Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 16, 19 April 1923 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KU-E I KA BILA HOONOA SABATI.

Me ka nana ole ae, i ka hooholo ana a na hele a elua i ka bila, e ae ana i ka hoikeikeia o ke   kiionioni ma na auwina la Sabati, ame kekahi mau hana hoikeike e ae, i ae ole ia mamua aku nei, ua hoea kino aku he heluna nui o na hoahanau e na ekalesia Kalawina o Kawaiahao, Kaumakapili ame Kalihi-Moanalua, ma ka Poakahi iho nei imua o ke kiaaina, me kekahi olelo  hooholo, e uwalo ana iaia e hole i ke kakauinoa ana i kela bila.

O kekahi kela o na hana a na hoahanau o keia mau ekalesia Kalawina, i hoike mai ai, i ko lakou make, e malamaia aku ka ihiihi ame ka maluhia o ke Sabati, i kulike ai me ko lakou manaqio pili hoomana; he hana hoi ma ko lakou aoao a ke kiaaina, i haawi mai ai i kona Mahalo, no ko lakou make i ka malamalama o ka euanelio, i kanuia aku iloko o lakou, e na misionari mua loa i Hawaii nei, he haneri makahiki a oi i hala aku.

He mea hookahaha nae i ka manao, ke ku like ole ana o na hoomana apau imua, a hoike i ko lakou mau manao ku-e i ka hoonoaia aku o na hana hakihaki Sabati, ina nei no ka lilo o kela bila i kanawai.

Ua hoouna mai nae kekahi mau ekalesia he mau olelo hoo-holo imua o ke kiaaina, no ke ku-e ana i kela bela; a koe aku no ka nui o na hoomana e ae, me ka noho hamau loa ana, aohe wahi leo pane, aole ma ka olelo hooholo, a oki loa aku hoi ka hele kino ana ae o kekahi poe o ia mau hoomana, no ka hui pu ana me ke kiaaina.

O ka lanakila o na hana hoomana ma Hawaii nei, o ia no ke ku like ana mai o ka poe apau i make i ka pono, a ku-e i ka hoonoaia o na hana hakihaki, i ka maluhia o ke Sabati; aole nae pela ka mea i ikeia iloko o na la aku la i hala; o na kanaka ko’iko’i iloko nei o ka aina, a i lilo Hoi i poe alakai ma na hana pili hoomana, ua noho aku lakou ihope, a o na Hawaii ka i ku aku nei imua o ke kiaaina, a hoao aku elike me ka hiki, no ka maliu o ka lakou leo uwalo, no ka hole mai o ke kiaaina, i ke kakauinoa ana i ka bila, e lilo ai i kanawai.

He hookah mea maopopo loa, iloko o ka noonoo o na hoa e ka ahaolelo ma keia kau, o ia n oka a’e ana maluna o ka vito @ ke kiaaina, ina nei no kona hole mai i ke kakauinoa ana i ka bila; alaila o ka lilo no ia o ka auwina ia Sabati, i Manawa no na hana hoikeike kiionioni amen a hana lealea o kea no hoikeike maloko o nap aka.

Ma ka manao ame ka makemake maoli maloko o keia bila hoonoa i ka auwina la Sabati no na hana i hoikeia ae la maluna, aole ia no ka haawi ana i Manawa maikai no na kanaka hana, e hoohala ai i ko lakou Manawa o na auwina la Sabati, ma na hale kiinonioni, a ma na ka i hookaawaleia no ka huli pomaikai ana; he hana uhiuhi wale no ia; aka no ke ake ana o na ona no lakou na hale kiionioni, amen a paka, kahi e malamaia ai na hana hoikeike, e ohi mai i na pomaikai, no ko lakou mau pakeke iho, main a kanaka mai i loaa ole ia lakou na wahi e hoohala ai ma ka auwina la Sabati.

Ua kaahope paha keia hoala ana aku i na ku-e ana i ka bila, eiai aia iloko o ka lima o ke kiaaina; aka nae ole i lohi loa, ka hoike ana ae o ka poe i make i ka maluhia o ke Sabati, i ko lakou manao akea, am eke ano o ka lakou hana, ina no ia e nana ole ia mai ana e ke kiaaina amen a hoa oloko o ka ahaolelo o Kakou.

