Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 7, 15 February 1923 — Page 8

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA AHAOLELO KULOKE E NOHO MAI ANA.

Ma ka poakolu o keia pule ae e hoea mai ana, e noho mai ai ko kakou ahaolelo kuloke no ka hoonee ana aku i na hana o ke aupuni, no keia mau makahiki elua e nee aku nei, a no ka hana ana i kekahi mau kanawai, ame na hooponopono a-a- olelo, i manaoia, he mau mea ia e pono ai ke lehulehu ma ke ano laula.

E hoomanaoiao na makaainana koho baloka, ke poe na lakou i koho aku i na hoa o ka ahaolelo, ka hikimua a na kanaka kaukanawai e noonoo ai, aole wale no ma ka hooholo ana mai kekahi mau hooponopono ahaole, no lakou pomaikai ai, aka ma na hooponopono ahaolelo kekahi e hoopilikia ole ia akay ai lakou ma kekahi ano.

He Mea Maa, ma na kau ahaolelo apau, ke ake ana mai o kekahi mahele o na makaainana e loaa aku ia lakou na bila haawina dala mahuahua, no na hana i pili i ko lakou mau wahi iho a e hoopikaika ana no na hoa ahaolelo mai kela mau apana mai, e hookoia ka makemake amo ka iini o kela ano; o ka mea nui, e ili ole aku kaauamo ana i na koikoi maluna o lehulehu o na makaainana, mamuli o ke koiia mai, e aku aku i na aunau kiekie, i ke aupuni ma keia mua aku.

Ma na mea pili kanwai, ua nui na kanawai i hooholoia e paa mai nei maloko o na buka kanawai, me ka hooko ole ia o kekahi o kela mau kanawai: he mau kanawai hoi kekahi i ikeia ke kupono ole maoli, o ka hana naauao, e waiwai ai na mahina elua o ka ahaolelo e noho ai, o ia no ka hoolili ana. i na kanawai maikai ole a hoopau aku hoi i na kanawai i ikeia ka waiwai ole, aole o ka pono hookomo walo mai no i na bila kanawai. no ke ake e mahaloia aku me ka nana ole, in a paha. he mau bila kanawai ia e pono oi ai ka lehulehu, ke lilo maoli i kanawai.

he kau ano nui keia o ka ahaolelo e noho mai ana: eia me kakou i kei wa, he mau ninau ano nui ke ku nei. i ili aku ai ke koikoi maluna o ke ahaolelo kuloko, ka mawehe ana ae i na pohihihi i pili ia mau ninau.

Eia iloko o ka aha hookolokolo i keia manawai. he hoopili kanawai, e ku-e ana i ke kanawai, ame na rula hooponopono a ka papa hoonaauao. i kau ai no na kula olelo Kepani; o keia kekahi ninau nui a ka ahaolelo e noonoo mai ia; eia pu me kakou ka ninau pili i ke ana ahuhau, ka ninau hoomahuahua ukuhaha. a ine he mea la o ka ninau oi aku, o ia no na mea  pili i ka hana hoopulapula i keia lahui o na kanaka Hawaii.

Ma ka mauae ole aku maluna o ko oukou kuleana e na hoa oloko o ka ahaolelo kuloko o ka keia pepa wale no e kauleo e aku nei. a i hoea mai i kahi o ka hooko ana i ka hana i hookauia aku malama o oukou e na mana koho baloka e lawelawe aky ia mau hana ma ke ano ku i ka naauao a kanaka makua: aole o ka ano hoopilimeaai, no ka pono wale no kekahi pulu a poe kakaikahi paha.

Ua loaa ka mana piha i ko kakou ahaelelo kuloko o huli a e noii pono aky i ke ano o ka lawelaweia ana o na hana oloko o na keena o ke  Teritore. Ua lilo i hana na na hoa o ka ahaolelo ka imi maoli ana aku i na mea oiaio a lawelaweia mai nei e keia mau keena oihana aole o ka manaoio wale aku no ma na huahelu. a ma ka hilinai wale aku paha i na hoakaka a ka poe kakaikahi aka e kuekaaia  na wahi apau, e moapopo pono ai kahi e hooliloia nei o na dala o ka lehulehu a e kau aku hoi na ahewa ana maluna o ka poe i pili io i ka hewa. no ka pololei ole o ka lakou mau hana in a he mea kekahi o kela ano e ikeia aku ana a e haawiia hoi na mahalo piha ana i ka poe i lawelawe i ka lakou mau hana me ka pololei ame ka hoopono.

