Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 17, 26 April 1923 — Page 3

Page PDF (1.29 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA HONOLULU.  T. H.,  POAHA, APERILA 26, 1923  EKOLU

 

Na Lala Keia o ka Ahahui Imi Pomaikai me Piwai o Kewalo, na Lakou i Haawi i ka Paina Hoomano.

 

HE HOOMAIKAI NUI.

 

  Mr. Solomon Hanohano, Lunahoo@ o ka Nupepa Kuokoa, @ oe:—E oluolu hou mai no oe @ kauwahi kaawale o ka kaua @iwa, no ka’u wahi puolo e @ la maluna, i ike mai ai ko’u @ healoha, a o na hoaloha hoi o @ mama heleloa, i ka’u mau hoo@ piha no na mea maikai apau @ i hana ma@ ai no ka la @ mahina o kuu mama i haalele @ mai ia’u i kana kaika@ahine @ wale iho no ame na lei moo@ lehulehu.

  @ ka maopopo mua ole ia’u aia @ mau hoolala ana iwaena o na @ o ka Ahahui Poi Imi Pomaikai @ ka Ahahui Pi-wai o Kewalo @ no na hana hoomanao piha @ o kuu mama heleloa, a’u @ i manao iho ai owau hookahi @ ke ike no ia mea, ma ke @o ko’u mama ponoi no ia, hoea @ la ka olelo mai ka lunahoohana @ puuku no hoi o ka Ahahui Poi @ Pomaikai, ua hooholo lakou, @ malamaia i wahi paina hooma@piha mahina o ka make ana o @ lakoa makua peresidena, Mrs. @ Kailihiwa.

  Ku@ iho la ko’u poo, e noonoo @ me ke akahele, a na na wai@aka no e hele, oiai ua kupouli @ la ke aloha o kuu makua hele @ pehea la au e hana ai@

  Ma na kukakuka ana, ua maopopo iho la ia’u, ua lawe ae na lala @ ka Ahahui a kuu mama i noho peresidena ai, oiai oia e ola ana, i ka hapanui o na hoohilo no ka paina piha mahina o kuu mama aloha, a o ka mea hiki ia’u, o ia ka’u e kokua pu aku ai.

  Ma ka Poalima, Aperila 6, 1923, ka la piha mahina o kuu mama; aka. ma ka manao o na lala o ka ahahui ame na hoaloha, ua hoopa@ mai a ma ka la Sabati, Aperila @.

  Ua malamaia ka papaaina ma ia @ Sabati me ka maluhia.  Ua ai @ makamaka ame ka lehulehu i na mea i hoomakaukauia a lawa, a hoi wahi puelo no hoi.

  Maluna ae o na mea apau, ke pahola aku nei au i na hoomaikai piha maluna o oukou e na lala o ka Ahahui Poi Imi Pomaikai ame na lala o ka Ahahui Pi-wai, no na mea maikai apau a oukou i kokua like mai ai, no ka la piha mahina o kuu mama heleloa.  O ia mau mea maikai apau, ua hoea mai no ia mailoko mai o na puuwai i kulike ka pana ana, a i apoia e ka aloha makolukolu o ke kuikahi.

  Ke noi ae nei au m@ ka inoa o ko kakou Makua Lani aloha, Nana no e hoopaa mai ia mau haawina maikai apau iloko o ko oukou mau puuwai pakahi, me ka hooi pu ana aku i ko oukou mau pomaikai ma na hana apau a oukou e lawelawe ai, no na pono o keia noho honua ana.

  Me keia mau hoakaka manao pokole, e o@olu oukou a lawe aku i ka’u mau hoomaikai piha, me ka lana pu o ko’u manao, e hoomauia ko kakou noho aloha ana ahiki i ka hopena o ko kakou mau la.

  Me ke aloha a nui loa.  Owau iho no, ke keiki makua ole,

MRS. H.K.K. KIKAUA,

  South Kawaiahao St., Honolulu, Apr. 18, 1923.

 

NA HANA A KA HALE O NA LUNAMAKAAINANA

 

LA hana 49

  Na bila hou i hookomoia ae i ka hale o na lunamakaainana ma keia la.

  B. H. 428—E pili ana i na laikini no ke kuai ana i mau pu ame na poka—Na ke komite ola, makai ame ka oihana koa.

  B. H. E pili ana i na baloka no ke koho baloka kulanakauhale ame kalana.—Na ke komite o ke aupuni kulanakauhale, kalana ame ka hana kiwila.