Ke nana aku ma kekahi ano, ina nei no ka lilo o ka bila i kanawai; alaila ma kahi o ka aeia aku o ka hoikeike ana i na kiionioni, ma na auwina la Sabati, pela hoi na hana hoikeike @ na ano like ole, ma nap aka, a ma kekahi mau wahi e ae, ka hoohana ana i na lio holo poniuniu, na huila niniu lawe ohua, ame kekahi mau hana imi pomaikai e ae; ua aeia aku @a lawelawe ana o na limahana i na hana, i kupono ole no kela la; a ua hoopilikiaia aku hoi ka poe e noho kokoke ana ma na wahi hoikeike, ka poe makemake e lilo na auwina la Sabati, i Manawa no ka hoomaha ana, aole no na hana walaau ame ka uwauwa, elike me ia i hoomaopopoia, no ka poe e noho kokoke mai nei i ka Aloha Paka.

Ua lawa ole iho la anei ka hoikeia ana o na kiionioni, ma nap o Sabati, i makemakeia mai ai e malama pu ia kela hana ma na auwina la? I’ela maoli no ka manao ke nana aku; no ka mea o na hoikeike kiionioni, o na auwina la, iloko o na la eono o ka pule, o kekahi mau Manawa piha nui ia kela e na kanaka, a o ka aeia ana o na auwina la Sabati no kela hana oiai he la hoomaha ia no na limahana, e oi loa ana ka pomaikai e loaa i ka poe no lakou na hale kiionioni, a pela hoi me ka poe no lakou nap aka, i hookaawaleia no na hana hoikeike, nolaila ma kahi o ka hoopomaikaiia aku o na limahana, ame ko lakou mau ohana, no ka ike ana ia mau mea, e lilo ana lakou, i poe hoopu’ipu’i aku i ka loaa o ka poe i komo iloko o kela mau hana imi dala.

KE KOI A HAWAII I KONA PONO

Me ke kanalua ole ke noonoo aku, e hooholo mai ana ko Kakou ahaoleio, i ka bila i hookomoia, aku e ka Mea Hanohano J. H. Coney o Kauai, no ke kohoia o kekahi komisina o ekolu, no ka hooikaika ana aku ma Wakinekona, a iloko hoi o ka ahaolelo lahui, e loaa mai ia Hawaii nei, kona mahele o na pomaikai, ma na hooponopono apau e hoopomaikaiia a@ na mokuaina lehulehu o Amerika Huipuia.

Maloko o kela bila, ua hookahua pono ia na kumu koi apau a Hawaii nei, no kona kuleana iloko o na pomaikai elike me ia i loaa aku ai i na mokuaina o ka Uniona, maluna o na mea oiaio e paa nei maloko o na moolelo, no ka lilo ana aku o Hawaii nei, i hapa no Amerika Huipuia; oiai nae, no na makahiki lehulehu i kaahope aku nei, ua hooneleia mai keia Teritore, ia mau pomaikai, koe wale no ma kekahi ano e ae, i hooikaikaia aku, ma o ka elele la mai Hawaii aku nei.

Me ia lilo no nae o Hawaii nei, i hapa no Amerika Huipuia, he o ia mau no ka noho pouliuli, o kekahi mau hao o ka ahaolelo, amen a luna oihana o Amerika, i ko Kakou kulana oiaio, e ku nei i keia la, a mai kela Manawa mai no hoi i hoohuiia akua ai o Hawaii nei, me Amerika.

He hana nui a ko’iko’i maoli ka kela komisina, e lawelawe aku ana, ina nei no ka lilo o keia bila i kanawai; a c komo ana hoi ke aupuni iloko o kekahi hoolilo nui hewahewa, no ka holomua o ka misiona a kela komisina i Wakinekona; eia nae, ma@kekahi ano ke nana aku, he mau hoolilo ia a Hawaii nei, e minamina ole iho ai, pela wale no e loaa aku ai ka ike oiaio i na luna oihana ma Wakinekona, a i na hoa hoi oloko a ka ahaolelo lanui, no Hawaii nei, ame ko Hawaii nei kuleana i na pomaikai apau, i hooneleia ai ia i na makahiki i kaahope aku nei, a Kakou e kanalua ole ai ke olelo ae, e hoea mai ana i o Kakou wa e ike ai i ka wiwi o ke koho ana i kamisina o keia ano.

 

HOOLOLI I KE KANAWAI WAE MOHO.

Maloko o ka hale o na lunamakaainana, ma ka Poakahi iho nei, i hookomoia ae ai e ka Mea Hanohano Muller o Hawaii Komohana, he bila kanawai, e hoololi ana i kea no o ka wae ana i na moho e holo ana no ke kulana elele lahui, pela no ke kulana ahaolelo, a hoea aku i na kulana oihana o na kalana like ole, mai kea no ae o ka wae ana i na moho, e ku nei i keia Manawa.

Ina nei no ka lilo o keia bila i kanawai, alaila ua ili aku ke ko’iko’i maluna o na mana koho lunamakaainana, a mau kalana lehulehu, ke koho ana, i kea no o ka wae ana aku i na moho, no na kulana aihana like ole, ina paha ia ma ka malama maoli ia aku o kekahi koho baloka wae moho, a i ole, na na aoao kalaiaina paha, ma o na ahaelele la, e wae ae i na moho.

