Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 6, 8 February 1923 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

"Kupanaha maoli keia hoailona," wahi a Vekinita, "he pa:dcaua me ke ke'a i kaupeaia." "He mea kamahao io no hoi, ua kapaia ia he kea no ke poo ohana o ka wa kahiko, no kela hoailona ka'u mea pahaohao 'oa. o ka manao o ka moto e kau la "Ka hoopono ine ke kupaa," -.vahī a Mareko Alekanedero, me ke kani ana iho o ke uhu, me he mea. la ua like ka manao o ia mau huaolelo me he pahi la e hou mai ana iaia. Hoohnli ae la o Vekinia ma kekahi aoao a i ike iho la i na huapalapala e kau ana. "E puhiia i ke ahi me ka wehe ole ia :na r.o kuu make nei." Ke manao nei au eia iloko o ka poho o kuu lima ka hopena n kekahi mea!" i hooho ae ai o Vekinia, me ka naka iki ana ae o kona kino. Aohe oia he wahine opio hoomanamana a maka'u wale, aka nae. oiai oia ka mea, nana e malama ana i nei puolo haule wale 3 ka lai o Lele," ke holo la ,ka maeele o ke ano maka'u iloko ona. me he mea la, he mea ola kupua ia mea; he mau makahiki lehulehu wale nae mahope mai o keia mau olelo ana o ka hoopuka ana ae, ua hoi hou mai la iloko o kona noonoo me ka ikaika kupanaha; he oiaio kona paa i ka hopena o kekahi kanaka iloko o kona mau lima. "Ina aole ou makemake e malama i kena puolo ea, a i ole e lilo ana paha ia i mea hoopilikia i kou noonoo, alaila puhi aku i ke ahi." i pane mai ai ka anakala, i kona manawa i ike' niaī ai i ko Vekinia hookunana. "E malama ae au i nei puolo no nei manawa;" i pane aku ai o Vekinia. "hookahi mea maopopo loa aole ka mea nana nei u-Aiwai e halawai iki ana me a'u, ina no ke kii ole ia mai a hala kekahi manawa, malia ia manawa paha au e noonoo aku ai no ke puhi ana/ 7 "Aohe maopopo ia'u, eia nae i kekahi manawa o na mea kamanao loa mamua aku o kena la ea, ua ikeia ka halawai ana 0 kekahi poe ma ke ano kamahao loa i kekahi manawa. Ma ko'a manaoio na. kekahi mea i oi aku k aikaika manuia o ko'u 1 2'akai i ko 7 u noonoo e malama i kena puolo, a pela paha au i malama loa ai a haawi aku la nau e malama i nei manawa. "Ma ka'u mea e noonoo nei e lilo ana kena puolo i mea nou e pomaikai ai. E pono oe e malama loa me ka maikai, e Vekinia, e malama oe no ka iwakalua makahiki, ina no kou o'a aku a loaa. ia manawa ia oe, a, ina aohe mea e loaa ana ia oe mai kena waiwai mai ea, hana aku oe ia mea elike me kou makemake, ma ia manawa he kanalua loa ina e hiki ana i kena puolo ke hana i kekahi mea maikai a i ole i kekahi mea hoopilikia paha i kona ona." j "Ua pono ia i ko'u manao, e like me ia au i hoakaka mai la, e anakala Mareko," a i ua o Vekinia i kamailio ae ai i keia,) ku ae la oia a lawe aku i ka puolo e hookomo iloko o ka ume 0 kana pakaukau kakau. Ua hoolahaia ae la maloko o na nupepa ka hoihoiia ana aku r» ke dala, a e hoakaka pu ana e loaa aku ana i ka poe a pau 1 hoahu maī, a i manao ai hoi ua poho ka lakou mau dala apau, e hoihoiia aku ana ia lakou, a o na manao kaumaha a pau 0 na la i haia e 'noopau loa ia ana. Ua hoakaka pu aku o Mr. Naita ame na luna o ka hanako 1 ko Mareko Alekanedero lawe an ai ke dala ame kona hoihoi pololei hou ana mai me ka mihi walania no kana hewa i hana ai, nolaila o na manao inaina a hoahewa a ka lehulehu maluna o Mr. Abota ua hoopau loa ia, oiai nae, ua maopopo mua no ia, lakou ka pili ole o ka hewa i ka Peresidena ]\īr. Abota, mamua o ka nalowale honua ana o Mareko