Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 24, 14 June 1923 — Page 5

Page PDF (1.45 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HE MOOLELO NO

A L I K A

A I OLE

Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi

Mamuli o ka Manao Lili

 

MOKUNA XV III.

 

@@@MANAWA I HOIKEIA AE AI KA MOOLELO O NA MEN A Mrs. Wa

@@@@ke ai e pili ana i ke karaima pepehikanaka, i manao

@@@@@ ke akea, pela hoi na ike lehulehu e ku-e ana ia Lola,

@@li no ka mea nana i pepehi i kona hoahanau a make,

@@@@ i mea na ka lehulehu e nu-ne nui ai.

@@@ karaima i lawelaweia e ka poe o ke kulana hanohano,

@@@@ ka lilo i mea hoopihoihoi i ka nooaoo o ka lehulehu,

@@@ o na, karaima i hanaia e ka poi o ke kulana haahaa,

@@@i ka like ole o ka hewa o kela mau karaima i lawe

@@@aka no kela kulana hanohano a waiwai e hookomoia

@@@a manao lili iloko o kekahi poe.

@@@@a ua lilo o Lola i mea kamailio nui ia, no kona hana

@@@@ karaima pepehikanaka, elike me ia a ka “lehulehu i

@@@@@ ai, ma ka moolelo la i hoikeia ae e na nupepa.

@@@@pe iho o ke komo ana aku o ka hihia iloko o ka lima

@@@@hana makai, a i ka wa i waiho aku ai o Mrs. Wadona

@@@@ apau, no ka lawelaweia ana o ke karaima pepehikana

@@@ wa i hoounaia ai na makaikiu ma na wahi apau, no

@@@@@ ana ia Lola.

@ ka manawa hoi i lohe ai o Kauka Kulana, ke kauka nana

@@@@u ia Alika, i na hoike a Mrs. Wadona, i waiho aku ai

@@@ aupuni, no ka make ana o Alika, i hanaiia i ka laaumake

@@@@@ kona hoahanau, ua piha loa kela kauka i ka inaina,

@@@na hoea okoa ana aku imua o ke keena o ka oihana ma

@@@ hoike aku la, aole he mea o kela ano i hanaia, aka ua

@@@ maoli no o Alika, elike me ka make ana o ka poe ma’a,

@ @ke maoli no oia, i ka pipilipaa o ka noonoo o Lola, me

@@@ pu o kona aloha no kona hoahanau.

@@he nae he hooloheia mai o kela mau hoakaka a Kauka

@@@@@, aka haawiia ae la ke kauoha, e nanaia ke kino make

@@ka, no ka huli pono ana aku i ke kumu o kona make ana,

@@@ha ia elike me ka ke kauka i hoakaka ae ai, a i ole, ua

@@@@ paha i ka laaumake.

@ ka manawa nae i hoea mai ai na kanaka o ke aupuni, no

@@@ehe ana i ka hale kupapau, i waihoia ai o ke kino o Alika,

@@he loaa iki o ke ki, e hemo ai ka puka o kela hale, o ke

 

@@@hana nui aku ia, o ka huli ana i ki hou, me ka hoomahua

@@@@ ana mai hoi o na manao hoohuoi, o Lola maoli no@ka

@@@ nana i aihue i ke ki, i ole ai e hili ke komoia oloko o ka

@@kupapau, e huli i ke kino o kona hoahanau i make.

@@ kauoha maoliia kekahi kanaka hana ke, e hoomakaukau

@@@ e hemo ai ka puka o kela hale, a mamuli no hoi o kekahi

@au hana hoapaapa, ua hoopaneeia ka wehe ana i kela puka,

haia he elua mahina mahope mai.

@@ai keia mau hana hoao e nana aku i ki kino make o Alika,

@@na makaikiu ke hookolo la mahope o ka meheu o ka lawe

@@@.

Ma kekahi ahiahi, ua konoia mai o Lola e kekahi o na wa

@@@ waiwai o ke kulanakauhale o Kikako, e hele aku e himeni,

@@loko o kekahi o na hale keaka no ka pomaikai o na makua

@@@ na keiki, o kekahi apana mawaho aku o ke kulanakauhale.