E lilo ana ka hoomalu ana i na hale kaukanawai a elua, i kekahi mau mea hou a kela mau hale pakahi, e koho aku ai i peresidena no ke senate ame ka lunahoomalu no ka hale o na lunamakaainana. Aohe na luna mua o kela mau hale a elua, ma keia kau, nolaila e lilo no i mea e kau aku ai na mahalo ana i keia kau ahaolelo, ina e lilo ana keia mau luna oihana hou i mau kanaka iwakuamoo, e makaala ana me na manao makee no ka lawelaweia o na hana o kela mau hale ma ke kulana hoomakaulii, a pili ohana, i oi ae, i na kau e hoomaluia ana ia mau hale, malalo o na luna oihana okoa.

 

KA HOOKOHU LUNA AUHAU O KAWAIHAU

Ma kekahu manawa ae nai i hala ua haawi aku ke komite kuwaena. Repubalika i ke kakoo lokahi ana i ka inoa o Mr. Nicholas K. Hoopii. no ke kulana luna helu a ohi auhau no ka apana o kawaihau. Kauai mahope mai keia o ka hookohu ana aku o ka Puuku Henry C. Hapai ia Mr Fargarty i luna auhau no ka manawa.

Ma kahi nae o ka hookohuia mai o Mr. Hoopii no ke kulana a ke komite kuwaena Repubalika i haawi aku ai i na kakoo ana o Mr Gray ka moa i hookohuia ae no kela kulana.

O keia ka hokohu oihana mau loa iloko o ke au hookele aupuni o kiaaina Farrington i  ikeia ka nana ole ia mai o ke komite kuwaena; a keia pepa nae e manaoio nei. aia no he mau kumu kupono. ma ka aoao o ka mana iaia ke kuleana hookuhu, no ka hookohu ole ia ana mai o ka inoa a ke komite kuwaena Repubalika. i haawi aku ai i na kakoo ana.

 I ka manawa a ke komite kuwaena Republika o Hawaii nei. i haawi aku ai i kana kakoo ana i ke Keikialii Kalanianaole, oia ke hookahuia mai i kiaaina no Hawaii nei i ka i ka wa i lawe ae ia o Senatoa Harding i ka noho Presidena no ke aupuni o Amerika Haupuia ua kapae ae oia i kela inoa a hookohu maila i a W. R Farrington i kiaaina aole malalo o kona manao e nana ole mai i ka mea a ke komite kuwaena i hana aky ai aka no ka loaa ole o na manao lokahi i na alakai Repubalika o Hawaii nei maluna o ia inoa.

O keia iho ia no ka pilikia hookahi i ikeia no ka ninau e pili ana i ke kulana luna helu a luna ohi auhau no ka apana o Kawaihau. Mawaho ae o ka inoa o Mr. hoopii, o ka inoa kekahi o Mr. Masunaga he Kepani i noho hana maloko o ke keena auhau o Kawaihau malalo o ka luna auhau i pau kona manawa, i makemake mai ai i keia kulana; nolaila o ka hookohu ole ia ana aku la o kekahu o laua, a lilo aku la i ka mea okoa loa kela kulana hope luna auhau no kawaihau aole ia he hana malihini ia kakou, aka he hana no keia i lawelawe mau ia: eia nae he haawina ao kupono lea keia na kakou e hoomanao ia aia wale no a lokahiia kekahi noa me ka loaa ole he mau ku e ana, alaila hikiwawe ka holo aku o ka hookohu manaoia, no kekahu kulana oihana, maluna o kela inoa i kakooia.

Ua kohia nae he komite no ka hui pu ana aku me ka Puuky Hapai, no na mea a pili ana i ka hookohu oihana o ka hope luna auhau o Kawaihau, ka lilo nae o ia hui kukakuka ana i mea e hookoia ai ka makemake a ke komite kuwaena no ka lilo mai o kela kulana i ke kanaka i haawiia aku na kakoo ana. ke kanalua loa nei keia pepa. no ka hoihoi hou ia mai o ka hookohu oihana i holo aku la ia Mr. C. B Gray koa wale no, a in a he hookohu ia no ka manawa wale no.

HE KU MAOLI I KA HOOKIEKIE!

Mamuli o ka nui o na ulia kaa otomobile, i ike mau ia ma keia mokupuni, o ka oi loa aku maloko iho nei o keia kulana kauhale, ua hiki ole ia kakou ka alo ae, mai ke kapa ana aku i na kiakaa, na lakou e hookele ana i na kaa otomobile i halawai me na ulia i ko lakou ku maoli i ka hookiekie a hookano paha me kekahi ano.

Ma ke ahiahi o ka Paokekahi koke iho nei no, i halawai hou ae ai ia kanaka Rukini, me ka make mamuli o kona hookuiia ana aku e kekahi kaa otomobile, e hookeleia ana ma ke ano noonoo ole i ka hai pono.

