Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 8, 22 February 1923 — Page 6

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo Walohia

Ko VekiniaWaiwai Hooilina

Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao

Ino---Kau i ke Aki i ka

Manawa Hope

 

Oiai o Vekinia e moe hoololo ana iluna o ka punee me he mea la i kana noonoo iho aneane e hiki ole iaia ke uumi i kona ehaeha i ka lohe aku ia Wile Hita i ka hoopuka ae i ka inoa "kuu papa", o kana mea e makemake loa ana e ike ia manawa in a paha ua, ike kona makuakane i ke kumu o ka eha ana o kona poo elike me kona ike iho i ke kumu o ka eha ana o kona poo. I ka loaa ana ia Veki o kana pahu o na mea paani, nihi malie aku la kana hele ana iwaho, me ke pani malie ana mai i ka puka mahope o laua, a no ka hora a oi ko Vekinia moe hoololo ana, no ka hoonana ana i kona mau manao pilihua; i na la mamua aku he hauoli wale no kona noonoo, aka, mai ka manawa mai o ko lakou hoea ana i keia hokele ahiki i nei manawa ua hoala hou ia mai na mano hoouluku a hoouluhua noonoo mamua ana i manao ai ua kaawale loa mai iaia aku, mamuli o kona ike ana i keia poe ana i manaoio loa ai ia manawa Wiliama Hita ana i ike ai maloko o ka buke o ke kane no oia ana i oki ai, a o ka wahine o ka wahine hou ia a ke kane i mare ai a o ka punalua hoi ana, a o ke keiki uuku i hoea mai ai me kana kaikamahine o ka laua keiki ia, a ua lilo ia i mea nona e ehaeha loa ai. Ua ala ae oia mahope mai me ka paa o ka manao e nana aku i ke kanaka ame ka wahine ana i manoio ai o kana punalua ia, ka mea nana i hoolilo i knoa ola i ola pilihua mau o ka noonoo-e nana wale aku no ia laua, i ike aku oia i ko laua ano o ka hele ana, ka launa ana, ka hoopoipoi a makee o ke kane i ka wahine hou, oluolu paha ka laua mau ano o ka noho ana a aole paha, a i kona wa e maopopo ai ia manawa e hooholo ai i kona manao no ka nee ana aku i wahi okoa. Kahiko iho la oia iaia iho me kekahi lole kilika ahinahina maikai loa me ka lihilihi eleele, me ka hoopaaia ma o  a maanei me na lipine i like ole ka waihooluu me ka lole. Pu ae la oia i kona lauoho a like me he kalaunu la maluna o kona poo a omau ae me kekahi kui gula i like me ka pua pana, a ma ke poo o ia pine e anapa ana kekahi pohaku daimana, a ma kona umauma he pine i hoopaaia me na pohaku daimana, a ma kona umauma he pine i hoppaaia me na pohaku momi ma hai a he daimana ka iwaena, a ma ke apo he huihui pua loke akala, a he kulana o kekahi moiwahine kona hoa e kohu ai ke nana aku, e nele ole ai no ka hai e malule o kekahi keonimana ke ike mai iaia ma ia manawa i pau ai kona komo lole ana. Ma ka nana aku a ka meakakau ia, he ui, he hiehie a he kulana kapukapu kona i like loa me Laieikawai i hiiia ai iluna e ka eheu o na manu ma Paliuli. I ka pau ana o kona kahiko ana iaia iho, a kilohi ana no hoi mamua o ke anaina, ke noonoo mau la oia ia manawa heaha la oia ia manawa heaha la oia i ka noonoo mai a ka punaula ana, in a no kona ike mai iaia, a pehea la ka helehelena o ka punalua ana e makemake loa ana e ike aku ia manawa, o kona ike lihi wale aku no ka hoi la ua lawa loa ia. Ke lohe aku la no oia i na leo o no keiki e paani ana mawaho aku o ka holo, a no ia lohe aku ana i ko laua mau leo minoaka iho la oia no ko na keiki ike ole ia laua iho he mau mea pili loa laua kekahi i kekahi, a me ko laua ike mai i