Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 12, 22 March 1923 — Page 5

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HE MOOLELO NO

ALIKA

A I OLE

Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi

Man@uli o ka Manao Lili

 

 

@@@@@ a’u hoololilio ili ana ma kekahi ano, a ina owau ma@@@@@@.  He oi aku ka pono, e waiho malie iaia elike ma ia @@@@ nei.”  Wahi a k’e kanaka opio, me ka holoi ana ae i @@@ mau waimaka.

@@@ pela ea, alaila e hookau aku oe i ke pani aniani maluna @@@ i keia wa!”

Auwe noka hoi e!  Hea hake kumu o kou makemake ana @@@ keke ia ka pahu; i keia Manawa?  He hana ku i ka lo@@@ ke pani ana i ka pahu, no ke mea he oi aku ka maikai o @@@@helehelena ke nar@@a iho, me ka hamama o ka pahu elike @@eia a kaua e ike aku nei.”

@@@@@’@ apono i ko u manao, no ka mea ke hopohopo loa @@@@@@@ komo mai aua nei kekahi mea iloko nei, a hoopa i ke @@@@@ mea i hala, a i wahi e maluhia ai oia ma na ano apau, @@@@@@ pono e hoopaai@ ke pani i keia wa.”

@@@@@ a Elioka paakiki! Wale ana aku, aka aia nae iloko ona, @@mao chaeha, no kel@ hana a kona makuahine, nolaila lalau @@@@@@ i ke pani ani@@@i, a hookau iho la iluna o ka pahu, @@@@ huli ana mai o k e kanaka opio, a ninau mai la i kona @@@@@hine.  “Owai ke hoonohoia ana no ke kiai ana i ke kino @@@@ i keia po?”

@@@@ Mr. Wadona ka i manao, oia ke ala e kiai i keia po, eia @@@ he nalulu kona i kei@ la, a manao au, owau no paha ka @@@@@@@ e kiai, no ka n@ea aole e hiki ia Uilama ame Peleka @@@@@ he mau kanaka maka’u wale kela i ke kupapau, a aole @@@@@nai i kekahi o na @auwa, no kela hana nui ko’iko’i.

@@@@   nui maoli kau ha@a, e pono ole ai ia o eke ala hou e @@@@ i keia po, pehea, e hiki ana anei ia o eke hilinai mai ia’u, @@ke kiai ana i keia po?  Wahi a Elioka me ka mohala mai@@@ ana ae @ kona helehelena: me ka nana ole aku nae i kona majuahine, o komo auar@@i ka manao hoohuoi iloko o kela wahine no ko ia nei kumi i makemake ai e lilo aku ana ke @@@ana i ke kino wailu@@@.

     “Ke hilinai piha nei au ia oe e Elioka, aka nae aole pahu e hiki pono ana ia oe keia hana nui, no ke mea ua hele kou helehelena a piha me na @@oailona o ke kaumaha ame ka ma@@@@@@@?”  wahi a Mrs. Wadona, oiai nae ke hauoli loa la @@@ina no ke kaa i’o aku.  O ke kia ana ia Elioke, e hiamoe @ale’a ai kona po , aole hoi e ala hoe e kiai.

    “Aole o’u pilikia iki ma kekahi ano, koe wale no ka manao kaumaha a luuluu no keia, hopena i loaa ia Alika, a ke hauoli @@ nei au e pani aku i kou wahi, ina he manao hilinai kekahi @@no’u. no ka palekana o Alika malalo o ko’u malu.”

     “M na mahalo he nui ia oe e Elioka, a ua hoomama loa mai oe i ko’u manao, nola@la e hoi aku au e hooluolu, oiai aole @@@@ iki ia’u ka moe maikai ana, mai kela Manawa mai i loohia ai o Alika i ka ma’i,@@hiki wale no i keia Manawa a kaua e kamailio nei.”

     Ma ke la wahi o ka laua mau kamailio, i koi okoa aku ai Mrs. Wadona ia Elioka, e iho laua i ka hale malalo no ka inu ana i kekahi koep ikaika, i hiki pono ai iaia ke kiai me ka hina o na maka.

 

     Hakalia no a pau ka Mrs. Wadona ai ana, o kona hoi aku la no ia e hiamoe, a aole oia i ala koke mai ahiki wale I ke kiekie ana o ka la ma  kekahi kakahiaka mai.