Ma kekahi olelo ana ae, o ka manao maoli o keia bila, o ia no ke kukuluia ana mai, o na alahele elua, i ike mau ia, e Kakou, o kea no o ka wae ana i na moho, o ia hoi, maloko o na ahaelele, am eke koho baloka wae moho.

Ma ke koho ana i na moho maloko o na ahaelele, ua kaa aku ika poe kakaikahi wale no, ka wae ana ae i na mohi; oiai hoi, ma ke koho baloka wae moho, ua kaa aku i ka lehulehu ka wae ana ae i na moho; aia he like ole nui, mawaena o ke ia mau ano a elua o ka wae moho ana.

Mahope o ka hoao ana i ke kanawai wae moho e ku nei i keia Manawa, no kekahi mau makahiki ae nei i hala, ua ike maoli ia ka nui o na hoolilo, aole wale ma ka aoao o ke aupuni, aka ma ka aoao pu kekahi o na moho; a no ka hoo pau ana ae i kela pilikia, pela i manaoia ai, e kaa na na ahaelele, e wae i na moho; aole no kela kumu wale no, aka, ua ike pu ia, ma na koho baloka wae moho i malamaia o na wa ae nei i hala, aole i hoopololei na mana koho o na aoao kalaiaina o Kakou, ma ke koho ana i na moho o ko lakou aoao iho, aka ua lele aku ke koho ana i na moho o ka aoao okoa.

Mamuli nae o ke kukuluia ana mai la o keia mau ano a elua o ke koho ame ka wae ana ae i na moho, no na kulana oihana kohoia e ka lehulehu, i ka nana aku e lilo aku ana ia i mea ano nui, a e hoea mai ana i ka wa e mahae ai na manao @ na mana koho, ke hoea mai Kakou i ka wa hakoko kalaiaina.

E hoihoi hou ana keia iloko o na ahaelele o ko Kakou mau aoao kalaiaina ka wae ana i na moho, a mamuli wale no o aoao kalaiaina ka wae ana i na moho, a mamuli wale no o kekahi mau palapala noi, i kakauinoaia e iwakalua pakeneka o na mana koho, oloko o ka apana koho senatoa, ka apana koho lunamakaainana, a o na kalana paha, am eke teritore holookoa, elike me kea no o ke kulana oihana e alualuia ana, e malamaia aku ai ke koho baloka wae moho.

Ma ka mea oiaio maoli, o ka wae ana i no moho, ma ke koho baloka ana o na mana koho, ua waihoia aku i ka lehulehu ke kuleana e wae ae ai i ka lakou au moho i makemake ai; me ka hoohana ole ia o ka makemake ame ka mana o ka poe kakaikahi; a oiai nae he alahele hoonui lilo i’o keia, ua oili mai nae na mea a ka hapanui o na mana koho i makemake ai; o ka hoihoi hu ana ihope ikela ano kahiko, i ka nana aku, aole ia o ka mea pono e hana ai, aka o ka imi i ke alahele e hooiia ae ai ka maikai o ke, kanawai wae moho e ku nei, ma kahi o ke kanawai i ikeia ai, ka maikai ole, ame ka hooko le ia ana o ka makemake o na mana koho.

HOOKOIA KE KANAWAI SABATI.

Ma ke Sabati aku la i hala, i hopuia ae ai kekahi poe Pake, mamuli o ko lakou lawelawe ana i ka hana kamana i ka la Sabati, me ka haalele ana nae i ko lakou bela, i ole ai e hoo@olokoloia ko lakou hihia, a kau main a ahewa ana a ke kanawaii maluna o lakou.

Aia ma na wahi like ole, e lawelaweia nein a hana o keia ano ma ke Sabati, eia nae, manuli o ka hooko ole ia o ke kanawai, ua lanakila ia mau hana, a ua lilo i mea hana mau ia i kela ame keia Manawa, me he mea la, ua noa ia mau hana ma ke Sabati.

Ua ili iho ke ko’iko’i maluna o na luna oihana, ia lakou ka mana am eke kuleana o ka hooko ana i ke kanawai, ka hopuhopu ana i ka poe e lawelawe ana i ka hana kamana, a mau hana e ae, o kela ano; pela wale no e hiki ai ke hookaoko’aia a eke Sabati, main a la e ae iloko o ka pule.