ka ehaeha o kona naau ana e uumi ana no ko laua hui ana, elua mau hoapaonioni i ka waiwai mahope aku ma kona manaoio iho, no ka inoa a no ka waiwai hooilina, ua like keia manao iaia ia manawa me he moeuhane la. Mahope o kona ku ana no kekahi manawa alaila hele aku la a ku ma ka puka o ka rumi a nana aku la i na keiki e paani mai ana. Maluna o ka papahele laua e hono ana a paani me na mea paani a Mei mawaena o laua. I ka huli ana mai o Mei a ike i ka makuahine i ke ku aku ma ka puka, i mai la me ke pihoihoi: "O! e mama, ua oluolu loa anei ko nalulu?" O, ui maoli oe me kena mau kahiko ou e paa la! E Wile," wahi ana o ka huli ana e nana, "ke manao nei au o ko'u mama ka wahine oi aku o ka ui ma ke ao nei; he ui no kou makuahine a he kuluna hiehie no kona, aka nae, aole o'u manao ua oi aku kona ui i ko ko'u mama!" Nana pono mai la o Wile ia Mei no nei mau olelo aku la ana, me ke ano kukule me ka hamau loa no kekahi manawa, me he mea la e noonoo nui ana oia no kana mea e kamailio mai ai, a liu wale i mai la: "Malia paha ua pololei kau, aka nae he kanaka ui no ko'u makuakane la. Auhea hoi kou papa?" "Hamau!" i hawanawana ai o Mei ia Wile e noho malie, a huli koke aku la o Vekinia e hele no kekahi kuono i paa i ka uhiia me kekahi mau uhi weleweeka e lewalewa ana. "He mea hoeha loa aku ia mama ke kamailioia ae kekahi mea no papa, oia kona kumu i hookaawale koke aku la ma kela kuono. Ua nalowale ko'u papa i ko'u wa no e bebe ana." "Nalowale oia!" wahi a Wile. "Ae; ua holo aku oia no kekahi aina ma o aku o ke kai au i holo mai la a pae ia nei, a mai kona manawa mai i nalowale ai ahiki i nei manawa aole oia i hoi hou mai ia mama." "O! no ke aha-ua piholo anei oia a ua make-" i ninau mai ai o Wile me ka leo liilii loa, a he helehelena kaumaha hoi kona a Mei e nana aku ana. "Owai ka inoa o kou makuahine?" wahi o kana ninau hou, mahope o kona hoomaha ana no kekahi minuke.  "O Vekinia- elike no me ko'u inoa. A owai hoi ka inoa o kou makuahine?" i ninau aku ai hoi o Mei. "O Makaleka-o ka manao o ia huaolelo he 'momi'. I ke kahi manawa e kapa ae ana o papa iaia 'ka momi kumukuai nui'. "O!" wahi a Vekinia o ka hooho ana ae i kona manawa i lohe mai ai i keia mau olelo a Wile mai kahi mai ana e noho mahope o na uhi weleweka; "he oiaio hoi ia, he momi kumukuai io no." Ia manawa weheia mai ana ka puka o ka holo a oili mai la he lede a hele mai la no kahi a Vekinia e noho ana me ka malie loa o ia hele ana mai ana. He lede niape a kulana hiehie oia a Vekinia e nana aku ana, he puipui iki ae kona kino i ko Vekinia, a ma kona helehelena ke nana aku he lede kulana hanohano, he oluolu nae e nele ole ai no ka lilo i hoaloha maika'i, in a no ka launa mau aku a hookamaaina mau ma ke kamailio ana. He wahine ehuehu o ka lauoho, a o kona lauoho nani kohu wai gula, ua puia ae a paa mahope o kona poo. He alohilohi kona mau maka, a ma kona mau papalina he ula ohelohelo, me ka hiona me he mea la e minoaka mai ana ma kona mau iehelehe. He aahu keokeo kona mailuna alalo, me na lipine i hoopaaia ma na wahi like ole o kona lole, a mamua o kona umauma e kau ana kekahi pine oou nui a e anapa mai ana na pohaku momi like ole e hoopuni ana i kekahi pohaku daimana iwaenakonu. Iaia i ike mai ai i na keiki maluna o ka papahele a e u noke ana no hoi i ke kamailio, elike me ia i ikeia ae nei mamua, hookokoke