Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 18, 3 May 1923 — HE MOOLELO NO ALIKA A I OLE Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi Mamuli o ka Manao Lili [ARTICLE]

HE MOOLELO NO ALIKA A I OLE Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi Mamuli o ka Manao Lili

: aa i'o he hale kupono i ua o Lola, he home no kekahi :ane-make. O ka hapalua o kela home, ka Lola i hoo•v:ii aku ai nona, a o kekahi hapa no ka ona no ia o kela • . ;i iho !a i noho ai o Lola ma ke alanui Elima, ma :i; .... mamao mai ke kulanakauhale mai. !*aa ana iaia o kela home kupono, me ka lilo ana mai hookipa nui, ame kekahi rumi okoa aku iaia ma .:.r.alima, ua hele aku la oia e hui pu me kekahi hui kuai : c ka hoolimalima ana i piano nana ame ka pila hapa, k-.i ana o kela mau mea i kona hale, hookomo aku la laha maloko o na nupepa, elike me ia a kaua i ike T ■ . . nei. . ; na koa a maka'u ole loa keia a Lola i hana aku ai, ; ;i i ku mua imua o ke akea, e maopopo ai kona makau:.jlana ma ka himeni, aka nae aole no ona kanalua iki, : ki iaia ke hoikeike aku imua o ka lehulehu, i na mea :.:ia elike me kana hoolaha. , ' 'iaio, i kona manawa e a'o ana i ka ike himeni me ka piano, malalo o kekahi mau kumu akamai loa, ua L koa mai no lakou iaia, oia kekahi o na kaikamahine .. ke koho oia i kahana himeni, i hana e loaa nui mai K : ;. la iaia, o ke kumu wale no o kona hele ole ana ma kela ... e hoohana aku hoi i kana kalena, no kona ike, ua nui : mia, a aole ana mea e uilani ae ai o ka manao, oiai ua •.;i :na na mea apau. ī:-. ]co u'i a nani maoli ko Lola i ka himeni, me ka puka : y. o na huaolelo. o ka himeni ke mele mai, a hui pu iho me ;;v, O ka himeni i mea hialaai loa nana; e hoolelepau ana m i 1. na noonoo apau i kana mele e himeni ai, me ka noonoo ; ae i ka nui ame ka uuku o kekahi anaina; o keia maoli ; , Lo : a ano, a kana mau kumu i haawi mai ai i na mahalo l ekie ana nona. Mahope iho o ka makaukau ana o na mea apau, e holopono :. kana hana o ka hookomo ana i ka hoolaha maloko o na : ,ireua. noonoo iho la ua o Lola, o na lole kekahi mea pono t .n,i e hoolako ai, na lole kupono e hele ai imua- o na anaina •ohanoli a ka poe hanohano. Hc lole eleele silika ko ua o Lola o ka hoea ana no Kikako, K-.e hoailona no ke kanikau i kona hoahanau i make, a oiai , ;c ona makemake e waih.o i kela lole aole nae e hiki iaia ke ne. oiai pela wale no e kupono ai kona ku ana aku imua ke akea. nolaila hele aku la oia e kuai i kekahi mau lole . no na anaina hanohano, a o kekahi o kana mau lole Kc kuai ana mai, he lole silika inaku'e. 0 kela ko Lola lole e komo ana, ma keia hoea ana aku a - . - akuahine me kana mau kaikamahine e ike iaia, he hie:"aoli no kona kulana, a hui pu iho me ka maiau maoli : i n Lola ma na mea apau, he kulaiia moiwahine kona '"'.e r.ana aku. ' Ina i kulike aku ka u'i ame ka nani o kona leo, me ka u'i kona helehelena e kailiia ana ka puuwai o na mea apau e ke n iede." wahi a Akeneki e nalu wale la no iloko iho ona, ; a: nia e hakilo pono ana i na ano apau o Lola. "He hookanae mea a'u e kahaha loa nei, he keu aku o ke kaumaha o k helehelena." I hele mai la maua no ka ninaninau pono ana i na mea e p'i ana i ka hoolaha, o ka puka ana ae nei maloko o ka nupe- : ?. ■ keia kakahiaka," i hoomaka aku ai o Mrs. Vana Dona ka manao o ka laua huakai ma kela la. He haawi mau au : na ah'a hoohauoli iloko o kela ame keia elua pule, a mamuli k:u? ike ana i kela hoolaha, pela au i manao ai e hoololi ae i k',- e malamaia ai o ka'u aha hoohauoli ma keia muā. aku. 1 ka hulahula no me ka hookani pila, ka makou mau hana : : auoli maamau, ma na wahi like ole, eia nae, ua ano paia ano hana, aohe hewa o ka hoololiloli ana i kekahi ma- : • -: a pehea, ua lawa like