Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 22, 31 May 1923 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

Ua hoio niai nei o Mvs. Kinney, a ke noho nei nia Honolulu nei no kekahi mau la. Me ka hoouaukiuki. keia noho ana, no ka mea, wahi an:i, he mau la hoopau wale keia e noho nei. o!ai ina tna Molol<fii, ua pau no kekahi mao naholehele i ka mahi ia. Ua nui na puaa i loaa ia laua i keia manawa, a ua makaukau i ka meaai na keia mau puaa. 110 6 puaa wahine i hoopihaia i kein la f a hookahi puAa kea. ?Jai kein mau puaa mai, e hiki ana e ike laua i ka 11 ui 0 na pomaikai, 0 ko laua hoi ana fcku la. No keia makahiki ae, e hoomaopopo ana kakou i ka hui 0 na ohana puaa a na kanaka i mikiala, a loaa mua na kumu)au. Ke ike powehhvehiia aku nei nae, ke ku nana aaa 0 ua poe nei. Eia 0 Kuuialae kekahi o na Luuakiai 0 Honolulu nei, ka mea nana i kokua i kela m&u olelo, «'lna e hoi ana ke kanaka i Molokai, e lawe pu no i kabi pahu kupapau," ke kahi kanaka e waha nui nei i kona aloha i na kanaka Hawaii, ke hoeuCU mai nfi e holo baloka hou no |kela kulana no, a no ke kulana jifeia paha. 0 na kanaka 0 keia |ano, he pono no na kanaka Hawaii | e ike iho, o kona makemake, aole no ka pono 0 ka lahui, aka, no ka loaa 0 na baloka, a no kona puka ( oiai, 6 nk Pukiki kana e hoowalewale ana, a e hoino ana i ka lahui HawHii. E makaala i na kanaka 0 keia atio, he imi pomaikai pilikino iho «o. I*ola no o Norman Lyman, oia kekaM o na kanaka nana i hoomaka ka hoinoino ana i ke kanawai. ame na aina i waeia. Eia aku a holo mai no kekahi kulana ma Hawaii. E hoomanao i ka»a mau olelo hoino 1 ka ain» i haawi waleia mai non e k» kamika Hawaii. He maia'u' ao ka uta af*ie

i ikeia kona nianawa c liuli k : , ; mai ai a nahu ia oe. K ua.ua i k. t n. mau haua, a c hoou'anao iu u..'... He uui o keia poe hoino i ].r ; , ( Kanawai e inanao nei • alualu ! .. loka ma Honolulu noi. E oiaknu!;. ■ keia poe, no ka mea, aole lakv i t hana i nn hana e pono ai oe o kanaka Hawaii, ua hana mai m,> ; , imi ana i mea o kanu a ni:ibo ; a ia ai ke kanak.i Hnwai;. A kanaka Ilawaii, o oo no ia »• ; aine keia kanaka i hanauia m.i; ka puhaka mai o ka wahine Hawa;:. Ke loho waleia mai nei, o Kb.r, Low kekahi e makemake nei e lav.. mai i keiu kanawai i maunu halok t aann. Aole pnha e liiki e hoalii u ia o Eben Lovr, i kona nian.m a . ia e lawe i keia kanawai mo kona ik* ole i kona mau manao. Ua kokua mai no nae oia me ka makapo pn: a wahi a kakou o keia la, nka, o k 1 "Kahaka e hana ana pela, ua oi ak■; 1 "kii wiwi o koaa manamann'.inn uuku mamua o ke kino holooko;, t keknhi e liele mai ana e he'.k-», i ko lakou mahalo i ko kanau-.i:, mahope o ke ku-e ana. Aole i pau ka ikaika hana o r* kanaka e noho mai nei ma Molokai. E manao ana paha kekahi poe. ikaika hoohoihoi makuahonawai le no koia, a e pau ana no i ka loihi ana aku maluna o ka aina. Ain ki aole e pau ana, aka, na hooi loa ia ao. Pela no makou i manao ai i kinohi. Aka, ke hoiko mai nei na liana a keia poe kanaka, ame m wahine a