loa mai la oia ia laua me ka helehelena hoihoi a minoaka, a ninau mai la: "Eia no ka olua maanei kahi i paani ai?" wahi ana i ku iho ai mahai o na keiki; "ia'u e nana aku nei ua piha hauoli maoli olua me ka hoohoaloha ana ia olua iho. Ua pono ia paani maikai olua." "Ae; e mama he kaikamahine maikai loa o Veki nei ke paani pu, a e ole ianei loaa no hoi ko'u hoapaani; e nana mai paha oe la i kana mea o ka haawi ana mai nei ia'u," wahi ana o ka paa ana ae i kekahi mau mea paani iluna no ka hoikeike ana ae i ka makuahine. "O, mai ae oe i keia kaikamahine uuku e hoopilikia iaia iho ma o kona haawi ana mai i kana mau mea paani ia oe," i pane iho ai ka makuahine o ka papa ana iho me ka leo oluolu loa. "Aole; ua haawi mai no oia i keia mau mea na'u, -a, eia ka hoi kekahi, ua ike iho nei au i ko i nei mama; maanei iho nei no oia la no kekahi mau minuke i hala iho la, a aia oia ma o aku kahi i noho'ai-e mama, he wahine opio ui maoli oia, me ka oluolu pu! A eia hou-i mai nei o Veki nei ia'u ua make ka kona makuakane i kona manawa no e bebe ana- ua piholoia ka oia iloko o ke kai a make!" "Ua piholo a make iloko o ke kai, o ia anei kou manao, e Wile? O, in a oia ka mea oiaio, he mea kaumaha maoli kela, a ek manao nei au aole pono ia oe ke kamailio nui no ia mea," alaila kulou iho la oia a hamohamo iho la i ka lauoho uliuli nupanupa kohu kilika o Veki e luhe ana ma kona mau poohiwi, me ka helehelena o ka mea i piha i ke aloha i ke kaikamahine no ka make ana o kona papa, oiai hoi na komolima e apana ana ma kona mau manamanalima. Aia na waimaka e  haale mai ana ma kona mau lihilihi iaia i kamailio ae ai, o oiai o Vekinia e noho mai ana mahope o ka uhi weleweka ia manawa aohe oia i ike mai ia mau waimaka on a, in a la ua hoopaia aku kona uhane e ia mau waimaka, o ka leo haalulu nae o ka wahine kana o ka lohe ana mai, a na ia leo haalulu i hoike aku iaia he wahine puuwai phia oluolu loa ka oia ana e kuhihewa mau ana o ka punalua ia ana. I mea e hoonalonaloia ae ai ka noonoo hou ana aku no ka makuakane i make o ke kaikamahine kamailio iho la oia ma kekahi mau mea e ae, a mai ia ano i alakaiia aku ai kona noonoo no na mea e ae a poina loa na mea i kamailioia mamua iho, a hoomaka hou aku la no hoi na opio i ka laua paani ana, me ka wawalo ae la oloko o ka holo i ko laua mau leo. Ua lohe mai o Vekinia i na mea apau i kamailioia mawaena o ka makuahine ame ke keiki, a ua like ia mau olelo me he pahi oilua la i houia aku i kona puuwai, a oiai ka lili e hoomakua ana no iloko on a no ka wahine ana i kuhihwea ai o ka punalua ia, eia nae, aia pu iloko on a ia manawa ka mahalo no ka ui o ka wahine malihini ame ka oluolu o kana mau olelo, a he puuwai kona i phia me ke aloha, me ka hoike ae i kona aloha menemene no kekahi poe e aku i halawai me na popilikia, nolaila ua hoahewa loa iho la oia iaia iho no kona hoomau wale ana aku no i kona inaina ana nona. Ina i maopopo iaia o na mea malihini ana i manao ai aole e hui aku me laua he mau mea kaawale loa laua mai kana kane mua ae, aole oia e huna ana iaia iho, elike me ia ana e pee ana, aka, e hele koke mai ana oia a hui, a ma ia hui ana e loaa ai ka ike iaia no kona kuhihewa no na mea i hana ole ia e kane kane, a i lilo ai hoi ke kuhihewa mamuli o ke alakai hewaia ana i mea hoehaeha i kona naau no na makahiki lehulehu i hala aku. Aka ua