                                                @ ka ai hoi ia o Elioka i kona aina ahihi ahiki i ka maona ana. Hoi aku la oia noloko o ka @umi e waiho ana o ke kino wailua a Alika, a hoomaka aku la i kana kiai, a o ka hoea @a i ka hora umi o kela po, ua halii iho la ke meha ame ke @@oano maloko o kela hale holookoa, no ka mea ua hoi aku ka @@@ apau o kela home a hiamoe,  a ua kinaiia hoi na kukui apau.  a koe wale no he kukui hookah, maloko o ke keena a ke kanaka opio e kiai ana.

     Ken oho la Elioka me ka hoomanawanui, a he hapalua @@@a koe kani ae ko ho@a umi-kumamalua o kela po, ku ae la @@a iluna, a hele mai @@@no kahi o ka puka, me ka wehe ana mai a hemo me ke ki, alaila alaalawa mai la kana nana ana @@@ho o ka pouli, a no kona ike ole mai i kekahi mea, pani hou aku la oia i ka puka apaa, me keki ana aku, a hookomo iho la i ke ki iloko o ka pakeke o kona lolewawae.

 

MOKUNA X.

    O ka hana Elioka Hakoka o ka hele ana aku e hooko, a @aalele iho i ka hana kia’i, i waihoia aku maluna ona, na keia @@@ aku ia o ke nee ana o ka moolelo e hoike ma’i, nalaila e hoomanawanui mai no kaua e ka makamaka heluhelu.

     I kea o ana ae ma kekahi la mai, o keia ka la n oka hole@@@a aku o ke kino a Alika, o kekahi ia o na la ino, nui ka @@ @@ makani, a nui pu hoi me ka hu’ihu’i, me ha mea la @@ he’e oloko o na rum@ @@@@ piha me ka kawa-u, a hui pa @@@ hoi me ka haawina.@@@@@@ kau aku maluna o na mea apau. hele loa i ka pilih@ @@@@@ puanuanu.

     Mamua o ke kani ana o @@@@@ra eiwa o kela kakahiaka, ua akoakoa mai la na hoaloha kakaikahi o ka ohana Wadona, peia no hoi me ka po-e apau oloko o kela hale, noloko o ka @@i. i waihoia ai o loe kino wailua o Alika, no ke kilohi hope ana iho maluna o ka helehelena o ke kaikamahine opio, a lak@@ i ike ai iloko o ka pule aku i hala, he kulana hoihoi kona, me ke ola kino maikai.

     Ua waihoia kapahu kuapapau iwaenakonu o ka rumi, i hiki @@@ na mea apau e noho ana iloko, ke nana aku i ka helehelena me ka ike pono ia, a  ke anaina pule I malamaia, o kekahi ia o na anaina ku i ka eehia.

     Ma ka hora e malamaia ai ke anaina haipule hoolewa, ua iho mai la o Lola oia hookah wale no, a noho ae la ma kekahi wahi.  Me ka haka pono ana o kona mau maka maluna o ka pahu e waiho ana ke kino wailua o kona hoaloha.  Ma kona helehelena aole kela ano kaumaha elike me ia mamua aku. Me ha mea la ua auhee aku ia haawina mai iaia aku, aia nae ka haikea ke halii la ma kona helehelena oia no oe o kekahi kaikamahine i waiho loihi iloko o kekahi mai’i ikaika loa.

     Aio o Mr. ame Mrs. Wadona ke nopo pu la ma kahi hookaihi, a ma ke aoao heina aku hoi o Mrs. Wadona kana mau keikikane elua, a me kekahi aoao o ka pahu kupaa’u, e huli pono aku ana imua o Loal, aia o Elika Hakoka malaila kahi i noho ai, a ke nana aku  i ke kanaka opio, ua hele oia a piha @@@ ka haalulu, me ka leha mau ana aku o kana nana ana maluna o Lola. A maluna o ka pahu kupapau.

     Ma kela Manawa a Lola i komo mai ai iloko o ka rumi, ua kau aku la ka Elioka nana ana maluna ona, eia nae aohe wahi mea a nana iki mai o Lola iaia, a i ole i kekahi pie okoa ae paha, aka hele pololei loa aku la oia, a noho iho la maluna o kekahi noho kaawale.

     He kahunapule i hele na lauoho a keokeo, oia ka mea nana i malama i ke anaina haipule, he kahunapule hoaloha no keia @@@ ka ohana Wadona, a i kamaaina hoi i na keiki a Wadona, mai ko laua wa kamalii mai ahiki wale i ke kanaka makua ana.  Me na huaolelo e pili ana i na ano o Alika i kona wa e ola ana, i hoomaka mai ai oia e wehe i kana haiolelo pokole, e pili ana no ka mea i make, a o na olelo wale no nana I hoopa mai ko Lola uhane, o ia no ka hoakaka ana ae o ua kahunapule nei, i ka pipilipaa o ko Alika aloha no ua o Lola; a oiai ua moku ke kaula nana i hoopa i na kaikamahine a elua, iloko o ke apo o ke aloha, o ka mea wale no nana e hoohui hou i kela maawe kaula i moku, o ia no ka hiki ana mai i ka Manawa a Lola e hoi aku ai iloko o kela kulanakauhale i hana ole ia e na lima o ke kanaka, kie kulanakauhale hoi, e ike ole ai i na kaumaha amen a ehaeha.