Alekanedero. O na manao hoohuoi a hoahewa ana no Mr. Abota hoopau loa ia me ke kau ole o kekahi kiko eleele maluna o kona inoa, | a o na manao mahalo kiekie ka i haawiia nona, oiai nae aole j e kala oia i hala ai ma kela aoao. | He 1a ia i poina aole ia Vekinia i ka manawa i hoolahaia! ae ai ma ke ao ka hoihoi ana o Mareko Alekanedero i na dala a pau ana i aihue ai i ka banako ma o Mr. Naita la, ame ka' holoiia ana ae o na inoa ekaeka a pau mai ka inoa ae o kona makuakane, he hana i hoomama loa ia ae ai kona noonoo kaumaha. Mahope mai o īa mau la ua emi hikiwawe loa iho la ko Mareko Alekanedero ola kino. Ua koikoi loa ka hana a ka ma'i maluna ona, a maloko o ekolu pule ma ia hope mai o kela ahiahi a ka ino nui ana i hoea mua mai ai i ka hale a Vekiiiia e noho ana, ua haalele mai la oia i ka la i ka mea mahana, a maloko o ka ilina mauna ku-hookahi i hoomoeia aku ai kona kino lepo no ka wa mau loa. Mahope mai o keia aole o Mr. Naita i hoohala wale i ka manawa, ua hooko aku oia i na mea apau i kauohaia iaia ma ka hooponopono ana aku me na luna nui o ka banako no ke kaiaima i hanaia aneane he umi-kumamalua makahiki, ine kona hoihoi ana aku i na dala i laweia ai. O ka banako nana ke dala a Mareko Alekanedero i aihue ai aneane loa e poho a e hoopau i ka lawelawe ana i ka hana ma keia manawa, ua hoopaneeia no hookahi makahiki ka hookaa ana aku i na bila aie, a me ka hookuanui wale no na hana e lawelaweia ana ia manawa me ka pakiko loa i ole ai e poho holookoa ka poe paa mahele ame ka poe na lakou na dala i hoahu ae ai. Nolaila i ka manawa i hoihoiia aku ai na dala i laweia ai aneane i ka hapa miliona ua like ka banako me ke kanaka i kaa i ka ma'i no ka manawa loihi a ola hou mai, a ua nui ka hauoli o ka poe paa mahele ame ka poe na lakou na dala i hoahu ae, a ua hoi hou ka banako a like ka holomua o kana hana elike me mamua. He liilii loa na mea i kamailioia no Mareko Alekanedero me lra holomua o kona mau pomaikai mahope o kona kolohe ana i ke dala o ka banako, a oiai ua nui na olelo hoino a aheica nona, eia nae, mamuli o kona hoihoi pololei hou ana i na dala apau ana i aihue ai, a hui pu me ka ukupanee o ia mau dala, ua haawi no ka lehulehu i ko lakou mau manao maikai no kana hana maikai i na la hope o kona ola ana. Ua hoolaha pu ia ae o ka mea nana i kakau i kekahi mau buke moolelo i kaulana o ke kaikamahine no ia a ka Peresidcna Abota i make, ka mea i haawe i na kaumaha lehulehu o na hana ku i ke aloha ole a Mareko. "O, ina no hoi no ke ola nei o kuu makuakane a ike oia i keia mau mea i hanaia nona aole no e nele ana kona hauoli!" wahi a Vekinia o ke kamailio ana aku ia Mr. Naita i kekahi ]a a laua e noho kokoolua ana. "Hc mea oiaio ia au i olelo mai la, aka ma ko'u manao ua maopopo mua no iaia ka mea nana i lawe ke dala, o na ahewa aua apau a ka lehulehu maluna ona aohe pololei, aka oiai nae oia ka peresidena o ka banako o na hew r a apau i hanaia e ka mea okoa ua kau iho ke koikoi o na ahewa ana maluna ona. "O ka mea kaumaha no i ka noonoo iho oia kona ike ole ana. ikeia. mea oiaio mamua o kona make ana, no ka mea, ina

