Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 15, 12 April 1923 — Page 7

Page PDF (1.60 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

 

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII .

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H:  POAHA, APERILA 12, 1923

Makalei, ka Laau Pii O@a a ka I’a o Moaula – Nui – Akea i Kaulana.        

 

He Moolelo Kahiko no ka Huli Koolau o Kailua ame Waimanalo, ka Nanea o ke Au o ka Manawa.

             I ka lohe ana o Kahauolopua i na @ mai ka hoepa nui aku e hoo@ nei iaia, ua hoomaopopo hou @ @ oia me ka puka ana mai @ a nana aku la ma o maa@ @ ka ike ole aku i ke aikane. @ Mahea olua i halawai mai nei?” @  @  Kahauolopua.

“ @  kai la o ko kiekiena @ iho @ i ka haalu,” wahi a ka hoa @.

             @Aia  aku nei paha i kahi o na @ o maua,” wahi a Kahauolo@ aku la oia a nana hou @ i kona hoa olelo, aole iho

           @ Aole ka paha keia wa@u i ike iho nei he kino ma@ oleio pu iho nei no ka hoi, @ nalo honua iho la no ka @ heaha la ka hana a ka po @ nei?” ia wa i lia ae ai  i@ @  iaia i !@aupu ae ai’i ka po @ ole o huika na makau a ka @ i Hoakapu.  @ huli aku la oia e komo @ o ka hale me ka ha-ukai oloko @ m@k@’u, kaomi ana keia lima @  poohiwi, a puiwa ae @ ma ka huli ino ana mai e @ ka mea nona neia lima: @ mai la oia i ka helehelena @ o kaua @ikane  punana a ke @ e nana oluolu mai ana iaia, @ minoaka hoohie e hekau @ @kona mau papalina, i kipo @ e ke onaona.

            I ka ike ana mai  ke ana mai o Lupea i na @@@ @@@@2 @@@@iona maka’u e kau ana @@@ @  Kahauolopua, ninau mai la @@ @@ ka akaaka pu:                                             

 “Heaha keia e ano e hiona @@@ o kuu aikane aloha@” “Auwe no hoi e, mahea hoi oe i @@ @@@ aku nei au, he kokool@a ko’u @@ ka@@ilio ana iho nei, nana i @@ mai nei ia’u, ua halawai mai @ @@ oe i kui aku nei o ko kie-@@@@ e ike mai ai i kulana hale @@ @@’u @@@ i nana aku nei ilaila, @@ o’u ik@ aku ia oe, huli iho @ @ @@ i ko’u hoa olelo, ua @alowaie @ @@ iho la oia, i ka manawa po-@@@@@ aole hoi au i ike i kahi o ko-@@ @@@  @na,” wahi a Kahauolopua  @ @@@@ nei.

              “@@@@ila huli aku nei au mo ko’u @@@@@@@ no nneia hiona, e hoi iloko @ @@ manao iloko o’u, aia paha oe @@@@ o na luaui o kau@.”

            Apo iho la o Haumea i ka a i o @@@@ aikane me ka olelo ana iho; @@@  kaua i ka hale, alaila hoike @@ @@ @@ oe i na mea apau, oiai @ @@ oe i ka moku, a e hoao ana  @ @@ ke kane a kaua; a i m@a @@ nou e ike ai, hoi aku kakua iloko @@@@ ke kula.”

            @@ @@@@ no a komo iloko, noho @@ @@ o Haumea ma ka puka, m@ @@@@@@ni’o, me ka olelo ana aku @ @@ aikane.

            @@@@@ aikane aloha o keia aina, @ @@ @@  ke kane alii kaua ke hele @@@ @@ @ ke ala, no ko la nui, a o @ @@ @@@@ aku ana i ke kane a @@@ @@ @@@ aole e hoea ia hua @@@ @@@@@@ ahiki i ka wa ou ame @@@@ @@@ @@ i keia kino a kaua o @@@ @@@@ nei.”

           @@@@ @@ m@opopo ia Kahauolo@@@ @@@@ @@@ olelo a ke aikane, aka @ @@@@ m@i la nae oia hoolohe i @@@ @@@ olelo.

           @ @@@@ ae @u e hoopu@i@i i ke @@@@ alii @ kaua, aia a lohe oe, @@ @@ huakai a ke alii i kai o @@@@@@ alaila manao oe kokok@ @@ e hei mai @ hui kaua.

             “@@@@@@ nana pono oe ia’u, i ik@ @@ a hoomaopopo hoi i ka hana @@@ ke ano maoli o kau aikane nei. @@ @@pai oe na ke kane a kaua, @ @ @@@@ ono ou i ka pipipi, ka i’a @@ka @@uli o ke alo pohaku, na’u @@ i hana ia ha@a me ko ike ole.

