Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 6, 8 February 1923 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAINA ME NA NUHOU O KA MANAWA

AOAO NO NA MANAO PEPE SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONO

 

 

 

HE NUHOU HOOHAUOLI I NA HAWAII.

      Ma ka Poakahi nei i kakauinoa ae ai ka Peresidena Harding. i ka olelo hooholo. i hookomoia aku e ka Elele H. A. Baldwin. e hoololi ana i kekahi mau wahi o ke Kanawai Hoopulapeia. ma keia ano iho la, e hooi loa ia ae ana na pono, e loaa in a kanaka Hawaii. mamua o na mea i hoakaka mua ia maloko o keia kela kanawai: a iloka no hoi o ia manawa hookahi. e hiki pono ana i ke Komisina o na Home Hawaii, ke lawelawe aku i ka lakou mau hana maluna o ke kahua maopopo me ka pilikia @.

     Akahi ahiki ke weheia aku na aina aupuni i manaoia no ka hoopula pula aku i na kanaka Hawaii, mamuli o keia mau hoololi i ke kanawai hoopulapula, o ia na aina o Keaukaha, Panaewa ame kekahi mau aina hoopulapula e ae; ma keano i mau pa-hale o hapalua eka ka nui; me ka haawiia aku o na kokua pili dala, aole e oi aku mamua o ka hookahi kaukani dala; ke makemake ke kokua o keia ano mai ke komisina home Hawaii aku.

     Ua nui na ohana i makemake e haawi aku ke Komisina o na Home Hawaii, i ka ac c weheia na aina o Keaukaha ame panaewa, ma ke ano i mau wahi no koHilo poe e noho ai, pela me kekahi poe o ke kulanakauhale nei, ua kanalua nae ke Komisina i ka ae ana aku ia noi, no ke kumu, aia mau na manao hophop iloko o ke komisina, no ka hana ana aku. mawaho o na mea a ke Kanawai Hoopulapula i ae iaia e hana ; i keia manawa nae, mamuli o ka aponoia ana mai la o na hoololi i makemakeia, e hoea mai ana i ka hookoia ana o ka makemake o na Hawaii o Hilo, pela me na kanaka Hawaii o kekahi mau wahi e ae, i hookaawale ia na aina aupuni, no ka hana hoopulapula.

     O kekahi mea nana i hookau ae i ke Komisina o na Home Hawaii, ma ke kulana maikai loa i keia manawa, o ia no ka loaa ana o ka mana i ke komisina, malalo o na hoololi o ka aeia ana mai nei e ka ahaolelo lahui. e ohi mai i na loaa apau, mai na waiwai e kaui hoolitoia aku ana, mailuna mai o na aina hoopulapula. ka mea i loaa ole ke kuleana i kela komisina, ma ke Kanawai Hoopulapula e ku nei i keia la ; aka e holo ana ia mau loaa apau iloko o ka waihona o ke Teritore.

     Ma kekahi olelo ana ae, no ka hana hoopulapula i ka lahui Hawaii i keia manawa, aole ia, ma ke ano wale no, elike me na aina o Molokai.  Ua kaokao no na kumu aelike hoopulapula no na aina ma Molokai, no ka mea he mau aina o Panaewa ame Keaukaha, ame kekahi mau aina e ae, o ia ano like, no ke kukulu wale ana no i mau home ke kupona, mamuli o ka nui o ka pohaku. e ulu ole ai na meakanu, pela hoi ka hiki ole ke hanai i na holoholo, no ka nele i ka mauu.

     Mamuli o ka hikiwawe loa o ka hoohololoia ana mai nei, o na hoololi i ke Kanawai Hoopulapula, i hookomoia aku iloko o ka ahaolelo lahui, ua maopopo loa, aia iloko o na hoa o kela @haolelo. a iloko pu hoi o ka Peresidena Harding. na manao makee no ka lahui Hawaii, e hoomahuahuaia aku ko lakou heluna: a ma ka lakou hana no hoi. i hike okoa mai ai na hoa kaukanawai o ka ahaolelo lahui, aia mau ko lakou hoomanao ana no ke Keikialii Kalanianaole. ka mea i paio ikaika, no ka pono o kona lahui kanaka. he paio hoi i ikeia mai ai ka hookahuaia ana, o na kumu koi apau ma ka ao ao o ke Keikialii Kalanaianaole. maluna o na kumu kupono loa.

      Ehia no anei kekahi mahele nui o na Hawaii me na manao hoopohala e noho mai nei i keia la, no keia hana hoopulapula? Ua oi aku anei ke ko'iko'i o na hana kalaiaina kuloko, i alaiia ae ai na pomaikai, @ loaa mai ana i ka lahui Hawaii, ma keia hana hoopulapula. mamua o ko kakou ku like ana mai, a haawi aku i na manao hoeueu i ko kakou mau hoa kanaka, no ka hoi ana maluna o kela mau aina hoopulapula?