no kona ike e lilo ana ia i mea hooluolu a hoomama loa ae i kona mau manao kaumaha a pau o na makahiki lehulehu mamua, ka hewa koikoi loa hoi nana i kaualako koke aku iaia i ka make. "Aka nae, ina he mea kekahi e hiki ana ke hoomahuahua aku i kona hauoli ifla kela ao o keia hoikeia ana ae la he kanaka oia i lihi launa ole mai i ke karaima i hanaia, a iaia i moe aku la ua moe oia iloko o ka hanohano o kekahi mea hoomahuahua aku ia ia hauoli ona, a pela pu hoi ka hoikeia aha ae ma ke akea ua luia aku na manao kaumaha apau mai kou naau aku, kana kaikainhine, no na elala i aihueia ai, a no ka loaa ana hoi ia oe he huina dala nui e hoopilihua ole ia ai kou noonoo no ka nele ma nei mua aku. He wahine opio waiwai loa oe i keia la, i hoike aku au ia oe," a hooki iho la o Mr. Naita i kana kamailio aiia me ka minoaka pu ana mai. "Pela anei?" wahi a Vekinia i ninau aku ai me ke ano kanalua, "He keu no ka kou hoomaopopo ole! Aohe anei he hoalaia ae o kekahi manao hooiaio iloko ou no na mea a'u i olelo aku la, a pela pu hoi me na olelo moakaka loa a ko anakala i kamailio mai ai ia oe?" "Ae, ua hoomaopopo no au. Pehea la, o kela huina dala i manaoia ai e loaa mai ana ia'u, he mea oaiio anei? Ua hooholoia anei me ka maopopo loa ka loaa mai o ia huina ia'u?" 4 'Ae; ua hooholoia i hai aku au ia oe me ka oiaio loa; oia huina aia ma kahi o ka aneane i ka hookahi haneri ame kanalima kaukani dala, aole i oi aku mamua o ka hapalua o na dala a ko makuakane i pani ai ma kahi o na dala a kona kaikaina i lawe ai, eia nae, ua lawa loa no ia e hoopakele ai ia oe mai ka iliohae mai e kiei ole mai ai ia ma kou ipuka hale." "O, pela ana anei ka nui o ia mau dala e loaa mai ana ia'u!" i hooho ae ai o Vekinia, aole ma ke ano puiwa, aka, ma ke ano he mea hou ana i moeuhane mua ole ai e loaa mai ana iaia. "O keia ka mea oiaio loa a'u e hoike aku nei ia oe, a ke hauoli nui nei au no ka loaa ana o ia mau dala ia oe. Me kela huina dala nui e loaa mai ana ua lawa loa ia e malama ai ia oe me kau bebe a e pono ole ai ia oe kou hoomau ana aku i ka hana elike me ia au i hana ai, me ka hoolilo nui i kou manawa ame kou noonoo oia kou haalele mai i ka haiia a kaua a o kuu nele ana no hoi ia i kahi mea kakau moolelo noeau e lilo ai paha ka'u hana i mea pakalaki ma nei mua aku." "Mai kaumaha iki oe no ia haalele o'u, no ka mea, o ka hana ka nana i hoopomaikai mai a i ikeia ae ai hoi au he wahine haku moolelo oia anei ka'u e haalele aku ai? O, aole! "Eia hou, nau, mamuli o kou lokomaikai a ahonui, i haawi mai ia'u i na pomaikai, a i lilo pu ai hoi oe i mea hoopakele ia'u mai na popilikia mai he nui iloko o na la i hala aku la, a ua nana aku no hoi au ia oe ma ke ano he hoaloha oiaio a he makuakane 110 hoi, no ia kumu aole au e haalele ana i ka hana a e hoopau hoi i ko'u hana ana, koe wale no paha ina no ko'u halawai me kekahi pilikia kuikawa. "No'u iho ahiki i keia hora a kaua $ kamailio nei ua nui ko'u makemake i ka hana a e oi loa aku ana ko'u hauoli ina au e hoomau aku ana i ka hana ana ia hana, aka nae, aole au e hooikaika loa ana i ka hana ana elike me jnamua, manao au i elua a ekolu paha a'u mau kii e hoomakaukau ai nau no ka makahiki holookoa, no ka mea aohe o'u makemake e noho palaualelo a e hoopoho wale i ka manawa waiwai loā i loaa ia'u iloko o ko'u ola ana." " - "E hauoli mau ana au ke loaa ae ia'u mai ia oe ae kekahi/inea mai kau peni ae," wahi a Mr. Naita. "Pehea kou manao no ka nee aku no Nu loka, e ae ana no anei oe? Ke hoolala nei au i ko'u manao i nei manawa no ka nee aku 110 Nu loka, a kukulu ae i kekahi hale hana malaila no'u ponoi maloko o ia kulanakauhale. "O kuu hoahui, elike me ia au i maopopo ai, he kanaka opio iho oia mamua o'u, oia ka i