Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 12, 22 March 1923 — KA HOIKE A MR. LYMAN. [ARTICLE]

KA HOIKE A MR. LYMAN.

Ua heluheluia mai ka hoike a Mr. Lyman, no ka pnle i hala penei: "Mg ka nui no o ka ino, aka, ua hoonee mua ia aku na hana me ka maikai. Ua kokoke o paa »a hale waiho mea hana ame kahi « hoomaemfteia ai na mea hana, a ua hoomakaia ka hana maluna o ka hale waiho o j na holoholona. Ua hoea mai ke pena i keia la, a ina e loaa ana ka malie, e hoomaka aku ana ke pena ana o na hale i ke k&kahiaka o ki la apopo. Ua maheleheleia na hale ' na kanaka a na lakou e hoohana aku ana, a he manaolana e ike aku ana i ke omaomao like o na wahi apau i ka po o ka la apopo. Ke nee mua mau nei ka hana ma]un_a o na alanui. A e ike iho ana oe i ka nui o na mea hana ? makemakeia no ke alanui ame ka lua pohaku. Ua hoohana aku o Mr. Jorgensen i kekahi poe kanaka no ka eli ana i na iliili ma k?la puu i ka pule i hala aku, a ke manaolana nei e hoomaka ana ka huki ana i keia pule ae. Ke manao nei makou e hoohana aku i na kaa e hukuiia ana o na otomobila kalaka. E ike pu iho ana oe i ke kauoha hao ame na laau no ke kukulu ana aku i keia mau kaa, i loaa ai na laau huki i keia mau kaa. I mea e hiki ai i ke kaa otomobila ke huki i keia mau kaa, he mea pono e hanaia i kekahi mau mea i hiki ai e huki ia. Ina he mau mea kekahi o keia ano ma ka Hui Kaa o Bfihuman, e hoouna mai oe no ka mea ua like loa no me na mea e hoohanaia nei e ka Hui Waiu o Mapulehu. 0 kekahi kauoha a makou no kekahi mau hao i kela mau pule aku nei aole i hoo'pihaia mai. Ua makemake koke ia keia mau mea no ka huki ana i ka wahie amo na iliili no ke alanui. O na hao eli pohaku ame na pono hale amala, aolo i hiki mai. Ua makemake loa ia keia mau mea no ka hoonee mua ana aku i ka makou ha»a. Eia makou ke lawelawe nei i na hana hou apau no makou iho. I ka makaukau ana o ko makou mau mea apau e oi aku ana ka holomua o na hana apau. Mamuli o ka inoino o na alanui ame na okumukumu laau, ua pilikia mau na kaa. '

0 na 3aau apau i hoounaia mai eia ke waiho mai nei ma na kahua hale. A mamnli o ka maka loa o keia mau laau, aole e hiki e kukulu kokeia na hale, a e kaulai aku ka pono. Eia na kanaka o ka aina ke hoomakaukau nei no ke kanu ana i ka lakou mau mea kanu, a e ike iho ana oe, i na mea paahana i makemakeia e lakou. E ike iho ana he mau kauoha kopala ame na ho. Eia o Maioho ame Kemai ke heihei nei a o laua ke alakai nei ma ke kanu alafafa. Ua loaa ia laua ho mau loi alafafa a ke ulu nei. Eia 0 Puaa ame Kamakaua ke hoomakaukau nei i ko laua mau aina. E makaukau ana paha laua no ke kanu ana i keia mau la ilio. E kauoha hou aku oe i 200 paona hua mauu alafafa mai ka Hui Kaleponi mai. O na hua i hoounaia mai e lakou ma kela kauoha hope ana aku nei, o ia paha na hua o keia ano 1 oi aku ka maikai mamua o na hUa apau a'u i ike ai. Ina e loaa 'mai ana na hua o ia ano, he hoomaikai nui ka'u. Eia o Mr. Jorgensen, ke hana nei i na auwaha no ka lawe ana aku i ka wai mai na hawai aku. Ua makemakeia na mikini kanu i hoounaia mai nei mai ia Davies Co., mai, a he mea pono no e loaa i na kanaka mahi apau kekahi o keia mau mikini kanu. Ma lea nana iho, aole e hiki ana ke mahi aku me ka nele i na mikini o keia ano. Aole wale no o ke kanu, aka, ua hiki e mahi i na mea kanu, a ua hiki no hoi no ka hoowali ana i ka lēpo ame ka hooiliwai ole i ka aina, elike me na palau ame na mikini e ae. » O ke kanu ana i ke kulina ma ke ano i mau mea kanu mua, ua noonooia iho nei, a oiai ke laha nui mai nei ka mu ai i na lau hou, ua hooholo iho au e hoopau i ke kanu ana i ke kulina.