Ma ke ahiahi aku hoi o ka la Sabati ua pakele mahunehune mai la ke ola o kekahu poe ekolu mai ka make nai, malalo ae nei o Waipahu, mamuli no o ka hookuiia ana aku o ke kaa a lakou e kau ana, e kekahu kaa otomible okoa kau e hookeleia ana me ka holonui.

E loaa mau ana na ulia mai na kaa otomibile mai i na pule apau, a he ku no i ka menemene ke heluhelu iho i na molelo i pili ana i kela mau ilia.

Ma ka hapanui o na poino i kau aku maluna o kekahi poe, ua ili mai ke koikoi o kela mau poino, ma ka aoao o ka poena lakou e hookele ana i na kaa otomobile; i wahi nae e kau like aku ai ka auamo ana i ke hopena o ka lakou mau hana hookiekie, a noonoo ole i ko hai ponol in a aole he lioopai a ke kanawai i hoakaka ai, no kela ame keia degrere pakahi o ka hewa laweola alaila e lilo i hana na ko kakou ahaolelo kuloko e noho mai ana, ka hooholo ana mai i kekahi kanawai e hoakaka ana i hoopai kanono maluna o ka poe e ahaewaia ana. no ka make ana e kakahi mea.

Ua make e wahine haole kumukula, no kona hookuiia ana aku e ke kaa otomobile, a ua laweia mai he kumy hoopii, no ka hewa lawe ola ma ke degere okolu; ua waiho aku na loio o ka mea hoopiiia i na kumupale, no ka hookuuia mai o ka mea i hoopiiia, no ka hoakaka ole ia o ka hoopai, no ka hewa maloko o ke kumu hoopii.

Ina e ae mai ana ka aha i kela mau kumupale, a hookuuia ka mea hoopiiia, e hele lanakila ana na kiakaa otomobile apau, e laweia mai ana na hoopii ku e ia lakou: aole kakou i makemake pela, aka e kau aku ke aumamo ana i ke koikoi o ka lakou hana hewa, maluna iho o lakou, ma ka hoopaahao ana, a ma ka uku dala maoli ana paha, me kekahu huina dala mahuahua.

KE NEE MAI LA NA HANA IMUA

I loko o na mahina kakaikahi wale no, mai ka hoi ana aku nei o na ohana Hawaii kakaikahi, no na aina hoopulapula ma Kalamaula. Molokai, eia ke oiliili mai nei na hoike no ka hoea mai i ka wa e holimua ia ka noho ana o kela mau ohana ma keia mua aku, a e pau ana hoi na manao hoomaloka, ame na hana hooiloilo a kekahi poe o kakou no ka waiwai ole o keia hana hoopulapula.

 Ua lilo na keiki opiopio o na ohana e noho mai la ma kela mau in a hoopulapula, i poe hoihoi ma ka hana, e ake ana kekahi e oi ae ka hßolomua o kana mau mea e kanu ai mamua o ka kekahi. a o kela manao like no ka iloko o kela ame keia oihana, he mau hoailona hikimua loa keia, no ka hookahuaia o kela manao iloko o na ohana pakahi, aole loa lakou i makemake, e holohope ka lakou mau hooikaika ana, a e paho wale hoi ko lakou luhi.

Ua loaa i kela mau ohana ka manaoio maluli o ka noho ana maluna o kela mau aina hoopulapula e loaa aku ana ka ike i ka lakou mau keiki. i ke ano o ka lawelawe ana i na hana like ole ka mea a lakou i ike ole ai oiai  e noho ana ma keia kulanakauhale; o kela hoomaunauna wale i ka manawa. ka lilo i ka paani, ka nawailiwali o ke ola kino, e kaawale aku ana ia mai ia lakou aku, a i ko lakou ulu ana ae i mai kanaka opio. a i mau wahine opio. o lakou aku ana kekahi mau ma kaainana hoopionoiaikaiia ma na auo lehulehu ka haawina i hoonaleia mai ia i ka hapanui o na Hawaii i keia la.

He hoomaka wale ana no keia hana hoopulapula, ma na ana o Kalamaula, e waheia akuu ana kekahi mau aina e ae. i hoakakaia maloko o ke kanawai hoopulapula, nolaila elike no me ka hoeuaua amau a keia pepa. pela no ia e poloai hay aky nei ia kakou na Hawaii. ano ka manawa e hoomakaukay ai no ka mea o na ohana i loaa na makaukau ma ko lakou aoao. maloeloe ke ku ana ae o ko lakou mau mawai a hele aku no ka aina hoopulapula, i na manawa apau, e kaheaia mai ai lakou.

