Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 7, 15 February 1923 — MOOLELO O KA HALAWAI A NA KOMISINA HOME HAWAII. [ARTICLE]

MOOLELO O KA HALAWAI A NA KOMISINA HOME HAWAII.

M&muli o ka hoolawaia ana aku «' 13 lala n kp Komisina me na'kope ka Moolelo o ka halawai i hala, sf-c>noia me na hoololi ole. 1 ka u-ehe ana o na hana a ke K'-niīi-ina, ua hoike aku ke Kakani.ielo a ke Kakauolelo Geo. P. Cooke, 0:3 ma Molokai, a aole e hoi -r,ai ana. a i ka Poalua o keia pule ; o ]a i3 o Fob. Aole he mau hoike -r, 3 ka papa. a aole no hoi Jie mau •eka i loaa mai. Ua noi mai nae e Mr. Akana, r haawi ke Komisina ; na Huro ana ekolu manawa, no k- kaknuinoa ana mai o ka Peresi«>na i ka Bila e hoololi ana i ke K.-ina-wai Hoopulapula. elike me na rr.P3 ; makemakeia e ke Komisina. o]oia e hoonna aku i leka i Va Fcr ?idena Harding, e hoomaikai : k:; nun iaia no kona hilinai i na a ī makemakeia e keia Komisina. T"n h.-.īke mai o Mr. Dunean, ua yr:::hc]n oia i ka hoike a Mr. Alhfri maluna o ka ninau 1 hr, i h .l.ikahiki, a ua nui na mea i h<-«onaatiao mai iaia ma lieia r : har.a. Ua haawi niai oia i na y<--omaikai ia Mr. Horncr no keia '• "ike aoa. I'a hoike hou mai o Mr. Dunean 1- makomake oia e ninau ia Mr. 'Wnor. no kekahi mau mea hovi e honui ae ai i ka naauao e r--i Komisina maluna o keia oihana V >7311 halnkahiki, a ua •waiho mai i > - ia Tr.mi ninau: ('l . ELia la pahu e loaa ana i r a kini halakahiki mai ke tona hoo kahi mai o na hna, oia hoi helu 1 ume (2<. Heaha la na hoolilo o kj l:ana ana i ka pahu kini halakahik },ookshi?: (3,. Heaha la na hoolilo o kr } ookomo ana maloko o ke kini i k< -hna hookahi, ina he 50,00( -•ah;i ka nui? T~a hoike mai o Mr. Duncan i ni 'i.inni: o kcn3 makemake ana e loa£ *; ai pnne no keia mau ninau « ?in ! 0: ka ike ana heaha la ka puk? v i n. i e keia poe hana kini, ma - a hnlakahiki mai i hoouluia e nt ?;anaka knnu halakahiki..^ l'.i r.o;kc mai ka Lunahoomalu hr mr:u ninau knpono keia a e hoo i.u'i i-.e ;i:ja i ka naauao o keia Ko mi>ina maluna o keia oihana. I*a hoike pu mai no o Mr. Dun <an. ua he]e aku oia ma kekah halawai i malamaia ma Kakaako i no kekahi mau Lunama V.aaīn::nn, aine Senatoa. Malaila « Secatoa .TaTrett. aine Lunamaka ainar.a Petrie. I"a hoike mai o Mr l»unran i kona hoao ana e hiki pi ak;i o Mr. Geo. P. Cookc ma keij halawai, aka, no kona holo ana Molokai, aole i hiki aku. Ua hoi keia inai iaia ke kumn o keia ka heaīa ana o keia halawai, oia n( . ka inii ana i kahi e hiki ai e hoo mnu aku keia poe kanaka e noh( ; i??i maluna o kela mau aina m<* , kahakai, i ka paa ana i kela mai kahna hale o lakou. I'a hoike aku o Mr. Jarrett, us manao oia, malia paha o hiki i k< Komisina Home Hawaii ke kokui ' ma keia ninau. a ua kaheaia mai < . Mr. Dunean e hoike i kona mana< ma keia ninau. Ua hoike aku oia ' aole i loaa ka mana i ke Komisins _ i kein manawa no ka haawi ana aki » i keiii aina, no ka mea, aole is • iloko o na aina malalo o ki manao o ke Komisina, aka, ina 1 loaa ana ke kauoha mai ka Aha » olrlo mai e hoihoi ana i keia mai j-ina malalo o ke Komisina malia o hiki no. Ua nui ka makemake o na kana . ka i hiki ae ma kela halawai i na : inea i hoike ia aku e Mr, Duncai 110 na aina Hoopulapula. I'a hoike pu mai no hoi ke Ka maliiwahine. ma kona manao aol» e pono e hoolimalimnia kela mai * aina nr. noho a kukulu hale ani Ua ike no oia oiai e ola ana k( 1 Keikiahi Kuhio, ua nui na hoopi mai ke Kenerala Mjprton mai, 1 -* hoike mai ana i ka nui o na han; hoohaunaele ma keia mau kauhali i i eohoia e keia poe. * Ua hoike mai ka Lunahoomalu, < ī keK poe e noho mai nei ma kel; • m.iu aina ne» ka manawa wale ne ' akiki no i ka manawa e makcmak<

ac ai kc aupuni no na hana hoo mahuahua nna i na uwapo, alaila. c hele 110 kela poe. O kekahi keia o na koi no na hana hou ma kela wahi i keia aliaolelo iho e noho mai t.na, ke noiia mai nei i haawina o $300,000 no kela mau hana. Ua hoike pu mai no hoi o Mr Duucan, mamuli o ka loaa ana mai nei o keia mau hoololi i ke kanawai e potio no e hoihoiia aku na uku 0 ka poe i hooemiia mai ma ns halawai i hala aku. Ua hoike mai ka Lunahoomalu he mea maikai io no ka hoihoi ana aku 1 kela mau uku, aia nae hoi a niaopopo ke kulana waihona dala o ke Komieinn. Ua ninau mai o Mr. Duncan, ua makemake oia e ike i na hoakaka o ka hoolimalima mawaena o ka Hui Ko o American Co., me ke aupuni, maluna o na aina i hoolimalimaia e lakou mamua aku nei, oia hoi no na mea e pili ana i ke kukulu ana o "na pa ma na palena aina. Ua hoike mai ka Lunahoomalu, ua hoomakaukau oia he mau pane i na leka a Mr. L. T. Lyman, e pili ana i na Akena Kalana no na kokua e loaa aku ana paha i na kanaka e paa mai nei i na home hookuonoono, a e hoolawa mai ana i na lala o ke Komiainā i ka makaukan ana oia mau mea. Oiai aole he mau hana i koe, ua hoopaneo ka halawai a ke Komiaina a noho hou i Feb. 13, 1923. GEO. P. COOKE, Kakauololo nme Lunnmanahooko,