     I ka pau ana o ke anaina haipule, i haawiia ai Manawa hope loa no na mea apau e ike ai i ka helehelena o ka mea i make.  Aio o Mrs. Wadona ke ku la me kana mau keiki ma ka aoao o ka pahu, a ke nana aku mamulio ka nui maoli o ko Mrs. Wadona uwe, me he mea la, he kaikamahine ponoi loa o Alika nana, oiai nai i ka Manawa e ola an o Alika, oia kekahi o kana mau kaikamahine hoowahawaha loa.

     Iwaena o ka poe apau maloko o kela rumi; o Elioka hookah ka mea i ku ole ae iluna, ken oho mailie loa la oia ilalo, me ka alaalawa mau ana o kana nana ana maluna o ka poe apau e nana la ike kinowailua, me he mea la, aia ka hopohopo ame ka maka’u iloko ona, no kekahi karaima ko’iko’i loa i hanaia eia.

     O Lola ka mea hope loa o ka hele ana mai a ku iho la ma kahi o ke poo o Alika, me kona noke ana i ka uwe, aia hoi kona mau lima ke puliki la ma na maka, a iaia  i wehw ae ai i kona hainaka, a nana mai la ma ka helehelena o kona hoahanau, ua hiki hou ole iaia ke kaohi aku i kona manao aloha, ua noke okoa ae la aia i ka uwe me ka pupue wale ana iho no ma ka aoao o ka pahu,, i ole ai oia e hina aku ilalo.

     Aia o Mrs. Wadona ke nana mai la ia Lola me na manao o ka mea i piha me ka hoihoi ole, a ke hakilo pono mai la hoi o Elioka I kea no o kona makuahine a no ka hiki hou ole iho iaia ke hoomanawanui, i ka hana a kela wahine maluna o Lola, ke kaikamahine hookah ana i ka hana a kela wahine amaluna o Lola, ke kaikamahine hookai ana i aloha ai, ku okoa mai la oia iluna, me ka hele ana mai a hopu aku la i kekahi lima o Loal, me ka huki ana aku, ma kahi e aole nae he wahi mea a neeu aku o Lola aka ke ku mailie la no oia, me ka nana pono ana maluna o ka helehelena o kona hoahanau ana i aloha ai.

     “Ua lawa kou ku ana e Lola, e hoi mai oe maanei nei e ku ai,” i pane iho ai o Elioka me ka leo oluolu.  “Ke kali ne ke kanaka hoolewa i kana hana, i kou kaawale ae,”  alaila huki okoa aku la oia ia Lola, eia nae ma kahi o ko Lola hele ana aku me ka maikai, ua maule iho la oia, a waiho ana iluna o ka papahel.

     Me na lima ikaika, i lalau iho ai o Elioka ia Lola, a hoihoi aku la noloko o kona rumi, me ke kii ana aku i ka wahine malama hale, a waiho aku la ia Lola malalo o kona malu. O kona hoi jou mai la no ia noloko o ka rumi kupapau.

     Iaia nae i hoi hou aku ai, ua paa loa ke pani aniani i kauhiia; a ua paa hoi ka pahu i ka lalaia, me ka haawiia ana o ke ki ia Mrs. Wadona, nolaila ua hiki hou ola ia Elioka ke uumi iho i kona mau manao kaumaha no Alika, aka noke okao ae la oia i ka uwe kuwo, ka mea nana i kono aku Ii na mea apau, e nana mai maluna o ke kanaka opio me na manao aloha nona.

     Oiai, aole he hana aku i koe, ua hapaiia ae la ka pahu kupapa’u, a laweia aku la noluna o ke kaa, me ka ukali ana aku o ka juakai hoolewa, no ka ilina o ka ohana Wadona iloko no o ka ino, a waihoia aku la ke kino o ke kaikamahine opio, me ka nui ae o ka poe maloko o ka luapao i hookaawaleia no kela ohana wale no.

MOKUNA XI

 

     I ka huli hoi ana aku o ka ohana Wadona no ka home, i ka pau ana o ka hoolewa, e waiho mai ana o Lola iloko o ke kulana ma’i five ikaika loa, me ke kamailio olalau ana, me he mea la e hole loa ana oia, no kekahi mea ana i hana ole ai, me ka maopopo ole nae o kea no o ka mea i hanaia, koe wale no o Mrs. Wadona ame kaua e ka makamaka heluhelu.

