Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 6, 8 February 1923 — MOOLELO O KA HALAWAI A NA KOMISINA O IANUARI 30 1923 [ARTICLE]

MOOLELO O KA HALAWAI A NA KOMISINA O IANUARI 30 1923

Ua apono ia ka Moolelo o ka Halawai o ka pule i hala, a ua hoolana lala me na kope, oia halawai hoike mai ke Kakauolelo ua loaa mai kekahi mau pane i na papala i hooouna ia aku i na Hui Halakahiki, a ua hoolawaia aku na lala me na kope o keia mau leka. He kekahi aole i loaa nui. Ua hoike pu mai no hoi ko Ka huaolelo aole i loaa mai ka hoike Mr Sam King, maluna o ka ninau oihana halakahiki, oiai ua hele mai oia imua oke Komisina e hoakaka : kona manao maluna o keia ninau i ka halawai i hala aku, a ua hoike mai i kona kanalua i ka waiwai o ke kemo ana aku e kanu halakahiki. ina aole e loaa ka hale hana kini no ke Komisina. I'a hoike mai ke Kakauolelo ua loaa mai i ka Lunahoomalu he uweaolelo mai a Hon. H. A. Baldwin, mai ka Elele Hawaii, e hoike mai ana ua hooholoia na hoololi i ma-kf-rr akeīa e ke Komisina. Va hoike mai ka Lunahoomalu ua r-»ru::n .-<ku oia he mau uwea ia ><--r,aToa ame Lunamakaainana < ':.r-y e hoomaikai aku ana no ka hei-i aiia o na hoololi i makemakeia o ke Komisina Ua hoike mai ke Kakauolelo ua mai he mau noi no ke kulana Mikanika no na mikini ma Molokai, ua hookohu aku oia ia Mr. Poai no ka aku o $125.00 o ka mahina. ka noi a Mr.Akana, a i kokua a o ke Kamaliiwahine Kalanaianaole hooholoia e hookohuia aku o Mr. Poai a e ukuia i kela uku. No ke koi a Mr.Lyman i hale waiho no na mea hana, ua waihoia aku keia ninau i ke Kakauolelo me ke noi aoln e hanaia kekahi moa a hui oia me ka Lunahoohananui no ke kahua e kukuluia ai keia Lale Ua hoike mai ke Kakauolelo ua kakau aku oia ia Dr. Elwood Mead, hoomaīkai aku ana no kana hoike, a ua pa'iia keia hoike ma kekahi huke a i ka paa ana e hoolawaia mai ana na laia me na kope. Ua hoike mai o Mr. Jorgensen, oiai oia kekahi ma ka halawai, i ka holo pono o na pauma ame ka onekini. Aole uwahi, aole no hoi Ke nui o ke kani, aka, ua holo pono keia onekini. Ua hoike pu mai no hoi oia i ka ulu maikai o 4 mau loi manu alafafa, ame ka holomua o na hana e lawelaweia la e Mr. Howell, aka, ua nui nae ka pilikia o na kanaka hana, mamuli o ka ikaika 0 ka ino, a oiai iloko lakou o na hale pe'a, .ua pau na hale i ke i'ohiia e ka makani. Ua hoike mai ke Kakauolelo, aole 1 loaa mai ka pane mai a Mr. Mi- j riam Kapana mai no na leka i hoo-1 unaia aku iaia no ka hele ana mai e koho i kona Apana, ua hoounaia " aku na leka, i lanuari 5 ame 16. Xo ka loaa ole mai o na pane, ua hoihoiia keia inoa malalo loa o ka papainoa, a ua haawiia aku ia Mr. Daniel K. Hipa keia helu koho, a na, koho oia i ka Apana helu 2. Ua koho no hoi o Mr. Dudoit i kona apana, a ua hoike mai nae, aole oia e hiki koke ana e hoi i Molokai. U& hoike ma ko Kakauolelo ua iele mai elua mau kanaki. i hooleia - nrv.na.« koho mua ana iho nei, e hoike mai ana i ko laua makemaeke * e lawe i mau apana aina kanu hai lakahiki. Ua manao ke Kakauolelo 1 na hoike mai keia mau kanaka i ka manao maikai, aole hoi i nuha no ka loaa ole ana o ua apana mamua aku nei. Ua ninau mai ka Lunahoomaln ina paha ua hiki e ikeia kekahi mau pomaikai mamuli o keia hoololi i ae ia mai e ka Ahaolelo Nui. Ua hoike aku ke Kakauolelo, e ikeia aku ana na pomaikai, aka, aole nae a komo aku iloko o lulai o ka mahnahna ana maj» o u loaa. Oiai aole ka bila e hiki e hoihope ma kona mau manao, noe ukn hou aku ana ke Komiaiaa i ka helnna o $11,000.00 i ke Teritore. Na ninau hon mai ka Lunahooma--1«, no Pmnaewa ame Keaukaha, ina paka e hiki ana e weheia 1 man faapa eka pakahi no k« kila luwe ana? Ua paa« aka ke Kaka«oieV> f «a

hiki e loaa i ke Komisina he 2000 eka ma Panaewa, a pela no hoi ma Keaukaha, a ua hiki i ke Komisina e wehe i keia mau Apana i na manawa apau i makemakeia. Ua ninW hou mai ka Lunahoomalu, ina paha e hoomaka kokeia ke ana ana i ka aina, a e imi aku keia ninau; pehea la e hana aku ai; a i ole aolo anei he mea pono e loaa na mea apau e pili aua i keia mau aina ame na palapalaaina, a e imi aku i ke kulana apau pono 0 keia inau aina i keia manawa. Ua hoike mai lee Kakauolelo ina e hiki ana o haawiia mai na mea hana alanui o ke Kalana o Maui 1 ke Komiaina no kekahi manawa, e hiki ana e hanaia na alanui me hookahi hapa -wale no o na hoolilo i hoikeia mai e Mr. Jorgensen mamua aku nei. O na hoolilo houluuluia e Mr. Jorgensen maniua aku nei ho $15,000.00, aka, ina e hiki ana e loaa mai na mea hana mai ko Kalana mai o Maui, e hiki ana e h?maia keia mau alanui no kanalima pakeneka o na hoolilo i manaoia. Ua hoike pu mai no hoi ke Kakauolelo ua loaa mai kekahi leka iaia mai ia Mr. Giltner mai, e hoike mai ana o ke kauoha puaa ke hoounaia mai nei elike me ke kauoha i ke Komisina mai na Mokuaina Waena Komohana mai i ka malama o Feberuari. Oiai aola he hana i koe, ua hoopaneeia ka halawai a hui hou i Feberuari 6, 1923. GEO. P. COOKE, Lunamanahookonui ame Kakauolelo.