hooholo oia i kona manaopaa aole e hulawai aku me laua, e aho kona halawai ana aku me kekahi holoholona hihiu mamua o ka halawai ana aku me na mea ana i kuhihewa ai ua hana hewa loa mai iaia. Ua hooholo oia i kona manao i i kinohi e iho i ka rumi aina malalo a e hoike aku iaia imua o na mea i hana hewa mai iaia, me ka nana ole aku i ka laua kamailio mai nona, aka nae, mamuli o keia ike ana i ka wahine ana e lili ana ua hoopau oia ia manao, mamuli o kona ike iho e loaa ole ana ka ikaika iaia e nana aku ai i ko laua noho mai; ia minuke makemake loa oia e loaa kekahi manawa maikai loa nona e kokolo ma-lu aku ai a komo iloko o kona rumi me ka ike ole ia mai, a malaila oia e  huna ai i kona helehelena mai ka ikeia ana mai e kekahi kanaka. Ku ae lo oia iluna a kiei aku la ma ka puka aniani no ka nana ana aku ia waho a i ka poe hoi e hele ae ana maluna o ke alanui, a no ka piha loa nae o kona lolo ame ka noonoo i na mea hoouluku like ole aohe ana mea i ike aku maluna o no alanui aohe no he mea ana i lohe aku. Aole oia i hoomaopopo i kekahi mea, me he mea la ua kupouli loa kona noonoo ia manawa, a i puiwa oia i ka nehe o ka waewae ame ka owe o ka hu'a o ka lole  mahope ona, a huli koke mai la e nana, a ia manawa i halawai ae ai kona mau maka me ka wahine a Wiliama Hita. "E kala mai oe ia'u no keia hele ana mai la e hoohaunaele ia oe, aole au i ike eia oe maanei in a la aole hoi au e hele mai," wahi a Mrs. Hita o ka pane ana aku, i kona wa i ike aku ai i ka helehelena puiwa o Vekinia ana e ike aku ana ma kona mau maka. "I kii mai la au i ka'u buke o ka waiho ana maanei i nehinei." Kunou mai la o Vekinia a kapae ae la i kana ku ana me he mea la ua paa iaia mahope on a e ike ole ia aku ai; iloko on a ia manawa ke kapalili loa la ka pana ana a kona puuwai, a ua hele ae la no hoi kona helehelena ia manawa a keokeo i aneane elike me kekahi lole keokeo loa i hoopiliia aku ma kona aoao a Mrs. Hita no i ike koke aku ai a lalau aku la; a i mai la" "Ae, oia io no keia. Mahalo ia oe; ke kaumaha nei au i ko'u komo ana mai la maanei e hoohaunaele ai i kou mea ua nanea," a mahope o kona nana pono ana mai i na maka o Vekinia ana o ka hookani ana iloko wale iho no on a i ka wahine ui, i hou mai la: "Enoi aku ana au e kala mai oe, ke ninau aku au ma ke ano mahaoi, o oe anei ka makuahine o ke kaikamahine uuku u'i e paani mai la me kuu keiki maloko o ka holo? He kahaha nui loa ko'u no ke kulike ole o kona helehelena me kou. "Ae; o ka'u kaikamahine ponoi oia, " wahi a ka Vekinia pane, me ka hookoikoi ana iho o ke kalele ana a kona leo maluna o ke pani inoa 'ka'u'. "O, he kaikamahine ui maoli oia-hoihoi kona helehelena a piha hauoli kana ano o ke kamailio ana, a mea kau i kona malihini loa ia makou la a hoohilahila iho, elike me kekahi poe keiki i kaamaina mua ole i kekahi poe; o kekahi mea mahalo nui a'u iaia oia kona akahai a maikai ma ke kamailio ana, a ke manaoio nei au oia kekahi kaikamahine maikai loa a'u i halawai ai a e lilo aku ana oia i lede hanohano ma nei mua aku ke a'o maikaiia! Ehia on a makahiki i nei manawa?" "Eiwa on a mau makahiki iloko aku nei o Iune i hala." "Ae, ;ela no ka'u koho iho, o ka ewalu makahiki no hoi keia o ka'u keiki," i aka iki ai oia ma ke ano haaheo no kana keiki, me ka huli ana ae ihope a nana aku la i kahi a na keiki e paani mai ana. (Aole i pau.)