He umi wale no la a oi ikoe, alaila hookuu keia kau o ko Kakou aholelo kuloko, me ka nui o na hooponopono ahaolelo i lawelawe. i ika huli hoi ana aku o na hoa o ka ahaolelo no ko lakou mau wahi iho, e waiho iho ana lakou mahope i na kiahoomanao o ka lakou mau hana, no ko lakou mahaloia, ame ka ole; a o na haku makaainana no na lunakanawai, na lakou e kaupaona mai, i ka wa e hoea hu mai ai i keia kau koho baloka ae, iloko o na makahiki elua.

MAKE MALOKO O KA HALE-MA’I MOIWAHINE.

O Mrs. Fanny Markham Stauch, ka wahine mare a Paul E. R. Strauch, ma ka hora 3 o ka auwina la poaha o ka pule i hala i pauaoho mai ai oia i keia ola honua ana maloko o ka Halema’i Moiwahine, mahope o kona kahaia ana ma ke kakahiaka o ia la, Ma ka po o ka Poakolu kona laweia ana aku Hoko o ka halema’i no kona kahaia mamuli o ka nui o ka eha I loaa iaia maloko o kona kino, me ka manao ma ia kahaia ana @ Pakele mai ai, eia nae, ua make aku la.

Ma ka @ora 3 o ka auwina la Poalima nei ka malamaia ana o kona anaina holewa maloko o ka halekupapau a Mr. Williams, a ma ka Ilina o Maemae I hoomoeia aku ai kona kino lepo.

He kaikamahine o Mrs. Fanny Strauch na W. A. Markham, he kaikaina kona o Mars. Emma Bertelmann a he mau kaikunane oi@ o George ame William Markham. Mawaho ae o kana kane elua an@ mau kaikamahine e ola nei oia o Mrs. C. W. Carpenter o Makiki, Mrs. Sigmund Kahn o Kapalakiko, ame Paul K. Strauch, he keikikane e noho mai la i ke Kula o Kapunahou.

Ma Honolulu nei no o Mrs. Strauch I hanauia ai mai ka puhaka mai o Mrs. Konale Markham, a iaia i moe  aku la ua piha iaia ne makahiki he 57 me na la keu.

EHA HOU MAU APANA HOOPULAPULA E WEHEIA ANA.

Ma ka noho ana o ka halawai a ke Komisina Home Hawaii, ma ka Poalua aku la i hooholo ae ai kela  komisina, e wehe aku i eha mau apana hu, o ka aina hoopulapula o Kalamaula, ma keia mua aku, no ka hoi ana aku o na ohana Hawaii i ioaa na ulia laki, a noho malaila.

Aia he 35 mau palapala noi, no kela mau apana ke waiho nei malalo o ka malu o ke komisina, a o na palapala noi cha, a ke komisina e wae ae ai maiwaena mai o kela huina ae la, o ka poe na lakou ia mau palapala noi, ke haawiia aku ana ka pono, e hoi a noho maluna o kela mau apana aina hoopulapula.

Ma kela halawai no hoi, i heluheluia ae ai na hoike, no ka holomua o na hana apau o lawelaweia mai nei ma na aina hoopulapula, ke ulu la na maekanu, a iloko o ka Manawa pokole ma keia mua aku, e hua mai ai na mea I kanuia e ka poe e noho mai la i keia Manawa.

Ua hooholo pu ia ae ma kela halawai, e kuai aku ke komisina, i hookah kaa kalaka oto Ford, no ka hoohana ana ma na aina hoopulapula.

Ma ka Poalua iho nei, i piha ai I ka Lunahoomalu C. H. Cooke, o ka hale o na lunamakaainana, na makahiki he 47; ua nui na pua makana, i haawiia aku no ka hoohanohano ana i kona la hanau, e na hoa o ka ahaolelo.

 

KUHOU KULOKO

Ahiki wale mai i keia Manawa, eia no ke waiho pohihihi nei, ke kiakaa nona ke kaa o ka pii ana maluna o S. Maeda a make, he mau la ae nei i hala, me kona loaa ole.

Ma ka Poalua iho nei, i haawi a@ ai ka Makai Nui Rose i ke kauoha no ka hoomaka ana aku @ hopuhopu i na ilio mekala ole e hele laula mai nei me ka uku ole ia o ko lakou mau auhau.

He halawai ke malamaia ae ana ma ka home o Daniel Maunakea, ma Kunawai, ma ka hora 1:30 o ka auwina la o keia Sabati iho, no ka poe apau i kuleana i ka pa Ilina o Kalaepohaku, no ke koho ana ina lunanui hou no ka ahahui pa ilina i oleloia.

Mahope o ka hoohala ana i kekahi mau mahina ma Hawaii nei, i huli hoi aku ai ka Loea Haku Moolelo Padraic Colm, ka mea nana e kakau aku ana i kekahi mau moolelo o Hawaii nei, ma nehinei no Amerika. O Mrs. Colm pu kekahi i ukali aku la me ia.