  B. H. 430—E hoopau ana i ke kanawai e haawi ai i haawina dala no John Jardim.—Lowrey.

  Holo ma ka heluhelu ekolu ana na B. H. 64, 81, 215, 223, 262, 282, 307, 413 426, 427, na B. S. 12, 74, ame ka H. J. R. 3.

  Holo ma ka heluhelu elua ana na B.H. 100, 180, 198, 276, 376, 382, 389, 391, 393, 403,422, 425, ame na B. S. 43, 58, 72, 73, 75, 112, 116, 127, ame 130.

  Moe ma ka papa na B. H. 47, 67, 123, 158, 213, 308, 332, 340, ame 348, a pela ka Olelo Hooholo 35 ame 92, ame na Palapala Hoopii 8, 9, ame 38.

 

La hana 50

  Na bila hou i hookomoia ae i ka hale o na lunamakaainana ma keia la.

  B. H. 431—He bila e hoomahuahua ae ana i ka uku hoomau o W. S. Wond mai ke $30 a ke $40.

  B. H. 432 E pili ana i ka malama ana i na kula ame ka papa ukuhana o na kumukula a pela aku.—Na ke komite hoonaauao.

  O na bila apau e hoea aku ana imua o ke kiaaina mahope aku o keia la a e apono ole ia ana e ke kiaaina aohe mana e loaa ana i ka ahaolelo e a’e ai maluna o ke vito ana a ke kiaaina i kekahi bila a mau bila paha.

  Holo ma ka heluhelu ekolu ana na B. H. 100 i hoololiia i hiki ai e komo pu maloko o ia hila ka uku hoomau o $40 no Alexander George, ka B. H. 180, 198, 276, 376, 382, 389, 393, 403, 422 ame na B. S. 43, 58, 72, 116, ame 129.

 

NA OLELO HOOHOLO

  Na Lunamakaainana Silva he olelo hooholo e noi ana e hookaawale ke kiaaina i kekahi apana aina kupono no kekahi paka a kahua paani ma ka apana o Villa Franca maloko o ke kulanakauhale o Hilo.

La hana 51

  Aohe mau bila hou i hookomoia ae i ka hale o na lunamakaainana ma keia la.

  Mai ke keena mai o ke kiaaina he palapala e hoakaka ana no ke apono ana o ke kiaaina ame kona kakauinoa ana i na B. S. 16, 61, 69, 81, 88, 96, 99, 113, ame 123, ka piha ana ia o na kanawai i ke 80 i aponoia e ke kinaina.

NA OLELO HOOHOLO

  O na H. R. 94 e noi ana i ke kiaaina e hookaawale i kekahi apana aina ma Ponahawai, hilo i paka hoohauoli no ka lehulehu, a pela ho me ka H. R. 109 e noi ana i ke kiaaina e hookaawaleia kekahi apana aina o 7500 kepuai kuea ma ke alanui Kamehameha, ma Hilo no kekahi kahua e kukukuia aku ai i Makeke ua aponoia e ke komite maluna o na aina aupuni elike me ka hoike o ka hoihoiia ana ae i ka hale ma keia la, a o ka H. C. R. 30 e noi ana i ke kiaaina e hookaawaleia kekahi apana aina ma ka Anemoku o Polea, Pearl City, ua waihoia ma ka papa, mamuli o ka hana mua ia ana o ia hana e ke kiaaina.

NA PALAPALA

  Mai ke senate mai he palapala e hoakaka ana no ka hoololiia ana o na B. H. 223, 270, 289, 329, 392, ame 401, o ia hale, a e hoihei mai ana ia mau bila, a o na B. S. 44, 130, 149, 150, ame 151 ua hoounaia aku i ke kiaaina, a o ka B. S. 150, ua waihoia ma ka papa. Ua hooike pu ia mai e ke senate ke apono ana a ia hale maluna o na hoololi a ka hale i hana ai maluna o na bila senate 32 ame 129, a ua aponoia hoi e ke senate na H.C. R. 34 ame 45, a o ka S.C. R. 34 i hoounaia aku ai ua waihoia aku i ke komite o na aina aupuni.

