Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 22, 31 May 1923 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

"Ma ke kakahiaka o ka la apopo e haalele iho ai au, no ia kumu, e haawi mua aku ana no au i ko'u aloha ia oe i nei manawa," me ka hoao ana iho o Rupata e minoaka iaia i haawi aku ai i kona lima no ke aloha ana, oiai no kona leo e haalulu ana ia manawa no ka piha loa o kona naau i ke aloha. Haawi mai la no hoi o Veki i kona aloha me ka leo e haalulu ana, me ka nana pu ae iluna me he mea la e noi ae ana i hookahi honi aloha mamua o ko laua kaawale ana, a pane ae ia: "Aole au e haawi aku ana i ko'u aloha gude-i>ai ia oe, e Mr. Hamiletona no ke kumu aohe o'u makemake ia huaolelo. E haawi aku ana au i ko'u aloha po me ka makemake pu e loaa ia oe kekahi huakai moana holopono loa e halawai ole ai oe me kekahi ulia ma ke alahele, a na ke Akua e kiai ia oe a hui hou kaua." No kekahi manawa ko laua puliki ana i na lima a ia hookuu ana ae, huli aku la ke kanaka opio i kahi e a kaha aku la hele, me ka nana hou ole mai ihope. MOKUNA XXXVII.—Ka Hoohoka ia Ana. He kaikamahine piha hauoli o Veki mamua aku aka ma keia manawa o laua i kaawale ai ua kukule oia me he mea la aohe ana mea hoihoi mai. Aole oia wale no ka i ma ka manao, o Mr. Naita ame ke kaikuahine pu kekahi; eia nae no ko Veki pono ua hoao no na elemakule e hoohauoli mai ia Veki ma na ano apau e hiki ana ia laua 110 ka hoopiha ana ma kahi o ke kanaka opio i kaawale mai a lakou aku, nolaila me ia mau hoao mau ana o na elemakule e hoomama i ko Veki noonoo, a me ka hoomanao pu iloko ona no ko laua hui hou ma Nu loka iloko o ke kupulau, hooholo iho la o Veki aole e hookaumaha i kona noonoo no Rnpata aka e hoohauoli iaia iho me na mea nani apau ana e ike aku ana ma na wahi a pau a lakou e kaahele aku ana. He huakai hauoli loa ia ma na ano apau, a ia lakou i huli hoi ae ai i ka home iloko o ka mahina o Maraki, he kaikamahine helehelena ui maoli o Veki, o wale mai no ka ula ma kona mau papalina, piha oia me ka hauoli a lie ohohia mau kana mau olelo ma ka manawa e hoakaka aku ai i ka makuahine no kana mau mea apau o ka ike ana ma ka lakou huakai makaikai. i oi loa aku mamua o ka kona makuahine i ike mau raai ai iaia raamua aku, aole nae oia i ike ia manawa i ke kumu o ko Veki hauoli mau ana, o ka makuahine wale no o ka noonoo ana iho ua uku pono ia kana mea o ka hookuu ana i kana kaikamahine e hele mamuli o keia loaa ana o ke ola maikai iaia, iloko o keia kaawale mua loa ana o laua mai ka manawa mai o ko Veki hanauia ana. Ua hoike aku o Mr. Naita iaia i ko Rupata Hamiletona mau ano maikai apau ame ka maopopo loa o ka makemake o ke kanaka opio ia Veki, ua hoike mua aku no hoi iaia e makaala aku oia no ka hoi mai o Rupata iloko o na la waena o ka mahina o Mei, a ina no kona kipa mai i ka hale e hookipa mai iaia me ke ohaoha, no.ka mea, he kanaka maikai o Rupata e hiki ai iaia ke hilinai aku. I kinohi o ko Mrs. Alekanedero lohe ana aku i keia moolelo hoopilipili poi mawaena o na opio ua akaaka mai la oia me ka manao he mau olelo hoonuinui wale aku no na Mr. Naita, aka i ka manawa i hoakaka aku ai o Mr. Naita he kanaka opio Pelekane o Rupata, he kanaka opio i hoonaauao maikai ia, he paa rula a he kanaka kupono maoli no e lilo ai i mea aloha na Veki o ua hoike mai oia i kona ano hookuoo me ke ano kaumaha ke nana aku ma kona mau maka. "Ke manaolana nei au aole laua e hui hou