He Moolelo no

KA MEAHUNA POHIHIHI

A I OLE

Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha

 

"Aole au i loaa i kekahi ma'i, aka ua halawai au me kekahi pilikia, a na ia mea i hookau mai i keia ano maluna o'u, au e hoomaopopo mai la, a ua nui ka poe i manao, elike me kou, no ka ma'i mai ke kumu o ke emi o kou kino." "E huikala hou mai oe ia'u, ke hoihoi hou aku au i ka kaua kamailio ana no n ameakanu. Ina oe e oluolu mai ana alaila e hele aku au e nana ma kou mau puka aniani, i hiki ai e loaa mai ke ike ia'u, no ka mea e hana aku ai a uliuli ko mau puka aniani ke nana aku, hoihoi no hoi na maka i ka mea maikai." Me kona kakali ole aku nae o ka ae mai o Gai, ku okoa ae la no'o Mr. Kuene iluna, a hele aku la no kekahi puka aniani, me ka uu ana ae iluna, o ka hemo aku la no ia iwaho, a kau ana iluna o kaupoku o kekahi ololo o ka hale, me ke kahea ana aku nae o Gai: " E hoi hou mai oe, o haule aku auanei oe ilalo!" "Mai hopohopo oe no'u, he hana keia ka hoi, aole he pakika, na kamalii keia wahi e holo me ka pilikia ole. He keu aku maoli ka maikai o keia wahi owaho nei, a ke hooia aku nei au ia oe e kuu hoaloha, iloko o no la helu wale no mai keia manawa aku, e ike ana oe, i kekahi malapua nani ma kou mau puka aniani." "Ina e hoea i'o mai ana i ka hookoia ana o na mea au e hoike mai nei ia'u, alaila aole ia i loaa mai me kahi kumukuai uuku, no ka mea ua mauna maoli aku oe i kou ola, me ka noonoo ole ae no na poino e kau mai ana maluna ou." "Aohe keia he hana mauna i ke ola, oiai o ko'u huluaa loa ia o ka lawelawe i na hana ma na wahi nihinihi, a e lilo ana no hoi i mea hoohauoli loa mai i ko'u manao, ke hana aku au i kekahi mea e hoolaoluia aku ai o ha'i. Ina oe e huikala mai ana ia'u, alaila e noi aku ana au i kou oluolu, maanei iho la no kaua hookuu, me ko'u hoi hou ole aku noloko o kou rumi, a ma ke alapii e iho aku ai ilalo, aka maluna aku nei no au o kaupoku e hele ai a hoea no ko'u mau rumi, he alahele pokole loa ia me ka nui ole o ka hana." o ka haawi mai la no ia o Mr. Kuene i kona aloha, a nalo aku la mai ka ike ana aku a Gai Wakona iaia. Ua hele o Gai a piha maoli me ka menemene, iaia i nana aku ai i ka hoi o kona hoaloha malihini maluna o kaupoku o ka hale me ka mama, o ia no oe o kekahi popoki, a i kela nalo ana aku o Mr. Kuene, uu iho la oia i ka puka aniani ilalo, me ka hoi ana mai no kahi o ke pakaukau, a hoomaka aku la e huli i kana mau haawina, me ka hoomamaia mai nae o kona noonoo, no ka loaa ana iaia o kekahi hoaloha maikai. Ma keia wahi e ka makamaka heluhelu, e hoihoi hou aku ana ka mea kakau moolelo ia oe i Welafika, no ka hoolauna ana aku me kekahi kanaka malihini o ke kipa ana aku no kela kulanaauhale, oiai kaua e luakaha ana ma Ladana, ma ka huakai hope a ka Rev. Edimona, i holo aku ai no ka ike ana ia Gai, elike me ia a kaua i