            “I hana au ia mea, i kumu o noho  @@ oe e ai i ka momona o Kailua @@@ @@ la kipa mai ko’u @ ike ia @@.”

             @@ ae la o Haumea iluna m@ ka @@@@ o kona alo iwaho, @ia hoi o Kahauolopua, @@ wahini luahine, keia e ku mai @@@ i hele na papalina a lu’alu’a, @@@@ nae i kana nana mai, he wahin@ @ @ paha oia i kona mau la.

             “Auwe no ka hoi kou hoopaha”o h@@o ia’u e kuu aikane o!  Alaila o  @@ no kel@  a’u i ike m@a iho nei@” @@hi a ka ninau a Kahauolopua.

           “Ae owau no ia, i hoike au ia oe @ maopopo ia oe @a mea apau o koiu ano a mai  hoohewahewa oe @@@u ke hiki mai imua o olua, o oe @@ ike o ke kane a kaua aole.

            “E haalele ana au ia oe,. @ hel@ @ a@ a loaa @ku ka huakai a ke @@@ i ke Lae o Kaihuwaa, ilaila makou e luana ai o keia ahiahi, a o @@alea ai he malihini, he malihini.”

Anaanai ae la o Haumea i kona mau poholima a hamo mai la ma na papalina o kana aikane, m@ ka olelo ana mai, “o kou u’i no kena, pua ka ohelo ai a ka manu, a hoohewahewa iho ka poo i kamaaina ia oe.”

Lele mai la oia, honi i ka ihu o ke aikane, ia wa ke aikane i olelo mai ai, “mai haalele mai o@ ia’u, noho mai no kaua, i ike aku no au ia oe aole hoi o kaumaha ko’u manao i ke aloha.”

“Aole pela @ k@ aikane, i na wa apau au e makemake ai ia’u, kahea ae oe i ko’u inoa, “e Hinaku-kuai moku e”, ko u wa no ia e hiki mai ai a hui kaua i ka malu a ka leo.”

Loli hou ae la oia a kona ano haiamu ka manu i ka pua o ka  mamane, hone ka leo o ke kolohala  i ka po la’i, puili mai la oia i kana aikane i ka poli me ke kaukau ana iho i na olelo ku i aloha a ke kolomeki.

“ E kuu lei punana a ko aloha, ua piliia o kaua na la i aui aku la me ko aloha, ka hauoli, o ka manao, oiai nae au e like ana i na mea apau, a na ia iko o’u i hoopahulu i ka punahele a ke alii, a lilo ia oe, o ko kaua pono iho l@ no ia, aia no nae ka manao iloko o’u kahi i waiho ai e hoike ia oe i ko’u ano i kekahi la, eia ua la la.

“Nolaila mai hoano e i kou noonoo e kuu onaona lei a ka manao, e naue iki ae hoi au a hoi mai..”

O ka wa no ia i po’i iho ai ka ohu pohina uakea, a hala  aku la kela i ka ohu Kakuapowehi.

I ka mao ana ae o ia mea kuha’o, ika maka o Kahauolopua, ia wa i kaui iho ai kana u, m@ ka nalu ana iho iloko ona:

“Kupanaha no hoi na hana a ka po, a nui no hoi kou aloha ame kou make@ ia’u e kuu aikane kino lau, kino pa e@!

O Lono la ke kino,

Owau la ka maka,

O ke kaula ulu puni,

Ulu ma ka nahelehele,

Ulu noho olelo i ka lima ke’kua,

Ulu noho olelo  ia pale ka po,

Maka’u o U ukanipo,

Ka ipo hoaloha no ona,

Ka’u @aui kapu ke o nei o.

Mohala maikai ae la kona mau hiohiona apau, me he la, eia oia ke noho pu nei iwa@na o ke anai@a o kona aikane, au e ka mea heluhelu i ike ai, he anaina ia no Kalakala ihi kala kaha ma Lehua.

Lulana iho la ka pihe a ke’kua,

Ea mai ka unulau o Halau,

Lawe ke Koolauwahine i ke hoa la lilo,

Pu@ ia na hoa makani mailalo e-

Ia Haumea  i hiki ai i ka Lae o Kaihuwaa, elike me kana olelo i ke aikana, ua hohola iho la oia i kana upena kuu hoopunini i ke kuuna o Keamio, i wahi e pau poo, pau hi’u ai ke alii ame kana huakai i ka hei, a lilo lakou apau i po@ hoa le’ale’a no ko aiwaiwa, e hiki ole ai ke alii i ke alo o kana punahele e kali mai la me ka makaukau.

