Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 16, 19 April 1923 — MOOLELO O KA HALAWAI A NA KOMISINA HOME HAWAII, I MALAMAIA I APERILA 10, 1923. [ARTICLE]

MOOLELO O KA HALAWAI A NA KOMISINA HOME HAWAII, I MALAMAIA I APERILA 10, 1923.

Ua heluheluia ka Moolelo o ka halawai o ka la 20 o Maniki, ua liooluwnin na lala, a ua aponoia me na hoololi ole. Ua heluheluia niai he palapala hoopii mai Ililo mai, mai na kanaka Ilawaii mai e'koi mai ana e weheia na aina o Panaewa amo Keaukalui. Ua kakauia keia leka e Joseph Koomua. U*a pane aku ke Kakauolelo i-keia leka, mo ka hoike ana aku ke noonooia nei ka weheia aku o kela mau aina. O keia mau koi, ua wailioia mai e Mr. Akana, no na Aea i ikeia e ia ma ka huakai i Molokai: 1. Ua makemakeia e hoomaemae kokeia ke kaa huki kumukumu kiawe, no ka mea ke kakali mai la he ekolu ohana no ka hoomaemaeia o ko lakqu aina: O Aki Apo ame , ' 2. Ua pono e hoolawaiā aiaike'la ame keia kanaka i lawe i aina me kona kulana aie i kela ame keia mahina. 3. E kanuia i ir.au eka hou aku me ka pi-nunu, kulina ame na mea e ae e hiki ana e hooliloia aku ma ke kuai. 4. Aole e okiia na kumu kiawe a oi aku mamua o ke kupono. 5. ,E liooulu aku a nui na hololiolona no lea hoolawa ana aku i na kanaka, elike me ke kaka, puaa, pelehu a pela aku. 6. E loaa i hope no Lyman, no ke kokua ana aku iaia ma kaua mau hana. Ua aponoia keia mau noi apau, a ua hooholoia e hoonee mua aku me ka hikiwawe. Ua hoaleaka pu mai no hoi o Akana, ua manao.oia he mea pono e loaa i kaa oi aku o ka ikaika ame ke kaumaha. Ua manaoia ua lawa no keia mau kaa e paaia mai nei. Ua koi mai o Mr. Lyman e bona ia oia, a ua hooholoia i $2,500.00 ka liuina leupono. Ua manao lea Lunahooia ua lawa keia huina, a nia lee noi a Mr. Akana, ua hooholoia e bona aku ia Mr. Lyman. Ua hapai mai o Mr. Coolce, ke Kakauolelo no k,i hana hou ana i lea Uwapo o Kaunakakai, 110 ka mea ua pilikia niaoli, a ua waiho mai i kana noi, ina paha 0 loaa ana ke alahao na ka Hui American Sugar Company e lawe i iia lilo o ka hoopaa ana i keia, mau alahao ii\a e loaa mai ana mai ke uiai. Ua waiho mai ka Lunahooia i kona manao, e hele mua aku e hui me Mr. Biglow ka Lunanui o na Hana Hou, ame ke poo o ka Papa Komiaina Awa, ame ka Loio Kuhina i ikeia ai ko kuleana o ke Komisina maluna o keia ninau. Ua hoike mai ke Kamajiiwahine Kalanianaole i kona manao i waihoia mai e Mr. Duncan e kukuluia kekahi kanaka ma na aina o Kalae no ka i kekahi mau mea kanu malaila i ikeia ai na mea e ulu ana ma kela wahi. Ua hoike niai ka Lunalioomalu, ua kii mai o Mr. W T hite ame Mr. Eamea he mau kanaka kanu halakahiki e ninau no ke kanu halakahiki ana maluna o keia mau aina. Ua makemake keia mau kanaka e ike heaha la ka manao o ke Komisina no ke kanu halakahiki aua maluna o kpia mau āina.Ua pane aku oia, aole e hiki ana no lia mea ua ku-e kela i ke Kanawai. Ua hoike mai ko Kak&uolelo e lioi ana oia no Molokai i ka Poakolu la 11 o Aperila, no kona lawe pu ani aku ia Padric Colum. L T a maleemake keia mea e ike i ka noho ana o na-kanaka ma keia mau aina a e loaa hoi iaia kekahi mau manao no ka hookomo ana iloko o kn nupepa ''liieh HomeaieaeL", he nu-

pepa e ana i ua manao maluna o keia ninau. Oiai, aole he maij hana i koe a ke» KomiBina ua hoopaneeia ka halawai a hui hou i ka ln 17 o Aperila 1923. GEO. p. COOKE, Lunamanahooko amo Kakauolelo. m~i~m .