ike ae nei mamua. Ua hoea aku keia kanaka malihini no Welafika, me kekahi ahiahi, oiai ka la e iho aku ana ilalo o ka ilikai. He kanaka keia i kaokoa loa ae mai ke  ano mai o ka poe e noho ana ma kela wahi, no ka mea o kona lole e komo ana, he lole i hanaia, elike me ko na kanaka o ke aukahiko, a o kona mau ano apau, aohe wahi lilo o na kanaka i ke au o'na kanaka paionia. Ua hoololoa kela kanaka i kona lauoho i hele a kuakea, a iaia i lele iho ai ilalo mailuna mai o kona l@aa, ma kekahi hale hookipa, Ua lilo oia i mea maikai nui ia e ka poe e noho ana ma kela hale, aohe nae on a nana aku i kela poe, aka hele pololei loa aku la oia a hoea imua o ke kakauolelo o ka hale hookipa pane aku la. "He kanaka huli au i na mea pohihihi, a o ko'u inoa o Simona Kaapuni, a no ka hoike ana aku i ka mea oiaio ia oe ea, he kaapuni honua ka'u hana, elike no me ke ano o ko'u inoa, a no kekahi mau makahiki lehulehu ae nei i hala, ua kaaheleia e a'u na wahi like ole o ka honua nei, me ka nui no hoi o ka'u mau mea i ike ai, a no  ka manao, e hoomaha, pela iho la au i manao ai e hele mai a noho ma keia kulanakauhale. He hale hoolimalima kupono no anei kekahi e loaa ana ia'u ma kekahi wahi maikai?" "Ae, he nui na hale hoolimalima kupono e waiho mai nei ma keia wahi," i pane mai ai ke kakauolelo, me ke kuhikuhi ana mai i ka hale hoolimalima o Mrs. Kewiki, he wahine kane-make, a o ka hale hoolimalima hookahi no hoi i noho ai o Keoni Naika. Me kona hoonui olelo ole aku, haalele iho la o Simona Kaapuni i ka hale hookipa, a hele mai la no kahi o ka hale hoolimalima, i kuhikuhiia mai ai iaia. Maloko no o Mrs. Kawika o kona keena oihana kahi i noho ai, a mahope o na kukakuka maikai ana, ua loaa mai la ko ia nei mau rumi hoolimalima, me ka hooia ana mai o ka on a hale, e loaa no iaia kana mau mea apau e makemake ai ma kela hale. Oiai nae, aole i makaukau na rumi no kona hoi koke aku e noho ma kela po, ua ku ae la ka malihini a huli hoi hou aku la o simona Kaapuni no ka hale hookipa no ka hoa@moe ana no ia po mua, o ka noho ana ma kela kulanakauhale. E makaukau ana ane oia e puka mai iwaho o ka hale, ku ana no o Keoni Naika ma ka puka, i hele mai ai oia e hui pu me Mrs. Kawika no kekahi hana ana i makemake ai, nolaila ua hoolauna ae la o Mrs.Kawika i na keonimana, no ka hookamaaina ana ia laua. I kinohi, ua li-o ae la na maka o Keoni Naika, i ka ike ana mai i ke kanaka malihini, eia nae aole ana mau mea e ike mai la, e hoike aku ana, he kanaka keia i maopopo i kona mau ano, a i ole , aia paha iloko o ka malihini kekahi ano o na kanaka, ana i kau mau ai ka weli, o ia no ka makaikiu. Ma kela halawai ana ae o ua mau kanaka nei, i hooia aku ai o Simona Kaapuni ua hauoli loa oia, i ka loaa ana o kekahi kamamina kupono nana e hoikeike mai i kekahi mau mea ano nui o kela kulanai auhale. No ka hoike