No na pahu kanake, amen a buke a ko Honolulu nei poe, o ka haawi makana ana aku i na ma’I ma Molokai, ma ka huakai makaikai a na hoa o ka ahaolelo i ke kahua ma’i i hoikeia ae ai ka Lunanui J. D. McVigh, no ka nui o na manao Mahalo a hoomaikai o na ma’i, no ia mau makana.

Iwaena o na makai i alualu e loaa ka helu ekahi, o kamea nui o na tikiki i kuai ai, no na hana hoikeike no ka pomaikai o na wahine ame na keiki makua ole a na makai, i hala aku nei, ua lilo i ka Makai Frank G. Rebello ka helu ekahi, ua oi aku manua o ke kaukani tikiki i kuaiia eia.

Ma ka noho ana o ka halawai a ka papa o na lunakiai, ma ka po o ka Poalua nei, i loheia ai na manao ku-e Ikaika o na hoa o kela papa, no ka hoao ana o ka hui lawe aelike o E. J. Lord, o pii aku maluna o ka mana o ka papa, ma ka hoao ana e hoololi i kea no o ka aelike, e hana aku ai i ke alanui holopuni Kamehameha.

NA MARE

Joseph Asiu ia Mary Haile, Apr. 5

Ernest Newton ia Leinaala Kealoha, Apr. 7.

Chas. H. Gulach ia Julia T. Lee, Apr. 7.

Bonifacia ia Victoria Manoha, Apr. 12.

Wm. C. Hama ia Ida Akuna, Apr. 12.

Berry Sizemore ia Violet Sniffen, Apr. 14.

Frank Moniz ia Maryann Pa, Apr. 14

NA HANAU.

Na Chas. Ah Long ame Ida Palakiko he kaikamahine, Mar. 27.

Na D. B. Moore ame Julian Makahi he kaikamahine, Apr. 4.

Na K. Iwanaga ame Carrie Weeks he kaikamahine, Apr. 5.

Na Samuel K. Paalua ame Lizzie Richards, he kaikamahine Apr. 9.

Na J. K. Aki ame Nancy Kahawai, he keikikane, Apr. 9.

Na Geo. T. Kaku ame Eva Moke, he keikikane, Apr. 11.

Na J. P. Johnson ame Emma Laanui, he keikikane, Apr. 15.

Na Samuel Meheula ame Lucy Ani, he Kaikamahine, Apr. 15.

Na Chas. K. Winchester ame Grace Kipapa, he keikikane, Apr. 16.

NA MAKE.

J. Kauhini, ma ka Home Kahuma’I Robinson, Apr. 1.

Cecilia Naumu, ma ka Halema’I Moiwahine, Apr. 11.

Daniel Pua, Jr., ma ke alanui Kaili, Apr. 12.

Mrs. Fanny M. Strauch, ma ka Halema’i Moiwahine, Apr. 12.

L. K. Caesar, ma ke alanni Pupule, Apr. 14.

Hana P. Kahahawai, ma ke alanui Vinia, Apr. 16.

MAKEMAKE

E hoolimalima 3 a oi aku eka o ka Aina Kanu Kalo, ma Oahu. No na hoakaka piha e kakau mai ia “Mae”, keena o ke Kuokoa.

H. HANEBERG, C/o Hon. Const. & Bldg Co., 6552-Apr. 19, 26; Mei 3.

HOOMANA NAAUAO O HAWAII

E noho ana ka Aha Ekalesia Mokupuni, o ka Mokupuni o Oahu, ma ka Luakini o Kealaula o ka Malamalama o ka Hoomana Naauao o Hawaii, ma ka ia 27 o Aperila, A. D. 1923; ma ka hora 10:00 a.m.

Ma ke kauoha a ke Kakauolelo,

KALA KAAIHUE, 6551—Apr. 12, 19, 26.

 

NUHOU KUWAHO

WARSAW, Apr. 16-O ka lahuikanaka Kiu Rukini amme Ukaranian iholo mai ai i ke aupuni o, Polani o lakou a pau ka i kauohaia aku o haalele iho i ke aupuni o Polani e ke aupuni Polani, a ua haalele mai lakou i ka lepo o Polani. Ua Kohoia aia mawaena o ka 15,000 ame ka 20,000 o ia poe i kipakuia aku.

PARIS April. 17-Elua mau hana hoao i holopono ole i hanaia ma ka po i hala e hoopoino i na kaaahi e lawe ana i na luna aupuni o ka aha kuhina Palani ame Belegiuma no ka nana ana i ka apana o Ruhr, e like me ka lono i loaa ae i ka Nupepa Havas ma ka leka i keia la mai Essen mai. Aole hookah mea i eha.