Ua lawa ka ike i loaa mai i kekahi poe Hawaii o kakou i noho lihi ma keia kulanakauhale no kekahi mau makahiki. no ka lilo o ka noho ana maanei, i noho ana no ka hooikaika wale iho no. i ka hana no ka hale a lakou e nolio, hoolimalima nei ame na meaai a lakou e ai nei me ka maopopo ole he waihona; ina pela. alaila eia ke alahele i waheia ae ka puka a malaelae no kakou apau e hoi aku ai maluna o ka lepo o ko kakou aina. a liho aku na lima i ka honua, no ka nuli ana i ko kakou pomaikai iho aole hoi, e hoomau i ko kakou noho ana. e hooikaika no na pomaikai, o na hakuhana.

IKEIA KA POLOLEI OLE O KEKAHI MAU HAN

Ma ka hoike pili oihana ae e ka Makai Bui Sam Pua, o ke Kalana o Hawaii, no ka hopena o kana hana noii, a huli pono, i ke ano o ka hooliloia ana o na dala o ka lehulehu, ma na apana o Kona, Hawii ua maopopo ame na kumy hoohalahala no ke ano o ka lawelaweia ana o na hana ma kela mau apana.

Ua uku wale ia aku na dala o ka lehulehu i kekahi malimahana o kela mau pana. no na liana a lakou i lawelawe ole ai no ke kalana; ua kaki wale ia aku ke Kalana o Hawaii no kekahi mai la lehulehu iloko o ka mahina. i hana ole ia a ma ke ano nui i olelo ae, ua uhaai wale ia na dala o ka lehulehu ma ke ano ku i ka epa ame ke kolohe.

He ehia nae mau apana o ke Kalana o Hawaii e lawelawe mai nei i na hana olike me ia i ikeia ai, ma ka hoike a ka Makai Nui Sam Pua? Oiai nae, o keia ka manawa mau loa, i noii pono ia ai, ke ano ame ke kulana oiaio, o ka lawelaweia ana. o na haua ma na apana o Kona. he hana kaulike, a he hana kupono loa. na ka papa lunakiai o ke Kalana o Hawaii ka huli ame ka noii ana aku i na hana apau i lawelaweia nei o kela kana, ma na apana e ae, no ka mea he kuleana ko na makaainana o kela kalana e ike ai i kahi e hooliloia nei o na dala o ka lehulehu, ma ke ano pololei; a he kuleana nui hoi ko lakou e ike ai, i ka epa ame ka hoopono, o na luna oihana, i kohoia, no ka makaala ana i ko lakou pono.

Ina he hookahi wale no dala o ka pule e hookaawale iloko o na banako. i ka piha ana o ka makahiki hookahi e loaa ana i kekahi mea he kanalima-kumamalua dala. He liilii na hunahuna one, pale hoi na kulu pakaua, i ka hoouluulu ana nae o kela mau hunahuna liilii, ua loaa, ka manoa kai nui ame ka aina nui. Nolaila e na hawaii, e ao i ka hoomakaulii. e malama i na mea liilii. he puukalahala ia iloko o ka wa o ka pilikia e hoea mai apa, e hoomamaia ae ai ka noonoo!

NUHOU KULOKO

Ma ka poalua iho nei, ka la 13 o keia mahuna i piha ai na makahiki he kanalima, i piha ai na makahiki he kanalima, i ka Hon. Robert Ahuna. Ua hanauia oia ma ka la 13 Feberuari, o ka makahiki 1873.

Ma ka hora umi o ke kekahiaka o keia Poakolu ae, ka la 21 o keia mahina, e noho mai ai ke kau o ka ahaolelo kuloko, eia i ke kulana kauhale nei kekahi mau hoa o ka ahaolelo mai na kuaaina mai.

Ma keia Poaono iho, e wehe ae ana na hoahanau o ka Hoomana Moremona, he aha fea nui mauka ae nei o ke kahua e pili kokoke la me ka Hale Kiionioni o Palama, e hoomauia aku ana kela aha fea, ahiki i ka Paoano, Feb. 24

Ma ke kakahiaka o ka la 22 o keia mahina, ka la hanau o Wakinekona, e kuai ia mai ana e ka Ahahui Kaahumanu na laulau puaa, ma ka niakeke, elike me ka hoo laha e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa.

Maloko o ka halenui Phoenix ma ka hora elua o ka auwaina la o keia Sabati iho e malama ae ana ka hale o na Alii o Hawaii i ka halawai kumau, ua makemakeia na lala apau o keia ahahui e hoea ae ma ia halawai.

Ma na mea e loheloheia nei iloko o keia mau la, o ka Hon. C. H. Cooke, ka mea e kohoia ana i lunahoomalu no ka hale o na lunamakaainana, me ka pohihihi o ka mea nana e lawe ae ana i ke kulana presidena no ka aha senate.