     “Aole au I hana ia mea!  Aole na’u I hana!  Ua ike no oe, aole loa au e aa ana e hooko i keia mea!”  o keia iho la kea no o na olelo alalau a Lola e kamailio ae ana, i kela ame keia Manawa, a ua ku maoli i ke opulepule ke nana aku.

     Ua kauohaia ke kauka e hele mai, a mahope iho o kona nana ana i ke kulana o Lola, i hoike ae ai oia i keia mau hoakaka :Ua lilo ka make ana o kona hoahanau i kumu hookaumaha loa i kona noonoo, no ka mea iloko o na la aku la  i hala, aole oia i ai nui i na meaai, a oki loa aku hoi ka loaa ana iaia he hiamoe maikai ana.  Ke hopohopo loa nei au no ke kulana o keia kaikamahine, aka nae e hoao no au elike me ka ike i loaa ia’u, e hoopakele iaia, mai ka uakli ana aku mahope o ke alahele o kona hoahanau i hele aku nei.”

     Iloko o Mrs. Wadona, aole ona manaoio iki i na hoakaka a ke kauka, no ka hopena e kau mai ana maluna o Lola, no ka mea oia hookahi wale no ka i maopopo i ke kumu nui loa o ko Lola kaumaha, eia nae aole i lilo kona manao hoowahawalia no kela kaikamahine, i kumu nona e hooka wale ai iaia iho mai ka rumi aku o Lola, aka e hoea mau mai ana no oia i kelaame keia Manawa, me ke kokua ana aku i ka mea malama ma’i, ma na hana apau e pono ai o Lola, oiai nae he mau hana maalea wale no kela, i ole ai e hoohuoiia aku oia, no kona lilo i enemi no ke kaikamahine opio.

     He hookah nae la mahope mai, oiai ua o Mrs. Wadona e nininini ana i kekahi owili pauda iloko o ke puna no ka haawi ana aku ia Lola, a no kona nanea loa paha, hoopuka okoa ae la oia i keia mau olelo.  “Ina nei no kona maku aku, o ka hoea ana mai ia I ka holopono ana o na mea apau.”

     “Ea heaha kau mea kamailio nei?” i ninau koke mai ai ka mea malama ma’I iaia I loh@ mai ai i na olelo i hoopukaia ae e Mrs. Wadona.

     “E namunamu wale ana no au, me ke kamailio ana i na kuhikuhi a ke kauka, i kea no o ka hoohuihui ana i ka laau, i ole ai au e kuhihewa,”  wahi a Mrs. Wadona, ma kea no puiwa a hikilele.

     “Aole o Lola i make mamuli o kela ma’i, eia nae ua loihi kona waiho ana iloko o ka nawaliwali, no kekahi mau pule lehulehu, a i ka hala ana ae o na la ikiiki loa o ka pilikia, ua pii malie ae la lona maikai ahiki i ke ola loa ana , o ka mea apiki nae, ua loan iho la o Mr. Wadona i ka ma’i, a no hookah pule no o kela ma’i ana, ua make aku la oia, a hoihoiia aku la e hoomoe ma ka ilina hookah no i waihoia aku ai ke kino wailua o Alika.

     Ua ko’iko’i maoli ka haawina kaumaha i kau aku maluna o Mrs. Wadona, eia nae, ua hoao oia e hoomanawanui elike me ka hiki iaia ke auamo, me ka hoao ana e hoopoina ia mau haawina.

     He elua nae pule mahope iho o kela make ana aku o Mr. Wadona, ua hoea mai la ka loio m Mr. Wadona, a hoike mai la ia Mrs. Wadona, ua poho ka oihana kalepa waiwai a kana kane, a o kahi pono wale no i koe, o ia ka home a lakou e noho la, a mawaho ae o kela aole he mau waiwai, e hiki ai ke kokua mai i ke ohana, elike me na manawa i kaahope aku.  Ua lilo keia nuhou a ko loio I hoike mai ai, i kumu hookaumaha loa i ha noonoo o ua wahine haaheo nei

(Aole I pau)

 

 

He Moolelo Walohia

Ko Vekinia Waiwai Hooilina

Hoopuhiliina na Hana a ka Mea Manao

Ino---Kau i ke Aki i ka

Manawa Hope

 

I ka hemo ana aku o ka puka ia Vekinia a ike mai la no hoi ka Lede Linetona ia komo ana aku a laua, lamalama ae la kona helehelena e hoike mai ana i kona hauoli no ia ike ana mai i ka wahine nana oia i malama a i lilo ai hoi i kahuma’I nona i na la aku i hala.