MEXICO CITY, Apr. 16-Ua Hoolahaia ae e ke keena kaua Mokiko I keia la ka hookuuia ana mai o Oliver W. Krull i laweia ai ma kea no aihue mai Ka maine Trinidada aku maloko o ka apana o Durango ma kekahi manawa kokoke aku nei i hala, mahope o ka ukuia ana aku o $5000 he ukupanai no ke ola.

PHILADELPHIA, Apr. 16-Ua hoopaiia o Henry G. Brock, he kanaka malama banako a he lala no na hui like olo i keia la mai ka @ono a i ka 10 makahiki @ noho ai maloko o ka halepaahao no ka make ana o kekahi mau kanaka ekolu ma kekahi Manawa kokoke aku nei i hala i kana kaa otomobile.

OLELO HOOHOLO HOALOHALOHA NO HIRAM KAAHA.

Oiai, ua oluolu loa i ka Mea Mana Loa, ka lawe ana aku i ka uhane o Hiram Kaaha, kekahi o na kauwa a paahana kupaa a hoopono, he kanaka haipule oiaio ahiki i kona kaheaia ana mai la, a

OIAI HOI, aia hookah ka lunakahiko i noho loihi ma ka apana o Kamoiliili, no na makahiki he umi-kumamalima i hala, me ka malama pono i ka laahia o ka oihana lunakahiko o ka ekalesia o Kawaiahao, he kakaikahi ka poe i like me ia, a

OIAI HOI, mamuli o kona hale ana aku ia, ua ili iho maluna o na hoahanau o ka apana o Kamoiliili, na haawe kaumaha, ke aloha ame ka minamina nui oiai ua nana mau ia aku oia ma ke ano, he makua no ka apana, e malama ana i kana ohana keiki, me ke alakai, a a’o ana ma na ala maikai apau o loaa ai ka noho maluhia ana, a no kona mau ano maikai apau a makou i hoomaopopo ai nona, nolaila,

E HOOHOLOIA; o makou o na hoahanau o ka apana o KKamoiliili, Kapahulu, ame Kaimuki i huiia, ke komo pu aku nei me ka ohana i haaleleia iho iloko o ka luuluu am eke kumakena, ma ke kanikau pu ana nona, a ke nonoi ae nei i ka lokomaikai ame ka oluolu o ka Makua Lani, e hoomama mai i na naau lulu o na keiki makua ole, na moopuna hoi, na makamaka amen a hoaloha i hooneleia i ka mea aloha, a e

HOOHOLO HOU IA; e hookomoia i hookah kope o keia olelo hooholo I ka Nupepa Kuokoa, a i hookah kope i na keiki makua ole.

O makou no, ma o ko makou komite la, me ko aloha paumako no ka makua i haalele mai i keia ola honua ana.

PAIAINA, MRS. HANA PAIAINA, NAKAI, MAHOE,

Kamoiliili, Aperila 11, 1923.

HE HOOMAIKAI

Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho ame ka ohana, ke haawi aku nei i na hoomakiai he nui loa, mailoko lilo loa mai o ko’u puuwai, i na makamaka amen a hoaloha i komo pu mai me makou, no ke kumakena pu ana iloko o na hora o ke kaumaha ame ka luuluu, no ka’u mea aloha i haalele mai i keia ao mauleule; na makamaka amen a hoaloha ihaawi mai i na lei, amen a bo-ke pua, i hoowehiwehiia iho ai maluna o ke kino lepo o ka’u mea aloha i hala aku.

Pela pu, me na hoa uhaiaholo o na hana o ka aoao kalaiaina Demokarata, o kuu kane aloha, ka aoao hoi ana i kupaa ai no ka lanakila iloko o na makahiki lehulehu i hala aku.

Me oukou ka’u weline poina ole, no ka oukou manawalea aloha, o umi dala.

Na ke Akua, o Tehova o na Kaua Nana no e hoopiha mai i ko oukou waihona a piha a hu, i na mea maikai he nui a Nana no e hoomama mai i ko Kakou mau waimaka o ka luuluu.

MRS. MALIA K. KAMANA, AME KA Ohana Manoa, Kahaiamano.

 

NA HIHIA O KA AHA HOOKOLOKOLO.

He 13 mahina hoomalu ka hoopa’i a ka Lunakanawai Soares, o ka aha hoomalu, ke kau ana mai maluna o J. C. Ziegler no ka holonui a he $25 ka hoopa’i no ke kalaiwa ana i ke kaa otomobile me ka laikini ole.

No ka holonui i kona kaa otomobile me ka noonoo ole i ko hai pono, a no ke ku-e i na kanawai i kauia e pili ana Iika holo ana o na kaa, i hoopa’iia mai ai o Albert S. Leong he $25 o ka lunakanawai Soares.

