Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 12, 22 March 1923 — MOOLELO O KA HALAWAI A KE KOMISINA O NA HOME HAWAII, MAR. 13, 1923. [ARTICLE]

MOOLELO O KA HALAWAI A KE KOMISINA O NA HOME HAWAII, MAR. 13, 1923.

I?a heluheluia ka moolelo o ka halawai o ka la 6, a ua aponoia. Ua heluhelu mai ke Kakauolelo i ;ka Olelo Hooholo Helu 46 o ka Hale 'O na Lunamakaainana, i hooholoia i ka la 8 o keia malama, elike me keia malalo iho nei: ««OIAI aia maloko o ke Kanawai o ka makahiki 1920 no na Home Hawaii, i hooholoia e ka ■I * Ahaolelo Nui o Amerika i ; lulai 9, 1921, maīoko o ke poohou 3 Pauku 203, ua hookaawaleia he 5000 eka, i oi ' aku a i ole i emi mai, ma * _ Kalaiipapa ma ke ano ho mau aina hiki e laweia e keia Ko* miaina; a OIAI, maloko o ke poohou 1 o ka Pauku 204 o keia Kanawai i oleloia, o keia aina o 5000 eka i oi aku a i ole i emi mai, ma •V. Kalaupapa, ua hoikeia he mau aina e hiki e laweia ma ke < ano he mau aina e hoaoia iloko o 5 makahiki mahope o ka * 1 halawai mua ake Komisina o na Home Hawaii; a OIAI, o keia halawai mua i oleloia, ua malamaia e ke Komiaina o - na Home Hawaii i Sepatemaba 16, 1921; nolaila e HOOHOLOIA, e ka Hale o na Lu--1 namakaainana o ke Teritore o Hawaii, i ke Kau Kumau || o 1923, ma keia ke koiia aku « nei ke Komisina o na Home « Hawaii e weheia keia mau * '[ hina no ka-hoonoho ana'aku i l na kanaka malalo ona koi * a ke Kanawai o na Komisina \. o na Home Hawaii o ka maj Vwhiki 1920; a e i HOOHOLO, houia, e hoounaia aku " kekahi kope i hooiaia o keia i Olelo Hooholo i na Komisina' * o na Home Hawaii." : Ua hoike mai ka Lunahoomalu, ; aole oia i ike i keia ikamu no keia ! mau eka he 5000, aka, ua hauoli oia i keia mea. : Ua hoike mai o Mr. Duncan, ua kakoo loa oia i keia Olelo hooholo no ka mea e loaa ana na aina o na » kanaka e hookuuia mai ana mai Ka- ' laupapa mai, malalo o ka hoomalu. Mamuli o ka ninau ana mai a ka Lunahoomalu, ua hoakaka aku ke Kakanolelo i na alanui e hele ai ' maluna o keia olelo hooholo. Wahi : ana o ka hana mua o ia no ka ui ! ana aku i ke keena o ka Papa Ola *: e hoike mai lakou i ka nui o na ' eka e hiki kupono ai e wehe mua ia. ; Ua aponoia keia mau hoakaka a 1 ke Kakauolelo. * Ua heluheluia mai e ke Kakau- . olelo he leka mai ia Mr. Jo>gensen * mai, i kakauia i ka la 10 o keia * malama, a ua waihoia ma kahi o na ] palapala. 1 Ua heluheluia mai ka hoike pule a * Mt. Lyman o ka la 9 o keia malama, a mamuli o ka loaa ana o na "kope i na lala, ua hoomaikaiia keia e ke Komisina. £ Ua hoike mai ke Kakauolelo, ua * hele maf 'o Hon. Sam Kalama, ka |fcnahoomalu o ka Papa o na Luna--kiai o Maui, ame ka enekinia, o Paul Low, ma kona keena a |ua loaa ia lakou he manawa pokotle e kuka ai maluna o ka hana ana io na alanui no ke Komisina. Ua 'lioike aku ke Kakauolelo i ke ano *o na pohaku hana alanui, a ua hoiVke mai laua i ko laua manao he Ikupono no ka hana alanui ana aku, '.«a hoike mai nae laua, aole he Thana naauao ka hoohana ana aku *i ka lola i oi aku mamua o 5 tona *no keia mau alanui, a ua hoike pu no hoi laua i ke Kakauolelo saole e hiki ana i ke Kalana o Maui ►e kokua mai ne na mikini hana ala»nui no keia liana. Ua ninau mai o Mr Duncan e hoi'keia mai ka heluna nui o na hoolilo »no ke kahua mahi a ke Komisina, Jmawaho ae o ka heluna nui o na * ilala i hoaieia aku i na kanaka, a t • ' luu waiho mai ke Kakauolelo i keia * mau huahelu iho malalo nei; no makahiki 1922: * Kahua Hana—Apana 20—58,978.66 iKalae, 863.41 |Malehua, 376.95 J O na huahelu no ka makahiki * 1923, aole i loaa mai i keia la, aka ua hoike aku ke Kakauolelo e loaa

KiiiiaiiiaiiiiHiMHMiiaKiiiaiiMUiliiaiiMiiiiMilillMii 1 ana mai ka malama buke mai, Mr. Vannatta. Ua hoike mai o Mj. Ouiiean, he mea pono no e konoia aku o Mr. \V. C. Aehi, no ka hele pu ana me ke Komieina i Molokai, ma keia liuakai a ke Komiaina e hiki mai aiia, no ka mea eia ko Mr. Aehi puuwai me ka holomua o keia kauawai, oiai oia kekahi i kokua i ka hooholoia o keia kanawai. M&muli o kekahi ninau mai ia Mr. Duncan mai, ua hoike mai ke Kakauolelo, ua hookomoia iloko o ka Hale Senate he mau Bila no na hana i makemakeia e ke Koe ka Mea Hanohano Deaha, o Hawaii, a ua haawi ia aku keia mau Bila a elua iloko o ko lakou Komite Waiwai, aka, ahiki mai i keia la, aole i noonooia. Ua hoike mai ke Kakauolelo ua hele aku oia ma kekahi halawai a ke Komite Wkiwai o ke Senate no ka hoike ana i kona manao maluna o ka haawina no ka uwapo hou no Molokai, aka, aole i hiki e hapaiia mai keia kumuhana no ka mea e noonoo ia ana kekahi mau mea okoa aku. Ua hoopaa mai nae ke Komite e hoikeia mai ana iaia i kona manawa e hele ai Ua hap&iia mai e noonoo ke kahua kupono loa no keia uwapo, a un maopopo mamuli o keia kuka ana, ke koi mai nei ka Ahahui Poni Kuloko o Molokai ame ka Papa 0 na Komisina o na UVapo, e kukuluia i elua mau uwapo, hookahi ma Kaunakakai a hookahi ma Ke-* awenui. Ua manao nae ke o ka uwapo no ma Kaunakakai, ua >la*a. A mahopejo J®ftsJJkuka\»kamailio ana, ua manao na Komiaina 1 hookahi no wahi e kukulu ai o ka uwapo, o ia no ma Kaunakakai. Oiai aole he mau hana i koe, ua hoopanee ka halawai a hui hou i ka la 20 o Maraki, 1923. GEO. P. OOOKE, Kakauolelo a Lunamanahooko.