ana mai hoi, aia na manao maikai iloko on a, no keia hui pu ana me ka malihini, hoakaka aku la o Mr. Naika, no kona hauoli loa, ma kela halawai ana, alaila nonoiaku la i ka malihini e hookuu mai iaia, o ka haalele aku la no ia o ua o Mr. Naika, i ke keena o ka on a nona ka hale hoolimalima, a hoi aku la noloko o kona rumi. "He keu aku o ke kaumaha maoli o ke kulana o Mr. Naika, mahope mai o ka pilikia i kau aku maluna ona," i hoakaka ae ai ka wahine on a hale, imua o ke kanaka malihini, mahope iho o ka hala ana aku o Mr. Naika. "Heaha ke ano o ka pilikia i loaa @aia? Ua pili anei ia i ke dala?" wahi o ka ninau hoomaoe a Simona Kaapuni. "Aole kela he wahi pilikia a uuku mai, aka ua oi loa aku, mamua o na pilikia apau, me he mea la, ua aneane maoli e hanha kona puuwai. He keiki hanauna ka Mr. Naika, ua like pu no nae me he mea la, nana ponoi no kela keiki, ua pipilipaa loa ka manao o ka makuakane no kana keiki, eia nae, iloko o ke kulana pohihi loa, ua pepehiia iho la ua keiki nei ana, iloko koke aku nei no o ka hooilo a ua lilo kela make ana, i kumu, e hookaumaha loa ia ai ka manao o ka makuakane, a o ia kela ano au i ike aku ai maluna on a," alaila hoomaka mai la ka on a hale, e hoike i ka moolelo piha o kela nalowale ana o Habaki Naika, elike no hoi me ia a kaua e ka makamaka heluhelu i ike mua ae nei ma na mokuna i hala. "Pehea, he kanaka anei o Mr. Naika e noho nei ma keia wahi, i mare ole i ka wahine?" i hooniele aku ai ka malihini, i ka wa i pau ai ka hoike ana mai o ka on a hale, i ka moolelo o ka nalowale ana o Habaki Naika. "He kanaka oia i mare ole i ka wahine, oiai nae he mau makahiki i hala ae nei, ua nui na mea i kamailioia no kona mare i kekahi wahine o Ladana, aole nae i ikeia ka oiaio o kela mau olelo, oiai ke noho nei no kela kanaka me ka wahine ole. Ma ka'u koho wale aku nae, me he mea la aole he noonoo o kela kanaka no ka mare wahine, a aole o'u lohe hou i ke kamailioia, @ okona hoopilipili me kekahi wahine." "he keu aku maoli a ka mea pohihihi, a ke hoomaikai aku nei au ia oe e ka madane, i ka hoakaka ana mai ia'u, i keia mau mean, i pili loa aku i kuu hoaloha. O ka mea ano nui loa a'u e hoomanao nei, o ia no ka nalowale honua ana o ke kanaka opio, a he nani hoi ia e hoohala ana au i kekahi manawa ma ko oukou kulanakauhale nei, malia o loaa mai ia'u kekahi mau hoakaka hou e pili ana no kela kanaka opio. "E hookuu mai oe ia'u, e hoi ae ai no ka hale hookipa, a malaila au e hoaumoe ai n okeia po, aia hoi a ke kakahiaka o ka la apopo, i ka manawa e makaukau ai ko'u mau rumi, maloko nei o kou hale, alaila hoi mai au. He kanaka maa au i ka hiamoe ahiahi, o ka mea apiki nae, he lohi loa ko'u ala ana mai i ke kakahiaka." Me ke kunou imua o ka on a nona ka hale, ua kau ae la o Simona Kaapuni i kona papale, a huli hoi aku la no ka hale hookipa.