lakou, i hui pu ia hoi n - na leeiki, ua hewa kakou, a e liW nna na lahui kanaka i manao iLo nei he hana hoopoho walja no kein i na dala o ka lehulehu i poe iiri aku i mau kumu ku-e liou ua l;r kou. i Aole paha he mau hoino i oi akn i ko keia, ka lapuwale ame ko. imi hoopunipuni, mamua o keia. olelo i awahia ae e na kanaka « ku-e .iaj i ke kanawai hoopulapula. nrahi lu ka lua e hoohalikeia aku ai na knnaka nana keia mau olelot Ni ka men, inn paha lie mau olelo hoinn i ke kauaka, ina la paha ua hi! hoi ke ikeia aku ke kumu o ia nim hoino, aka, i ka hoiiro ana i kn aina ka aina hoi i manaoia no k.i pono o kc-i;i lahui, aole e hiki o ku oukou meakakau ke ike i ka ui.inao o kein hoino ana. , I ka pau ana o na makahiki elim:-. a ke kanawai e koi mai nei, e huiiia aku ana ka hiki ana e hooia ia ua loaa ka holomua o keia nin.'.i!. hoopulapula a ia manawa kakou n:i Ilawaii e makaala loa al o ka lnk; e loaa ka hoike pololei maluna •> kela ninau. No lea mea, ina fl 1 fiki ana ia kakou e hooia aku ua lona ka pomaikai ame ka holomua, e wheia mai ana na aina aku i kor. e paa ia mai nei no kakou na kaua ka Hawaii. Aka, ina aolo o hiki ana, o kn poino, aole maluna o n.i kanaka e paa ana i na aina i kH-i la, aka, o na kanka e makemuk» r.na o komo aku maluna o na nina i koe iho. J 0 ka mua* o ka pilikia, o ka lal.vi holookoa inamuli o keia holomua nna o keia mau hana. Oka lua o ka pilikia o na kanaka Hawaii i mnkemake i ka aina, aka, ua fc;-' ole e lona mai mamuli o ka koopau;? anu mai o ka haawiia o ka K hoihoi houia aku ana keia n-au ainn i ke Aupuni, a e hiki r.o .• hnawiia aleu no na lahul © oku. ka hoi ua hiki i na lahui e ak'i ■ imi i ko lakou mau pomaikai r ".\inn o keir. mau aiwa, pehea i ■ hiki ole ai ia kakou ke imi i 1 kakou mau pomnikai maluna < « • aina. me ka haawi ia mai o ni i' ' i lona ole mnlalo o ko kannwai 1 •- kuonoouo o kakou e ku nei' Ua oi aku ka pomaikai o na k>• opiopio o knkou o hoomaka r " no ka hoi aku maluna o kcl« m ' aina. Ano ka manawa e hoo:n:!l 1 e malama i kahi dala, a e ! 1 1 a e hoiliili, no ka mea, he mnu n; > hina helu wale no koe, e mai ana na aina kanu halnk-i v ' kulinn. huika, uala kahiki, na m like ole, ame n.i meakanu h" r ■■ wale, ina aole kakou e nna e kanu halakahiki. Ua 1 mai nei na meakanu i hoikeia ' * maluna o keia mau aina, a ua i^'" l ka holomua, a o ka wai no a I r ' • mai, o ka weheia mai no ia « K •• mau aina. A o oe ek® kanaka H.iwnii, i makaukau i kau mau <!»•-• ua hiki ia oe e hoi aku, a e lii" rnr ' na mahina mua, o kou noho ana ak ia oe e palou ana a e kali ana <• ' 1 ulu mai o kau meakanu, i me.i ka'u ole no ka nfba eia no | kau mnu dnla i hoiliili ai, kr nei e ai ia mau mea, a i ka pa-: •''-- Q ka manawa o ke kali ana i k - - i mau meakanu, ua makaukau L ohi mni i kau mau pomaikai. A v '• o ke kanaka e hoililli ole ana, e •' 0 ana oia i mea hoomanawanui. ■> raku mamua oka mea hlki. ■••"'■ aia no ia ia oukou. Malia paL.i manao mai nei no oukou he tn."~ j aina pohaku a kupoijo ole kw»- ' aku ia,