Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 13, 29 March 1923 — O MR. WM. WAIOLAMA KAAHANUI UA MOE AKU LA I AKU O HOOILO. [ARTICLE]

O MR. WM. WAIOLAMA KAAHANUI UA MOE AKU LA I AKU O HOOILO.

ke kapena ahonui o ke Kilo- ] .na, Aloha malihini kaua: —O kou e :nclu nui ka'u e noi aku nei i rumi V,p.avrale no ka'u puolo kaumaha i } iu!c aku la i ka aina moe kokolo ka uwahi o Kula, he hau e, alualu a ke kula noho mai. Auwe ike ole ia oe e! Me ka haupu mua ole. a e noho E -a hoi me ka walewale, ika ike — 0 i ka leta e hai mai ana, ua niaikai loa au, a puiwa i ka liiki ,- ; -a mai o Mrs. Munro, a hoike :nni la ia maua, ua make o Mr. \\*m. Waiolama Kaahanui, ma ka kaukapila 0 Kula, Maui, i ka la 4 * o Maraki nei; pela mai nei ka lono ieiekalapa mai Maui mai. O ka poha ko'iko'i iloko o Maka]=i, o ke aloha o ke keiki iloko 0 ia ir.īnute, ua like, me he waipuna la 'ae aloha 0 ke keiki, ka huai ae piha pu ka houpo, kupouli mai la ke aloha o ke keiki, na ka waimaka' eo e iho. Kuka iho la me ke kane, a hoohoio ka manao, e kii i ke kino o ke v keiki a hoihoi mai i Molokai nei, maluna o ka ailaea o ka haole, 0 Moanui, i kau aku ai ka makuakane ame kekahi mau ohana ahiki i Lahaina, kau ma ke kaa no Waiiuku, moe ia po ma kahi o Mr. Pia Cockett, ia kamaaina pu wai eluolu, ia ao ana ae. ua pii i kahi o ka haukapila, oiai ke kino 0 ke e kau ana. O ka manao no ka hoihoi mai i '1 kino ua hiki olej a honioe aku !a kona luaui iaia i kela aina kau3ana, oiai nae ka ohana e kali aku ;ina, me ka manao e hoi mai ana ke kino, eia ka aole! Auwe no hoi kuu keiki e! Kuu ike ole ia oe a! Eia au ke nana aku nei i ke kua 0 ka moku o Kama, i ke ku kohana iinn a na Hono-a-a-piilani, ilaila ka i kahi e moe ai o kuu lei, moe okoa | no ke kanaka iluna o ka la: | Haalele i ka nui lehulehu 0 ka: * aina, ' Pale ka ike i ke alakahi o Molo-' kai. Aloha ia ala hili ole a ka malihini A maua e liele ai me kuu lei, Me kuu keiki hele loa e —. • Auwe kuu keiki e—. E na kini o maua e noho mai la ī ka la pe'a i Kumukahi, ahiki i a Ia kau i ka mole o Lumahai, ua ua hele aku la o Waiolama e ike * in Pnna paia aala i ka hala, i ponuhu amu ia e ka liinano, puia ka poli 0 Kookoolau i ke onaona, o :a poli moe ipo o Hopoe i kai 0 Xanahuki e. E Hilo aina Ua* Kinakma* hfe f la ua uo Hilo a po ka la, he ua kaee ]>ua i'a i ka moana, lie Kanilehua ia Ua no Panaewa, he onini pua i'a 1 ke kai o Paikaka, ho hoahele ia U3, no kuu lei i ke one o Ohele, a noe i ka poli o Kulukulua e, kulu ka lihilihi, hiolo ka waimaka, lie maimaka uwe no kuu keiki, auwe kuu keiki e! Aia paha kuu keiki i Honolulu, e kilohi ana i na halelaau ku'i ae, i hele aku la e ike kinowailua i ku hanaumua ona, ia Nakoapukolu a Kaenaokane; ua eena kuu keiki ua maka kai, ua kinolau kino paee, ke kino o kuu keiki e! 0 ke aka kinolau maewa pftha ia o kuu lei. e ku kohana mai la i kn Lae o Kaena, e nana ana ia Muliwaiolena, ike ia Muliwai holo a ka i'a, e holo ana ka oopii he i'a iki e! 1 ke ia Pohaku o Kauai i "ka ehukai, ke kuhikuhi la na* lima i Manokalani, aia ka paha ka uhane -> kuu keiki i ke one o Luhi, ua kailiia e Kilioe wahine i ka pua i ka pali o Haena, e nana ana i 9 ka pali ku'i e, Ku'i o Makanā, he makana ka, ka Honopuwaiakua ia'u o ko aloha, e aloha aha i ke alahaka 0 Nualolo, ke hapapa la ka malihini i ke kumu o ka pali, alanui ole iho la na pali a Olā, ola iho la kuu mau la, hapauea i ko aloha auwe no hoi kuu keiki lieleloa e! 0 ke aka 0 ka la ka i Mana, e hoale ana i ka wai a ka liula, i hoopiha, e pilia ke Kalia 0 Kaunalewa, piha a hu, hanini i Lolomauna. pulupe ke kapaohai o Kalehu, Holi Limaloa ko konohiki o Ainaike i ke anu, ike au i ka eha lima ole a ke aloha, ke pu-o nei i ka lau o kuu manawa, ke lalawenei i ka pili o kuu houpo, me lie lima ka uaka la ka lou iloko, e o'e ana i ke kiionohi o kuu ike, aole kuu mea aloha he keiki, kuu lihaliha e! Ua hanauia 0 Wm. Waiolama Kuahanui Jr., ma Waialua, Molokai i ka la 29 o Sepatemaba A. D. 189S, mai ko maua puhaka aku kona mau mnkua, i kona mau la kamalii, ua hele i ke kula olelo malihini o keia apana, a i ka nui ana, ua pau iho la ka imi ana i ka naauao, ua loaa D ° nae kahi okumukumu namu a na kupuna, o Hikapalale, Hiolowaiki. I keia mau la opio ona, ua lawelawe i na hana maamau me ka makua, ka mahiai ame ka lawai'a, a mahope ua noho a'o me ke kaikoeke 0 kona papa.iluna o ka moku a>laea i ka oihana -wiliki, a ua loaa 110 ka makaukau, a o kana hana .10 e alo ana i na ale kuehn o Paiīolo. e liaulani ajia i ke kai o Naeheehe, e hehihehiku ana i ke kai o Kaiwi, ua pulu hoi i ka hunakaio