     No na kanaka e noho hana ana malalo o na hakuhana, ma na wahi o na aina i aeia mai la ma keia mau hoololi. he pomaikai nui loa ka loaa ana ia lakou he mau pa-hale, kahi e kukulu ai ko lakou mau home; in a no paha aole lakou i makaukau me ke dala no ke kukulu koke ana aku i na home, e loaa ana na kokoua ana mai ke Komisina aku o na Home Hawaii. ma kahi i oi ole aku i ka hookahi kaukani dala. ma ke ano aie : a elike no me ka poe e lawe ana i mau eka mahuahua, me ke kuleana e aie ai i ekoulu kaukani dala: ua hoopaaia lakou apau malalo o na kumu aelike. no ka hoihoi hou i na dala a ke aupuni. me ka ukupanee ahiki i ke kaa ana, alaila noho aku lakou no lakou iho. ma ke ano hoolimalima no hookahi dala o ka makahi@i. no na makahiki he kanaiwa-kumamaiwa.

    No ka @oe mae e noho ana ma ke kulanakauhale nei. i makemake e loaa na aina hoopulapula. e pono e hoi lakou,ma na aina elike me Molokai. he mau eka mahuahua ke haawiia ana i ka ohana hookahi. o ia hoi, e hoolilo ana i ko lakou manawa ma ka mahi ponoi ana i ka aina. hanai aku paha oi na holoholona kupono. me ka hele ole e hana ma na wahi okoa aku. elike me ko Hilo poe. aka e imi ana i ko lakou pomaikai maluna o ka aina.

    Ma na hoike i loaa mai i keia keena. mai kekahi mai o ka poe i loaa ko lakou mau aina hoopulapula ma Kalamaula, aia na ohana kakaikahi e noho mai la ma Molokai i keia manawa. ke hooikaika mai la i ka huli ana i ko lakou mau aina. me ka lana o ka manao no ka ohi i na pomaikai. E hana ana ke kane. ka wahine me na keiki. me na  manao hauoli: iloko o keia mau mahina kakaikahi wale no o ko lakou noho ana aku nei ma ko lakou mau aina. ke ulu mai la ka lakou mau meakanu me ka maikai. a iloko o keia mau mahina aku. e ike maka ai. ka poe hoomaloka. i ka hua o ka lakou mau hana, ma ka h@ounaia mai o na hu o ka aina no Honolulu nei.

    Aole he kanalua, no ke ku mau aku o keia hana hoopulapula i ka lahui Hawaii; e hooko ole ai ana na hooiloilo a ka poe o kakou. i loaa na manao hoopohala no keia jana. o ke a ʻ o a keia pepa. o ia no ka hoomakaukau e ana i keia manawa. aia no he wa ma keia Hope aku. e konoia mai ai ka lehulehu o na Hawaii. e waiho aku i ka lakou mau noi i ke komisina. no ka haawiia mai i mau aina hoopulapula no lakou. ke weheia kekahi mau aina hou.

E KAUIA NA HOOPA'I KO'IKO'I E PONO AI

  Ua ae okoa ae he ehiku o na kanaka opio, na lakou i hoopoina a i hoohaumia. i kekahi kaikamahine opio. no ko lakou pili i ka hewa. imua o ka aha. ma ka Poakahi iho nei, a ma keia poanoo iho. e kauia mai ai ka hoopa ʻ i maluna o lakou.

  Ma ke ano o ka hewa i hanaia. ame ka manao lapuwale oloko o kela poe kanaka opio, ke manao nei keia pepa. e lokahi e na na makaainana o keia Teritore. he mea pono ke kauia mai na hoopa ʻ i ko ʻ iko ʻ i maluna o lakou ; aole wale e lilo ia hoopa ʻ i @ kumu no lakou e ike ai i ka hua awahia o ka mea a lakou i hana aku ai, aka e lilo pu ai hhoopa ʻ i i kumue hookauia aku ai ka weli maluna o ka puulu o na kanaka opio o kela ano. e hele lanakila mai nei. ma na wahi like  ole o ka aina.

  Pehea la ka manao o kela poe kanaka opio.ina o kekahi kaikamahine opio iloko o ko lakou ohana ka i hookauia aku na hana hoopoina malnna on a? Aole ana e nele ka nini iloko o lakou. no ia mea i hanaia mai. pela no ka manao i loaa i na makua o kela kaikamahine ,a iloko no o na makua mea kaika@@ahine apau ma Hawaii nei.

  Ina he põe kanaka opio kekahi e noho mai nei i hoolaa ia lakou iho. no na hana o kela ano, a no na hana karaima e ae paha. i oi aku ke ino, imua o keia, e waiho aku ia mau hana, a e hoolilo ai oukou, i poe makaainana maikai, me ka makee i ka pono o ka lehulehu.