He komite ke ka komite kuwaena Repubalika o ke koho ana ae, ma ka halawai a kela komite o ka malama ana ma ka Poakahi iho nei, no ka hui pu ana aku me na luna oihana i kuleana i na hookohu oihana, e pili ana i ke kumu o ka hookohu ole ia ana mai o ke kanaka a kela komite i kakoo ai.

O  ka nuhou hoohauoli i loaa mai i ko Honolulu nei poe i keia mau la, o ia no ka pii o ke kumukuai o ke kopaa i keia manawa, me ka nui o na naihele oloko o kekahi  mau mahiko, i lilo i ke kuaiina

Ma ka la ekahi ae nei o Maraki e hoomaka ai ka uku ana i na auhau wai, malalo o ke ana mita, mahope aku o ka la 31 o kela mahina, e kauia ana he kaki pakui o umi keneka, maluna o ka huina holookoa o ka auhau i uku ole ia.

Mamuli o ka pau ole o ka hooloheia ana o na hihia o na kanaka opio, na lakou i hoopoino o hoohaumia i kekahi keikamahine opio, mamaua ae o ka paa ana o ka nupepa, ua hiki ole ke hoopuka ia aku ka moolelo o kela hihia, a keia pule ae.

O ka kulana kakauolelo no ka hale o na Iunamakaainana kekahi o na kulanaa e aumeumeia mai nei iloko o keia mau la, iwaena o kekabi poe i waiho ae i ka lakou  mau no kela kulana.

Maloko o ka hale Misiona Memoriala e wehe ae ana ka Ahahui Laulima Kokua Manawalea he ahamele ma ka po o keia Poaonoo iho, Feberuari 17. O na pomaikai e loaa mai ana ma kela ahamele, e holo aku no ia no ka ahahui.

Ma ka Maunakea o ka Poalua nei i hoea mai ai ka Lunamakaainana Thomas Pedro, me kona ohana no ke kakali ana ahiki i ka wa e wehe ai o ke kau o ka ahaolelo kuloko. Oia ana ka mea nana e wehe mau i na hana o ka hale o na lunamakaainana. me ke ano he luuhoomalu no ka manawa.

KOHOIA NA LUNA NUI O KA EKALESIA O KE ALAKEKUA

Ma ke Sabati la 7 Ianuari, A. D. 1928, i kohoia ai na luna nui: Miss Ella H. Paris, Kahu Kula Sabati Apana: Mrs. Esetera kamanoha, Jr. Hope Kahu Kula Sabati: Miss L. Kaolulo, Kakauolelo Kula Sabati: Mr. Chas. Au. Kakauolelo Ekalesiaa: Miss Ella H. Paris, puuku: Z. P. Kalokuokamaile, malama pa kahu. ame hale kahu. Z. P. Kalokuokamaile. Napoopoo, Hawaii.

HALE NA ALII O HAWAII

Ahahui Poo.

E malamaia ana ka halawai kumau o ka (Ahahui Poo) o ka Hale o na Alii o Hawaii, ma ka Phoenix Hall, i keia Sabati iho, Feberuari 18. 1923, ma ka hora 2 p. m. Ma ke kanoha a ka Ikau Hai: W. J. Coelho Iku Kau

6543- Feb. 15, 1923.

Nuhou Kuwaho

Las Vegas, N. M. Feb 8- Ma ke koho wale ia aneane ma kahi o 125 mau kanaka eli lanahu i hoikeia mai ua kanu ola ia maloko o ka lua lanahu ma Dawson, Nu Mekiko, mahope o ke pahuia ana o ia lua lanahu. O kela lua lanahu, ka lua nui loa hookahi maloko o ka Apana Dawson, o ia no ka lua i pahu mua ai i ka 1913 a i nui ai na ola i make.

Charlesaon W. Va., Feb. 8 - Ma keia la i nanaia ai e ka Mekia Keneiala Farnsworth ka paikau ana a na koa Amerika i huli hoi mai nei mai Rhineland, Kelemania mai, ma ka papu Moultrie. Ua nana pu ia eia na koa hou 426 ia hoiia ai ka poe e kali ana no ka laweia aku i Hawaii maluna o ka mokuahi President Grant Ma ka la 12 o Feberuari.

Dawson, Feb. 11- He hiohiona ku i ka wahoia ka ikeia i keia. la ma na hana hoolawe i lawelawe ia no ka poe i make ai maloko o na lua lanahu Phelps Dodge onei. He kanahiku mau kino make i laweia mailoko mai o ka lua lanahu. He kanalimo poe i koe aole i maopopo ke lakou hopena, a me ka manaoio o na luna nui ua pau loa no lakou i make He heluna nui o na kanaka eli lanahu i make mua ai kekahi mawaena o ka poe i make i kanu pu ia aku me na hoohanohano ana a ka oihana koa.

