Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 14, 5 April 1923 — KE KOHO BALOKA WAE MOHO KALANA. [ARTICLE]

KE KOHO BALOKA WAE MOHO KALANA.

Ma ka la 19 o ka mahina ae nei o Mei, e malamaia ai ke koho haloka wae moho, na no luna oihana o na kalana 0 Kauai ame Maui. Ma keia koho haloka, e wae ae ai na makaainana o na kalana i hoikeia ae la maluna i na kanaka kupono, ma na aoao kalaiaina no na hoa o ka papa o na lunakiai; ka makai nui, ke kakauolelo kalana, ka lunahooia ame ka puuku. O ka poe e loaa ana na haloka kiekie loa o kela ame keia aoao kalaiaina, e alualu ana no na kulana oihana like ole, o lakou iho la ke lilo i moho, no ke kau koho haloka laula, e ukali aku ana mahope o keia koho baloka wae moho. Ua kaokoa ae keia koho baloka wae moho o na kalana, mai ke koho baloka wae moho mai o ke teritore, no na hoa o ka ahaolelo, ame ka elele i Wakinekona. Ma keia koho baloka kalana, o ka poe e loaa ana ia lakou na baloka kiekie i oi aku mamua o ka hapanui o na mana koho. ua koho'maoli ia lakou, e holo hou ole aku ai ma ke koho baloka laula; a >na he hookahi wale no mea e holo ana no kekahi kulana, i loaa ole nae iaia ka hapanui o na baloka, o na mana koho, e konoia ana oia. e holo hou no ma ke koho baloka laula; no ka hoonaauao hou ana aku i na mana koho, o kela mau kalana, pela wale no ke Kuokoa e hoakaka aku nei i kekahi m?.u mea ano nui, i pili i keia mau koho baloka o kakou. Malia paha, ke manao nei kekahi mau hoa oloko o ka ahaolelo, e holo aku i mau moho no kekahi mau kulana oihana ma keia koho baloka wae moho, ke huli hoi aku no ko lakou mau home, i ka wa e hookuu ai o ka ahaolelo; ina pela, he mea pono no e hookomoia aku kekahi bila kanawai, e papa ana i ko lakou hana ana pela; aole he hana pololei, ka lilo ana o na hoa 0 ka ahaolelo, ka poe na lakou e hana i na kanawai, e komo pu aku iloko o ke alualu ana i na kulana oihana, i lilo ai lakou i poe hana i na kanawai, no ko lakou pono iho. Oiai nae, ke ku nei ka olelo hooholo a ka aha kiekie, ma ka hihia o na Lunakiai Kumalae ame Paeheeo, i kumu alakai no na hoa o ka ahaolelo e alualu mai ai i kekahi mau kulana oihana o na kalana, ma ka manaoio nae o ke Kuokoa nei, aole he pololei iki o ia hana; a i wahi hoi e hoea hou ole mai ai i' ka A\a e hapaiia mai ai na ninau kanawai ma keia mua aku, no ka holo moho o na hoa o ka ahaolelo, he mea pono loa i kekahi hoa oloko o ka ahaolelo e noho mai nei, e hookomo aku i bila kanawai o kela ano; a me ke kanalua ole ke olelo ae, he bila ia e haawiia aku ai na apono ana, e na mana koho 0 keia Teritore, a e hoohakalia ole ai hoi ke kakauinoa ana mai o ke kiaaina, a lilo i kanawai. ( O keia kekahi o na bila maikai loa, mamua o na bila e ae, 1 laweia mai, a waihoia aku ma ka papa, ma ke ano ua ku-e ia mau bila, i na hooponopono ahaolelo kupono a maikai, i ike maoli ia he mea ia e hoopilikia aku ana ma kekahi ano. O na mahele koho, ame na luna oihana e kohoia aku ana, ma keia koho haloka wae moho, e ikeia no ma ka hoolaha kuahaua koho baloka, a ke kiaaina e puka aku nei ma keia helu o ke Kuokoa. O na mana koho, ma ke koho laula iloko aku nei o ka mahina o Novemaba i hala, ame ka poe e hele ae ana e hoopaa i ko lakou mau inoa maloko o ke keena o na kakauolelo o na kalana, e malamaia aku ana ke koho baloka, o lakou wale no ka i kuleana ma keia koho baloka ana; he mea ano nui keia, e pono ai i na mana koho, o na kalana o Kauai ame Maui, ke hoomaopopo.

Ua pono loa ka waihoia ana o ka bila, e noi ana i uku noomau no Mrs. Theresa Owana W. B. Kelley ma ka papa, no ka mea o ka iwakalua makahiki keia a oi o ka noho nanea ana, akahi no a ala mai h? noi o kela ano i uku hoomau no ka wahine a ka elele mua o Hawaii nei i Wakinekona: mamuli paha hoi kekahi o ka loaa ana he uku hoomau i ke Kamaiiiwahine Kalanianaole. He elua kane hou ae a Mrs. Theresa Owana W. G. Kelley mahope mai o ka make ana aku o R. W. Wilikoki, nolaila ua lawa kona mare hou ana no ka elua o ka manawa, i kumu nona e hookuu aku ai i kana mau koi apau, i uku hoomau nona, a ua kupono ka pepehiia ana o ka bila e na hoa o ka hale o na lunamakaainana. O ka holo mahuka ana o kekahi haole nona ka inoa o Thomas Farish, i hoopiiia no ka hewa lawe aihue i na elala i haawiia aku nana e malama, mailoko aku o ka halepupule, kona wahi i noho ai, no ka lapaauia no ke opulepule o kona noonoo, o kekahi kela o na ninau nana i hoopilikia mai i ka noonoo o na luna oihana o ka halepupule ame ka oihana makai; me he mea la nae, i ka nana aku. ua loaa i kela haole ka ike. no> ke ahuWale o kana mau hana lehulehu i lawelawe ai ma Amerika, mamua o ka hoea ana mai no Hawaii nei, pela oia i ake ai, e holo mahuka oia, i ole ai e hoea mai i ka e hookolokoloia aku ai oia imua o ka aha hookolokolo.