 

HE MANAO HOAKAKA POLOLEI LOA

     Ma keia helu o ke Kuokoa e puka aku nei, e ikeika ai kekahi manao hoakaka, a leo uwalo imua o ka lahui Hawaii,i kakauia e Mr. Wm. M. Waddoups, ka peresidena o ka halelaa ma Laie, he manao hoakaka oiaio loa, a makou e makemake nei, e heluhelu kakou na Hawaii ia manao. me ke akahele loa a e lawe mai i na a ʻ o ana a keia makamaka o na Hawaii a malama, me ko kakou hoao ana, e lilo i lahui ano hou, ma keia mua aku.

     E ike mai ana no oukou e na Hawaii, ua kakauia keia manao,aole ma ke ano pili hoomana, aka ma ke ano pili laula, no keia lahui kanaka, e kukulu mai ana imua ʻ o kakou i na mea oiaio loa i pili i keia lahui mai kinohi mai, ame ke kulana o keia la, a pela keia nee ana aku.

     He oiaio loa, i ka huli ana aku ihope, i ka nee ana mai o ke ola ana o ka lahui Hawaii, aia iloko o keia lahui; na kanaka kino nunui a ikaika, na kanaka kukini mama; ulu nui maoli no ka lahui, me kauuku loa o ka make.

     Ua loaa mai keia mau ano i na Hawaii mamuli o ke ano o ka lakou mau meaai, ke ano o ko lakou noho ana, ke komo nui iloko o na laelae hooikaika kino; i ka hoololi ana ae nei nae o keia lahui kanaka i kela ano i maa ia lakou, mai ia wa mai ka ikeia o ke emi.

    Pehea nae e ulu hou ai ka lahui? Na keia ninau i hoaloha mai iloko o ke Keikialii Kalanianaole i ka manao aloha iloko o kono lahui; e hoi hou ihope, i ke ano o ke ola ana o na Hawaii, o na makahiki, e ulu nui ana ka lahui; ua hookoia kana mau hooikaika ana, ma oke kanawai hoopulapula la, e hoohanaia mai nei e ke Komisina o na Home Hawaii o keia ke kia hoomanao ana i waiho mai ai na kona lahui kanaka e nana mau aku ai i na hanauna apau ma keia hope aku.

   Malia paha, aia no kekahi mau like ole o na manao, no kekahi mau kumu ake ʻ ake'a i ka ulu ana o keia lahui ma ka hana hoopulapula; ke ku mai nei nae na mea oiaio loa a koi mai aia wale no a hoi na Hawaii ma na wahi kaawale mai ke kulanakauhale ae, a iho na lima ilalo o ka honua; ai aku i na meaai a lakou ponoi e hoomakaukau ai, alaila loaa ka ikaika iloko o ka ulu ana o ka lahui.

         Ua ili i''o aku ke ko'iko'i maluna o na makua ke a'o ikaika ana i ka lakou mau keiki, i na mea e pono ai ko lakou ola ana. E loaa ka noho maluhia ana i na keiki e ike lakou i ka malama ana i ke kino i wahi e palekana ai mai na ma'i mai, a o ka mea oi loa aku e lilo lakou i poe hookano ole i poe e kapae ana i ka haaheo. ka puni lealea ame ka noho uhauha ana.

         Pololei maoli na hoakaka a keia hoaloha o na Hawaii, i ke kuhikuhi ana mai k kekahi o na kumu hoonawaliwali i keia lahui. o ia ka lilo na na malihini, e hoomakaukau mai i ka kakou mau meaai, i na lole e komo ai ame na mea no apau e pono ai keia ola ana ma kekahi olelo ana ae hoi ua nele maoli keia lahui i ka iwikuamoo e ku ai maluna o ko lakou aina iho a hoike aie i ke ao holookoa he lahui pookela kakou, ma na ano apau. elike me keia manawa i loaa mua mai ai keia mau mokupuni i na haole o na aina mamao mai.

         I kela au kahiko na na Hawaii ponoi no e hana a e hoomakaukau i ka lakou mau meeai na lakou no e hana i ko lakou mau lole ame na hana no apau e pono ai ko lakou noho ana oiai nae he au hemahema loa ia i na makaukau e hoomaalahi mai ai i ka lakou mau hana. Ina o kela naauao o keia lahui ia mnawa kela malama i ko lakou kulana a makee i ko lakou ulu nui ana a iloko o keia wa lako i na mea apau o keia kekahi o na lahui kanaka pookela loa ma ka honua nei; aole nae pela ka mea e ikeia nei. elike me ka loli ana ae o ke au o ka manawa. pela no i loli ae ai ke ano o ke ola ana o keia lahui ahiki i ka lilo ana o na lahui malihini i poe kamaaina a o na kupa o keia mau mokupuni o lakou ka lahui malihini.

