Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 12, 22 March 1923 — KA MAKOU MEA ALOHA MRS. HATTIE WAINEE K. AALONA. UA HALA. [ARTICLE]

KA MAKOU MEA ALOHA MRS. HATTIE WAINEE K. AALONA. UA HALA.

;Solomon Hanohano, Aloha nui };r:pena paupauaho (>3e i ka i ;,na i na ukana like ole ma --.i-.,; apau o kou moku naii akea, ;k • ]iau ana i ka nani oi kela::;r,i ka hikina a ka la i Ku- * a ka welo ana i ka ilikai o i liaku'iku'i ae ai kiahi mai'oko o'u e nonoi akw i kou lu e ke kapena o ka hiwnhiwa a ;nī-ui aloha o kaus, i ke kauh mnii kaa'wale o ka hoku ma- . .'nn-.a o ka Pakipika, ka ma--vahi puolo kaumaha, lualuu e . ; jīc la maluna. i ike mai hoi I »• -. kupuna na makua ame na pili- ! ---i apau oka aina hanau ®ai ka ,>:au o Keanae, a ka Ua Apuakea , :• na, ahiki aku i ka makami Kain o Kipahulu, a na ia aheahe : n:akani Kailialoha i kono mai n:akou, e a-u mai i ke kai o ' . '.oln, ame na ale hulilua o ka r.rsa. a noho ana i keia aipa ma--eia ka e kulaiwi ana i ka Kukalaliale, aloha not :'.i hanauia kuu moopuiia aloha, I" Vr~. Hattie Wainee Aaroa Kuoha, , Wailuanui, Koolau, Mai«i, mai Pilahi Keola Kuhiiko, kona - ; ma. ame Mr. Keola Kuhiike kona - -,r a i ka la 30 o Maraki maīkahiki :-?T; nolaila ua piha iaia he 26 - akahiki, ame umi mahina «ane na - 5 o kona hanu ana i na e-a hu'i- : :"i o keia ola honua ana. Ewalu ko lakou nui a ka anakua hanau inai ai, eha kane, eha wahaule aku la elua wahme, koe 'no la eono, elua wahine eha kane . ha keiki aole lakou i mare„ ekolu -i kaikamahine i loaa ka auakua ■p kane, hookahi hoi i loaa kona - he wahine, oia no ko lakou ;-\a loa; mailoko mai o kela poe ,ki eha, ua loaa na moopuena he n.i-kumamalua e ola nei *ne ka -,'iikai, iraua o na kupuna aaue ka --,Tsa. a na lakou auanei i "hoolau- - "i ka noho ana o keia mna aku - ka poina ole oke o mau ana o s inoa o ka makua ame na. ku- - jr;a. e noho liooniano, akii ana i ■ Akua mana loa. ?v"£.na no i haawi mai,- a N/iaa no : 'awe aku, me ka palaneh» loa, he aihue la i ka po. Jfc hookaiia ke Akua ma na lani kiekie he malu ma ka honua, he aloha : kanaka. Ma ka Poakahi, la elima. o ka nhina o Feberuari, ua pii aku o Wāinee Aalona uouka r-junui, i kahi o ia mau naakua • ■••<? ka maikai no, a ma ka. hora T,i no o ia po, i pauaho mai ati oia i keia ola ana mauka o Puunui, ao'a roi ma ko laua home o ka - -ho ana a kupa a o ia .-vl o Magoon Block, kahi e noho •»koakoa ana ka ohana, na makua hoaloha. N'olaila, aole i ike ka hoapili alo- .- : kane ika hanu hope a kana aloha he wahine, oiai ao oia : hana malnna o ke kaa. uwila - e hanpu moa ole e -»rehje mar nr:a >:a wahine i ka pili aloha, hoO' k-> i:-.!r>ko, pela hoi na makna ame : . 'iiana apau, i ike ole iho ai i 1 na hanu hope. Auwe no hoi ke f! >'3 Mr. Enoka Kapoohiwi a lawe ~'i i ka lono kaumaha. ua haule o Hattic Wainee K. Aaloua, oiai - 2 k-> lana home i haalelo mai ai