I ka haalele ana o ka huakai @ ke alii, ia maikai Kahana, he ahiu ke makani, i ka pau ana o ka paina kakahiaka o ke alii, ua kahiku @a  la iluna, ia manawa, mamuli o ka luhi o ke kiionohi o na mea apau i na hauoli o ka po.                            

            Nolaila ua nipoa na moa apau, e na nani like ole o ka aina moeuhane, a i ke kaakaa ana ae o na maka, iea ka na kukna o ka la ke awihi iho nei i ka helehelena o ka lme hiamoe, pela paha i puka ai ka olelo a na kupuna:  “O moe loa kane, o nana wale ka wahine,” he paheno no ka mea palaualelo.  Mamuli o ia mau lahiau, i awakea ai ka huakai a ke alii.

            Oiai nae ka huak@i e moe nei kaoo i ke ala, a i ka hiki an@  o ka huakai i  Kaalaea, ua ike aku la na mea apau i ka punohu ua koko, e halii ana i ka ilikai, iwaho moana, me ka nee malie ana mai i k@ aina.

            I ka ike ana o na mea apau, i keia punohu kuha’o i ka malie, ua ne i ae la ka wa olelo i na moa apau ko ka huakai a ke alii Olomana, e hele nei imua, “o ka mea no hoi i pili aku i ke kumulani la, hoike no ka lani i ka hoailona kapu o na’lii.”

            Aia na mea apau ke nana nei i keia mea nani kamaha’o, e halii ula mai la i ka ilikai, me ka ne@ awiwi a@a mai e kau i ka aina.

            Oiai nonae ka huakai alii e paikau nei i ke ala, ua hehi mai la ua punohu ua koko nei iuka aina, a uhi iho la ka ohu nou kakua powehi a ke aiwaiwa malun@ o ka huakai a ke alii, me ka ua awa noo lihau kumauna o Kamaa”e,  e hoopuapuaehu ana i ka ili papalina o na me apau o ka huaka alii.

            I ka huakai e hele aku nei e kokoke ia lae, ike aku la na mea apau i na waa, e kau ana i ka  aeone, aolo i k@na mai, a ike aku la lakou i kekahi halau loa e ku ana i ka Lae o Kaihuwaa, i oi aku ka pupupu o na auwaa o kau ana.

            Mamuli o keia nui hewahewa o na waa, ua maopopo i na m@a apau o k@ huakai e hele nei, ho malihini keia mai ke kai mai, a he malihini ano nui hoi m@ kona mau kanaka lehulehu, a heaha la ka han@ a keia huakai o ka hiki ana mai

            I ka ike ana o ke alii i keia mea, ua uiu ae la ka manao iloko ona, ho huakai hao aina paha kola, @ e kii mai ana p@h@ o kaua lala

            Nolaila kahea aku la ola @ kona kukini.

            ”E Kapuaikahi @, o kala ak@ oe i na mea apau o ka huakai @ hoomaha, e hele oe a hui aku m@ ke alii nona kela halau loa, e ku mai la i ka lae, a ninau aku heaha la kana huakai o ka hiki ana mai!”

            Ua hooko @@ ula ke kukini i ka leo o ke alii, noho iho la na mea apau hoomaha.  

Holo aku la ke kukini elike me ke kauoha a ke alii, iaia i kokoke aku ai i kahi e ku ana ka halauloa, ike aku la oi@ i na kanaka i hele a makolukolu ma o a maanei o kahi o ka halau e ku ana.                  

Ia Kapuaikahi e hookokoke aku nei i ka hale halauloa a ka makani, ike aku la oia i keia mau keiki opiopio kanaka u’i i ka puka ana mai, mailoko @ai o ka halau, a hele pololei mai la ma kahi a ia nei e hole aku nei e hui.

Ia lakou i halawai ae ai, ua kulou iho la ke poo o na kanaka opio imua o ke kukini a ke alii, m@ ka hoopuka ana @@@ o laua i ka huaolelo, “aloha oe,” pela no hoi ke kukini i panai aku ai.

Ninau mai la kekahi o l@ua i ke kukini a ke alii, “maihea mai nei oe, a e heie ana ihea kau huakai?”.

“Mai ke alo mai nei au o Olomana, ko alii o keia wahi, a i hoouna mai nei k@ alii ia’u, e hele mai o ninau i ka mea nana keia huakai, oiai ua ike mai nei oia ka nui hewahewa o na waa, a nao mai nei oia e malihini paha, a heaha la ka huakai o ka hiki ana mai@” wahi a Kapuaikahi.

Pane aku  la kekahi o na mau keiki nei “ina pela e lawe aku maua ia oe imua o ko makou haku, ka mea nana keia huakai i hiki mai la i ko oukou aina nei, a nana i ke na mai nei ia  maua e hele mai o hui m@ oe.”

“Heaha ko oukou haku?” wahi a ka ninau a Kapuaikahi.