         O ke alahele i hamama i keia manawa, no ka hoolaupa ʻ i hou ana i ka aina, ame ka hoopulapula ana i keia lahui, ke wahou ana i ka aina, ame ka hoopulapula ana i keia lahui, ke waiho mai nei ai imua o ko kakou alo, o ia no na aina hoopulapula. ano ka manawa e hoi na Hawaii apau, maluna o kela mau aina. ka pono nui i hoihoi hou ia mai i ke kanaka Hawaii, ma hope o ke kailiia ana mai keia lahui aku ; a mai kakali a kakaikahi loa, o hala e auanei ka wa pono.

KE KAIHOEE O KA POAONO NEI

         Alua mau mean ano nui loa, iloko o na la mua o ka nee ana o keia makahiki 1923. O ka ino a ka makani ame ka ua iloko o ka hapa-waena o ka mahina o Ianuari a o ke kaihoee hoi, iloko o na la mua o ka mahina o Feberuari nei. Iloko o keia mau hoailona ikemaka ia o keia makahiki, ua hiki no ia kakou ke olelo ae, o kekahi keia o na makahiki maikai ole.

         O na poino ame ke poho me ka lilo maoli o kekahi mau ola na hopena a keia mau hoailona o keia makahiki i lawe mai ai eia nae iloko o ia mau mea apau, e a ʻ o mai ana ia ia kakou i ka ike ame ka naauao, no ko kakou ola ana omua aku nei.

         Ua heluhelu kakou ma na hoike nuhou kelekalapa i loaa mai i Hawaii nei no na kaihoee ma kekahi mau wahi o ka honua nei, me ka nui o na poino i kau aku maluna o kolaila poe, ua laweia mai nae na mea oiaio loa @hiki i ko kakou ike maka ana : ua pomaikai no nae kakou, ka poe o Hawaii nei ua uuku loa na poino : in a paha i ka po keia kaihoee, he mea maopopo loa, ua nui maoli na ola @ make, a nui pu no hoi me na poho o kekahi mau waiwai.

         Ma ka ike o ka poe akeakamai, ua hoea mai keia kaihoee mamuli mai o ka hoone-i ola ʻ i ma na Mokupuni Society, he mea pohihihi nae keia i ka noonoo o ka poe i maopopo ole i na kanawai paa o na mea a ke Akua i hana ai aka he oiaio nae; nolaila ma na manawa apau a kakou e ike ai i na hoone-i ola ʻ ana maanei nei, ua loaa aku la ke kauhoee ma kekahi mau wahi okoa aku o ka honua nei.

         Ma o keia kaihoee la a ma na mea kehulehu no a kakou i ike ai i kekahi manawa i hooiaio loa ia mai ai na a ʻ o ana o keia au malama. aia he Akua, ka mea nana i hana i na mea apau, a ke kanaka, e pau ai ka noho hoomaloka ana, me he mea lealea wale no ke kaihoee ame ka ino

         Ma ka palima aku nei i hala i hoolaaia ae ai ka Halekula Likelike kekahi o na halekula nui e ku nei ma ka Mokupuni o Oahu nei. He keiki Hawaii o Samuel K Toomey, ke kumupoo  o keia kula, o ke kaa ana aku o keia kula malalo o kona noho poo ana he hanohano nui ia i loaa ia kakouna Hawaii e haahea ko kakou manao in a pela iho la ko kakou poe keika Hawaii apau, i loaa na hoonaauao kiekie ai ana no ka oihana kumu kula ma Hawaii nei.

         Mamuli o ka maumaua loa o na make maloko o keia kulanakauhale mamuli o na ulia kaa otomobile ua hoea mai i ka manawa a na aha hookolokolo o kakou e hoololi ai i ke ano o ka hoopa ʻ i. e kauia aku maluna o ka poe i pili i ʻ o i ka hewa o ia no ka hoopaa ana ia lakou maloko o ka halepaahao, no kekahi manawa loihi.

         SPRINGFIELD, Mass feb.2- Ekolu mau kanaka i maopopo ka make a he 100 kc cmi loa o ka poe i hoeh@@@ ma ka manawa o ke pahula @@@ o k@ pahu @@@ @@ (gas) nui i keia la. ua komo pu malo.

ko o ka heluna o n@ hale i poina ka hale aupuni kulana@@hale. ua lele i o a lanei na apana o ka pahu @@@ i pa huin @@ @ pan kekani mau @@@ @@@mobile malalo o na apana pana @@ @@@ i kukul@@@ maloko @ kekahi mau wahi.