MOKUNA XI.

I ka hoea ana mai o ka mahine o Iune, he wa hoomaha ia no na kula, ua huli hoi aku la na haumana o ke Kula Lovela no ko lakou mau home. No Josepine nae, aia iloko on a na noonoo ike ole, iloko o keia wa o ka hoomaha ana o ke kula. He oiaio, ua hoohauoli loa ia kona manao, no kona lilo ana he haumana no kela kula, no ka mea mawaho ae o ka naauao i loaa iaia, ua aha'i pu oia he ekolu mau makana helu ekahi, no kona aha'i ana i ke eo, ma kekahi mau haawina hookuku, a ua holo aku na mahalo ana a na kumukula apau i lilo ai oia he haumana malalo o ka lakou a'o ana. O kela manao e haalele iho i ke kula, he haawina kaumaha loa ia i kau aku maluna on a, no kona haalelel iho ia Tiodora kona hoaloha mahope, eia nae ua hauoli no oia ma kekahi ano, no ka mea iaia e haalele iho ai i kona hoaloha, e hele aku ana oia e hooluolu i ka manao o kona kaikunane, e noho mai la malalo o ke aka o ka hoohuoiia, no kekahi hana karaima ko'iko'i loa. Ma ka aoao nae o Tiodora, ua hookaumaha loa ia kona noonoo, iaia i hoomaopopo iho ai, e noho hookahi iho ana oia, ke haalele mai kona hoaloha, a ua ike no na kumu i kela haawina, me ko lakou hele mau mai e hoolana i kona mau manao, aole nae ia i lilo i kumu nona e hoihoi ai, no ka mea aia wale no kona noonoo nui no Josepine kona hoaloha oiaio. Ua lilo kela nalowale ana o Habaki Naika, i kumu hookaamaha aku i ka manao o ke kaikamahine opio, aole ma kela ano he aloha o ka ipo i ka ipo, aka ma ke ano hoaloha, no ka mea ua kamaaina laua kekahi i kekahi mai ka manawa liilii mai ahiki wale i ke kanaka makua ana, a he mau manawa kana i hookahe aku ai i kona mau waimaka, no ka hoomanao ana ae, aole oia e ike hou ana i ka helehelena o ke kanaka opio. Aole nae o ka haawia hookaumaha wale no kela i kau maluna ona, aka ua hookaumaha pu ia kona noonoo, no na manao hoohuoi i kau aku maluna o Gai Wakona, ke kaikunane o kona hoaloha, ka mea ana i manaoio ole ai, ua hawahawa na lima o kela kanaka opio, i ke karaima, i kahihi wale ia aku maluna on a. Iaia i noonoo ae ai no na mea a na kanaka e kamailio hele ai, no Gai Wakona ua hoopiiia mai kona inaina, no ka ili pu ana aku o no ahewa ana mai a ka lehulehu maluna o Josepine, no ka mea a kona kaikunane i hana ole ai. I kinohi, i ka manawa i hoea mai ai ka lohe imua ona, no ka hua'iia ana ae imua o ka aha hookolokolo, ka meahuna a Gai Wakona, i hoike aku ai imua o kona kaikuahine, no ka haulehia ana o ua kanaka opio nei i ke aloha nona, ua hookahaha loa ia mai ko Tiodora manao, me ka maopopo ole o kana mea e hana ai, a holo okoa aku la oia imua o Josephine i kekahi la, a ninau aku la: "Ea, he oiaio no anei na mea e kamailioia nei? E hoike mai oe ia'u e Josepine i na mea oiaio loa!" wahi ana me kona hele maoli a piha i ke pihoihoi. "O ka mea hea keia au e ninau mai nei ia'u?" wahi a Josephine me ke komohia ana aku hoi o na manao hoohuoi iloko on a, no ke ano maoli o ka Tiodora mea i makemake ae e ike, oiai ua hele na maka o kona hoaloha a lamalama. "Na mea hoi a na kanaka e kamailio nei no kou kaikuanane ame a'u! He oiaio anei, ua hoike ae oia i kona manao aloha no'u?" alaila noho okoa iho la o Tiodora iluna o ka u-ha o Josepine, a hookahe aku la i kona mau waimaka. Aole i pane koke mai o Josepine i kona hoaloha, ahiki i ka hala ana he mau minuke mahope mai, e noonoo ana oia, i ka mea ponoe hana ai, a i kona ike ana, he oi aku ka pono, o ka hoike ana mai i na mea oiaio apau, kamailio mai la oia, i ko Gai Wakona, hoike ana aku i kana meahuna imua on a, oia hookahi wale no ka i maopopo i kela manao aloha o kona kaikunane no Tiodora, aka mamuli nae o na hana epa ku i ka hilamailioia mawaena o laua, pela iho la i huaiia ae ai, no olelo apau a kona kaikunane i kamilio mai ae iaia, i ke akea. "Ua oi aku ka ehaeha o ko Gai manao, no kela meahuna a kona puuwai i hiipoi ae nou, i ka manawa i hoikeia ae ai make iki, e ili aku na hookaumaha ana maluna ou, ma kekahi ano, ua kamilio wale mai no oia ia'u i kana meahuna, me ka manaoio, owau wale iho no, nalo ia mea, me ka lohe ole ia mai e kekahi mea e ae, mawaho o maua. "O ka mea oiaio no e Tiodora ku hoaloha oiaio loa, na aloha mai na mea apau ia oe, nolaila mai hookaumaha i kou noonoo, mamuli o ka hoike okoa  ana ae o Gai i kona aloha nou, he haawina kela i loaa i na mea apau." Aole o Tiodora i pane ae no kekahi manawa loihi, ke noho malie la no oia iluna o ka papahe@e, me ka mau no o ke kulou o kona poo, iluna o ka u-ha o kona hoaloha, iloko nae o kela manawa hookahi, aia ke hana la kona noonoo, i kana mea e pane ae ai. I ke aea ana ae nae o kona poo iluna, nana aku la oia iwaho o ka puka aniani, me ka nana ole mai ia Josepine alaila pane mai la: (Aole i pau.)