haiiu ola o kuu moopuna aloha; T'ii sku ke kane, na makoa ame 3 nau kaikunane no Pumnui i rr> me na haawe kaumajha, luuke aloha. e hoonaku ana iahnj*apa hewa iho la lakou i r ; ka o ka moena, oiai na hala :i ka Puulena aia i Hilo, ua -len la ia Papalauahi, aloha kuu moopunal Mp.'laila no oia i laweia aku ai t.K3 halo hoomaemae kino ma ka " elima o ka wanaao o ia po, i ai kuu moopuna, ua kii mai k* >o o ke kelepona ia makou, a 'oaa iuka nei o Kalihi, e hai mai sna i ka lono hoolelehauli o "Wainee « baale, hopu koke ae la, no i ka auwe no ka hoi e! O ke i'.u'.u koke iho la no ia o lea waiuwe i ka opua. kahea koke aku la ko lakou T 3?le i wahi kaa no makou, i loa t.o a hoea ke kaa, o ko makou kau s.-tu 2a no ia me ke ulolohi iou ole aia ka pono o ka hiki koke aku i kahi o ka lono kauihaha. makou e holo nei, ke Janre pu me ka puolo waimaka a ke e hoopulu ana i ka lau lihii, aia ka pahuhopu o Magoon B!oek. Hui iho la me na keiki na *~;oopuna na hoaloha o kuu moopuna, c ka noho ana a pela hoi nne kuu ft op-una kane, i hoōneleia iho la f kana mea aloha he wahinepuili like iliō la makou -bko o na ]eo kumakena o ke aloha ka ehaeha, a ma ka hora elua o *>'a Poalua, la eono i hoihoiia mai ke kino wailua o kuu moopuna no ko laua rumi. Mp.laila i ike iho ai ka ohana nnie na hoaloha i kona heleht>lena, e moe ana me ka malkai "''oko o kona hale kaupaku ole; me leu puni *na hoi o na mea. apau ha'i o kona hale puanu.tnu, e ; poi Hke ana i ka ukana a ke •• ou:i. a hoohanini pau iho la Ma-na i k& -waiopua, e hoaleale ana i ka |p§u o ka lihilihi, o na mea apaai, ilo-

ko o ke aloha ame ka hoomauao poina ole no ka wahine aloleo i niau kololani aku la ka hele ana. • Xo kuu moopuna, i haule aku la, ua mare mua oia i kē kane i ka I 15 o kona niau makahiki; ua loaa) hookahi hua mai ko laua puhalea mai, eia nae aole i loihi na la o kona mohala ana, ua niae iho la ka nani o ia pua. Hookahi makahiki a oi o kona noho ana nie ia kane, ua hookaawale aku oia ma ke oki ana no ka pepehi, a mnhope mai, ua marc: hou oia me Mr. Aalona Kuoha. kona) makua nana i pulama iho la me ke aloha, me ka paupauaho ole, me ka hoomanawanui, i loaa ka pono 0 ka nolio ana o ke kane ame ka wahino ame na keiki. Ua loaa hou mai he mau hua maikai eono mai ko laua puhaka mai, lie mau lima akau wale no, eia nne ua mae aku ekolu, ekolu hoi i koe e mohala nei me ka maikai imua o ka makua ame na kupuna, na lei haule ole hoi a kuu moopuna e hiipoi mau ai he keiki, 1 ka po ame ke ao, e hele pu ia ana hoi ka wela o ka Ia ame ke anu a ka ua, ua pau ka lohe hou ia ana o kona leo kahea i na keiki. Auwe no hoi ke nloha e, ua pau ua nalo ia leo. Aloha, no ka wa mau loa; ua huli aku la lea malau, ka ia-o ka u-a noho i ke ao polohiwa a Kane. ; E Aalona e kuu moopuna, aloha ' hoi, ka mea hoi i hooneleia iho la i ka wahine, ka hoa puupuu o ke anu 0 ka po loloa o ka hooilo, hoa .haihaiolelo hoi o ke kuluaumoe, aloha ! no ka wahine ka hoa pili o na wahi apau, eia ka e ko'eko'e ana ka po, hoa ole ke moe ia, e eha ana ka iwi aoao e kuu moopuna, i ka oni hookahi aka, na ke anu no o ka manawa e haawi mai i na ulia pomaikai, oiai aia no ka la iluna. Aloha no! Hu walo mai no ke aloha, O ko'u hoa ua kaawale, Ua weho i k'a pili ua paa, Ko hao la na pe'aheke, O Maleka i .ke hoa la lilo, Haaheo i ka ili o ke kai, E ka Waikau o Keanae e, o ia wai hoi a kuu moopuna o auau ai, ua pau ka pulu liou o koua kino ia wai kaulana o ka aina; ' E Wailuanui e, aia ko moopuna la 1 ka lewa ke kau mai la i ka ehuwai o Waikani, e ninau iho ana i ke kupuna nawai oeV Na Wailuaiki i ka poli o Kapo, aole oe e hiipoi hou ana iaia no ka wa mau loa.