Nuhou Kuloko

         Ma ke Sabati aku la i hala, i @uli hoi mai ai ke kiaaina, me kona mau hoa, mahope iho o ka lakou huakai lawai ʻ a ma na kapakai o Oahu nei.

         Ma ka Matsonia, o ka haalelo ana iho ia Honolulu nei, ma nehinei, i ku aku ai ka Elele Lahui W. P. Jarrett, ma kona alahele no ka ahaolelo lahui ma Wakinekona.

         No ka hopuia ana paha e na makai no ka holonui i kona kaa otomobile, i waiho ae ai o Mr. Bassett i kona kulana, he kakauolelo na ka Meia Wilson, ma ka Poalua iho nei.

         Mahope iho o na kuka@ka ana no kekahi manawa ae nei i hala, i apono ai ka poe he mau waiwai ko lakou e waiho nei ma ke alanui Betela, e w@he aku i kela alanui, ma ka hooloihi ana aku, mai ke alanui Hok@le mai.

         Mamuli o ka hala ana o ke Kakaulelo G. P. Cooke o ke Komisina o na Home Hawaii no Molokai, aole he halawai a kela komisina, @a ka poalua nei.

         Ma na hoike i loaa mai i Hawaii nei, aia o Duke P. Kahanamoku ma Las Angeles, kahi i hoohala ai i kono manawa, me ka hoolilo aku i kela kulanakauhale i wahi no@a e nohopaa ai.

         He o ia mau ka hopuhoouia o na Kepani, e hoomau mai nei ma ka hana ame ke kuai ana i ka okolehao, a ke kau mau ia mai nei no hoi ua hoopa…i maloko o ka aha gederala, maluna o ka poe o lakou i pili i ka h@wa.

         Mamuli o ke kakauinoa ana mai o ka Per@sidena Harding; i ka olelo hooholo, ae ana i kekahi mau hoololi i ke kanawai hoopulapula, i apono ae ai ke komisina home Hawaii i kekahi olelo hooholo o ka hoomaikai no ia hana a ka Peresidena o Amerika Huipuia.

         Ma ka halawai a ka papa o na lunakiai i malama ae ai ma ka po o ka Poalua nei, i hooholoia ai ka huina o hookahi @aneri kaukani dala, no na hanahou o ka apana o Kaimuki a @ amanaoia, iloko o ka makahiki hookahi e hooneeia aku ai na j=hana i manaoia imua.

         No ke alualu ana…i i ke kulana kakauolelo no ka hale o na luna makaainana i waiho aku ai o Mr. E. K. Woodword, i ke kulana malama buke, noloko o ka halepaahao,malalo o ka Makai Kieke John C. Lane.

         Ma na mea i hoikeia ae, iloko ae nei o ka mahine o Maraki, e hoea mai ai o Mr. Charles Dwight ke kakauolelo a ka lawelawe ana aku i ka oihana loio m keia kulanakau hale.

         He kelelapa ka i loaa mai i ke kiaaina ma ka poalua iho nei, aia ke Kakauolelo Brown o ke Teritore ke waiho mai la i ka ma…i flu ma Wahinekona, a ke pahola la ka flu malaila me ka ikaika iloko o keia mau la.

         @ia o Kiaaina Farrington, ke hoomakaukau mai nei i kana hoike no ka waihoana aku imua o ka ahaolelo e noho mai ana ma ka la 21 o keia mahina, e hiki aku ana ka huina o ka bila haawina i manaoia ma kahi o ka eono miliona dala a oi,

         Ma ka noho ana o ka haawai a ka Ahahui Kokua ame Manawa lea o na Poola, i hooholoia a ai, e komo pu aku ka ahahui, iloko o ke anaina haipule hoomanao no ke Keikialii Kalanianaole ma ke Sabati, ka la 25 o Maraki, maloko o ka luakini o Kawaiahao elike me ia i hoolalaia ai e ka Ahahui Kamehameha.

         Ma ka Mauna Kea o ka Poalua nei, i hoea mai ai ka Mea Hanohano Norman K. Lymen mai Hilo, mai a wahi ana, aole oia i ake e lilo i kakauolelo no ka hale o na lunamakaainana, o ka ahaolelo luloko e noho mai ana i keia mahina.

         WAKINEKONA. Jan. 31- E mal@m!ia ana maanei mai ka la 2 a 5 o Okatoba ka ahaolelo a ka poe hana waiu o ke ao ka ahaelolo a ka Perisidina  Harding i poloaai aku ai i na olelo Harding i poloai aku ai i na o@ele o na lahui apau e hoounama; o ia ka mea i hoikeia ae ma keia lau.

Nuhou Kuwaho

         ROMA, Feb.6- Ua hoomauia ka hahana o ke kaua maloko o Tripoli ma ka pale i hale. He 11 man kaua lanakila a na p@@likoa o ka panalaa@ iloko o ke kaua ana me na pualikoa a ka poe kipi.