Ua hoea aku o Akeneki ame kona makuahine, no ka lawe

ana ia Lola no kela wahi, maluna o ko laua kaa, elike no me

ka laua mau, i na manawa e ae e hele ai o Lola e himeni.

Ma ka mea oiaio maoli e kukakuka mau ana o Lola me Ake

neki, no na anaina apau e konoia mai ai oia e hele aku e hi

@@@ni, a mai ia Akeneki aku e loaa aika ike ia Lola, noke

@@pono ole, o ka poe nana i kono mai iaia.

He manawa loihi loa keia, mai kela manawa mai ana i lohe

@@i ke kamailio o Kauka Vana Dona, no ka hoounaia ana o

@ makaikiu e huli i ua o Lola, a no ka hoea ole mai o kekahi

kela mau makaikiu, nolaila ua ano palaka maoli ka noonoo

ke kaikamahine opio, no kona poino; a iaia e komo ana i

@@@ lole no ka hele ana aku e himeni imua o kekahi anaina

@ malahini loa iaia, he nanaina hoihoi maoli kona, me ka phia

@@ hoi ka hauoli.

@ ka paa ana o kona mau lole, o ko lakou nei kau aku la no

@ maluna o ke kee, aia ka pahuhopu no kahi o ka aha himeni

@ haawiia ana ma kela po.

@Ea, he keu aku maoli no ka noeau o kou noonoo, ma ka

@@@ ana i ke ano o kou lole e komo ai e kuu hoaloha,” i pane

@@ ai o Akineki, ia lakou o ka hoea ana aku no ka halekeaka,

@ ka wa hoi a Lola i wehe ae ai i kona koloka, a waiho wale

@ lakona lole.

@Me ka mahalo a nui ia oe e Akeneki, a owau pu hoi kekahi

@@aawi aku nei ia oe i ka’u hoomaikai ana, no ka u’i ame

@@ nani o kou lole e Akeneki,” i pane aku ai no hoi o Lola,

@@ ka noke ana ae o ua mau kaikamahine nei i ka akaaka.

“Aia he like ole nui mawaena o kaua,” wahi a Akeneki, me

@@@ mau no i ka akaaka.  “No’u iho, he wahine kela ko’u,

@@@@ e hana mai i ko’u mau lole, nolaila, ina he mau mahalo

@@@ kekahi no ko’u lole, aole ia mahalo e holo mai ia’u, aole

@@@ me oe, o oe ponoi no ka mea nana e hoolala i ka hanaia

@@ o kou lole, a kulike me kau i makemake ai.”

@Ea, ua ike aku nei au ia Kenerala Vona Odele, e ku ana

@@waho o ka halekeaka ia kakou i hoea mai nei,” i pane aku

@@ o Lola, ma ke ano hoolalau.

            Owau pu kekahi i ike aku nei iaia,a he keu aku ka hoihoi

Kona helehelena, iaia i ike mai nei ia oe; a o ka mea oiaio

maoli e kuu hoaloha, ua kailiia mai e oe ka puuwai o na kana

@@ apau, mamuli o ka nani ame ka u’i o kou leo i ka himeni.”

“E hoopau oe i ke kamailio ana mai i na olelo o kena ano,”

@ kau okoa aku ai o Lola i kona lima, imua o Aleneki.

            “Heaha iho la ke kumu nui o kou papa ana mai ia’u no ka

mea aia maluna o kela aliikoa, ka hoohihi ia oe, aole e hiki

@a’u, he ho ʻ ohewahewa i kona mau ano, iloko o na manawa

apau ana e kimo mai ai iloko o na aha hoohauoli, au i himeni

ai.”

            “O ka’u mea e hopohopo loa nei, ua oi loa aku ka manao

hoohili o kela aliikoa, mamua o kona makemake wale no i ka

u’i ame ka nani o ko’u leo i ka himeni,” wahi a Lola, me ka

luliluli ana ae o kona poo, oiai iloko o na mahina elua i kaa

hope aku, e lohe mau ana oia i na olelo mahalo a kela aliikoa

iaia ka mea hoi nana i hookaumaha loa aku i kona noonoo.