     “Ke hauoli loa nei au no kuu ike ana aku la ia oe,” wahi ana me ka helehelena minaoaka; alaila kau mai la ka nana ana a kona mau maka maluna o kahi kaikamahine i hoaahuia me ka lole maemae a i hanaia ae hoi kona lauoho uliuli a nupanupa a paa a i wiliia a apiipii, a e luhe ana maluna o kona mau poohiwi, a i lilo aku ai ia i mea mahalo nui nana, a i hou mai la:  “A, ua lawe pu mai la ka oe i kau kaikamahine me oe!  Hele mai, a kokoke ia’u , i nana pono aku au i kou helehelena ina he like kou ui me kou mama.”

     O mai la oia i kona lima ia manawa a hookokoke aku la no hoi kahi kaikamahine me ka maka’u a hilahila ole, elike me kea no o kekahi kamalii, a ku papu aku la mamua ona, me ka haka pono aku o na maka poniponi ona imua o ka lede, henana ana aku a ke kaikamahine i hooniia ae ai ka noonoo o ka lede ma kekahi ano kupanaha loa, no kona ike ana mai  ka ui maoli o ka helehelena o ke kamaiki, a he mea oiaio no ia, he helehelena io ko Veki ia manawa i like loa me kekahi pua nani i mohala ae i ke kakahiaka.

     “Ua like loa kou helehelena me ko kou mana,” wahi ana, me ka helehelena minoaka, “koe wale no ou maka.  Ma ko’u manao iho he mau maka kou i like loa me ko kou papa, “Owai kou inoa e ke kamaiki?”

     “O Veki,”  wahi o ka pane pokole loa a ke kaikamahine.

    Hikilele iki ae la ka lede ia manawa no nei lohe ana aku la ona  ka inoa o ke kamaiki, a leha iki mai la e nana i ka makuahine, a mamuli o kekahi mea ana i ike maka mai ai ma ka hiohiona o ke kaikamahine ua haikea ae lo kona helehelena ia manawa.

     Ia minuke lele aku la kana hoomanao ana ihope ma kela kakahiaka a kona kaikunane i waiho mai ai i na kii lehulehu paiia o kana wahine aloha; ia manawa aneane loa oia e hooiaio iho o keia wahine e ku aku ana mamua ona o ka wahine no ia a kona kaikunane i mare ai, oiai nae mai kela manawa mai aole oia i nana hou aku ia mau kii ana I ke ai, aka nae, o na halialia hoomanao aia no me ia ia manawa, ua kulike loa kela helehelena ma na kii ana i ike ai me keia kii ola e noho aku ana, imua o kona alo ia manawa, a he aneane loa no hoi e like ko inoa o ke kamaiki me ka inoa o ka wahine a kona kaikumame i mare ai o ka hoike ana aku aiai.

     “Aole, aole paha keia,” wahi ana iaia iho; alaila hoopau ae la oia I kana noonoo hou ana aku no ia mea a hoomaka hou mai la i ke kamailio ana:

     “Ke manaoio nei au o Vekinia paha ka hoopiha loa ana aku i kou inoa a ua hoopokoleia mai nae, oia paha ea?  Ua ike anei oe i ka nui o ka lokomaikai o kou makuahine ia’u ma kona malama maikai ana ia’u oiai au e waiho ana me ka nawaliwali loa?”

     “O, he lokomaikai mau no o mama i na mea apau, aole ia oe wale no,”  i pane aku ai o Veki me ka hikiwawe a me kea no hookaulua ole iho, a ke mahalo loa la ka makuahine no ia pane ana aku ana me ka hoohilahila ole iho, a o ko Veki ano mau no nae ia mamuli o ke a’o mau ia e kona makuahine.

     “O, he kaikamahine pili mau maoli no oe o ka naau i kou mama!”  wahi a ka Lede Linetona o ka akaaka ana mai.  “Ke mahalo loa nei au no kou hoopakeleia ana nona a pela hoi  oia nou mai kela poino weliweli mai.  O kou papa pu kekahi e hauoli ana no ko olua hoopakeleia ana mai i kona manawa e lohe aku ai ua hoopakeleia kana mau momi makamae loa hiki ok eke kuaiia me na waiwai apau o keia ao.”

     “Aohe o’u papa,” i pane koke aku ai o ?Veki me kekani iki ana iho o kona wahi leo u o ke kaumaha.