No ka lawe ana o Frank Durlock, he koa kolohe, i ke kaalio a kekahi Pake mai kahi mai o ku ana ma ka po o ka Poaono, ame ia kaa oia i holoholo ai maloko o ke kaona ua haawiia aku oia i na lunanui o ka oihana koa no kona/hookolokoloia ana mai.

No ke kukulu hale i ka la Sabati ma kekahi hale hou ma ke alanui Beritania ame alanui Piikoi ehiku mau Pake kamana i hoopa’iia e ka aha hoomalu he $10 pakahi. Aohe no e kal ana Pake amen a Kepani e Kukulu hale mai nei i ka la Sabati, o ka makakua loa iho la nae keia o in poei hopuia a i hoopa’iia iho la.

No ka loaa ana aku o ka opiuma malalo o ka malu o Wah Foon, he Pake, i na makai federala hopuhopu opiuma i hopuia ai oia a na ka aha federala oia e kaupaona mai.

Ma ka auwina la Poakahi nei i paa ae ai he wahine Pilipino nona ka inoa o Carmel Metra, i ka hopuia e ka Lunanana Tuite ma ke alanui Kukui no ke kuai opiuma. He Hoopii no o keia ano hihia ke ku nei i nei Manawa no nei wahine me ka pau ole i ka hookolokoloia, a paa hoi no i ka hopuia no ia hewa like.

KA KELEMANIA HOOHALAHALA IMUA O NA KUHINA NUI EKOLU

Berlin, Apr. 12-He palapala ka i hoounaia aku e ke aupuni Kalemania i keia la i na aupui o Beritania Nui, Palani ame Belegiuma, ehoike aku ana i kana hooha lahala a kue i ka hana a ke komisina ma Rhineland ma ke kauoha ana e kipakuia na kanaka hana alanui kaaahi apau a Kelemania, ka poe i hole i ka hana ana malalo o na Palani amen a aliikoa Belegiuma.

Ua hoikeia mai ka lono ianei i keia la no ka hoopiia ana o ke kulanakauhale o Buer e na Palani he 50,000,000 marks (Dala Kelemania) a o ka hele ana o na kanaka ma ka po ua hookapu loa ia mamuli o ka hoopahuia ana o kekahi hapa o ke alanui kaaahi e moe ana ahiki i Recklinhausen.

Ka ahakuka a na kuhina nui o na aupuni huiia

PARIS, Apr. 12-Ma ka mea i manao ia e hoea mai ana ianei ke kuhina nui Theunis am eke kuhina o ko na aina e Jasper o Belegiuma i keia po no kekahi ahakuka e malamaia e laua me ke kuhina nui Palani am eke kuhina o ko na aina e pili ana i ka ninau uku ana i na aie o ke kaua.

Ka aie dada makolukolu a Kalemania

BERLIN, Apr. 12-O ka aie makolukolu a kelemania i aie ai elike me ia i ikeia ma la 31 o Maraki ua hiki aku ka huina nui i ka 7,641,143,000,000 marks o ia ka mea i hoolahaia ae i keia la.

He 51 mau Kelemania i pepehiia a make

ESSEN, Apr. 12-Ma keia la i hoouluuluia ai e na luna aupuni Kelemania ka huina nui o ka poe i make ka hua awahia i loaa mai ka noho ana mai o na Palani maloko o ka apana o Ruhr i na mahina ekolu i hala.

Ma ka huina nui i Hoouluuluia ua ikeia he 51 ka nui o na kanaka Kalemania i make a he 238,000 tona lanahu ame Coke i hoounaia aku i na aina e. Ua hoakaka pu ia maloko o ka hoike o ka huina o na loaa no ka hookaa ana i ka aie kaua e hiki aku ana ika 4,200,000 marks.

Ua hoea main a elele Amerika ianei

BERLIN, Apr. 13-He umi mau hoa o ka ahaelele Amerika i ka ahaolelo nui o ka oihana kalepa mawaena o na lahui i noho ai i kekahi mau Manawa ma Roma i hoea mai ianei no ka ninaninau aua i na kulana kupilikii apau o Kelemania nei.

T. J. HOOD

Mea Lomilomi Makaukau

(Reg. N.Z.)

He loea no na Aalolo, Olona ame ka Ili

KA HOOD LOMILOMI ANA hikiwawe ka oluolu a hoola maoli ia, ma kekahi mau ma’i “Poho na Manaolana no ke ola.” He kakiia kekahi uku no na hopena pomaikai maoli i loaa, manuli o ka lawelawe ana no ka 5 a 60 minuke. He Kahuma’i pu kehahi. Kelepona 5515, Hale Elite, Alanui Hokele ma Kekahi aoao o ka Hokele Young. Kelepona 7373, Haleanuau Waikiki Inn, Waikiki.