                   Roma,Feb. 67- Ua aponoia e na hoa o ka hale ahaolelo i keia la na aelike kuikahi i hanaia ai ma ka ahakuka ma Wahinekona, a e apono loa ia a@a ma ka baloka malu ma ka la apopo O ke kuhina nui Benito Mussolini ka i kamailio nui e kakoo ana i ka hana a na ahakuka.

MA KEIA POAONO IHO E KAU LA MAI AI KA HOOPA'I

Ma ka hora 10 o keia poaono e kau mai ai ka aha federala a ka Lunakanawai John De Bolt i ka hoopa ʻ i maluna o Tesuke Imai, he Kpani i-hopuia a i hoopiiia ae no ke ku-e i na kanawai hookapu waione, mamuli o ko ke kiure ah@wa ana iaia. He hora ame hapa ka noho ana o ka papa kiurew hkomo pu me ka manawa o ka hele ana ae e ai i ka aina awakea paio ana maluna o keia hihia ahiki i ka loaa ana o ka olelo hooholo a hoihoiia ae i ka aha.

         O ke kokua loia apana Fred Patterson ma ka aoao hoopi, ao William T. Rawlins ma ka aoao o Imai. Na na makai Geaorge Bruns ame Alfred A. Afat i hopu ia Imai ma kekabi ahiahi mawaho mai o ka hale inuwai momona e pili ana i ka Aala Paka, i ka manawa e malamaia ana na hana hoikeike malaila. Ma ka olelo a na makai e lawe ana o Imai he galani le@uhao, a i kona like ana mai ia laua e hele aku ana ua hookomo iho la ia galani iloko o kekahi pahu hakahaka a hoomaka aku la e holo eia nae, ua hahaiia aku oia mahope ahiki i kona paa ana i ka hopuia, e kubi ana oia ka oi au o ka mama.

                                                                 NA MARE

Sam Kaalouwahi ia Rahab K. pupuhi, Jan 27

Harry p. MeKay ia Malian R. Bishaw Jan 30

Clifford H, Aki ia Julian M. Saffrey, eb 1

Peter Haliona Jr, ia Elizabeth Keahiolelo Feb 1.

James H Boyd ia Julian S. Cockett, Feb 1

Robt. Y Awana iakATE a. wONG fEB 3.

                                                                 Na Hanau.

         Na James F. Cozby ame Julian I Coelho, he kaikamahine, Jan 31.

         Na D. Aukai Awa@a ame Gertne de E Fern he kaikaimahine, Jan 31.

         Na Solomon Kamaka âme Anita Yuen he keikikane Jan 31.

         Na Thomas Naki Jr, ame V. Kamaka he kaikamahine, feb 2.

         Na Jos. Kahahawai âme Hannah Pipi, he kaikamahine, Feb 4.

         Na A. Manners âme Mary Lono Aukai, he keikikane,Feb 5.

                                                                 NA MAKE

         Maria Glin Chung, ma ke alanui Pauahi, Feb 1

         Virginia Kaii, ma ka Halema ʻ i Moiwsahine, Feb 1.

         Esther Makanui, ma alanui Liliha, Feb 1

         Alice Kaohelo, ma ke alanui Liliha, Feb 3.

         Thomas E.CRYCE Jr, ma ka Halema ʻ i Moiwahine, Feb 3.

         Charlotte Oniula Kapaona ma alanui Pua, feb 4

         David K. Kekino, ma alanui pua feb 5.

Hattie Keola Ku ohha, ma ke alanui Moiwahine,FEB 5.E Mr. Lunahooponopono, Alohoa oe a nui: E oluolu mai oe e hookipa iho ma kekahi wahi kaawale o kau ahailono ahonui, i kela mau mapunaolelo e kai ae la maluna i ike mai ai na kini ohana na kini ohana na hoaloha a me na hoalauna o kuu Mrs. Maria e noho mai la i Hawaii o Keawe i ka la hiki ma Makanoni ahiki aku i Niihau ka palena o na moku. Ua haalele mai i kea ola ana kuu hoapili o ka la wela o Kaimuki ma ko maua home aloha "Ekahalani Hale". 1141 17th Ave. Ianuali 25, 1923 hora 3 p. m. me kuu ike ole i kona hanu hope ka mea hoi naua i oehaeha a i hookaumaha loa mai ia 'u.    