“He kaikamahini ko makou haku, a o kana puni o ka le’ale’a, o ia kela halauloa au e ike aku la, ame keia nui kanaka e m@ia nei, nolaila e hele kakou imua ona, a o kana e olelo ai ia oe, o ia kau e lawe aku ai imua o kou alii.”

Hele aku la k@ kukini mo kona mau hoaolelo, a@iki ma kahi o ka halau e ku ana, papai like a@ la ua mau keiki nei i ko laua mau lima, ia wa i pap@leia ao ai ka uhi @ pale ana i ka ipuka, a ku mai @@ imua o ka elel@ a k@ alii, kekahi kaikamahine opiopio, me kona pa u niho aikaulu, o kakua ana i kona hope.

I ka ike ana aku o na elele ho @pa a ua u’i hookalakupua nei, au e ka mea heluhelu e ike iho ai, o Haumea no ia,  ka lauole o ke aiwaiwa, ua haul@ iho la na kanaka opio i ka honua me ke kulo@ a@a imua o ko laua h@ku, a hookahi ka pupue like ana me ko kukini a ko alii, i eehia i ka nani o keia kaikamahine.

Ninau iho la ua u’i nei i k@ kukini me ka leo oluolu:

“He olelo anei kau i lawe mai nei na’u e ka malihini@”

“Ae,” wahi a ke kukini, “i hoo@@aia mai nei au e ninau aku ia oe, heaha la keia huakai o ka hikina mai ianei?”

Pano iho la ua kaikamahine nei, “he huakai mala@aikua heahe, he la@ olelo i ko kiionohi, na ka lima e peahi, huikau  ka ihu o na waakaulua.  O hoi a hai aku i ko @ani alii, e hele mai, a hui maua i ka ihu o na waa!”

Papai ae la oia i kona mau lima, a@a ae la kona mau kanaka am@ k@ kukini, emi aku la ua u’i nei a @alo iloko o ka halau.

Olelo mai la na kanaka opio i ke kukini a k@ alii, “e hoi oe a hai aku i ko haku lani, e hele mai ino kona aialo apau, ahiki ianei, papa olelo m@ ka malihini o ka hikina a ka la.”

I ka pau ana o na olelo, ua huli aku la o Kapuaikahi no k@ aio o Olomana o hoomaha mai la i k@ ala, a hui laua, ua hoike aku la k@ kukini i na mea apau ana i ike, a i lohe hoi mai ko aiwaiwa mai.

 (Aole i pau.)

 

 

KA  MAKANA A KE ALOHA

 

Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono o ka  Nupepa Kuokoa; Aloha oe:  E oluolu hou mai oe no’u kauwahi kaawale o ka kaua hiwahiwa, no ka hoike ana aku  imua o na hoaloha o kuu mea aloha he ka@@, Mr. Zakalia Kapue, i h@la aku ma o, a haalele hookahi iho la ia’u kana wahine me ka puuwai luulu@ no na mea maikai apau a lakou, i hana mai ai no’u iloko o ko’u manawa o k@ kaumaha.

Mamua o ko’u pah@la ana aku  @ ko’u mau hoomaikai no lakou, k@ hoopili nei au i ko lakou manao hoalohaloha no kuu me@ aloha, a no’u pu no hoi:

Honolulu Maraki 31, 1923.  E ka wahine kane make; Aloha oe: O makou o na lala o ka Oih@n@ Puhiohi, Bana Hawaii, ma o ko makou mau komit@ la, k@ komo pu aku nei me oe no ka  hoomanao ana no kau me@ aloha i haalele mai he ka@@.

O Mr. Zakalia Kapule, he hoaloha maikai loa ola no makou i ko makou mau la e paa ua liko ana @ ka hana, a lona no ho@ ko lakou @kuhooma@, @ h@@lele @@io mai la, he o l@mau no ko makou noho aloha @@@.

Nolaila, i hoike no ko makou aloha, ke pahola aku nei imua ou i keia mau l@u oliva; he liilii ia, me ke aloha pu, a na ke Akua no e lawe aku i na kaumaha apau mai ia oe aku.

Me ke aloha a nui,

                        GEORGE MALUNA,

                        JOHN PUNA,

                        CHAS P. KALEIKAU,

            Na komit@.

            Imua o oukou e na hoaloha o k@u mea aloha i haalele mai ia’u, na hoa paa ua pu iloko o ka oiha@a puiohe o ka Bana Hawaii, e oluolu mai, ma o ke aloha o ke Akua Mana Loa, e lawe aku i ka’u mau hoomaikai palena ole mailoko lilo ae o ko’u puuwai, no na lau olivia o ke aloha a oukou i pahola mai ai ia’u ma o @o oukou i pahola mai ai ia’u, ma o @o oukou kamite la.