     Holo koke ae la ke anu maeele iloko o na aalolo o ka lede ia manawa no nei pane a ke kamaiki, a lele koke ae la ka haka pono ana a kona mau maka maluna o Vekiniae noho mai ana ma kekahi aoao o ka rumi, me he mea la e ninau aku ana ua oiaio paha ka olelo a ke kaikamahine a aole paha.

     “He mea kupanaha i ka noonoo iho,”  wahi ana iaia iho, “aohe lole kanikau o ka makuahine elike me kea no o na wahine kane-make, ma kahi o kona noonoo kaumaha he helehelena kona o ka mea hauoli mau a he maul ole o ka poe i loaa ole na haawina kaumaha e komo mau nei, me ka lipine ma kona a-I ma kona papale.”  O keia mau mea ka ka lede o ka nalu ana iho.

     No ko Vekinia ike ana mai aia kekahi manao paha’oha’o ka hana la iloko o ka lede, alaila i mai la:  “Ae, o ia ka mea oiaio, elike me kana i hoike aku la ia oe,”  i kamailio koke mai ai ka makuahine me kona makmake ole ia manawa e niele hou ia kana kaikamahine,”  ua mahalo nui mau ia ka lokomaikai o na lani no ia hoopakeleia ana mai o ko maua mau ola mai kela ulia weliweli mai.  I hoea mai la maua imua ou i keia kakahiaka no ka ike ana ia oe no ke mea, e haalele iho ana makou i nei wahi i keia la a e nee aku ana makou no kahi okoa no ka hoomaha ana, a no ka pono hoi o ka’u ma’i, o ia ka’u kaikamahine hana, aka nae, e hauoli loa ana no au ken oho iho, ina nae e loaa ana kekahi hana na’u maanei e waiwai ai ko’u noho ana iho, a e lilo ai hoi au i mea paahana no ke kokua ana aku i kekahi mea, oiai aohe no he hana nana  koi mai ia’u e nee aku, no kuu makemake wale no e loaa kekahi manawa hoomaha maikai kuu kaikamahine hana.”

     “Auwe!  I nei la no oukou e haalele mai ai?”  i hooho ae ai ka Lede Linetona, “hikiwawa no kai hoi ko ooukou hele koke akum e kaumaha loa ana au no kou kaawale koke aku,”  a ike aku la Vekinia i kea no haalulu mai o kona lehelehe, no ka mea, ia manawa ua noonoo iho la ka lede no kona aie ana i

I aie nui ai i ka wahine hoomanawanui i haawi aku i na kokua ana iaia, no kona pono aohe nae ana uku nui e haawi mai ai.

     Kunou aku la o Vekinia no ka haawi ana aku i mea hooiaio no kana ninau.  Mai lohe ole paha oia i nei mau olelo hope a ka lede ma’I ina aole oia i hele mai, aka nae mamuli o kekahi manao nana i koi ae iaia e hele mai e ike mamua o ko lakou hele ana aku, o oleloia aku i ka awaawa aohe hele mai e ike mamua o ka hele ana aku, pela oia i hooko mai ai ia manao; o kekahi no hoi i mea no ka lede ma’I e ike mai ai no ka manawa hope i ke kaikamahine a kona kaikunane, oiai nae, aole i loaa maopopo aku ka ike iaia i kona pili i ke kaikamahine ia manawa, eia iho a mahope.

     “Pehea ka ma’I o ko kaikamahine kauwa ua oluolu maikai loa ae an’I oia?”

     “Ae, me ka mahalo nui, ua oi ae kona maikai mamua o ka’u I manao ai e loaa ana iaia.  Ua makemake loa oia e haalele koko iho i keia wahi a e hoi koke aku i ka home, he wahi inea loa keia o ka noho an i kona manao.

     “He wahi mehameha io nokeia.  Owau pu kekahi e makemake loa nei e haalele koko iho i nei wahi i hui koke aku me ko’u poe ma Nu Ioka. O ka’u e manao nei oia ke kii koke mai o kekahi mea ia’u I ka la apopo a lawe aku ia’u mai keia wahi aku, eia nae hoi, ma ka manao o ke kauka o ka hoike ana mai, ma ka la hope o keia pule ka e hiki ai ia’u ke haalele iho ia nei.  Ka, uluhua maoli!  O, ina pela he mea pono io ia oukou ka hele,” wahi a ka ledi i ke Vekinia manawa i ku ae ai iluna no ka haalele ana iho.