  Holo ma ka heluhelu elua ana na B. H. 342, 399, 417, 423, 430, 432, 492 ame B. S. 136; hoopaneeia mai ka hooholo ana i ka B. S. 14, (I ka bila haawina o na kula a ka la i nehihei.  Aponoia ka H.C. R. 16 ame H. R. 94.  Waihoia ma kahi o na palapala B. H. 20.  Waihoia ma kahi o na palapala B. H. 20.  Waihoia ma ka papa ka B. S. 103, ka H. C. R. 30 ame ka H. R. 10.

 

NA HANA O KA HALE

La Hana 48

  Elua mau bila hou i hookomoia ae i ka hale ma keia la, a o ka piha ana hoi o ka 427 mau bila.

  B. H. 426—E kauoha ana i ke aupuni kulanakauhale ame kalana e uku ae i kekahi mau uku hoomau.—Na ke komite Kalana.

  B. H. 427—E hoakaka ana keia bila no na ukuhana na uku laikini o na Makai Nui ame ko lakou mau hope.—Na ke Komite Kalana.

Na Bila i Lilo i Kanawai

Ma keia la i hoikeia mai ai i ka hale ke kakauinoa ana o ke kiaaina i na B. H. 101, 111, 254, 256, 267, 321 am ena B. S. 22,23, 37, 45, 65, 83, ame 114.

  Holo ma ka heluhelu ekolu ana na B.H. 18, 231, 247, 311, 312, 311, 312, 341, 346, 351, 357, 365 366, 384, 392, 394, 398, ame na B. S. 63, 101, 126, a o na B. H. 262, 285 ame 397 ua hoopaneeia mai a ka la i nehinei.

Na Palapala

  Mai ka papa ola mai he kono i na hoa o ka hale e holo i ka Halema’i o Kalihi no ka makaikai ana i na ma’i malaila a no ka hoolohe ana i na leo hoopii mai na ma’i mai olaila, a e akoakoa aku ilaila ma ka hora 7:30 p.m.

No Olelo Hooholo

  Na kekahi o na hoa o ka hale o na lunamakaainana o ka apana elir@a i hookomo ae he olelo hooholo e noi ana e hoolakoia aku o Puuloa ame na wahi e ae e pili kokoke ana ilaila me kekahi laina paipuwai.  He olelo hooholo e noi ana i ka Hui Mokuahi Holopiliaina ame ka Matson Co., e hoike @e i na hoa o ka hale i ko lakou manao e pili ana i ka uwapo o Mala, ma Lahaina, ina he palekana ka hoowana ana a na mokuahi ma ia uwapo a pela aku.

  Na Anderson he olelo hooholo e noi ana no kekahi haawina dala no ka halihali ana i na keiki hele kula m@ ka apana aku o Lualualei a i ka halekula ma Waianae he kowa o elima ame hapa mile, a pela me ka hoihoi ana mai i na keiki i ko lakou mau home.

  Na kekahi no o na hon o ka hale mai ka apana elima mai he olelo hooholo e hoakaka ana e kohoia kekahi komite o ehiku hookahi hon mai kela ame keia apana koho luna makaainana mai, o ka lunahoomalu o ka hale ka ehiku o na hoa, a o ka lunahoomalu hoi o ia komite, o kalakou hana, no ka hoomakaukau ana i mau bila kanawai mai keia manawa aku ahiki i ka noho hou ana mai o ke kau ahaolelo o ka 1925.

  Na Meheula he olelo hooholo e noi ana i ke komite o ka hale maluna o na aina aupuni ame na hana hou kuloko e holo i Kauai e nana ai i na pilikia apau o ia mokupuni e waiwai ai ka haawi ana aku i ka ahaolelo i kona noonoo no na kokua mokupuni.

Palapala Hoopii

Na Anderson i hookomo ae he palapala hoopii mai na haumana mai o ke Kula Kiekie Makinile e noi ana no ke kukukuia aku ona hale nui kupono no ka hooha@ia e nahaumana o ia kula.

  Mai ke senate mai he palapala e hoihoi hou mai ana i na B. H. 193, 239, 281, 290, 294, 295, 301, ame 327 mahope o ka hoololiia ana  a pela me ka H. J. R. 2, ka olelo hooholo hui e hoolilo ana i ka pua aloalo i pua hoailona no ke teritore.

NA HANA O KE SENATE

La Hana 46

  Eono mau bila i holo ma ka heluhelu ekolu ana a ke senate ma ka Poakahi a e kali mai la no ko ke kiaaina kakauinoa o ia keia malalo nei:

  Ka B. H. 124—E hookuu ana i ka paka e ulu ana mai ka auhau ae uo elima makahiki.