ana," wahi ana me ka manaopaa i ka Mr. Naita nana aku. "Aohe o'u makemake e inare aku kuu kaikamahine i kekahi kanaka Palekane. Ua hoehaehaia ka naau o kona makuahine a aneane e naha kuu puuwai no hookahi manawa, nolaila aohe o'u makemake e paluaia mai ka hoehaeha ia ana e kekahi o kela lahui." "Mai manao iho paha oe, e ka hoaloha, ua like wale no na kanaka Pelekane apau a o ka hewa a ;kekahi i hana ai e hana like mai ana no na kanaka e ae elike me ia," i pane aku ai o Mr. Naita. "Pela no, a ke manao nei au aohe o'u kuleana e koho wale aku ai ia lakou ma ia ano, nae he manaoino au ia lahui e hiki ole ai e holoiia ae ai ia manao mailoko ae o'u," i pane mai ai o Mrs. Alekanedero, me ke kani ana iho o ka uhu. "O ka'u i manaolana mau ai ina no ka hiki mai i ka manawa kupono no kuu kaikamahine e mare kane ai i kanaka Amerika no kana kane, kekahi o na kanaka opio naauao a i kupono hoi i kona kulana, aole i kanaka Pelekane. I ke kanaka Pelekane hoi au a lilo ana he wahine i hoehaeha mau ia ahiki no i nei la. "Auhea oe, e Mrs. Alekanedero, ke hooiaio aku nei au imua ou, he kanaka Pelekane opio o Rupata i pakaia a kupono na Veki ma na ano apau e loaa ole ai kekahi mea hoehaeha mai i kou ame ka noonoo o ko kaikamahine; ua ikemaka au i kona mau ano apau iloko o na la a makou o ka launa pu ana, o kekahi oia o na kanaka maikai loa o kona lahui, a i hoike aku no au ia oe i kuu manaoio, ina o Veki a na'u e hauoli loa ana au ke lilo o Mr. Hamiletona i hunona na'u." Nui iho la ka hanu o Mr. Alekanedero no nei pai aku o Mr. Naita ia Rupata Hamiletona, aole oia i pane mai a hala kekahi manawa loihi; ia manawa ana e noonoo ana hooholo iho la oia me ka ma-lu loa ina e mau ana ka paa o kona manao a loaa mau hoi ka ikaika iaia e keakea aku i ko Veki mare ana me ke kanaka Pelekane opio, a i ole hui hou paha o laua, e hana aku ana oia ia mea me kona nana ole mai i na olelo pai a Mr. Naita ana o ka lohe ana mai. Ua kaahope ae la ka mahina o Aperila a lioea mai la ka mahina o Mei, me kona nani nui, ia manawa hoomaka ko Veki kau aku o na maka o ka hoea mai o Rupata, elike me ka laua i hooholo ai. Ia manawa, elike me kekahi pua nani i mohala ae i ke kakahiaka, a e hoike mai ana hoi ia pua i kona nani nui pela okoa iho la no ko Veki helehelena ia manawa; aole kona ui wale no, aka, o ka piha laiwale pu kekahi, elike me na manu 1 ke kupulau; e ike mau ia aku ana ia mau hiohiona o ka hauoli maluna ona, a e hoike pu mai ana no hoi i kona kulana he wahine aole kela ano o na la opiopio loa e kupono ai ke kapaia aku he kaikamahine, a no ia mau ano a ka makuahine t ike mau mai ana iaia ua loaa iho no ka manao kaumaha i ka> makuahine, no ka mea e lilo aku ana kana kaikamahine ui ia hai i kekahi la mai kona poli aku, a e hoohanohano aku ana paha auanei oia la i ko hai home. He kaikamahine ui o Veki, i nei manawa nae ua oi pakela hou ae kona ui me ka nui pu o kona kino mamua o na manawa aku i hala, a me he mea la mamuli o ka pii ana ae o kona kino i ka nui pela no ka pii pu ae o kona ui elike me ko kona