            “Heaha iho la ke kumu o kou hopohopo ana e kuu hoaloha,

pu ka mea he kanaka o Kenerala Vona Odela, e haaheo ai

@@kahi wahine.”

            “No’u e Akeneki, aole he noonoo iki iloko o’u, no kela kana

ka.  Koe wale no ka nana ana aku iaia, elike me ka nui o ka

@@@ a’u i kamaaina ai ma ko oukou kulanakauhale nei.  Aia

@@@@ o’u na mahalo kiekie no kela aliikoa, no kona kulana

@@@nimana oiaio, aka mao aku olaila, aole a’u mea i noonoo

ei.”

            “Alaila ua lilo kahiko anei kou puwai e kuu hoa; aka e

kala mai no nae oe ia’u, ina ke hoehaeha aku nei au i kou noo

noo,” ia Akeneki i ike mai ai i ka hiona kaumaha maluna o

Lola, a o ia kana o ke kamailio hou ana mai ma ke ano hoo

Lalau:

            “Na’u e pihi aku i ko mikinilima, a hele aku kaua e hui

pu me mama, e ku mai la kakali ia kaua!”

            I ka paa ana o ke kihi o ka mikinilima o Lola, o ka haalele

iho la no ia o ua mau kaikamahine nei, i ka laua wahi e ku

ana, a hele aku la e hui pu me ka Madame Vana Dona.

            Ma ka olelo pokole ana ae, ua lilo ka himeni ana a Lola

ma kela po, i hana hoohauoli loa i ka poe i hoea ae maloko

o kela anaina hoohauoli, no ka mea o ka mus loa kela o ka lohe

ana o ka hapanui o lakou ia Lola i ka himeni, a o ka piha olu

olu, ka paa rula, me kona mau ano maikai apau, o na mea ia

nana i ume mai i na manao hoohihi o na mea apau, a lulumi

mai la lakou e haawi i na hoomaikai ana iaia nei, me ko la

kou apo ana mai, me he mea la, he kaikamahine o Lola i like

aku me ko lakou, aole hoi he mea e huli ana i kapono o kona

ola ana ma ka hana himeni.

            Oiai nae ua o Lola e himeni ana, heaha la ia nana ana mai

iwaena o ke anaina, ike mai la oia i ka noho o kekahi kanaka

malihini, me ka haka pono loa ana o na maka o ua kanaka

nei maluna ona, aole he hoolalau o kana nana ana, ahiki wale

no i ka pau ana o ka himeni.

            I ka manawa e hoomaha ai kana himeni ana, a hele holoholo

mai la oia iwaena o ke anaina, e ike ana oia i kela kanaka ma

lihini, i ka hookokoke mai iaia, a i ka wa hoi i hoea mai ai i

ka hele ana o na mea apau noloko o kekahi keena i hooma

kaukauia no ka ai ana ma kela po, ua hookalahaia mai oia,

ka ike ana aku i ua malihini nei, e noho mai ana ma kekahi

aoao o ke pakaukau mamua pono aku ona, me ka nana ole

mai nae iaia nei, aka ma kekahi ano, me he mea la ua hiki

loa ia Lola ke ike aku, aia kela kanaka ke hakilo mau mai ia

iaia.

            O Kenerala Vona Odela ko Lola hoa e noho pu nei ma ke

pakaukau, a oiai aole oia e himeni hou ana ma kela po, ua

pau ae la no ka manawa i hookaawaleia nona, nolaila he hana

paakiki nona, ke kawale ana mai kela keneral mai; a i ke

ku ana ae o na mea apau mai ke pakaukau mai, hele aku la

laua nei i ka holoholo me ka huki ana aku o ke Kenerala Vona

Odela ia Lola noloko o kekahi keena, a o ia ka ke aliikoa o

ka pane ana mai:

            “He wahi maikai maoli keia no kaua e hoomaha liilii ai,”

me kona lalau ana aku i kekahi noho, a uwai mai la no Lola

e noho iho ai ilalo.