* E ke kuahiwi-nalohaīo iPuaakaa.e, ua pau kou kahiko ; aira i.. : ke ala 0 ka maile laulii o kou mau kualouo maluna o Wainee, e ka ua Apuakea o Hana e, ka ua kupuni kapa hoi o ka aina, aole oe e hoopulu hcti ana 1 kou mau kulu pakauakea maluna o ke kino aloha o kuu moopuna; oiai ua hoi aku la ka opua 1 An-a]«'tu, ua hulikua mai la i Kahiki e Lono a haalolo iho la i Puna na hoaloha, elike me ke ao e nalowale ana, a e hele,aku ana, pela ka mea e iho ana i ka luakupapau, aoJe is e ea hou ae iluna, aole ia C hoi hou i kona hple, aple hoi e ike hou kona -svahi ka wa mau loa; oiai o ke alahele a kuu moopuna i naue hookahi aku la, o ia no ke alahele o na mea apau i hoomakaukau mua ia e ko kakou Akua mana leo, i na "\va apau e hiki mai ai Kona anela me he aihue la i ka po aka, o Kona ke hanaia a haule mai na lani. Nolaila, aole e pio aha ke aloha i na wai he nui, aole e mokuhia i na waikahe, peia ka hoomanao ana ae i na wahi apau i noho like ia ine na keiki ame na moopuna, ame a'u hoi ko lakou tutu. Ua. hoolawa like ia kahi mea uuku ame ka mea nui, mē ke aloha, mo ka loaa ole he mokuahana mawaena o ka noho ohana ana, a na ka pauaho ana mai 1A 0 kuu moopuna i keia ola ana, nana i mokuahana mai la i ka noho ana me ke kane, na makua ame ka ohana apau. Pela hoi me kana mau leialoha he keiki, haalele iho la i ka puolo waimnka o ke aloha pau ole na ke kane ame ka ohana e noho u aku ai me ka hoomanao poina ole nona. Pau ka ike ana o kuu moopuna 1 ka huikau o ke kaona, pau ka hoopulu hou ana a ka ua Kukalahale maluna o kona kino, oiai ua hiki mai la ka leo aloha o ka Haku i ka manawa pokole e hele mai onkou apau i O'u nei, e ka poe luhi ame ka poe kaumaha, Xa'u oukou e hoomaha aku. Nolaila, me keia wahi hoomanao aloha iloko e ke kane na makua ame ka oliana apau, no ka makou mea aloha i hala aku la i ke ala hoi ole mai, ke haawi aku nei kti ohana i ka makou mau leo hoomaikai he nui loa ame ka mahalo kiekie maluna o na -makamaka,. na hoaloha i makana niai i ka lakou maif bo-ke pua ame na .lei ilima i hoohihiia iho maluna o ka makou mea aloha, me ko lakou puuwai hamama, i piha me ke aloha oiaio, a pela hoi me ko lakou hui pu ana mai me makou ma ke ku kiai like ana no ka nmkou mea aloha, iha kela po ahiki i ke ao ana ae o ka Poakolu. Ua haawiia na leo hoomaikai i ke Akua mai kekahi makua haole mai, aole i loaa ia'u kona inoa, a ma.ka hora ekahi a oi i makaukau ae ai ka huakai hele hookahi o kuu moopuna ao ka wa mau loa, ia wa

i liaawi liou iho ai ka oliana, na niakaniakā ame na hoaloha, i na kuiu wainiaku o ke alolui liope maluna ilio o ku niea e waiho ae ann me ka walohia, a uhi iho la ka paa u ka haole i hana ai pau ka ike ana iho i kona hiona aloha. Nolaila, ke haawi hou aku nei makou ka ohana i ka hoomaikai nui i na makamakn, na hoaloha * apnu, i komo like mai nia ka huakai hope o kuu moopuna no ka ilina o« Puea, o ka mea iiana i hookahaha mai i ko'u noonoo, a ppla no paha na mea apau aohe makua nana i haawi tnai i na leo hoomaikai hope maluna o ka halelua o kuu moopuna, a uhi iho la no ka lepo maluna o ka lepo, eli]ce no me ka olelo a ka Palapala Hemolele, e hoi no ka lepo i ka lepo a o ka uhane e hoi aku no ia me ka Mea Nana i hana. Maluna iho o ka halelua o kuu moopuna na kahiko bo-ko pua like ole, ame na wehi lei ilima e memele ana i ka la i makanaia mai e na makamalea ame na hoaloha, a ma-1 laila i huli aku ai ke alo o na mea apau no ka hoi ana i ka home. j E hoomaikaiia ka inoa o ka Ma-1 kua ke Keiki ame Tca Uhane IJemolele, ka mea Nana e kala ae i ko makou mau manao kaumaha, luuluu. Me oe e Mr. Lunahooponopono ke aloha nui, amo na keiki o kou papapa'i ke aloha adieu. MRS. KEAHE HOOKAKO, ame ka ohana, • O ka oi loa aku o ka waiwai o keia mau aina ma Molokai, 4iole nianawa o ke kanaka hana e nele ai i ka ai. Ia oe e hooulu ana i kau ai', eia aku tvo ke kai ke waiho uiai la me na i'a like ole. I?n nui na i'a like ole o kela mau kai, 110 ka mea, ua kakaikalii na kanaka na lakou e lawai'a mai nei. O koia inau aina no lioi, aia malalo o ke aupuni na hoomalu ana o na kai. Ua hiki i na kanaka e papa i ke komo ana aku o na lahui e e lawai'a ma kela mau kai. Aia he mau lokoia kahiko ua pau na pa i ka he- , ielei, a ua .Mki no e pa hou ia kela niau loko me ka maalahi loa, no ka mea ua lawa i ka pohaku koko"ke loa ike kai. Aole na pa o kela mau loko. i kukuluia e keleahi poe okoa aku, aka, na na kanaka Hawaii no i kukulu, he mau haneri makahiki i haln aku. A no keia kumu, e hiki hou ana no i na leanaka Hawaii ke kukulu liou aku i mau pa hou jio Jkela mau loko i'a. Aolo keia.h? nina,u paakiki, aka, he mea hiki wale no iiia kakon e makemake ana e hoohanaia pela.