalima kapuai mai ke alanui aku.

O ka hale ukana keia i hele a piha i ke kopaa, no ka hookau ana mai iluna o na mokuahi, ua komoia o ke kai, ma kahi he elua kapuai ka hohonu.

Nui ka Poe Makaikai

Ma kela auwina la Poaono, ua hele ka uwapo Haaliliamanu ae nei a piha i ka poe makaikai, i ke kaihoee, ahuwale ka papaku olalo o ke kahawai o Nuuanu, a ikeia na mea like ole, i kiolaia iloko o ke kahawai.

O ka põe akahi no a ike ia mea he kaihoee, ua lilo ia i mea ano hou ia lakou, me ka hookahahaia ana o ko lakou manao, no ke ano o ke emi ana ame ka pii ana mai o ke kai.

Ma na uwapo ae nei hoi, ua piha ia mau wahi i ka poe makaikai, me ke emi ana o ke kai, mawaena o na uwapo 7 ame 8, ma kahi o ka eha kapuai, a iloko o ka manawa, pokole loa, ua piha hou mai ia, elike me ke emi ame ka pii ana mai o ke kai.

Ma ka olelo a ka poe i hele a kamaaina i na uwapo ae nei, akahi no manawa i ikeia ai na pohaku ako'ako'a malalo o na uwapo, aole mai mua mai.

E ai ana ka poo oluna o ka mokuahi Niagara e pili ana ma @@@ uwapo ehiku i ka manawa i mimiki aku ai o ke kai, a na ka nuina o na kaula uwea i hoopaaia ai o ka mokuahi i ka uwapo, i kono aku i na kanaka hana oluna o ka moku, e hele mai e nana, a mai nui paha ka poino e loaa i ka uwapo, a i ole mokumoku paha na kaula uewa, ina aole i hoalualu koko ia, a ua lana ae hoi iluna, i ka wa e pii mai ai ke kai.

Ahuwale ka Papaku ma Waikiki.

Mawaho ae nei hoi o Waikiki, ma kahi e auaukai ia ai, he mau hora loihi ka hana ana o ke kaihoee i kana hana malaila. Ua hoomaka ka mimiki ana o ke kai he 50 minuke i hala o ka hora umikumamalua o kela awakea Poaono, a pau ma ka hora eha o ke ahiahi.

Iloko o kela mau hora, he umikumamalima manawa i emi ai a i pii mai ai ke kai, me ka ahuwale o ka papa; a i kela ame keia manawa e emi ai o ke kai, he umi minuke @ @ kali aku ai, a@@@@@ @@ hou mai ana nolaila na nui @@@ @@ manawa @@ kekahi poe e hele @@ e hopuhopu i na i'a ame na papa'i, ma na wahi maloo o ke kai.

Ke Kumu o ke Kaihoee

Elike me ka ike o ka poe naauao o ke ola'i mai ke kumu o keia kaihoee i ikeia ai ma Hawaii nei; a ma ka lono kelekalapa i hoike ia mai i Honolulu nei, mai Wakinekona mai, he elua mau hoonei ola'i ikaika loa i ikeia ma kela la, a ma ka hoike a ka mea ana ola'i, o ka hoonei ola'i mua, ma kahi no ia he elima kaukani mile ka mamao mai Wakine kona mai, a o ka elua o ka hooneei ola'i, ma kahi he elua kaukani me ehiku haneri mile, e kuhikuhi ana nae kela mea ana ola'i, mai ka Moana Pakipika aku kela mau hoonei ola'i ana.

Ma ka hoike hoi mai Kapalakiko mai, ma ka Poakahi iho nei, e hoakaka ana ia, i ka hoike ana ae o ka Poropeka T. J. J. See, ka mea ki@@ hoku o ke aupuni ma ka Mokupuni o Mare, o kela mau hoonaueue ola'i o ka Poaono au nei, mamuli mai no ia o ka puka ana ae o kekahi mauna ma na Mokupuni Society.

 

E MALAMAIA ANA HE KAIHU AKAI O NA KOA

No ka hoomanao ana i ka la h@@nau o Keoki Wakinekona, ma ka Poaha, ka la 22 o ka mahina o Feberuari nei, e malama ae ana na pualikoa, o na puali kiai lahui, @@ na pualikoa, he kaihuakai hookahakaha, elike me ka maa i na makahiki ae nei i hala.

E akoakoa ana na pualikoa apau mawaho o Kamaki Kuea, a ma ka hapalua o ka hora eiwa o ke kakahiaka, e hoomaka mai ai ke @@ @ ana o ka huakai nolalo nei o ke @aona, a ma ka puka makai o ka pa'lii, e komo mai ai ka huakai iloko o ke kahua o ka pa'ilii.

Maloko o ka pa'lii, ma kekahi wahi e hookaawaleia ana ke kiaaina, na luna oihana o ke Peritore, ame ke Kulanakauhale, na aliikoa o ka oihana koa ame ka oihana ka@@@ o Amerika, ame na luna oihana kiekie, o na aupuni like ole e noho nei ma keia kulanakauhale, na hoa o ka ahaolelo kuloko, no ka hakilo pono ana i ke kulana o ka huakai.

Ua manaoia, aia ma kahi o ka aneane o piha ka ekolu kaukani koa e komo ana ma kela ka'ihuakai, a mai ka hapalua mai o ka hora eiwa, ahiki i ka hora umikumamakahi, ka manawa i hooholoia, no @@ hana hoomanao no kela la, alaila huli hoi aku ka lehulehu no na home, a hele aku paha no kekahi mau wahi okoa, no ka hoohala ana i ke koena aku o kela la.