            “Aole paha he mea maikai ko’u noho ana ma keia wahi, e

kapa mai ana ka Madame Fotani i ko’u parula ole, i ka haa

lele i kana anainahoohauoli, me kona ae mua ole mai.”

            “Aole oia e hoahewa mai ana ia oe, ke nalowale oe no ke

kahi mau minuke helu wale no, oiai he mea ano nui ka’u i

manao ai e kamailio aku imua ou, a o ke kumu no hoi ia o

ko’u huki ana mai nei ia oe noloko o keia rumi, e lohe ole ia

mai ai ka kaua mau olelo e kekahi mea.”

            Noho iho la o Lola ilalo, aole no kona makemake maoli e

hooko aku i ke noi a kela aliikoa, aka no kona ike maoli iho

la no, i ka hiki ole iaia ke ku-e aku i kela kanaka, aka nae aia

no iloko ona, ka hoomaopopo, no ka mea a kela kanaka i ma

kemake ai e kamailio mai iaia.

            Ke ku malie la ke Kenerala Vona Odela, me ka hoonuu ana

o kona mau maka i ka oiwi kino kilakila o Lola, me kona hele

helena u’i, a ke pinapina’i wale la no hoikona hanu, i kau a

mea o ka nui makemake iloko ona, e lilo mai o Lola i milimili

na kona puuwai, a i ka hala ana o kekahi mau minuke o kela

ku malie ana a ua aliikoa nei, ia wa i owaka ae ai kona waha,

a pane mai la:

            “Anuhea oe e ka Mademosele Peretoni, ua haulehia au i ke

Aloha ia oe, a i lawe mai nei au ia oe noloko nei o keia rumi,

no ke noi ana aku ia oe e haawi mai i kekahi mana olana no ka

hiki ia’u ke lawe mai ia oe i wahine mare na’u i kekahi la ma

keia mua aku.”

            Aohe wahi mea a pane ae o lola, a i ole nana mai paha iaia

nei, o kana mea e ike aku la, o ia ka eueu o na lehelehe o ke

kaikamahine opio ana i aloha ai, aia hoi kona mau lima ke

pupue wale la no i ka puliki ana i ka aoao o kona noho aole

no nae he nana o ua aliikoa nei i kela mau ano, aka hoomau

hou aku la no oia i kana kamailio ana.

            “He nui a lehulehu wale na wahine huapala a’u i ike ai;

a ua loaa no hoi ia’u kekahi noonoo, e loaa he home no’u e

hauoli ai, me kekahi mea nana e hoohauoli, a e hoolana mai i

ko’u mau manao.  Ua nana aku au maluna ou e Lola ma ke

ano, o oe hookahi wale no ka wahine iwaena o na kaukani,

nana i hoopa mai i kuu puuwai, a ua ike maoli iho au ia mea

he aloha, aole he wahi aloha ae nei a uuku mai, aka he aloha

i hiki ole ke anaia kona hohonu ame kona kiekie.

            “Aole e hiki ia’u ke hoakaka maopopo aku ia oe i ke ano

i kailiia aku ai ko’u puuwai me na manao hoohihi nou, koe

wale no, i ka wa e kani ai kou leo himeni, me he mea la, e holo

ana ka maeele iloko o’u, a i ko’u wa e hui pu ai a kamailio me

oe, me ka nana ana aku hoi ma kou mau maka nohea, ua hiki

hou ole iho ia’u ke kupaa, aka ua kaili aku oe i ko’u mau ma

nao ho ʻ ohihi apau maluna ou, a maluna ou wale no.

            “Ua ike maoliiho no au, i ka loli ano e loa o ko’u mau ano,

e ake wale aena no o ka ike aku i koumau maka nohoa; no

laila e kuu aloha; ka wahine hookahi hoi au’u aloha ai, e haa

wi mai ana anei oe i hookahi huaolelo e hoolana ana i ko’u

manao, no kou lilo i mea milimili na kuu puuwai?”

            Oiai nae e kakali aku ana i ka Lola Pane, ua hiki low i dela

aliikoa ke ike aku me ka hoohewahewa ole, i ke poho wale o

kona mau manaolana, oiai aia na hiona apau maluna o ka

wahine opio, ana e ike aku la, he hookahi no ana mea e pane

mai ai, o ia ka hoole ana mai’i kana noi.