anei ia oe ka himeni ana ma ka nie ka hookahi ana maluna o ka piano?" f . he hiki ia'u ia mau hana a elua; aka nae mamua o kou ; >!o ana i kou manao, no ka lawe ana aku ia'u imua o * • mau hoaloha no ka hoohauoli ana ia lakou, e pono oe :nua i ko'u makaukau, aole o ka manaoio wale no i hoolaha a'u i hookomō. ai maloko o na nupepa." iiaawi koke aku la o Mrs. Vana Dona i kona ae me ka : ana aku, o kekahi, manao nui ia o ko laua hoea ana r. ::. ia wa i ku ae ai o Lola iluna a hele aku la a noho iho anma o ka piano, o ka hoomaka aku la no ia o kona mau namanalima e kikoni i na ki o ka piano; a mai kinohi mai •: na hookani ana i kekahi mele ahiki wale no i ka pau aole he wahi mea a pane leo o Mrs. Vana Dona ame kana kaikamahine, ua hele lakou a piha loa me ka hoohihi i ka h.ookani ana, me ke leuku okoa o ka okala o ke kumu pei kau a mea o ka nani. - r.a p.au ana o ka Lola paani ana i'ka piano, me ka noke v ahine malihini i ka pa'ipa'i, lalau aku la oia i ka- pila .'i. a hoomaka iho la e hookani, a elike no me ko lakou mai kana paani ana i ka piano, pela no kela. na nei no kou lilo i mea himeni a hookani pila no na ~:eaka nui, aole e nele ka loaa o kekahi puu dala nui iaoe," - . a Akeneki, i ka wa i waiho aku ai o Lola i ka pila hapa. 0. '.:a hoi iloko o Mrs. Vana Dona, ka manao mahalo me ke ; < pu. no kona ae ana aku i ke koi a kana kaikamahine e ! kino mai e hui pu me keia puukani, akahi a pau kona :-o: :ra!oka, ua ike pono, i kona makaukau, a koho maoli iho : ■ :a iloko ona, e lawe aku ana oia i keia loea himeni, a r - Jna imua o kona mau hoaloha lehulehu. le he iini iloko o'u, e lilo i wahine himeni no na hui kea-'-ahi a Lola, me ka haalulu o kona leo, a i wahi nae e '• i ole ia mai ai kona manao kaumaha, hoomaka hou ia e hookani i ka pila hapa, i keia manawa, ke kii pa- ' oia i na kaula, me ka palanehe loa. komo nui anei oe iloko o na anaina a ka poe hanohano . kūlanakauhale?" wahi a Mrs. Vana Dona, no kona 1 ' aopopo, ina paha lie poe kekahi i kamaaina mua i ;-hin£, alaila na kekahi o lakou e hoolauna ae iaia imua 5 -m mau malihini e kono aku ana, no ka hoea ana ae ma •'! !':ie. e au i kamaaina i na kanaka o keia kulanakauhale, o : - P' ana keia he hookahi mahina o ko'u noho ana maanei, , n a KC i ;i pule iho la i pau ai ka'u mau hoolala ana e pili ana ' i;ana i hoikeia maloko o kuu hoaloha." hauoli loa la ka Madame Vana Dona, no kona lilo, oia ** '--ea mua loa nana e hoolimalima ana i keia puukani, no •• a "' ; aha hoohauoli, a oia no lioi ka mea nana e hoolauna ■iHia mai ana iaia, i ka lehulehu o kona mau hoaloha, a o • r - k?. ua wahine nei o ka ninau ana mai: iieaha kou uku no ka himeni ana, a hookani piano ana ma kekahi aha hoohauoli, e konoia mai ai oe e hoea & nialaila?" He kanalima dala ko'u uku, no ka po hookahi, ina owau no ka mea nana e hoolako ana i na mea e hoohauoliia

ai ka lehulehu," wahi a Lola me ke ano kanalua no nae no ka nui loa o kana kaki, eia nae aole ona ike aku i kekahi hoailona ma ka helehelena o na lede malihini, e hoike mai ana i ka nui loa o kela kaki, aka ua pane koke mai la o Mrs. Vana Dona: "Pehea e kaawale ana anei oe ma ke ahiahi o keia Poaha iho ?" Mamua o ka pane ana mai o Lola, lalau aku la oia i kekahi apana pepa e waiho ana maluna o ke pakaukau, a nana iho la, a iaia no paha ka ike, ua kaawale oia ma. kela po Poaha, i mai la: 9 "Aole a'u hana o kela ahiahi, ina he makemake kekahi iloko o olua no ko'u hoea aku ma kekahi aha hoohauoli, ua inakaukau au e hooko aku." "Me ka mahalo a nui ia oe, a ke lana nei kuu manao, e hiki ana ia oe ke hele ae ma ka po oka Poaha. E lioea mai ana ke kaa no ke kii ana ia oe ma ka hora eiwa o kela po, ina aole au mau ku-e ana no kela manawa," wahi a Mrs. Vana Dona.