            He mea oi@io no, iloko o ka manawa i haupu mua ole ia, eia ka ua hookomo ak@ la ko lakou Makua aloha i kela haawina pookela loa iloko o ko oukou mau puuwai no ka hoomanao ana mai  ia’u.

            Nolaila, elike m@ Kana i hoike mai ma Kana olelo, “O ke aloha ka mea i oi aku mamua o ka mohai, a “aol@ hoi @ mokuhia ke aloha i na waikahe he @ui.”

            Me keia mau manao pokole, k@ @oi a ke pule nei au i ko kakou Makua Mana Loa, @ehova o na Kaua, e hoonui aku i ko oukou mau la, a e hoopalahalaha aku hoi i ko oukou mau pomaikai ma ka hana a oukou i hooi@io ai no ka pono o keia noho honua ana.

            Me ke aloha a nui ia oukou @ na lala o ka puali puhiohe, Bana Hawaii, na hoa paahana  pu me kuu kane aloha, i hala aku.

            Owau iho no,

                MRS. KANE Z. KAPULE,

            Alamoana  Road, Kukuluneo, Honolulu, Apr. 2, 19@@.

            E HOO KANAKA KAKOU NA HAWAII.

            Sol. Hanohano: E oluolu hoi o@ e kaomi iho i na ki o ka ipu uwila o ke Kilohana a ka lahui i hoomalamalamaia ai na kihi eha o ka paeaina holookoa.

            Mamuli o ko’u heluhelu akaholo ana  maloko o k@ Kilohana nei, o ka la 5 o Aperila 1923, aoao elua, e pili ana i k@ ninau waiona; ko kahi o na manao waiwai nui loa, nona kela pooma@ao e kau ae la maluna.

            Ma ka laino 5 penei ka heluhelu ana o na olelo: Aole he ninau hoopa@paaia ko kakou holomoku i ka make, aolo no hoi e hoopaapaaia ma ko kakou noho nele ana iloko o ko kakou aina nei, o keia a@u mea n@e a elua ua ike aku kakou i ka ne@ ana aku a ku ma kahi e, a eia kakou k@ hoomaopopo nei, aia no ho manaolana no ka ulu hou ana mai o keia lahui, ina kakou na kanaka Hawaii, e hookao@ka ana; nona ke poomanao e kau @@ la maluna.

            Ke makemake nei kaou k@ lahui Hawaii o mala@la@ pono @@ a@@@@l@ a kakou @ hana ai ma keia @@@olelo, e hookanaka ana.

            Ke heluhelu mau @oi kakou ma @@  nupepa i ka  poino nui o ka lahui Hawaii; k@ a@ nui kakou ua poi@o io ka lahui kHawaii, aia la @@ea kahi i ku ai na wawae, a i poino io ai ka lahui Hawaii, he @@@ pono o moakaka l@@ ke kahua i poino ai; a i hiki ai ke imi i na a@@hel@, e hookanaka ana.

Ke makemake nei keia makap@@i o @ @ne pokole i kahi o @a poino o ka lahui Hawaii, e holomoku nei i ka make, ame ka noho nele ana iloko o ko kaou aina, i hookumuia i k@@ohi loa, ma ka manawa o ka pa@ a@a mai o na misionari mua loa i hiki mai i Hawaii nei.  Penei hoi i palapalaia ai: Nani na wawae o ka @poe i hoike mai i ka euanelio, i hai mai hoi i ka nuhou maikai.

O ka hana mua loa a na misionari mikanele i ka pa@ ana mai i Hawaii nei, o ia ko lakou hui koke aku me na alii o ka aina, ua hooko@a ia manao, ua kukaia me ka mana o ka euanelio o Kristo. Hookahi a kakou mea i maopopo loa, mahope iho o kel@ kukakuka ana, o ka leo o ke alii e kalahea ana i na makaainana a pau i kane pono, i wahine pono, o Iehova ona Kaua ame Iesu Kristo Kana keiki hiwahiwa, m@ ka Uhane Hemolele, oia ko lakou Akua.

            Maikai kela manao o lna lii, a i hoaponoia e na makaainana. Pau pulu, aohe lau e kanu ai, ua hoi hou ka moi i ke ehu. Ua hiki ma@ la kakou i kahi o ka @aina e pono ke nanaia kahi i poino nui ai o keia, lahui kanak Hawai; penei:

            Ua paleia ka berita o ka pono a na misionari mikanele i lawe mai ai i Hawaii nei, a hookomoia iho la o hoino i ka waha o na alii ame na makaainana Hawaii, i na mikanele, a kukulu hou aku la na alii ia Kane, Kanaloa, ame Kumukahi i mau akua no lakou; a hookomo hou ia iho la mahope iho, he aihue aina na mikanele i lawe mai i ka pono i Hawaii nei.