         Ua haalele iho i kuu mea aloha i ke kakahiaku a hele aku i ka hana e noho ana no ma ke pakaukau aina me na kaikuaana o mau i hoea koke mai nei no mai Kona mai me kona ola kino maikai. a ikaika hopohopo ole ai ka manao koe wale no he wahi eha liilii ma ka poohiwi a o'e ma ka umauma; he haawina hoi i kamaaina mai ko maua manawa i awaiauluia ai ma ka boria maemae o ka mare. Dex. 27, 1919 ahiki iho la i ka la i hooko o mai ai ia'u e ike aku i koua kino halelepo, ua pio ke kukui ua upo'i ka paku o na puka makani auwe kuu ehaeha e!

         Ma ka hoike a ua kaikuuana o maua, ame kekahi mau hoaloha e ae i hoea aku i ka hale, he maikai wale no oia. e luana kamailio pu ana no lakou apau. I ke awakea kono mai nei i na kaukuaana e hele lakoue ai aole nae i hele na kaikuaana oia wale no me ka moopuna ka i ai; a i ka pau ana, hoi mai nei a noho iluna o ka punee i ka rumi hookipa heluhelu Nupepa Kuokoa me ka kamailio pu no me na kaikuaana m eka maikai.

         Ma ka hora 1 a oi e hele ae ana i ka bora 2, ua hoi aku nei iloko o ko maua rumi moe, aole no i liuliu aku, kahea mai ne i na kakuaana e hele aku e lomi iaia; ua holo koke aku nei na kaikuaana a lomi iho la, o kela o keia a loaa ka oluolu; hoi aku kela aluna o ka moe, noho aku nei no na kaikuaana kamailio pu no me ka maika me ka manao o na kaikuaana ua pau loa pilikia o ia nae ka manawa i hoea hou mai ai kela eha iaia me ka ikaika a holopani ae la i ka houpo, oiai na kaikuaana e hakoko pu ana no kona palekana, ua hiki ole nae ke kaohi mai.

         Oiai keia hakoko me ka lima wikaui ike ole ia ua telepona ia ko makou kauka ohana a pela pu hoi ia'u no ka hoi awiwi ana aku i ka hale. Ua hiki e ka kauka i ka hora 2:00 p. m. e kamau ana no ke aho me kahi leo nawele, a lawelawe no hoi i kana hana, a mamua o kona haalele an ai ka home, ua waiho iho la i ke kauoha in a e loaa ka oluolu iki, e telepona hou aku iaia i ka hora 3.

         I ke kauka i haalele aku ai, a ia'u hoiu e hoi aku nei. a me he la ua hoea aku paha au i ka pahu palena o ko kaa uwila. aili ae la ko ia la aho; a i ko'u hoea ana aku i ka hale, hai mai la na kaikuaana, ua haalele mai o wahine ia kakou.

         Komo ino aku nei a honi i ka wahinehaha aku i ke kino e mau ana no ka punehana, a hanini iho la na omakawai a ke aloha ame ke kaumaha ehaeha. Aole no hoi au i liu iho, hoea no kana kaikamahine ponoi a paiauma pu iho la me ka elenia me he pua pana la i napoo mai ka puuwai. Eha ae e!

         Ua hanauia kuu Mrs. Maria aloha mai ka puhake mai o Maleka (w) ame Waialae (k) i Maei 1, 1885 ma Kohala i ka makni Apaapaa; a he poe kupa a kamaiina no Kapalilua Kona Hema; a ke ola mai nei no ia hulu makuakane i kamaaina nui ia oia o D. L. Kaanaaua Keliikuli. o Hoopuloa. I kona hala ana aku la ua piha iaia ke 37 makahiki 8 mahina me 24 la; a he 3 makahiki me 29 la o ko maua noho mara ana.

         Ma ke kaena halawai o ka Hui Hoolewa Borthwick i malamiaia ai kona anaina haipule ma ka hora 2 p. m. Ianari 26, e na luna opio o Kawaihao, Ben H. Mahoe ame Alfred Maialoha, a maneleia aku kona kino e moe Kau a Hooilo ma ka ilina o Makiki.

         A ma ke kae o ka lua puanuanu i malamaia ai ke anina hope loa, me na manao hoolaua mai ka Makua J. K. Nakula mai me na leo mele no kana huakai hele loa.

         O kona mau ano mau ano o ko maua pili ana, he wahine maiau, kuio a makaala he makuahine heahea a hookipa hou me ka puuwai hamama. Ua lanna aloha pu ia e maua ka poe noho home ma Kaimuki, Waialae, Palolo ame Kamoiliili me ka oiaio ma o na hana maikai la i hoalaia ae iloko o na home. E hele ia ana ka ao ame ka poeleoiea ka wa ua makani maile: a me he la, ua aiahaia na manao aloha kuio iloko o kela ama keia o na haopaahana me na hiona e hoikew mai ana. he hookahi ohana. Malalo oia mau manao hauoli a ikaika. i ka ae ai o Kaimuki Home S. S. i ka maaina i kona aloalo pu me na kala Sabati Makua o ka Mokupuni o Oahu nei.