Ma ke kahua hoohana a ke Komisina ke kanu nei makou i na kulina ano hou, a ke nana aku nei me na manaolana no ka holomua o kekahi o keia mau kulina hou. Ke kanu nei makou i na maau alafafa hou, a ua oleloia mai o keia ka mauu oi aku o ka maikai i ke kanu. I keia manawa aole e hiki e hoike aku i ka holopono o keia mau mea e kanuia nei. Ke hoao nei no hoi makou no ko kanu ana, a ma ka nana aku o keia ano kanu hou ana ke alanui e lona ai ka holomua ma keia mua aku. Eia makou ke kanu nei he ekolu mau mauu alafafa hou, lio inau mauu ikaika hoi i ko pale ana aku i na pilikia o ka lepo ame ka maloo. He elua o na loi i alo i na ino o na malama i hala hku, ua makaukau no ke oki ana, hookahi ua maikai ke nana aku mamuli o ke kanu hou ia ana. Ko ulu mai nei na loi i kanu hou ia me ka maikai. Ma na aina ma Malehua, ua nui Ita pilikia mamuli o na poko, a ua pau na lau hou i ulu ae maluna o ka lepo i ka ai ia. O na huika, bale, ame oka na mea i ai nuiia a ua pau loa. 0 na bine, aole he hoopoinoia a ke ulu mai nei me ka maikai. He elua ano pineki hou i kanuia a ke ulu mai nei He 100 paona i hoounaia mni a e kanu ia aku ana. O na k-ulina hou i kanuia ma keia wahi ke ulu maikqi mai nei. He nui wale o na ano uwala ame uwalakahiki i kannia i kela pule aku nei. I ka pau ana ao o kgi«i hopoino a na poko, 0 kanu aku aqa makou i na hua alafzta hou. Ke hoomakaukau nei makou no ka hoonee ana aku i na mea kanu 1 Kalae i ka la apopo. Ina e loaa ana ka malie, e pau ana na hana malaila i ka pule hookahi no. E kanu ana makou i na kulina Euama ame kekahi mau pineki ame 1 :n mauu alafafa. O na hua pinunu i kanuia mauka, aole i ulu ae, no ka nui mai o ke anu. 0 i.a hua i kanuia makai nei, ua pau loa i ka ulu. - O na uwala kahiki ame maoli i kanuia ma na aina pohaku makai nei ke ulu nei mo ka oi ae o kn maikai mamua o na moa i manaoia. Ua kanu ia kekahi mau lau lau pukiki ame kekahi mau hou i haawiia mai e na kamaaina. Ma ka nana aku e holomua "ra keia

n:au lau kahiko mal'ina o na aina johaku. Eia no na moa ke hoolue mai nei he 160 huamoa o ka la. I keia mau la elua i hala aku he mau haneri o na keiki moa i kiko mai, aia paha ma ka ekolu haneri ko lakou nui ? Me keia ua hiki aku ka nui o na keiki i kiko mai i kā elima haneri no keia pule i hala aku. I keia la ua hiki ole ia makou ke hookiko liou aku no kg mea ua pi'na na hale apau i ku '• keia mauawa, a o kukulu hou aku ana makou i mau hale hou. Ua hoao makou e houlu ae i na moa keiki ma kekahi ano hou, a ua poho makou. He 225 mau keiki moa i liookuuia aku maloko o kekahi pa e holo maluna o ka lepo He 500 a oi aku i hookuuia maluna o na papahele papa, a i keia la, ua 03 aku ka nui o ka make o na moa keiki i holo maluna o ka lepo, .» e lioopau ana makou' i ka hookuu ana e holo maluna o ka lepo. Ua ikeia aku no hoi iwaena o keia m.au moa keiki e holo ana maluna o ka lepo he mau eha o ka maka, a o ka mua loa keia o ko makou ike ana i keia mea. A ua hooholo iho makou, ua oi aku ka malama ,:ja i keia mau keiki moa maluna 0 ka papah<?le papa. O na hoolala ana e loaa kekahi mau hale no ka malalna ana i mau moa wahine o 1000, ua pau i ka hanaia, a ke manao nei e hoolala aku i mau hale no ka malama an^ 1 na keiki moa. Ke makemake nei makou e loaa mai ka papa hoike 0 na uku o na papa hookahi hapa iniha ka manoanoa. O keia na papa oi aku o ka maikai no keia mau hale, i mama ai ka hapai ana ame ka hoonee ana aku. Ua nana iho nei makou i ke kahe ana o ka wai ma ke kahawai o Kaunaleakai, a ua ike makou eia ke kahe nei no kekahi mau la he 5,000,000 galani wai. Ina e hiki ana e loaa keia wai no ka lawe ana mai a i ole no ka loaa ana o kekahi wahi e liookio ai, e loaa ana he wai e hiki ai e liookuu aku maluna o na aina, i mea e hoomama ae ai i ka ikaika o ka paakai i hookio iho maluna o ka aina. O keia wai aia iluua .o ka aina o ka Hui o oukou, a o ka ninau e ae ana paha oukou e haawi mai i keia wai ame ka ae mai e hanaia i mau auwaha e lawe mai ai. E loaa pu ana no hoi he wai inu. No na kauoha no na pono paipu wni, ina e loaa mai ana me ka emi kupono o k auku mai ia Mr. Young ma mai, alaila ua hiki, aka, ina o keia mau auhau no ka lakou i makemake ai, ua oi aku ka hele ana 1 ka hui o Davies āme ka Hale Hana hao, no ka mea ua emi mai kolaila. Ina e loaa ana na papa auhau like ole e ike ana kakou i ka mea eini. L. T. LYMAN,