            Nolaila kela huaolelo, pau pulu aohe lau e kanu ai. Penei ka hoomohala pono ana o keia huaolelo pau pulu ka lahui Hawaii, aohe l@u e kanu ai, o ia hoi ua ham@ma mua ka lua no lakou i na manawa apau, na ka anela o Iehova @ luku nei, elike me ko Ai @@pita.

            Penei ka mea i palaplal@: Aole anei oukou i ike, o oukou no ka luakini o ke Akua, a ua noho ka uhane o ke Akua iloko o oukou@  Ina e hoino mai kekahi i ka luakini o ke Akua e hoino mai no ke Akua iaia; no ka mea, ua laa ka luakini o ke Akua; o ia hoi oukou.

            Aole anei na misionari mikanele i hoolaa ia kakou no Iesu Kristo, ka mano a Duvida, ka mamo a Aberahama@ Ina pela, o ka  poe apau i huli ae, a i ike ole i ka lima akau, ame ka lima hema O Iehova o na Kaua ame Kana Keiki hiwahiwa Iesu Kristo, ame Kona Uhane Hemolele, no lakou ka poino e luku nui ia nei i keia la, a o ka poe apau aole he mau hoino wale i na misiona, he poe mamo lakou na Aberahama, o lakou ke pakele ana mai ke@a poino nui  lukuia nei.

            Owa@ na Aberahama, nana e hanai mai nei i keia lahui Hawaii? O Misionari Mikanele ma no, apuni ka paeaina o Hawaii nei; mai ia lakou mai ke dala, gula, na aahu, me n@ meaai like ole apau. O ka huaolelo hoino, Haole ino kela, a mahope iho hele e noi dala i ka Haole, a i ole noi paha i wahi hana, a loaa ole mai, inoino loa, aku la, kupanaha maoli no kakou na kanaka Hawaii!

            Ke ik@ ole nei kakou i ka anela luku, elike me Sodoma ame Gomora, i lukuia ai e ke ahi mailuna mai, ame ka lukuia ana o Palao, maloko o ke Kai Ula. Pela no ka poino e ike ole nei na haipule, a wehe ae ia lakou iho mai keia upena a na manao awahia hoinoino wale, a pela wale aku.

(Aole i pau.)

STATEMENT OF OWNERSHIP MANAGEMENT, CIRCULATION.               

            Nupepa Kuoka, Weekly.

            Editor, Solomon Hanohano.

            Business Manager, C. S. Carne,

            Publishers: the Advertiser Publishing Co., Ltd.

            Owners: Stockholders holding 1 per cent or more of total amount of stock:

            L. A. Thurston, Honolulu.

C. S. Crane, Honolulu.

Mrs. A. W. Pearson, Honolulu.

Edward Dekum, Honolulu.

G. L. Samson Honolulu.

Bondholders, Motgages and other security holders:  None.

            CHARLES S. CARNE, Manager.

Sworn and subscribed to before me this 7 th day of April, 1923.

                        D. S. K. PAHU,

Notary Public for the First Circuit, Territory of Hawaii.

My commission expires June 30, 1923.

            Ma ke  Kauoha.

            TERITORE O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu,

            Ma ka hana e hoopau aua i ka W. W. HALL,  LIMITED.

            OIAI, o ka W. W. HALL, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o k@ Teritore o Hawaii, i kulike ai m@ ke kanawai i hoom@kaukauia  ma na hana o keia ano, @@ waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka huii i oleloia, hui pu me kekahi  palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike @@ ia i koiia ai ma ke kanawai.

NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hool@ha i kekahi mea, a i na kanaka apau, he mau kuleana mamua a e kuleana nei pah@ i keia manawa ma kekahi ao iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku o ana no ka aeia aku o ka palapala noi i  olol@ia maloko o keia keena ma, a i ol@ mamua ae o ka la 21 o Mei, 1923, a o kela ame keia mea @ makemake ana e hooloheia aku  maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, ma ka hora 12 awak@a o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi, i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

HENRY C. HAPAI,

Puuku, Teritore o Hawaii.

Honolulu, Malaki 12, 1923.

6547 Mar. 15, 22, 29; Apr. 5, 12, 19, 26; Mei. 3, 10, 17.

 

T.  O. MURATA FURNITURE STORE

(Na noho hoolimalima me lako p@ niaanei.)

Na Lako ale Hale Hou me Kahiko.

     Hoolimalima me Kuai Hoolilo

715 Alanui Hema, Honolulu, T.H.

            Kel@pon@ 1695.

 

E KUAI I KOU MAU

            ma ka

Hawaii Furniture Co.