makuahine; ma kona mau maka ua like me ko kona makuahine a i kela ame keia manawa a ka makuahine e nana aku ai i ko Veki mau maka e ulu mau ae ana na hoomanao ana iloko ona no kana kane, a i kana noonoo iho me he mea la e nana aku ana oia iloko o ka puuwai o ke kanaka ana i aloha ai oloko 0 kona mau la opio. Iloko o keia mau la hope ua ala mau ae ke aloha ame na hoomanao ana iloko o Vekinia no kana kane, ,ka mea nana i kiai malama a i hoopakele iaia me ke aloha iloko o na la opio ana 1 pili aku ai i kana kane. 0 ke kumu mai, mamuli no ia o kona loaa ana i ka nawaliwali iloko o na mahina aku i hala. Ua hoemiia mai kona ikaika, a i kana nana iho iaia ia manawa me he mea la, ua luhi loa oia me ka maopaopa. O kona iini nui ia manawa oia ka loaa o kekahi mea nana e hoomama mai i kona mau luuluu, a e kau aku ai hoi kona manaolana no ka palekana i kekahi mea, o ia mea ana i iini loa ai oia no kana kane, ka mea hiki ke kokua mai iaia, kekahi mea ikaika a manao oiaio no ka hoomalu ana iaia mai na poino mai a mai na auwe mai hoi a pau o keia ola ana, aka nae, ua hookaawaleia laua, a he uku ka hoi hou mai me ia. 1 kela ame keia )a o na pule mua o Mei e makaala mau ana o Veki nei no ko Rupata hoea mai, no ka mea, ua maopopo iaia 0 Rupata pu kekahi i manao e hui pu me ia i kona manawa e hoi hou mai āi i Nu loka aneane ma keia manawa, a ua maopopo ia Mei Veki, e hele mai ana oia e hui iaia i kona manawa e hoea mai ai i Nu loka, a e lilo ana no hoi ia hele mai o Rupata e ike iaia aole ma ke ano he ike hoaloha wale no, he mea ioi aku i ko ia. No keia manao ua lamalama mau kona helehelena me ke kani mau o kana himeni iloko o ia manawa. Aole i nalowale mai na maka kilo mai o kona makuahine keia mau hoailona loli loa ona, ua koho oia mamuli paha o ko Veki hui ana me Rupata Hamiletona, a i lilo ai ia hui ana 1 mea hoolalapa ae i ka makemake ame ke aloha iloko o ke kaikamahine, o na hana apau a Veki ana e ike aku ana a e hana mai ai na hiki loa iaia ke heluhelu aku me he mea la, ua kakauia, nolaila noho iho Ia oia kakali o ka hoea mai o ka manawa e ikemaka aku ai oia i ka launa ana o na opio. la mau Ia ua ikaika loa ka hahana o ka wela, na la ikiiki kukahaoa o ke kau, a ua lilo ka wela i mea*hoouluhua loa iaia. E hoolulumi mau ia ana oia e hiamoe, a no ka maikai ole o kona ola kino ua kahea okoa aku la i ke kauka, a i ka hiki ana mai o ke kauka a nana iaia, ua a'o koke mai ke kauka e liolo oia no kekahi wahi kuaaina, kahi huihui o ke ea, a e haalele koke iho i ke kulanakauhale me ke kali hou ole aku i kahi manawa okoa, a iaia e noho ai malaila e noho me ka maluhia a e inu mau i ka waiu a i kekahi mau meaai hanai kino e ae. He maikai loa keia a'o a ke kauka i kona manao, nolaila hooholo iho la oia e huli i kekahi wahi kupono elike me ia a ke kauka i a'o mai ai, a ma ia huli ana i loaa aku ai kekahi hale kupono ma kapa o ka Muliwai Hudesona, kahi no ana i hoohala ai i kekahi mau mahina lehulehu mamua aku, a he wahi maluhia loa no hoi o ka noonoo e hoopioloke ole ia ai ka noonoo, a e hiki ai iaia ke ola me ka hoopilikia ole ia mai, eiike me kana i makemake ai. No Vekinia hoi keia hoolala no ka hele ua hoolaau pu mai la o Miss Naita, ke kaikuahine o Mr. Naita oia pu kekahi e hele ilaila, a oiai o ko Vek:nia makemake no ia o ka loaa o kekahi hoa nona e noho pu ai, loaa ka hoa hoolaukanaka mai e ike ole iho ai ia mea he mehameha. I ka uiia ana aku o ko Mr. Naita manao no keia hoolaau o Miss Naita e hele pu me Vekinia, ua haawi mai oia i kona ac me ka manao maikai no ka mea, ua nana mai oia ia Vekinia ma ke ano he hoaloha, o na hana e hoolaia ae ai o ko Vekinia nawaliwali o ia na hana niaikai e hookoia aku, no hoi, ua iks mai oia ia Vekinia ia manawa ua emi pu mai kona kino a he wahine ma'i oia i kana nana mai, aohe 110 hoi ona makemake