     “Ae, e hoea mai  ke kaalio no makou maloko o ka hapalua hora mai nei manawa aku,”  wahi a Vekinia o ka pane ana aku, mahope o ka nana ana iho i kana uwaki, “a mamua o ko’u haalele ana iho e haawi aku ana au i ko’u mahalo me ka hauoli pu no ka loa ana ae he kulana maikai ia oe, a l@ manaoio nei au aole ulia a i ole ma’I hou e loaa ana ia oe mai nei manawa aku, e ajeajeaua au jiy ika kia ana ae-a e lilo ole ai hou kou hele ana aku e makaikai i keia aupuni nui i mea alalaiia e kekahi ulia hou aku.”

     Nana ae la ka Lede Linetona iluna no nei mau huaolelo puanuanu a i anaia i pa aku la ma kona mau pepeiao.

     Aohe manao mua i loaa ia Vekinia e pane aku ia mau olelo ana o ka pane ana aku, aka no kona lohe ana aku i ke kamailio  ana mai o ka lede no ka mea e pili ana i kona “mau makamaka”, ka poe ana e manao ana o kona kaikunane paha ame kona ohana ka manao o kana olelo, ka poe ana i manaoio ai ua ike oia ia lakou maloko o ka hokele kokoke i ka Muliwai o Niakara, ka poe hoi ana i hooikaika ai e hoomalu iaia iho, a i loaa ai ka maha iaia i ka manawa ona i ike ai ua kaawale aku lakou mai ka hokele aku.

     Nana ae la ka Lede Linetona iluna no nei mau huaolelo puanuanu a i anaia i pa aku la ma kona mau pepeiao.

     Aohe manao mua i loaa ia Vekinia e pane aku ia mau olelo ana o ka pane ana aku, aka no kona lohe ana aku  ke kamailio ana mai o ka lede no ka mea e pili ana i kona “mau makamaka”.  ka poe ana e manao ana o kona kaikunane paha ame kona ohana ka manao o kana olelo, ka poe ana i manaoio ai ua ike oia ia lakou maloko o ka hokele kokoke i ke Muliwai o Niakara, ka poe hoi ana i ka manawa ona i ike ai ua kaawale aku lakou mai ka hokele aku.

     “Ea, aole oe e haalele mai ana ia’u me ka hele ole mai e lululima pu me a’u pela ana anei?” i ninau mai ai ka wahine ma’I, ‘ua nui kau mau hana maikai no’u ka mea nana I pulua ka hoopakele ana Ikuu ola.  E oluolu e hele mai a kokoke ia’u i honi aku au ia oe; o kou lohe pono aku keia aole loa e nele ana ko’u hoomanao nou me ka hoomaikai mau ana am eke aloha pu.

     “No keaha la hoi kou mea hoike ole mai i kou inoa ia’u.  i hiki ai hoi ia’u ke hoike aku i kuu kaikunane ame ko’u mau makamaka pau i ka mea nana au i hoopakele mai ka make mai, a o ka mea hoi i ahonui ma ke kiai a malama mau ana ia’u ma kea no he kahumai’I iloko k ko’u mau la kupilikii loa.” 

     Ua like loa ko Vekinia helehelena ia manawa me ka pokahu mabala ka haikea; aole hiki iaia ke hoomanawanui hou iho i ka inaina ia manawa, ua hooholo iho la oia e hoike aku i ka mea oiaio e pili ana i kona inoa, i hoike aku ai ka lede ka kaikunane ona amen a makamaka ona ame kekahi poe e ae ana e koho ai, i ka mea nana oia i hoopakele, ina he makemake kona e hana pela.

     “E Veki, e hoi koke oi i ka hale i nei manawa a olelo aku ia Mina e hoomakaukau,” wahi a Vekinia o ke kauoha ana iho i ke kaikamahine, “ a mahope au hoi aku aole e liuliu loa,”

     I ka hala na aku o ke kaikamahine, alaila huli mai la oia imua o ka lede, me ka pololei okona kino, a i mai la i ka wahine i hana aku i ka hana hewa kiekie loa iaia:

     “E ka Lede Linetona, “  wahi ana me ka leo liilii haahaa, a i like hoi ka walania me ka eha a ka huipa ke hiliia mai, a i lilo ai ia mau olelo i mea no ka lede e naka ae ai I ka haalulu no ka piha i ka maka’u. he oiaio, ua manao iho au na’u oe i hoopakele ma na manawa o kela ulia ana o ke kaaahil he mea oiaio, ua hooikaika au ma na ano apau e hiki ana ia’u e hooluolu aku ia oe iloko o kou manawa e ma’I ana; aka aole nae au i hana aku ia mea ia oe no ka loaa mai o ko’u mahaloia a i ole, hookaumaha aku paha ia oe au e mana iho ai he aie ia nou a e uku mai oe ia’u

     “Ua hana au ia, ka mua, mamuli no ko’u ike he hana ia na’u no ka pono o ka hoakanaka, elike no me ia a’u e hana aku ai no kekahi mea malihini loa ia’u e halawai ana me ka popilikia; ka lua, no ka mea aole hiki ia’u ke huli aku a hele ma kea no hemea hohewale, me ka loaa ole o ia mea he aloha iloko o ka manawa o kekahi loko o ka poilikia mauli o ka manao enemi iloko o’u aku.