makemake mai e kukulu i halehana lala, nolaila i kuai aku ai au iaia i ka hana a maua maanei, a oiai hoi owau pu kekahi i makemake ole i ka noho palaualelo! pela au i hoolala ai i ko'u manao e hoi i ka hikina a kukulu ae i hale hana no'u ponoi malaila." "'No'u iho, aole o'u nana nui i ka'u wahi e noho ai, ina 110 ma Kapalakiko nei a nia Nu loka paha, a ma kekahi ae paha o ka'u mea nana nui wale no oia ka loaa o kekahi hana na'u e paa mau ai ko'u manawa, no ka mea, ua maopopo ia oe ua like ke ola ana o ke kanaka me ka pua e mae wale ana/noi ia kumu, oiai kakou e ola ana e pono e hana ma na hana a pau e pono ai ke ola ana, no ka mea ua helu ia ko ke kanaka mau la e ola ai, "lle makemake mau au e kaahele ia wahi aku a ia wahi aku, ma kekahi manawa o ka makahiki no ka hoomaha ana, I nolaila no kau ninau ia'u no kou makemake nee aku no Nu loka, ke hoike aku nei au owau pu kekahi makemake e nee aku nolaila, a he mea pono io paha ia'u ke nee pu aku a noho malaila, aia nae hoi i ko'u noonoo a hooholo loa ana i ko'u manao." I kana nana iho i nei manawa aia ka maluhia ame ka hauoli pu ke kakali mai la nona ma ia mua aku, eia nae, ae o na pomaikai lehulehu e loaa mai ana iaia elike me ka hiki i kona waiwai ke hoolako mai iaia o ka pono o kana kaikamahine ka mea nui loa iloko o kona noonoo, o na pomaikai he nui e loaa mai ana iaia aole ia he mea nona e hauoli ai ke loaa ole ka pono i kana kaikamahine ana i upu mau ai. Aole oia i manaoio he mea hou aku kekahi nana e hoohauoli mai iaia i kona mau la i koe o ke ola ana, o kana kaikamahine wale no ka mea nui hookahi iloko o kona noonoo, a no kona pono e haawi ana oia i kana mau hooikaika ana apau, oiai aohe ana mea nui e ae e aloha aku ai, aohe no ana mea omua e nana aku ai i kokoolua hou nona. 'No na anaina hoohauoli aohe ona noonoo nui no ia mea, aohe ona makemake.i ka huikau pu aku me ka poe malihini loa iaia ana i kamaaina mua ole ai, o ka oi aku i ka poe elike me kona kulana, oiai nae, ua lehulehu kona manawa i launa mau aku ai me ka poe ilihune, me ka hoolilo nui i kana dala no ka pono o ia poe. I kulike me ia hooholo ana a laua i ko Mr. Naita manawa i nee aku ai no Nu loka oia pu kekahi i hele pu, a maloko o kekahi hale maluhia o ka noho ana aole i mamao loa mai ko Mt. Naita hale mai i noho ai oia me ka loaa ole o kekahi mea' hookuia. Me ia ano kona noho ana a hala he mau makahiki lehulehu. Iloko o ka loihi o nei mau makahiki o ka noho« ana aole ana wahi mea iki i lohe no kana kane, a i ole kekahi mea hoi e pili ana i ka ohana Hitama ka Hitadela; aole ana mea i maopopo no ka mau o ko Wiliama Hita ola ana a make paha, wai a ilihune paha, a i ole kahi mea e ae e pili anā. iaia, he oki loa, ma ka mea oiaio, aia no he mau huaoleio, "akahi ka hoi ka wela o kuu umauma i ka hakuikui ae a ko aloha." Ma kekahi la mahana o ke kau a ma ia manawa he eiwa makahiki o Vekinia, ua holo aku la'laua me kana kaikamaliine ame kana wahine kauwa no ka makaikai ana i ka Wailele o Niakala, he wahi kaulana loa a i piha mau ia hoi i ka poe makaikai mai na wahi like ole mai o ke ao. Aohe oia i hiki mua ia wahi, no ia kumu oia i makemake ai e hoea ilaila a e nana aku i mea kupaianaha ake Akua i hana ai > » mea e loaa ai iaia kekahi kumuhana no ke kakau ana 1 moolelo, a no ke kaha ana hoi i kekahi i kii no na mea ano nui ana e ike aku ana ma ia wahi, no kana hana no ka hooilo e hiki mai ana. (Aole i pau.)