Helu 469 Alanui Moi

Kokoke i ke kihi o ke Alanui Liliha

He oluolu na kukai olelo ana

            DEFLEXOGRAPH

Mea Leo Mele

Ku I na Ip@ Olelo apau

Na ano kui like ole, Hiki ke loa@  ke kani me ka nahenahe.

$1.00 ma ke ekele@@.

PAPA GULA, $1.50, PAPA META, $1.00.

                        VANTONE CO;

                        Dept.407 110 W. 15 th St.,

                        New York N. Y.

            Ma ke Kauoha.

            TERITORE O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka hana e hoopau ana i ka ROYAL  HAWAIIAN FRUIT COMPANY, LIMITED.

            OIAI, o ka ROYAL HAWAIIAN FRUIT COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia ma iloko o keia keena he palapala noi  no ka hoopau ana i ka hui  i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai make kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a ina kanaka apau, he mau kuleana mamua a e kuleana  nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e wa@@@ mai ina ku e ana no k aeia aku o ka palapal noi i oleloia maloko o keia keena ma, a i ole mamua  ae o ka la 17 o Aperila, 1923, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae  a ke keena o ka me nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi, i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

                                    HENRY C. HAPAI

                                    Puuku, Teritore o Hawaii

                                    Honolulu Feberuari 7, 192@.

                        6542 Feb. 15, 23; Mar. 1, 8, 15, 22, 29; Apr.. 5, 12.

 

             TERITORE O HAWAII

 

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu,

            Ma ka hana e hoopau ana i ka THE UNION FEED COMPANY, LIMITED.

.           OIAI, o ka THE UNION FEED COMPANY LIMITED, he hui ia i kukuluia  a e ku ana  malalo  a ma ka mana o na kanawai o ke  Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia , elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a ina kanaka apau, he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku e ana no ka aeia aku o ka  palapala noi i oleloia maloko o keia keena ma, a i ole mamua ae o ka la 17 o Aperila, 1923, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi, i wahi e ae ole ia aku a@ ka palapala noi i oleloia.

                                    HENRY C. HAPAI

                                    Puuku Teritore o Hawaii

                                    Honolulu Feberuari 7, 1923

                        6542 Feb.15, 22; Mar. 1, 8,15, 23, 29; Apr. 5, 12.

 

            TERITORE  O HAWAII.

 

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka hana  @ hoopau ana i ke KAHULUI WHOLESALE LIQUOR COMPANY, LIMITED,,  he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana  o na kanawai o ke Teritore  o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia  ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hopau ana i ka hui i oleloia , hui  pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku e ana no ka aeia aku o ka palapala noi  i oleloia maloko o keia keena ma, a i ol@ mamua ae o ka 22 o  Mei, 1923, a o kela ame keia mea e makemake a e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kina ae ma ke keena o ke mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoiki mai i ke kumu, ina he kumu kekahi i wahi @ ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

                        HENRY C.HAPAI

                        Puuku Teritore o Hawaii.

                        Honolulu,Maraki 14, 1923.

            6547 Mar. 15, 22, 29; Apr. 5, 12, 19, 26; Mei. 8, 10, 17.

           

                        TERITORE O HAWAII

 

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka hana e hoopau ana i ke CASTNER REALTY COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waihoia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau, he mau kuleana mamua ma kekahi ano iloko o ka hui  i oleloia, e pono e waiho mai i na ku e a@a no ka aeia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena ma, a i ole mamua ae o ka la 21 o Mei, 1923, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi, i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

HENRY C. HAPAI,

            Puuku, Teritore o Hawaii.

         Honolulu, Maraki 12, 1923.

6547 Mar. 15, 22, 29; Apr. 5, 12, 19, 26; Mei. 3, 10, 17.

 

                        CITY MILL CO.

            KEKAHI O NA HUI  KAHIKO LOA MA HONOLULU NEI.

 

            Poe kuai Papa, Pilihale, na lako Paipu, na Laau Puka  Aniani me Panipuka, lako Pili Hao; na mea  no apau no ka hom@  @@  ke kumukuai oluolu loa.

           

            Kukulu makou i na hale m@ ka uku liilii ana, me na hook@@ liilii.

 

                        O KA OI LOA AKU NO KA POE HOOKUONOONO

 

            Mai Poina  Hele Mai Ia Makou

            Kihi o na Alanui Moiwahine me Kekaulike.  Honolulu, T. H.

 

START WITH THE LOT

NEW STRAUCH TRACK

 

            The New Strauch Tract in Kaimuki comprises twenty five acres of gently sloping land lying makai of Maunaloa Ave., between 11 th and 6 th Avennes.