"Aohe a'u mea e hoohalahala aku ai, ina o kou manawa ia i makemake ai ia'u e hoea aku no kela ahahoohauoli. Ke hooia aku nei au, no ko'u hoea aku me ke kanalua ole," wahi a Lola me kona manao mua ole, penei iho la e apoia mai ai e kela wahine malihini, me ke ohohia nui. 0 kekahi manao i ulu ae iloko o Mrs. Vana Dona, o ia no ke kamailio okoa ana mai ia Lola, i ke ano o kona lole e komo ai, ke hoea aku ma ka po o ka Poaha, i ole ai e lilo oia i mea nemaia mai e ka pohai o ka poe hanohano, i maa i ke ano 0 na lole e komo ai iloko o na anaina hoohauoli like ole, aka nae ma kekahi ano, noonoo*iho la oia, malia ua maopopo no 1 keia puukani, kana mea e hana ai, nolaila uumi wale iho la no oia ia manao iloko ona, me ka hoopuka ole mai. "He hana hou ae no kekahi a'u i makemake ai e kamailio pu me oe, no na mea no ia e pili ana i ka ike ame ka makaukau hookani piano. He kaikamahine ka'u e hele nei e a'o i kela ike, a ma ka'u nana aku, aole he holomua iki o ke a'o ana a kana kumu, pela i manao ai, malia paha o lilo oia i haumana holomua malalo o kau a'o ana i kela makaukau. Heaha kau- uku no ke a'o ana i na haumana hou no ka ike hookani piano?" "He kanaono dala no ka hapaha makahiki, ina he hookahi wale no haumana e a'o ai, i hookahi haawina no ka hora; a he iwakalua elala ina he papa holookoa ke a'oia." No na makahiki eono, o ko Lola a'o ana i ka makaukau hookani piano, ua uku oia he kanawalu dala o ka hapaha, a oiai ua hiki maoli iaia ke a'o aku i kona ike i kekahi mea e makemake mai ana, aole oia i manao. ua nui loa ke kanaono dala o ka hapaha makahiki, a kekahi haumana e uku ai i kela ike. He kanawalu no dala a Mrs. Vana Dona e uku ana i ke kumu a'o hookani piano a kana kaikamahlne, me ka maopopo ole o ka mea i loaa mai i kana kaikamahine, a iaia i ike ai i ke ano o ka Lola hookani ana, me ka hoohihi maoli o kona manao, hooholo iho la oia, e waiho mai i kana kaikamahine punahele malalo o keia kumu hou, me ke koe iaia he iwakalua dala o ka hapaha, he pomaikai nui keia ma kona aoao. "Ina o kena iho la ke ano o kau uku, alaila ke makemake nei au, e a'o kaawale ia ka'u kaikamahine oia hookahi wale no. O ka wa hea ka manawa kupono, e hoouna mai ai au i kuu kaikamahine imua ou?" "E hopuna mai iaia i kau manawa e makemake ai, ua makaukau loa au e haawi aku iaia, i ka mea i loaa ia'u." 1 ka 'holopono ana o na mea apau, haalele iho la o Mrs. Vana Dona me na kaikamahine ia Lola, me na manao hoihoi, no ke kaa ma ko lakou aoao ka hikimua loa, o ka haawi ana aku i kekahi hana hookahaha i ka manao o ko lakou mau hoaloha lehulehu, ke hoea mai i ka po o ka Poaha. "He keu aku maoli kela o ka wahine opio paa rulai pane aku ai o Akeneki i kona makuahine, ia lakou e huli hoi la no ka home. "Ma ke ano o kona inoa, me he mea la he Italia |kona lahui, eia nae, ma kona mau ano apau, he wahine Amerika maoli oia, a ua hoopohihihiia mai ko'u noonoo, no kona inoa oiaio loa ame kona ohana." "Eia no ko'i* manao, he wahine oia i halawai me na ulia pakalaki o keia ola ana, me ka lawe ana ae i ka hana himeni, i wahi e hoopakeleia ae oia mailoko mai oka pilikia ame ka nele," i pane mai ai ka makuahine. "Malia paha he inoa kapakapa wale iho no kela, mamuli o kona makemake ole e hele ma kona inoa ponoi, no ka hilahila o ikeia ae auanei kona ano oiaio e na hoaloha."