            I kela hooki ana iho o Kenerala Vona Odela i kana uwalo

ana mai, ia wa i kua e ai o Lola iluna me ka malie loa, a huli

mai la imua ona, me ka pane ana mai hoi me ka leo o ka mea

i piha i ka ehaeha:

            “E nonoi aku ana au i kau huikala ana mai is’u e Kenerala

Vona Odela.  He mea oiaio loa, ua lilo ko’u hui pu ana aku

me oe, iloko o na anaina hoohauoli i haawiia, i mea hoohauoli

mai i ko’u manao; a ua nui no hoi ko’u mahalo no kau mau

hana oluolu, a ku i ka lokomaikai i hana mai ai no’u.  Aole

loa au i moeuhane mua, e lilo ana kela hookamaaina ana o

kaua, i kumu e hookomoia aku ai kekahi noonoo hoohili iloko

ou nou elike me kau i hoakaka mai nei.  I pane no kou mau

manao i hoike mai nei imua o’u, eia no k amea oiaio loa, aole

e hiki ia’u ke lilo i wahine mare nau, aka e kapa mai oe ia’u

he hoaloha, ina ia e lilo ana i mea maikai ia oe.”

            No kela mau hoakaka a Lola, aaki iho la ke ku’i o ke aliikoa,

upo’i iho la hoi kona mau leheleha, a ua like pu oia me ke

kahi kanaka, i hiki ole iaia ke kamailio ae i hookahi huaolelo.

            He kanaka ke Keneerala Vona Odela i komo iloko o na hoo

uka kaua hahana loa me na eneemi; ua hoopaapioia oia, ua

loaa iaia na palapu he nui, eia nae aole oia i hopo iho ia mau

pilikia apau; aka no keia hoole wale aku ia no o Lola i ka

mea nui a kona puuwai i li’a mai ai, e lilo aku i kokoolua nona,

no keia ola ana, ua oi aku kona ehaeha, mamua o ka mea hiki

iaia ke hoomanawanui; no ka mea, o na manaolana no kona

lilo aku i kanaka hauoli loa ma ka honua nei, ua weluwelu lii

lii ia, a me he mea la, ua naha maoli kona puuwai.

(Aole i pau)

 

KA UPENA LAWAI’A O KA WA

KAHIKO ME KA LAKOU

MAU HANA

 

(Kakauia e Kawaikaumaiikamaku

okaopua)

(Homauia mai)

Ka Upena Maiewa

O ka 11 keia o na upena lawai’a

a ka poe kahiko.  O keia ka upena

hana nui o na upena lawai’a apau.

He lau ka mea o hana ai keia ano

upena, ame ka hinano; o ia hoi ka

pua o ka lauhala.  I hanaia keia

mau mea no na i’a ku i ke kai ho

honu loa, elike paha me ke akule

ame ke a’ua’u e noho ana i ke kai

hohopu loa.

            O ke ano o ke’kii ana o ka ia

o keia auo upena, aia i kela waa,

ame keia waa na poolau, a he mau

haneri anena ka loa; a aia no hui

i kekehi mau waa kakaikahi ka

lauhala hinano.  Penei ka hana ana:

            I ka hiki ana o na waa i kahi

o ka i’a e lana ana ina he akule

ka i’a, alaila, nee aku a mamao

mei kahi o ka i’a e lana ana alaila,

hooku’i na poolau o kela waa ame

keia waa.  Aia i kela waa ame keia

waa he mau kaula pakahi i hoopaa

ia i ka lau; a o keia mau kaula i

hanaia ai peia he mau kaula huki

iluna a hookuu ilalo, no na opua

ko’ako’a nunui o ke kai hohonu.

            E kuu ana keia lau malolo, a o

ka hinano ae maluna o ka lau.  E

au ana ka poe ia lakou ka hinano

iloko o ke kai, me na lona.  Aia

na lawai’a, ke holo ia ma o a maa

nei, no ka makaukau like o na maa

apau.  He ana like ke kowa mawae

na o kela waa, ame keia waa.  Eko

lu anana awerike ke kaawale.