            One section of this tract beginning at the corner of 10 th and Kilauea Avenues, and extending to 9 th and Maunalei Avenues respectively, can now be inspected and selections of lots made.  No further subdivisions of this magnitude are possible in Kaimuki. Tenth Avenues has  been extended through to Hayden St., opening a much needed direct route from Kaimuki to Waikiki. Similarly Kilauea Avenues has been opened from the 10 th Ave. to Alohea Avenues (formerly know@ as Sixth or Diamond Head Ave.). This tract is a center of growth from all directions.

LOTS OF HEALTH IN KAIMUKI

$750 TO $900.  Lots 50x100,  $20 down, $10 per month.

$1200 and $1275.  Lots 50x150,  $25 down, $15 per month.

$1675 and $1700.  Lots 50x200,  $50 down, $20 per month.

 

            Ask C. W. Carpenter, with

            PAULO KALAUKA

               (P. E. R. STRAUCH)

Alanui Moi, Helu 74, Mawaena @ na

            Alanui Papu ame Betela.

 

            Keena Hawaii

                 NO  NA

LAKO Hana Mahiko

 

Hapuku Kila Oliver Chilled ame na Palau

Na Katapila Cleveland

Na Katapila Fordson

Na Kaa Kalaka White

Na Kaa Kalaka Federal

Na Kaa Kalaka Ford

   Na Hana Pili Amala

 

HANA I NA KINO O NA KAA     

    UKANA ME KALAKA ME

          KA HANA HOU ANA

 

            Schuman

Carriage Co., Ltd.

Na Paio@ia o na Hana Hawaii o Hawaii nei

 

KA VICTROLA

    Ka Meakani Mele Kilakila he meakani e pono e loaa ma kou home.  Kauoha mai i na buke hoakaka o na Pahuolelo ame na Papa Leo Mele.

     NA PIANO PAANI

     NA ROLA PAANI

     NA PEPA MELE HOU

     NA PILA AHA

ame na mea apau pili i na mele.

Bergstrom Music Co.

1020 Alanui Papu       Honolulu

 

HALE UWI WAIU

 

MAPULEHU

 

PUKOO, MOLOKAI

 

E  Hooholo Ana  i ka

 

MOKUKUNA GESOLINA

 

            LELEIONA

 

Mawaena o na Awa o Honolulu me Molokai

 

Geo. P. Cooke,

            ONA.

Poe Lawe Hau me Waiu

 

Honolulu Planing Mill, LIMITED.

 

POE HANA I NA PUKA LAAU ANIANI, LAAU HALE, OL@@@LEPE, MOLINA, WAHI KAU.

ALANUI PAPU, ESPLANADE

 

Ka Pila  GRAFONOLA COLUMBIA

Maopopo ka Wa e Pau Ai

   Na ka mea hoopaa nona @@@ e makaala ia ea no@.  Ua hiki ia oe ke hulahula ahiki i ka huaolelo pe loa.

    Uku Liilii ke Makemakeia

Thayer Piano Co., LIMITED.

    148-150 Alanui Hekele

 

Kakela & Kuke

 

(KAUPALENAIA)

 

Poe Kalepa ma ke Komisina

                        A @@@

Poe Agena no na

  Mahiko Lehulehu

 

PAPA

NA LAKO

KUKULU

HALE

No ka hoahu ana i kou wai ma na Pahu Wai Papa. Ulaula o 5000 a 10000 Galani.

E hoolakoia aku no na kumukuai ame na hoakaka ia oe ke noi mai.

 

ALLEN & ROBINSON, LTD.

HONOLULU, T.H.

 

Nupepa Kuokoa

 

No ka makahiki (one year) ...$2.50

   O na Dala ame na Hoolaha apau e hoouna pololei@mai i ka ADVERTISER PUBLISHING CO., LTD., wale no, P. O. Box 3110, Honolulu, T. H.,

     217 Alanui Moi, ma Waikiki o ke Alanui Alakea; ka Nupepa Advertiser

     Entered at the Post Office at Honolulu, T. H., as Second Class Matter.

     SOLOMON HANOHANO, Lunahooponopono.

CHARLES S. CRANE, Luna Nui.,

 

 

 

             

 

 

           

awaiiHawaiH                                                                      

 

 

 

 ooko ma ka hora H

 

 

           

 

                                     

 

           

                       

                                   

 

           

 

 

 

                       

           

 

           

 

 

 

 

 

           

              

               

 

 

 

           

 

 

           

oHh

 

 

 

 

 onoluo

 

awaii

               

awaiinei, a hookomoia iho la o hoino i ka waha o na alii

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 AWAII NEI, O IA KO LAKOU HUI KOKE AKU ME NA ALII O KA AINA, UA HOOKO@A

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

awaii

 

 

           

           

.

                       

  

waii, ma

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2