NA LEKA KII OLE IA MAI AHIKI I FEB. 10. 1923. Auna, Miss Flora  F. Kekino. Solomon Kekoanui J. Ahahui, Mrs. Esther Kelii, San Kaiai. Chas. K. Alana. Mr. Hao, Mr. & Mrs. Makahi Mr. Kialoa, Harry Kolomona, Hake Kua, Mr. & Mrs. Kua, Mr. & Josiah Daina, Moses K. Kaapana, A. Kahapea, Joseph N. lukela, miss Helen Kahaulelio. Mr. & Mrs. D. Mai, J. nakai, F. K. Nakapalau, Mrs. L. Kahanu. S. Kahawai, Sol. Khikina, S. P. Kahukui, Henry Kala, Keau P. Kalilikane, Mrs. Lizzie. Pa, Miss Marry K. Paekukui, Mrs. Julia Kalukiru, James Kapu, Mrs. David Kawaiaupuni, Jack paia, Mrs. haalua Kawaihoa, Sol. Keaulana, Mrs. Clorence Paka, John Paka, Miss July Palakiko Mrs. H. E. Keahiolalo, Chas. Wauke, J. Waioli, K. David, Lono Mrs. Mildred K.L. E ninau mai ma na leta i hoolahaia ke kii mai. D. H. MaeADAM, lunaleta.

NA MARE.

Ernest K. Nihoa ia Emily H. Johnson, Feb. 8.

NA HANAU.

Na Wm. C. Muller ame Julian Ramos he keikikane, Jan. 26.

Na Pai Young âme Kamalu Kamaka, he keikikani, Jan. 31.

Na Paul Akana âme Esther Kapiioho, he kaikamahine, Feb. 6.

Na John Akeo âme Annie Naahu, he kaikamahine, Feb. 10.

Mr. Mrs. Robert Kini, he keikikane, Feb. 12.

NA MAKE.

Hattie Kuoha, ma alanui Puunui, Feb. 5.

Rebecca Kaai, ma ka Helemai Kauikeaolani, Feb. 6.

K. K. Kikaha. ma ke alanui 15. Kaimuki, Feb/ 6

Joseph P. Kapiho, ma ka Halemai o Kalihi, Feb. 9.

Charls Kemohe, ma ka Halemai Moiwahine, Feb. 11.

Hannah k. Kiauhipaula, ma ka Halemai Kepani, Feb. 12

Ua Komo Aku Ka Adimarala Pelekane i ka Awa i Hookapuia

Constantinople, Feb. 8.

Ua komo aku iloko o ke awa Smyrna i keia la ka mokukaua Pelekane Curacao me ka Ria- Adimarala Nieholson maluna on a. Ua kipa ae ka Adimarala Nicholson e ike i ke Kenerala Tureke, me ka hoike aku iaia no ke kau aku o ke koikoi o na ahewa ana maluna on a in a nei no ka hooukaia o kekahi kaua. Ua heounaia ae na komisina o na aupuni huiia he palapala i na alakai Kemalists, me ka kauoha aku e hookpau koke ia na kauoha hoehuehu kaua no ka hookaawaleia aku o na mokukaua. Ua hoolihi ia aku ka manawa e kaupaleia ai e ke kiaaina o Smyrna ma kona manao hope i na aupuni huii a i ka 24 hora oiai e kali ana o ka loaa aku o ke kauoha mai ke keena kaua aku o ka Lahui Tureke ma Angora.

 

HE HOALOHALOHA NO JOSEPH PAELE KALOHELANI

Mr. Solomon Hanohano, aloha oe: -- E oluolu mai kou ahonui, in a he rumi kaawale kekahi o ka Nupepa Kuokoa, e hookipa aloha aku i ka poonianao e kau ae la maluna, a nana hoi e lawe hele aku maluna o ka oneki o na maehou i keia lono kaumaha.

Ma ke kakahiaka Poaono, Ianuari 6, 1923, i loaa mai ai ka lono kelepona, o ka makua Rev. J. P. Kalohelani, ia haalele mai i keia ola ana ma ka halekahu o Kaupo, Maui, a hoi aku la me kona Haku aloha ma ka aina maha maluna ae.

Ua lilo kona make ana i mea hookahaha nui mai i ka manao, no ka mea, ma ka mahina aku nei o Dekemaba, Ia 3, 1922 i hala, ko makou hui o na Kula Sabati ame Ahahui C/ E/. o Maui Hikina nei, ma ka luakini o Wananalua Hana nei, me na manaolana hauoli no ka ke Akua hana; eia ka, o ko makou launa hope loa ana iho la ia, a haalele koke mai la i keia ola honua ana a hoi aku la me kona Haku aloha.