            O ka poe au iloko o ke kai ma

luna o na lona hau, he au pili no ko

lakou, elike me ka loihi o ka lona

o kela ame keia mea.  O ka hana

ana o ka hinano, he hikiikii a paa

ma ka huelo.

            Ala malalo loa, he pohaku i mau

ai ka maloeloe o ku nee ana imua:

a i ka ike ana o na lawai’a, ua ma

kaukau like na maa apau, kahea, na

lawai’a nee like; a o ia ka wa a

na lawai’a e makaala loa ai, e holo     

i o a ianei no ka mau o ka lau i na

opuako’ako’a; a e kahea ana na la

wai’a ia oe e maa pai ae ka oukou

iluna, a ua hiki.  A ina ua kiekie

loa ae iluna, kahea mai, hoalu aku

ka oukoa, a pela pu me ka poe au

umauma maluna o na lona.

            Ua like loa no keia hana me ka

na aliikoa o na puali kaua, elike

me ke ka’i ana o na koa; a o keia

poe au umauma, eia lakou mahopo

o na waa ia lakou ka lau, a e kau

ae ana ka ka poo ia lakou ka hi@n

no maiuna ae, o ka lau a na waa o

ko ana iku lau.

            Ina ua anuanu ka poe e au noi

iloko o ke kai, lele ka poe i kow ma

Luna o na waa, ilokoo ke kai, a o

ia ka moa i kapaia ai keia upena,

no ka au o kekahi poe iloko o ke

kai; Upena Maiewa.

            Ina oloolo kau kaula hinano, e

O wiliwili ana oe i kau kaula i kau

laau o kau ana; a ekekei paha ilu

ua, hookuukuu aku ilalo.  E hoo

lohe ana na mea apau i ka loo o na

lawai’a.

            Ao@e i’a o ka moana a paa aku i

kai; no ka mea, o Huluipau keia;

a o ke akule, ua holo iloko o ke kai

papa’u; a o na i’a like ole apau,

e holo ana lakou apau loa i kahi

papa’u.

            Ika iko ana o na lawai’a ua ko

koko i kahi a lakou i manao ai, o

ia kahi kupono o kuu ai ka upena

eke, alaila, e hoopuni ana na poo

lau a puni, a o kokahi mau poolau,

e wehe ana a kau iluna o na waa,

no ka moa, ua kaa mai la i kahi

haiki.

            O keia ka na’i ana a ku poe ka

hiko.  Aole elike me ko keia au

hou, aia no a na ka i’a e komo mai

a kokoko, alaila, kii aku la e hoo

puni.  Nolaila, aole loa e loaa aua

na oihana lawai’a a ka poe kahiko

i keia au hou.

            Owai ka mea ike nana o a’o i ka

poe o keia au hou@  Oiai, he kakai

kahi loa ka poe kahiko i ike i keia

mau hana; pela no mo ka oihana

mahiai, no na kihapai i hele a pa

hulu he laau hooulu no ka poe ka

hiko, no na huli kalo, i oi papalua

a papakolu ae kona ulu ana, he

hanaia me ka hoomanawanui; a

owai ka mea nana o a’o?

            Ua hoolaha aku au mamua, i ka

mea e pili ana i ka mahiai, ame ka

laau e ulu ai.  Ua pau kela.  Ua

hiki  mai la kakou i ka puni ana o

ka i’a.  I ka puni ana o ke akule,

a he makena o na i’a like ole apau

i hoaia i kahi papa’u o ke kai.

Aoleloa he i’a e hiki e holo hou

i ka hohonu, no ka mea, he maka’u

loa lakou i keia lau, ame keia hi

nano keokeo homaka’ula’u.

            Alaila, hoopuni ka upena maloko

o keia lau, ame ka hinano.  Elike

no me ka rula o na upena eke, o

ia hoi he pili ka hikii ana o ka

pohaku mai ka eke aku, ahiki i

kona mau pili; aole hoi o na pa

aku.  A i ka puni ana i ka upena,

a ina aoie i hana maa ia ke eke,

a iluna aku no o na waa e hana

ai, alaila, wehe ae no i ke kaula ku

ka’i a hookomo i ke eke mawaena

o na upena elua.

