Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 17, 26 April 1923 — HE HOOPONOPONO AHAOLELO KUPONO OLE. [ARTICLE]

HE HOOPONOPONO AHAOLELO KUPONO OLE.

O ka olelo hooholo hui, i waihoia ae e ka Mea Hanohano Paschoal o Maui, e noi ana i ka ahaolelo lahui, e hoololi i ke kanawai federala, i wahi e aeia ai ka hana ame ke kuai ana i ka bia ame ka waina ma Hawaii nei, ua holo iloko o ka hale ma ke koho ana a ka hapanui o na hoa o kela hale. Ma ka hoomaopopo maoli ana, i ke kulana o ka ninau hoo' kapu waiona, e ku nei i keia manawa; ua paa maoli ka manao o ka ahaolelo lahui, pela me na ahaolelo mokuaina, ē ku mau aku ke kanawai hookapu waiona federala; mamuli o r:a hopena pomaikai i ikeia ma o kela kanawai la; o ka hoao ana c ka ahaolelo kuloko, e hooholo i kekahi hooponopono ahaolelo o keia ano, he ninau pohihihi loa, ka ae ana mai o ka ahaolelo lahui. Ke nana āku ma kekahi ano, aia mahope aku o ke ku£ o keia olelo hooholo hui, kahi i ku mai ai o ka poe, e hoopomaikaiia, ina nei no ka ae i'o inai o ka ahaolelo lahui e hana a e kuai o Hawaii nei i ka bia ame ka waina; eia nae o na hoa oloko o ka ahaolelo ka poe i onouia mai, no ka hooikaika ana, e noi aku i ka ahaolelo lahui, e hooko mai i ko lakou mau iini. Me ke kapu no o ka hana ame ke kuai ana i ka waiona o na ano like ole maloko nei o Hawaii, eia no ka waiona ke inuia mai nei maloko o na home, o ka poe waiwai ame ka poe ilihune; aia paha a hoonoaia mai ka waina ame ka bia, e lilo ana ia i opu malumalu, no na rama ikaika e ae, e hanaia mai ai, a e hoolakoia mai ai i ka lehulehu, malalo o ke koloka, o ka bia ame ka waina. No ka nui o na pomaikai e loaa nei i ka poe hana a kuai waiona, ma ke ano ku-e a hakihaki i ke kanawai hookapu waiona federala, pela kela poe e hoomau nei i kela ano hana, me ka maka'u ole, no ka paa i ka hopuia; oi loa aku paha, ina no ka aeia o ka hana ame ke kuai ana i ka waina ame ka bia, o ka maalahi no ia oke komo ana mai o na waiona : e ae, malalo o ka malu, o ka poe i loaa ka aeia no ka hana ana i na waiona lahilahi, elike ae la me ka waina ame ka bia. O ka manaolana no ke a'oia o ka olelo Hawaii maloko o o na kula aupuni o kakou, ua poho wale ia, mamuli o ke aponoia ana o ka hoike a ke komite hoonaauao o ke senate, e waiho i»ka bila ma ka papa. Maloko o na home ona Hawaii kekahi wahi kupono loa, e a'oia ai na keiki a kakou i ka olelo makuahine; ina e hoohemahemaia ana keia pono nui, aole loa he kanalua, no ka hoea mai he manawa ma keia mua aku, e lilo ai ka olelo Hawaii, i olelo malihini na na hanauna o keia nee ana aku o keia lahui kanaka.