  Ka B. H. 221.—E hookaawale ana i ka huina o $2,500 no ka hooloihi ana aku i ke alanui Peck, ma ku apana o Olaa, Hawaii.

  Ka B. H. 249—E hookaawale ana i ka huina o $10,000 no ka hana hou ana i ke alanui o Lawai, ma ka apana o Koloa, Kauai.

  Ka B. H. 275— No ka uka ana aku i ke koi a I. Hara.

  Ka B.H. 283, e hoololi ana i na dala mai ka waihona o ka halekoa ame na hana hooikaika kino o na koa kiai lahui a i ka waihona o na hoolilo no kela ame keia o ka regimana o ka N.G. H.

  Ka B. H., 288, e hookaawale ana i ka huina o $2,296.41 no ka hoopau pono ana i ka hana o na alanui Miller ame Puowaina.

 

OLELO HOOHOLO.

 

  OIAI, UA OLUOLU LOA I KA Makua Lani ke kahea ana mai ia Hiram Kaaha, Kana kauwa, he lunakahiko hoopono kupaa a luli ole, a i hoomanawanui hoi ma ka hana a kona Haku ahiki i ka moe ana aku iloko o ka maha mau loa a lawe aku la i kahi ana i hoomakaukau ai noaa a

  OIAI HOI, he hoapaanana oia a i ale like i na inea o keia ola aua, a i hooikaika like ma na hana alau e holomua ai ia hana, o ka ekalesia o Kawaiahao me makou no na makahiki lehulehu i kaahope aku, a ua nanaia aku no hoi oia ma ke ano he hoaloha oiaio a he makua iloko o na hana a ka Haku, a ua lilo hoi kona nalohia ana mai na papalina aloha aku o ka aina ame ka pau o ka lohe hou ana i kona leo i mea hoomokumokuahua i ka noonoo, a o na kaumaha apau i kau aku maluna o kaua mau keiki, na moopuna ame na makamaka ua hoohaawe pu ia iho ia mau kaumaha maluna o makou, nolaila,

  E HOOHOLOIA; ke komo pu aku nei makou na hoahanau apau o ka ekalesia o Kawaiahao; mai ke kahu, na luna, na haumana Kula Sabati ame C. E., iloko o na u ana me kana mau mea aloha i haaleleia iho iloko o ka luuluu, ka minamina ame ke aloha pau ole nona, me ke noi pu alu i ka lokomaikai o ka Makua lani e hoomana mai i na naau luuluu o na mea aloha a Hiram Kaaha i haalele iho ma keia ao mauleule, a e holoi ae i na waimaka, a

  E HOOHOLOIA; E hoounaia aku hookahi kope o keia olelo hooholo, i na keiki ame na moopuna a i ka ohana no apau, ma o Mrs. Mahee Ia.

  Na makou, na na hoahanau o Kawaiahao, ma k mkou komite @

D.P. KAHAULELIO,

J. K. NAKILA,

Komite.

  Ha@ai@ i keia la 15 o Aperila, 1923.  ma Kawaiahao.

 

  He elua mau Bila kanawai i hookomoia aku iloko o ka ahaolelo, no ka pomaikai o ke Komisina Home Hawaii.  Hookahi no ke kii ana i ka wai o Waihanau, i loaa ai ka wai inu ame na home o na kanaka e hoi aku ana mauka o Palaau ame Hoolehua, ame Palaau kai, o keia Bila he $75,000.00 ma ka hoaie.  O ka lua o na bila, o ia no ka Bila, e koi aku aua e holoiia ae na koi a ka Puuku no $11,000, a keu iki aku paha, no na dala i laweia mai e ke Komisina mamuli o ke kuhihewa, ame ka maopopo ole ma kekahi @inau kanawai a elua, ua hooholoia e ka Hale o na Senate, a e iho aku ana i  ka Hale o na Lunamakaainana.  Ma ka nana aku, e hooholoia mai ana no keia mau Bila a elua.

 

HAAWI I DALA NO KE KAPUAI KUEA PELA E KOKUA AI IA PALAMA

 

  Eloaa ia Palama Settlement he home.  O ka mea holookoa, ka aina, na hale, na lako, ke kahua paani, kahi auau ame na mea no apau e makaukau ai no ka hoohana ana, aia na lilo ma kahi o ka $356,000.  Aia ma kahi o ka 356,000 kapuai kuea ma ke kahua i kohoia.