            Aia ma ka waha o ke eke he

mau laau i hoopaaia, i mea e ha

mama pono ai ka waha o ke eke, a

mau ka pili o ka waha i ka ilikai;

aole aluhee a pii ka i’a maluna.

I ka hookomo ana @ ka i’a iloko

O ke eke, a ike na lawai’a, ua lawa

ia no ke kahee ana iluna o na wa,

hoopau ka hookomo ana i ka i’a

iloko o ke eke; aia a pau keia i ke

kahee hookomo hou no.

            Aia no a ike na lawai’a, ua lawa

kauhale e pau ana i ke kapi ka

i’a i ka paakai, alaila, e hookuu

hou ia ana no ka i’a; i ole ai e

hoomainoino, a kiola wal@ no.

            O keia hana ana mai ka moana

kai hohonu mai keia ho@aia ana

mai o ka i’a, a ua hele ka i’a a ma

no, a kini, a lehu, o ia ka haua a

ka poe kahiko; a mai keia oihana

lawai’a mai i loaa ai ka kakou

helu: o ia hoi, 4 kahi, l h3 kauna;

he lau; he 10 lau, 1 he mano; he

10 mano, 1 he kini; he 10 kini, 1

he lehu.  Ua loke pu me (4,000,000)

eha milliona wale no.  Ina aole ka

oihana lawai’a, aohe, a kakou helu.

            No laila, aole nana a ka poo kahi

ko a komo ka i’a iloko nei o kahi

papa’u.  Ua like pu ke kai hohonu

ame ke kai papa’u ia lakou, mo he

mea ia, hookahi no ano kai he kai

papa’u wale no.  I hiki no pahyu

keia mau hana i ka wa kaliko he

nui kanaka, aoho no a lakou mea

maka’u o ka moana.  Aolo paha e

ae keia poe o keia au hou, e a@

mai ko kai hohonu mai.  Aka, ua

hiki no keia ke hoohanaia ma kahi

nui iki o kanaka.  O ia, kiina ka

i’a i ka hohonu.

            (Aole i pau.)

            Eia no he mau tausani eka nina

ma Oahu nei, ma Nanakuli, ame

Lualualei, i hookaawaleia no na Ha

waii.  He mau aina kiawe keia, a ua

hiki wale no e loaa na pomaikai

elike no hoi me W C. Achi e lawe

lawe hana mai nei ma kona wahi ma

Nanakuli.  Eia oia ke hanai puaa

mai nei ame na moa ame, kaka.  He

na keia poe e hanai mai nei ka

puaa.  Eia he mau honeri puaa e

holo nei ma kona mau aina, a ke

ohi nei i na dala mahuahua mai

keia oihana mai.  He mea keia i

hiki i na kanaka noonoo maikai apau

ke Iilo i poe noonoo a lawe i keia

mau aina e weheia aku ana.

 

            LIVERPOOL, Iune 4. Ua ikeia

me ka maopopo ka hooholo ana o ka

hui mokuahi o ka Atelanika Akau

o na mokuahi a ia hui e holo aku

ana e lawe wale no lakou i ka wai

ono e lawa ai ahikii ka hoea ana

i Amerika.

KAHUKU SONG.

 

O’eo’e inamona,

Alaala o ka hee,

Kupenu paakai,

Homikomi i ka lima.

Hui:

Elua maua,

Ka upena Holoholo,

Ke kuuna i’a ole,

Nahunahu i ka ili.

 

He hee no ke kaiuli,

Kap;ae ko alaala,

A he puhi no ke ale,

Kiei aku a mei mai.

 

Unaunahi pikapika,

Aweawe o ka hee,

Ua ikeia aku no oe,

A he pihi hul’u

 

J. K. APUAAKEIIAU

 

NA LETA I KII OLE IA MAI

AHIKI I IUNE 9, 1923.

 

Anahu, Hiram

Iokua, Miss Jo

            seph

Upa, Miss Alice

Halemanu, Mis

            Margarett

Halo, Mrs. K

            Hana

Holokahi, Sam

Kaahea, Mrs. A.