He kamaina, a he hoapaahana pu oia me makou i loko o na ekalesia o Maui Hikina nei ma na hana hoike Kula Sabati hui ame hoike Ahahui C. E., no na makahiki lehulehu i hala ae, a i kamaaina nui ia iloko o na hana o ka Ahahui Mokupuni o Maui, Molokai, ame Lanai. a imua hoi o ka aha Pacaina o ke teritore. He lima kokua aloha, a he kahuipa maikai i loko o ka ke Akua hana. Luuluu o walohia wale hoi e! He poe malihini kaahele honua kakou ma keia ao, e hele ana i kahi hookahi.

Nolaila, o makou o na hoahanau e ka ekalesia o Wananalua, kona Kula Sabati, ame koua Ahahui C. E. Sr., ke komo pu aku nei me oe ka makuahine Mrs. J. P. Kalohelani ka mea hoi i hooneleia i kau mea aloha, i noho hoomanawanui ia i ka hana a ko kakou Haku aloha, ame na lei aloha a olua. he mau keiki, e auamo pu in a ehaeha ame na kaumaha, iloko o keia mau la.

E hooholoia, ke pule nei makou i ka Makua Lani, e hoomama ae i na haawina ehaeha o na manao kaumaha. iloko o ka noho ana; a Nana no e holoi ae i ko kakou mau waimaka o na manao walohua, i loko o ke aloha o ko kakou IIaku Iesu. E hooholoia, i kope i ka wahine kane-make, ame na keiki a i ka Nupepa Kuokoa.

Makou me ka luluu.

D. K. Wailehua,

George Poipoi

Mrs. Mary Akana,

Wananalua, Hana Maui, Jan. 28, 1923

KE KALAIWAA ANA AME KONA MAU ANO.

(Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaiikamakaokaopua.)

(Hoomauia mai.)

Ua hiki aku nei kakou i ka lolo ana ka waa; a o ka hoolanaia aku koe i loko o ke kai; i ke kai kai ana i ka waa ahiki i ka awa, alaila kuu ilalo. a olelo aku ke kahuna i ka poe e kau ana i ka waa, e holo iki aku a mawaho, alaila, lana mai. Aole holo loa aku a mamao, o lohe ole auanei i ke kahea aku e ke kahuna.

E aoao mua aku ana ke kahuna ia oukou pehea ka waai?Ua maikai ka waa? Ae mai oukou. Ae, ua maikai ka waa. Hoolohe pono loa oukou, i kuu kahea aku, a mai holo loa aku no oukou a mamao."

Pau keia aoao ana a ke kahuna, alaila, hapaia ka waa, a kau aku la na kanaka iluna o ka waa, a mawaho iki aku no, hoohuli mai ia i ka ihu o ka waa iuka, i kahi a ke kahuna e ku aku ana, alaila, kahea ke kahuna.

"Peha ka waa! Ua maikai ka waa?"

"Ae, ua maikai ka waa." o ku pau ana keia o ka hana ana o ka waa.

Nolaila, ua hiki mai la kakou i ka hopena o ke kalawaa ana, ame kona mau ano.

E lawe nui i ka Nupepa Kuokoa, i ike i na hana a ka poe kahiko, a e hoopukaia aku ana he moolelo hou; o ia hoi na upena like olo o ka wa kahiko, ame ko lakou mau inoa pakahi. Aole i ike keia au hou i ke ano o keia mau inoa pakahi. Aole i ke keia au hou i ke ano o keia mau upena, ame ka lakou mau hana pakahi.

He pomaikai keia no oukou; he lohe wale no ko oukou i ka inoa o ka upena o ka hana ana o ia mau upena, a pehea e hana ai!

E lawe nui i ka nupepa kuokoa

NAHAHA KEKAHI KAA AOLE NAE HE POINO

I kahiki ana o T. Sugimoto i K@ pikaki, ua nuha iho a ke kaa a@ e kau ana, ma ia wahi me ka a @ ole e nie hou aku imua ma ke ahi ahi o ka Poakahi  nei a oiai oia @ hoku ana no malaila ua hoea mai @ he Korea Samarai i moapopo ol# kona inoa, a haawi mai la i kou @ ae e kolo mai i ke kaa oto no k@ kaona nei, a ua aponoia aku ia mano maikai, on a a hoomakaia mai la ke kolo ana a me ka hauoli wale no ka ia holo ana mai me ka man@@ ole ae e hooluuia ana i loko o ke kahawai.