E na keika a maua o Kaimuki Home S.S, ua hala ka makuahine heahea o ka home, ka mea @ana oukou i puylama me ka piha aloha, e hoolilo ana ia oukou me he mau keika la mailoko aku on a, aka e kau na kaulonqa ana a ko oukou mau kiionioni imua, a e ike o ke ala a ka makuahine i hala aku la @ ka mea hana i ka makemake o ho ʻ u makua, oia ko ʻ u makuahine. @@kuakane, hoahanau, kaikuahine @ p@la aku.

         E na Koolau âme na Kona nei e ke uwe nei au no kuu mea aloha. oiai, ua hookipa mai ouku aiai a ai makou apau. Kaiumuki Home S. S. ma na ipuka  o ko oukou mau @@@@@ laa, me na manao ohaoha oia o na ka lauana pu ana ma na hana maikai; i keia la, ua haalele mai oia ia ʻ u a ia kakou pu apau, a nalo kona mau maka no ka manawa unau loa.

         E na ohana o kuu mea aloha e hoopuiwaia ana oukou ke ike @@@ ua hala o Maria Wahinenui @ ka kahi, aka, e hoomama no i ka na nao, oia, ua hala oia me na ma naolana maikai no ka uku makana nani no kana hana.

         Ke haawi nie au âme ka ohana i na hoonuaikai nui i na pilikana, na hoa aloha ame na hoalaunan no na bo-ke pua nani a oukou i hoowehi wehi iho ai nona, oiai makou iloko o ka luuluu ame ke kaumanaha. JOS.L.KUKAHI. me ka ohana.

HE HOALOHALOHA NO MRS. MARY SCOTT,

         Malalo o Kona eheu malu au la Ke nou na ino a pouli ka pokiu.

Me ka luuluu, me ke kauniaha. me ka minamina nui ame na waimaka e hookanihani ana i ko kakou mau lihilihi. Aole loa kakou e hiki ke malama i ka hanu a paa ia. ua oluolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ka hanu makamae o ka olua kaikamahine i aloha nui ia ma ko laua home Honolulu ma ka auwina la o ka Poakahi. Ianuari, 22, 1923, hoopili iho la i kona lihilihi maka i aloha nui ia. a nele olua na makua kana kane aloha, ka laua mau lei aloha na keki e ola nei, na kaikuanane e paiauma mai nei. A oiai o ka olua lei aloha e na makua o ka Pono, he lala oiaio oia no ke Kula Sabati o ka Ekalsesia Hawaii o Lihue, he Kumu Kula Sabati.

         Moku ae la ke kaula ka hipua gula o ke aloha a hookaawale ao la i ka pili aloha a ke kane me na keiki a waiho iho la i ka puolo wai maka, ka ukana luuluu a kakou e hoomanao mau ai ke ke aloha poina ole nona.

         He kiahoomanao kana mau nana aloha i ka ekalesia Hawaii o Lihue a moe aku la i ka moe kau a moe hooilo, e kakali ana i ka leo o ka pu a ka anela i ka la o ke ala hou ana.

         E ka luakini o Lihue a e ka no a ka Ua Paupili ka luakini a kka olua mea aloha i hui pu mai ai ma na hana o kona Kaku aloha e pau ana kou ike hou ana i kona hele helena e pau ana kona lohe ana i ke kani kuilua a ka bele na hou aku la me ka Makua Lani mao.

         Ke koto pu aku nei makou na luna nui o ka Ahahui Enanelio A a huina o ka mokupuni a Kalana o Kauai ka Ahahui Kula Sabati o ka Mokupuni ame na Ahahui Kula Sabati o ka Mokupuni ame na Ahahui Hooika ika Kristiano o ka mokupuni i oe loa ae la me olua e na me hanohano ka Hon. Wm. Hyde Rice na makua o ka Pomo, ame ke kane a'o ha, Mr. Walter Scott, ame na e aloha na keiki a lau e auamo na i na kaumah, na luuluu no ka o'ua mea aloha i haalele mai.

         E hooholoia: Ke pule nei make i ke Akua e hoomahaia mai na naa luuluu a kaumaha e holoi ae i na waimak mai ko kakou mai maka ae a e komo ae iloko o kona loko maikai. Pomaikai ka poe make i'o ko o ka Haku.

         E hooholoia: E hoounaia i kope o keia hoalohaloha i na maku o ka Pono, ke kane aloha ame aa keiki hookahi i ka Nupepa Kauokea Ka Hoku o Hawaii, Ka Hoalola ame ka Ahahui Euanelio Ahahuina o ka MOkupuni a Kalana o Kauai, Teritore o Hawaii . Kou mau kawa haahaa, ma o ke kakauolelo la,

         JOS. H. K. Kaiwi