     “Ae, enemi; no ka mea i ka minuke au i hoike mai ai ia’u i kou inoa ua piha koke au i ka inaina, no ka mea, ike koke iho la au o ke kaikuahine ka oe o Sa Williama Hita, kuu kane, I kaawale ai mai ia’u aku mamuli o kau mau hana poholalo.

     “Ina au i hoolohe i ka leo nahenahe o ke diabole e hookakono ae ana ia e haalele aku ia oe na kea hi e ai mai i ko kino, ina ua make mua oel ina au i hoolohe i ka leo o ka mea hookokono ia’u e panai aku au i ka ino no ka ino au i hana mai ai no’u, a i komo kuhohonu aku ai hoi au iloko o na popilikia lehulehu i na la i hala mamuli o kau mau hana, ina ua hoohuli aku au i kuu kua ia oe, i ko manawa i kahea mai ai ia’u e haawi aku i ke kokua, a olelo iho ia’u ua pono no oe ke make.   

     “Aka aole; he wahine Kristiano au, i lohe oe, he haumana na ke Mea i kauoha mai ia kakou apau, “e aloha aku i kou mau enemi, a e hana maikai aku ia lokou”, us kapae ae au I na manaoino apau ehookokona ae ana ia’ua, a panai aku la au’I I ka maikai nou no kau ino i hana mai ai; oia ke kumu  o kuu hoopakele ana ia oe la ia manawa, a mahope mai I hana aku ai au nou ma kea no he kahumai’I, e hoolilo ana i na hora hooluolu o ka po i manawa no’u e kiai aku ai ia oe, me ka aloha hoakanaka elike me ia a’u e hana aku ai i ko’u makuahine ponoi.”

    “Ea, heaha la kau mea kamailio mai nei, aohe maopopo aku ia’u la,” i puoho mai ai ke lede i hoopiiia aku la ka lena e nei mau olelo a Vekinia, a mana mai la ia Vekinia me ka inoino o na maka, a hoomaka iho la e hoomaopopo nona iho i kekahi mea no ka oiaio e hoikeia aku ana iaia i kekahi la.

    “Aole no o’u manao e loaa aku ia oe ka hoomaopopo ana mai i na mea apau a’u i kamailio aku la, :  wahi a Vekinia i ka pane ana aku.  “Aole au i manao ma keia hoike ana aku la e loaa aku ia oe ka ike iawai la oe i aie nui ai i kou ola, nau ia e noonoo iho,  O ka’u i manao ai e hana aku no au i ka maikai elike me ka hiki ia’u alaila hele aku au me ka maluhia me ka lawe pu aku me a’u i ka uku hookah wale no e loaa ana ia’u o ia ka manao maikai no ka hana a’u I lawelawe ai me ka maikai nou.

     “Aole i maopopo ia’u ka mea nana i hookikina ae ia’u e kamailio aku elike me ia au i lohe mai la, aka oiai ua ikaika loa ka hookikinaia ana mai e hiki ole ai ia’u ke kaohi iho mai kekahi mea mana mai.  Aole au i maopopo i ke kumu o ko’u kamailio ana aku la i kela mau olelo, malia paha mamuli o kau noi ana mai nei e honi aku au ia oe, a e lululima ma kea no he mau hoaloha maua o ko’u kaawale ana aku, oiai nae he mau hana paha ia au e hana ole mai ai ia’u ina i maopopo ia oe ko’u inoa.

    “Ua maopopo ia’u ina i maopopo ia oe ko’u inoa e kipaku mai ana oe ia’u me kou makemake ole e ike mai ia’u, a malia o ia mau no pahu kou manaoino no’u ahiki i nei manawa, o kou maopopo ole  ko’u inoa.  Ke ike aku nei nae au akahi no a loaa aku ka makili ike ia oe no’u, a ina sole oe  maopopo dero au, ka wahine a ko kaikunane i aloha ai no kekahi manawa,@@@ Sa Williawa Hita, a ke mau nei no kuu manaoio o ia mau no kone aloha ia’u ahiki mai i keia la, elike no hoi me ia e mau nei kuu aloha nona, oiai nae ua hookaawaleia maua e ke kanawai.

(Aole I pau)