e ike mai ua poino o Vekinia me ka huli ole ia o kekahi mea no ka hoopakele ana ae iaia; a, ina hoi no ko Vekinia hoea aku i kahi e hookulipolipo loa ia ai kona ma'i a i ole poino aku paha, ua loaa hoi ka mea nana e hoomaopopo aku nona. Ia manawa e hoolala pu ana no hoi o Mr. Naita e holo i na mokuaina o Nu Eneiani ma ka hikina loa o Amerika, a no keia lohe ana ona i kekahi manao hoakaka mai la e hui aku ana lakou ma ka Muliwai ,Hudesona, kahi a Vekinia ma e hoolala ana no ka holo, ke pau kana hana i manao ai, a ma ia wahi e hoohala like ai lakou i na la ikiiki o ke kau. Ua maikai loa keia manao, nolaila aohe hana aku i koe o ka hoomakaukau wale 110 no ka hele. Ua hauoli na kanaka makua no keia huakaihele, aka, no Veki Mei, ke kaikamahine, ua lilo ia i mea hoehaeha loa i kona noonoo, no ka mea, elike me ia i ike muaia ae nei, he mau la kali wale aku no ia no ko Rupata Hainiletona hoea mai i Nu loka, a ke manao nei hoi na makua e hele, eia nae, iloko o ka nui o kona ehaeha aole no oia i ku-e mai i ka manao o na makua mamuli o kona noonoo nui no ka pono o kona makuahine ana i aloha nui ai; ia manawa aia oia mawaena o na mea aloha elua, o ka makua hoi, nana i hoohua mai iaia i keia ao, a o ka ipo hoi, ka mea wela o ka umauma. He hele keia ana i noonoo iho ai e ulupaia ai kona mau manaolana a pau no ka hui koke me Rupata, ke kanaka opio ana e noonoo ana ia manawa aia oia ma ke alahele e hoea mai ai i Nu loka i keia la. Iloko o ka nui o ko Veki Mei iini e noho ahiki i ko Rupata hoea ana mai i Nu loka, aole nae oia i hoike aku i kekahi manao ku-e o ia ano a keakea paha i ka papahana a kona makuahine i hoolala ai, no ka mea ua kauoha mai ke kauka i ka makuahine e nee koke aku no kekahi wahi e loaa ai ka oluolu o ke ola ana, iaia aohe no hoi he manao makona iloko ona a makemake iho e hoopanee ka hele ana a kahi manawa aku, oiai, malia e lilo ana ia hoopanee ana i kumu e hoomaluleia ai na manaolana no ka hauoli ame ke ola o kona makuahine. Me ia manao no nae ona e hooko aku i ka manao o ka makuahine aole no i nele i na maka kilo o kona mama ka ike mai i kekahi haawina anoe maluna ona, ma ka nana mai a ka makuahine haikea kona helehelena o kela ano hauoli a laiwale ena o na la mamua aku, aole ia ia manawa; no ia mau hiohiona maikai ole hoomaopopo iho la oia ua make aloha loa ke kaikamahine ia Rupata, elike no hoi me ia i aloha ai i ke Sa Wiliama Hjta, i kona mau la opio. No keia mau helehelena maikai y ole a ka makuahine e ike aku ana i ke kaikamahine, ua hoawiwiia ko lakou nee ana aku no Hudesona, no ka hopohopo mai keia o Vekinia o hoea e mai o Rupata Hamiletona, a loaa ka mea hookaulua i ko lakou aaaaaaD{t ;wultcmfwyp shrdlu etaoin shrdl cmfw bgkaomfwao holo koke ana aku; me keia manaopaa e lalapa mau ana iloko 0 Vekinia ua hookoia aku ia nee ana ma ka la 15 o Mei, ka la hoi a lakou i haalele iho ai ia Nu loka no ko lakou home hou ma ka Pludesona. j He mau la kakaikahi mahope iho o kela nee ana aku a lakou I ua hoea mai la o Rupata Hamiletona i Nu loka, me ke aloha I e aa mau ana iloko o kona houpo e hui ana oia me ka mea ana I 1 moeuhane mau ai oiai oia ma kana huakai hele, eia nae, iaia i kipa ae ai i ka hale i kuhikuhiia aku ai iaia, kahi hoi a Veki ma i noho ai, ua hookaumaha loa ia kona naau i ka hoikeia ana mai "ua hele ke kai ka makamaka", nolaila he puupuu hoohoka ikaika keia iaia, no ka hui a launa ole ana me Mamalahoa. JAoIe i pau)