0 Mamala, hoopumehana aku i lei; ia o ke Kaona. Ua kaapuniia ka loa o Molokai Nui a Hina, ua helewawaeia ke ala kuahiwi o ke Koolau, ua nohoia ke Awawa o Wailau a kupa. Kupa 1 ka pali haawekua o ua aina alohu nei, me lie keiki la e kaualupe iho ana i ka lono hooku'i o kuu keiki, me ke lupe lele la ka ohu poipu, 0 ke Koolau, ka uhi paapu poele Kawainui, ua nui na mea apau a'u e noonoo ae ai, ua honlaia mai e ko aloha o ke keiki, auwe kuu keiki e! I ka liolomoku ailaea no oia, ahiki i ka loaa ana i ka ma'i, he puuoloolo ma ka a-i, ka lioomaka ana mai, mai ka uuku mai a pehu, kaha limunui, i ke kii ana i ke kauka ma kana olelo ike, he ma'i pilikia keia, e pono e lawe i ka haukapila, nolaila hooholo ka manao e hoihoi 1 ka Halema'i o Kula, a ua hookoia pela. laia ma ka lialema'i ua kakau mai la oia i leta ia maua, e hai mai ana i ka huaolelo hoolana manao, ua maikai loa au, a he wa wale no na ke kauka e hookuu -i ia'u. Mamuli o ia mau olelo o ka leta, ua palaka pu ka nolio ana ahiki i ka lohe ana i ka hua make, akahi no a puiwa hikilele ae ka leo paiauma o ke kpumaha i kuu houpo, no kuu keiki heleloa. E uwo aku ana au ia oe e Waiolama, Kuu keiki i ke one o Manaki, Aloha ia one nu'a i ka aluwawae, E uhai ai i ka i'a, hoanu ili o ka aina,* He anae holo e! Holo ka lono uweaolelo kelekalapa, E hai mai ana i ka hua o ke kaumaha, ITa pili iho la na lihilihi o kuu aloha,

Ua koekoe i ka hau anuanu 0 Kula, Kela aina'hoeepa a kolaila kini, Nou ka ka pihe uwe i Kakanilua, Uwe kamalii uwe ka hanehane, I ke kula i ke pili 0 Kamaomao, Ke wa mai la ka pihe i ka lae 0 Kaihuwaa, Ua lilo paha kuu lei ia Makokolewahine, Ke hooipo mai la i ke kai 0 Makawela, Ke koia ae la i ke one 0 Kahului, Hului paia lilo ia Kauakahimaikulani, | Hoaa iho la au i ke kaha, \ 0 Molokai Nui a Hina ko ewo e, Hc ewe oe 110 Halawa Nui Halawa iki, He kupa poowai no Moaula, He kipea no ka lae 0 Kauhuhuy Xo kuikui kolikoli i Lanikaula e, Kolikoli ko aloha iloko o'u e noho nei, Ka maawe kahi i ka pili 0 kuu houpo, 1 ka hele 0 kuu mea aloha he keiki e! Auhea ana oe, hoi mai kaua he au Koolau aku ia e. Ua piha kona 25 makaliiki me na mahina. keu, a hele aku la i kana huakai heleloa. O ke kanaka i hanauia e ka wahine hapa io no na la, a piha i ia popilikia. E lioonani mau loa īa ke Akua. Ke pahola aku nei maua i ka maua hoomaikai nui i na lima kokua aloha 0 ka ohana ame lea lehulehu o ua aina nei, a ia M. Pia Cockett ke kamaaina nana i pulama i ko'u liaku kane ma kona home, oiai oia ma keia huakai kaumaha; a pela hoi ia Elder O. H. Barlou, Ekler A. J. Cordery, Elder W. W. McCune, i ko lakou kokua ana mai i ko lakou kaa otomobile, no ka lawe ana i ka pahu o ke keiki mai Wailuku ahiki i kahi o ke kino o ke keiki e waiho ana, me leo lakou ukali pu ana ia liuakai loihi o ke alahele; me ka manao kokua aloha hoa kanaka. E lawe aku i keia mau huaolelo liilii, a na ka mea maluna e hoonui ae i ka maikai a piha a liu iloko o kona aloha puni 010. Ke hooki nei me ke aloha i iia lima hoomanawanui 0 na keiki hoonohohua ame ka L. H. Hanohano. O maua no me ke aloha keiki, lOPA K. KAAHANUI, MRS. KEKILIA KAAHANUI Na Makua ame kona ohana kaamaha.