 

KUU PAPA ALOHA MR. HIRAM KAAHA, U’A HALA.

MR. HIRAM KAAHA,

Iluna i kea o,

Kuu home mau,

He malihini au,

Ma keia ao,

He waoakua nei,

He pilikia e,

Ka lani iluna ae,

Kuuhome mau,

Mr. Solomon Hanohano; Aloha @ kaua:--E oluolu e hookomo il@ keia puolo waimaka aloha ma @ Kaawale o ke Kuokoa, i ike mai @ hoapaahana haipule ka ohana a @ na hoaloha o kuu papa aloha, @ kaalele mai i keia ola ana.

Ua hanauia kuu papa aloha @@ Kamoiliili, Waikiki Waena, Honolulu, Oahu, Oct. 18, 1854, ma@ puhaka mai o Kawela (k) ame K@ hoiwai (w).

Ua makeia kuu papa, Hiram K. aha, me kuu mama aloha Hana Hiram Kaaha, ma Kawaiahao, Aug. 21, 1874, na ka makua Kahu Pa@ i mare ia iaua.

Mailoko mai o ko laua mau pu@ ka i hanau mai ai makou, he ewa@ ka nui, ua hala aku ka hap@ ka hi a na makua i hele aku @ koe maua me ko’u kaikuaana, @ kuu kane ka laua hunona m@  keiki a maua me na moopuna. @ puna ole, auwe kuu papa aloha @

Auwe kuu papa, ke kiionohi @ kuu mau maka e! Auwe au e@

Ua make kuu papa aloha na @ makou home ponoi no, ma Kamoi @ li, ma ka Poaono Maraki 31, 19@ hora ekahi me hapa.

Ua laweia Iikahi o Mr. Borthwick a mailaila mai a kona luaki@ ma Kawaiahao.

Ua loihi na la o kuu papa i wa@ ho ai iloko o ka nawaliwali a ha@ wale aku la.

Ko haawi aku nei au i ka’u hoo maikai i ka makua Kahu Akai@ Akana ame ka ahaluna am@ hoahanau o ka Ekalesia aloha o k@ papa i ka hookipa ana aku @ iloko o kona luakini o Kawaia@.

Ke Homaikai pu aku nei i @ poe i haawi mai i na waimaka @ ke aloha ame ka lakou mau @ nawalea pua I kuu papa i aloha nui ia ame ka poe i ukali aku i @ huakai hope a kuu papa ma kona onehanau ma Kamoiliili.

No ka mea ua palapala ia @ ka Buke Nui, Nana no i haawi @ a Nana no e lawe aku. Hoomaikailoa in oia, Amene.

Ke haawi aku nei i ka hoomaikai I ka Lunahooponopono o ke @ koa, Mr. Solomon Hanohano. @ na keiki hoonohohua Kepau, ke @ ha nui me ka Mahalo.

MRS. ANAMALIA M. @ MAHOE KOPA, Ame ka Ohana.

PIHOLO HE KIAIPO ILOKO O KE KAI A MAKE.

Ma ke kakahiaka o ke Sabati @ la i hala, i piholo ai he kiaipo @ na ka inoa o William McFarlane iloko o ke kai, ma ka uwapo @2 15, a o ka hopena i ikeia, o ia @ kona make ana, ma ka manaw@ loaa aku ai kona kino, a hukii@ noluna o ka aina maloo.

He kiaipo o William MacFarlane hoolimalimaia no hookah m@ hiki a oi i hala ae nei, e na @ hanau Young; maluna o ka @ kolo Makaala aia e hiamoe ai i@ po apau.

I kulike ai me na hoakaka a @ makai, ua ala ae ka o MacFarlane ma kela kakahiaka Sabati, a @  kaukau ana oia no ka helo @ mai iuka nei o ka aina, iaia na @ hoomaka @nai ai e hele no ka@ ka uwapo, ua hina iho la oia @ me ka haule ana mawaena @ mokukolo ame ka uwapo, a ilo@ ke kai.

Ua manaoia, ma kela manaw@ ka haule ana mailuna mai @ mokukolo, ua pa kona poo i ka @ po. Ua loheia mai nae kela @ ana o MacFarlane e kekahi o na @ naka hana ona Hoahanau Yo@ nona ka inoa o Richard Kalepa. @ holo mai la oia, a luu aku la @ o ke kai, a mahope o ka huli @ no kekahi mau minuke, ua @ aku la ke kino o MacFarlane. @ hukiia ae la noluna o ka ilikai.