Kaapana Mr. &

            Mrs. Abr.

Kaapuni, Benj.

Kaikaka, Obed

Kaimi, Mas.

            David

Kaohimaunu, Mrs.

            Hannah

Kauwe, Mrs. An

            nie

Kakona, John

Kala, Joe

Kalauokalani,

            Mrs. E.

Kanine, Albert

Kapaa, Mas.

            David

Kealoha, Alice

Kekua, Thomas

Keliipuleole, Wai

            pa

Kuaiwa, Mrs.

            Mele

Kupihea, Mr. &

            Mrs. J.

Maile, James

Manoha, os.

Naiole, David

Naumu, W. N.

Waioli, Mrs.

E ninau mai m@ na l@ta hoolaha

ia ke kii mai.

            D. H. MacADAM,

                        Lunaleta.

 

MONEY                     UA IKE

JINGLES                    ANEI OE?

            O ka mea nune mau ia i kei awa o ia no na BUKE A

NA KAMAIKI i hoopukaia iho nei.

            Ua pa’iia me ka noeau--palapalaia me na manao na

auao--a ua pa’i pu ia hoi me na kii o na waihooluu like ole.

            E hoike ana he mau manao hoohauoli--e hoike ana

i ke ano o ka Hoomakaulii ame na mea e lilo ai i Makaai

nana maikai.

            He mau ano nui o ke ano hou loa, e nele ole ai ka

hauoli o na kamaiki mai ka 3 a ke 80 makahiki.

            Ua loaa mai nei ko makou ha ʻ awina o ka helu mua, a

ke makemake nei makout e loaa i na kamaiki apau e loaa

ia Iokou keia buke.  EIA KE KALI NEI KAU BUKE

IA OE—Hele mai e kii i kei awa.  E haawi wale ia no

ma ke ano makana.

            He hauoli loa makou i ka lawe ana mai i kau mau

hoahu liilii.

            He 4 pakenekaka makou e uku nei no ka makahiki.

            Kihi o na Alanui Moi ame Nuuanu.

                        CHINESE-AMERICAN BANK

Kihi o na Alanui Moi ame Nuuanu.                            Honolulu, T. H.

 

Pahu Leka 2000                                                          Kelepona 6119

 

                        KE NOONOO KE KANAKA

 

                                    i na meahana e manao ana oia i mea maikai.

 

NA MEAHANA STANLEY

 

Ka maikai loa e kuai ai, holaila o na meahana ia ana i makema

ke ai.

            Koikahi, Na Umii, Na Mea Ana,

                        Na Hao Umii, Mikini Umii,

                                    Wili Lima, Wili Umauma,

                                                Iliwai Aluminum me Hao,

                                                            Na Hamare me Pahiolo,

                                                                        Na Pahu Meahana.

Aole lua elike me na meahana o kkeia ano.  He helu kiekie loa

lakou.  Ua loaa lakou apau ke kuaina ma kahi o

 

                        LEWERS & COOKE, LTD.

169-177 Alanui Moi Hema.                            Pahu Leka 2930, Honolulu

                       

                        Papa ame Lako Kukulu Hale

 

He Manaoio Anei Oe i Ka

Hoomakualii?

 

I na he manaoio oe i ka Hoomakaulii, ataila, e hele

mai no ko makou hale kuai bipi nei e kuai ai i kau

mau i’o bipi.  He emi loa na i’o bipi palai, ku, a pela

wale aku, ma ko makou hale nei, i loaa ole i na hale

e aea pau.

Aole wale no o na i’o bipi, aka, o na i’o Kamano

momona paakai, a i ole hoomo’a uwahiia.

Na i’o Hipa ku, he oi aku ke emi maanei e koe nui

ai kau kenikeni iloko o kou pakeke.

 

O ke Koe Nui Ana o Kau Kenikeni Iloko o Kou Pakeke

            e Hiki ai ia oe ke Hoihoi ia Koena i ka Banako

                        o ia ke Keehina Hoomakaulii

 

Metropolitan Meat Market

Ma ka aoao Waikiki o ke kihi mauka o na

Alanui Moi and Bekela