I ka hoea ana mai o na kaa i ke kahawai o Moanalua huli aku la ke Korea e kalaiwa ana i ke kaa mamua ihope uo ka nana ana aku i ke kaa ana e kolo ana, a iaia i lilo ai i ka nana ana ihope ahiki ole iaia ke hookele pono i kona kaa. ua iho la kona kaa i loko o ka muliwai no ka hiu wai ana, a o ke kaa h oi o Sugimoto i koloia mai ai ua hookui mai la ia i ko kumu ohai nui na@ i wawahi i kekahi mau kaa mamua aku nei, o kahi hoi i make ai kekahi wahine opio he mau makahiki ae nei i hala.

No kela lohe ana mai o kekahi mau Pake okolu, mai kahi mamao mai i ka halulu i kono aku ia lakou e hele mai e nana no kahi o ka halulu.

Na lakou i hapai ae i ke kaa a kau iluna o ke alanui a ia hemo ana no ia manawa i lana ae ai he keiki Korea a 4 makahiki malalo ae o ke kaa. Me ka hooikaika na Pak@ ame ke Korea pu i hapai ae ai i ke kaa a kau i keiki a paa i loko o kona mau lima, mahope o ka hele ana mai o ke keiki a kau i kapa. a o ka hele aku la a nalowale mai kahi aku o ka ulia i ikeia. Aohe nae i eha o Sugimoto, a kona kaa nae ka i nahaha no ia hookuiia ana mai me ka ikaika i ke kumu ohai.

CUMBLAND B. C. Feb. 11-@

kanakolu- kumamaha mau pio a k@ @ua lanahu i pa-hu ai ma ka Poa lima i hala i kanuia aku i keia la ma kekahi hoolewa i malamaia o ke aupuni.

HAWAIIAN FERTILIZER COMPANY LIMITED.

Oiai, ua hoopauia ka Hawaiian Fertilizer Company, Limited, he Hui Hawaii ma ke kauoha a A. Lewis Jr., Puuku o ke Teritore o Hawaii i hanaia ma ka la 91 o Iulai, 1922 @

Oiai, ua hookohuia mai o C. F. Jenkins, o Honolulu, Teritore o Hawaii, ka mea nona ka inoa malalo iho nei e ka puuku i oleloia i kahu no ka poe paa aie ame ka poe paa mahele o ka hui i oleloia;

Nolaila ma keia, ke hoikeia aku nei ka lohe i ka poe paa aie apau o ka Hawaiian Fertilizer Company Limited, e waiho mai i ka lakou ma@ koi i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, kahu o ka Hawaiian Fertilizer Company, Limited ma ke keena oihana o ka Pacific guano & Fertilizor Company, ma na alanui Pari@@ me Watkins, Iwiloi, Honolulu, iloko o kanaiwa. (90) la mai ka la 15 aku o Feberuari, o ua la la o ka la ia o ka hoopuka mua ia ana aku o keia hoohala; in a ole pela, e hoole mau loa ia aku no ia mau koi in a he mea kekahi o ia ano.

Hanaia ma Honolulu. Teritore @ Hawaii, Feberuari 15, 1923.

C. F. JENKINS.

Kahu o ka Hawaiian Fertilizer Company. Limited. 654- Feb. 15, 22; Mar. @. 8, 1@

HOOLAHA.

Uku Ana i na Auhau Wai.

I kulike ai me ka Kauoha K@@@ wai Helu 65 elike ma ia o hoo@@ 91 ame 102 o ke Kulanakauha@@@ Kalana o Honolulu, o ke poe @ e paa ana i na pono wai ma@ @@ ane mite. ma keia ke hoi@@@ aku nei ka lohe. o na auhau wa!! ka manawa e pau ana i Feb! 28, 1923, ua hiki mai i ka wa uku ai, a e ukuia ma ka la M@ Maraki 1923.

O ka hoohemahema ana i ka ana ia mau auhau wai iloko o @ NAKOLU la mahope aku, e pa@aku no @e kaki kaulele o UMI@ keneka.

O na pono wai apau no lako@ auhaa e koe ana i uku ole ia @ hope aku o Maraki 31, 1923, @@@ koke ia no.

E ukuia na auhau ma ke k@@@ ka OIHANA WAI O HONOLULU HALE KAPIOLANI, HONOLULU HAWAII.

W. A. WALL Sua o Honolulu

6543- Feb. 14, 22.

LAULAU KUAI.

He kuai laulau puaa @a k@ Aha hui Kaahumanu i ke @ kakahiaka @ ka la 22 o Feberiari @ 1923 @@@ makeke kahiko alanu@@ Moi ame K@ kaulike, a ma ka M@ akeke Kulana kauhale kekahi ma @@ alanui M@@@ kea pakaukau o M@@@ E lizabeth ! Feries.

He imi dala keia @o ke kokua @@@ i na hemahema o@@@ pa ilina o @@@ ahahui. Hele ma!!! na Kaahumanu ame na makemake kuni lou@@@

LAHI@@@I WEBB

6543- Feb. 13, 22