 

  Malumi o ka hoolilo ana i kona waiwaipaa i loaa mai ma ke ano he mau makana mai na hoaloha mai, ame ka malama ana, ma o ka hoohana ana la no kekahi mau makahiki, e hiki ana ia Palama ke uku i 200,000 kapuai kuea.

 

  E loaa ana i na hoalauna o Palama ka manawa mua e uku ai no ke koena aku i koe a e “loaa he kuleana” iloko o ka home hou.

  “O ka loaa ana he kuleana” iloko o na mea apau ma ka olelo ana a na Hawaii, o ia no kou kuleana ana iloko o ia mea apau ke ola ana.  Ma ke ano hoohalike, ua haawi aku oe i ka hoaloha i kekahi mea, a no ka mea, nau ia i hana, a kuai paha, a i ole kuleana ia mea, ua pili pu aku kou aloha me ia, nolaila he “kuleana kou ia mea.

 

  Pela no ina oe e “kuai” ana i kapuai luea iloko o ka home hou o Palama.  O kou kuleana i ka aina o ia ka manao aloha oiaio.  E kuleana ana oe ia mea no ka pule a haawi aku ia Palama, no ka pomaikai o na kanaka no ka manawa pau ole.  Aka nae e maopopo mau ana ia oe elike me ka nui o kau mau kapuai kuea au i uku ai o kou “kuleana ia.”

 

  Ma ke kuea, ehia au kapuai kuea e kuleana ai OE maloko o ka home hou o Palama?

 

E APOIA AKU NO NA UKU ANA MA KAHALE O PALAMA SETTLEMENT, ALANUI MOI, MAKAI O KE ALANUI LILIHA, E HOOMAKA ANA KAKAHIAKA POAKAHI, APERILA 23.

 

  A i ole hoouna mai i kau dala ma ka leka, me kou inoa ame kahi noho, a e hoounaia aku no he pooleka kuea ia oe no ke kapuai kuea pakahi au e “kuai” ai.

 

OIAIO KA MOEUHANE

 

  Ma na wahi apau e moeuhane mau ana na kanaka i ke ao, ao, i ka lakou mea e hana ai, ina he nui ka lakou dala.  Ua hoomaopopoia ke kumu o keia nele ana i ke dala, mamuli o ka malama ole ia ma ke ano kupono o ka lakou mau dala.

  Hoomaka koke i moohelu hoahu i keia la.  Ma ka 4% ukupanee e hoikeia ai ma ka hapa-makahiki, e pii mahuahua mau auanei kou moohelu mamuli o kona loaa ponoi iho.  O keia ke alahele e hookoia ai ka oiaio o kau moeuhane.

 

The Bank of Bishop & Co., Ltd.

Ka Banako Kahiko Loa ma Hawaii nei.

Kukuluia i ka 1858.

HUINA WAIWAIPAA HE $16,000,000.00 A OI.

 

HOAAILONA

AEKO

Waiu Kia

Waiu maemae ame ke kopua maemae he ai kupono maoli no na bebe.

 

RED CROWN GASOLINE

Quick starting!

100% POWER

 

RED CROWN

Starts Quickest

 

Hoopiha i kou kula aila me ka “Red Crown” aole he mea e ae, alaila aole e loaa ia oe ka pililia ma ka hoomaka ana e hooholo, me ka nana ole ina no ua hu’ihu’i ia.

 

He hikiwawe loa ka hoowela ana o ka “Red Crown” iloko o ka enekini hu’ihu’i loa—e haawi ana ia i 100% ikaika ma ke lele mua ana o ka hunaahi.

 

Nana no ka hoailona Red Crown i kauia e na wahi hoopina aila, na halekaa ame ka poe kuai aila ma na wahi apau… He malama lakou i ka insua no ka hikiwawe—o ka hoomaka ana—he gesolina hikiwawe o ka hoomaka ana ma ka makeke i keia la.

 

STANDARD OIL COMPANY

(California)

 

He aweawe ke kahe ana o ka aila Zerolene maikai, me ka pahee ma na ano ea like ole—hoopakele i na meahana—hoomahuahua i ka ikaika ame ka palupalu o kou enekini.

 

ZEROLENE

The StandardOil

For Motor Cars