MOKUNA XV. He mea oiaio, i ka hoea ana mai i ka po o ka Poaha, a mamua ae o ke kani ana o ka hora eiwa, ua hiki mai la ke kaa 0 Mrs. Vana Dona, no ke kii ana mai ia Lola, a oiai ua makaukau mua oia, e kakali wale aku ana no o ka hoea mai o ke kaa, o kona kau aku la no ia, a holo aku la no ka home nani uluwehi o kela wahine lalawai o Kikako. Ua hele no hoi ka home nani o ua wahine nei, a "uluwehi, 1 na hoohiwahiwa o kela ame keia ano ma ia po; aia na kukui uwila he nui, ma na wahi apau o ka hale ame ka pa holookoa, a ke nana aku, o ia no o ke ao, ka malamalama 6 na wahi apau. I kela hoea ana aku o Lola, a ike mai la hoi o Mrs. Vana Dora iaia, ua hele mai la ka haku oiai nae i na minuke mamua aku ua hele oia a piha me na manao pihoihoi me ka nauki pu, malia paha aole e hoea aku ana ka puukani himeni. E komo ana no o Lola i kona koloka loihi, a iaia i wehe ae ai i kela koloka, a ahuwale ae la hoi kona lole e komo ana, he silika keokeo; ua hooi loa ia aku ka manao mahalo o kela kaikamahine, a paa mai la i ka lima o Lola me ka i ana mai: "Ua like maoli oe e ka Mademosele Peretoni, me kekahi pua lilia," wahi ana me ke kilohi ana mailuna mai o ke poo o Lola ahiki i na wawae, aia hoi na manao mahalo iloko ona, no ke kulana hiehie o keia wahine himeni, me ka loaa ole o kekahi manao lili, elike me ka rula mau iwaena o ka hapanui o na wahine. Haawi aku la i kana kunou ana imua o na haku no laua kela home, alaila ukali aku la mahope o Mrs. Vana Dona noloko o kekahi keena uuku, mahope pono aku o ka rumi hookipa nui, kahi a na malihini i konoia e nonoho mai ana; maloko 0 kela keena oia e noho ai, ahiki i kona kaheaia ana mai e himeni. Maloko o kela keena, i hoolaunaia mai ai o Lola me kekahi kanaka opio, ka mea nana e hookani ana i ka piano i kona wa e himeni ai, nolaila loaa iho la kona hoa e kamailio ai, ahiki 1 ka hoea ana mai o kekahi mea e hoike ia laua no ka makemakeia e himeni. Aole he wahi manaō pihoihoi iki iloko o Lola, he mea kau la i kona ku mua ole imua o kekahi anaina, a lilo ia i mea nona e hopohopo ai, aole nae pela, no ka mea o Lola hookahi wale no ka i ike a i hoomaopopo i kona ano. He mau manawa lehulehu ka ua o Lola i himeni ai, imua o kona mau hoaloha, a ma kekahi ahamele no hoi i haawiia, no ke kokua ana i ka poe ilihune, a ua ike maoli iho no oia, i ka holopono loa, me he mea la, i hakalia no a owaka kona waha, o ke kani aku la no ia o ka leo, a ua like me ke kani ana a kekahi piano, i kiia a paa hookuu aku nana no e kani. (Aple i pau)