Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 24, 14 June 1923 — Page 6

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Aohe a Rupata hoohakalia hou ana iho, o kona hele aku la no ia imua a haawi aku la i kona aloha ma o ka lululima ana me ka mea I hoolaunaia aku iaia, alaila, elike me kona ano mau ka oluolu ame ka haawi mau I kana noonoo nui no ka pono o na lede, ua hana aku la oia elike me ka maikai loa na I ike ai no ka pono o ka wahine mai oiai no o Vekinia Alekanedero e mai ana ia manawa, aole nae hoi I ke koikoi loa elike me na la i hala aku, elike me ia a kaua, e ka makamaka heluhelu, I ike ai iaia i ka mahina o Mei I hala.

 

Wehewehe pono ae la o Rupata i ka noho hooluolu ahiki i ka mohala ana a hooponopono iho la I kahi o ka wahine mai e noho ai ahiki i kona ike ana iho ua loaa iaia ka oluolu maikai loa o kona moe ana, me ka uhi pu iho iaia a paa me ke kapa hoopumehana, a o na makemake a pau o ka lede mai ua hooko mau aku oia ma o ka lawelawe ana nona, he mau hana hoi a Rupata i hana aku ai i hoopau loaia ae ai na manao makona a awahua paha iloko o ka lede a o ka hilinai me ka mahalo mai ka mea i haawiia mai ia Rupata; owai no la hoi ia mea hoomau i ka nonohua me keia iho la ka nui o ka maikai e hanaia aku ai he mahalo iho hoi paha kolaila me ka haawi pu mai i ka palule maluna o ka mea hana maikai aku.

 

Ma keia hana ana a Rupata ua hoike aku oia i kona mau ano maikai apau e ikeia mai ai oia he kanaka opio kulana keonimana, aole ma ka hana wale, aka ma kana mau olelo kekahi i ku i ka naauao, he mau olelo e hoolana a e hoohauoliia aku ai ke lede mai a oiai o Rupata e kamaʻilio aku ana I kana mau mea o ka ike ana ma na wahi a pau ana i hele ai maloko o na mokuaina like ole o Amerika, ua hoopihaia aku ka lede me ka hauoli; he manao maikai ole pana ko ka lede mamua iho nona ma kona manawa i ike mai ai i ka hui ana ae a na opio a haawi na aloha lululima, aka nae, i kona manawa i ike mai ai i nei mau hana maikai aku a ke kanaka opio iaia, ua hoopau loa ae la ka lede i kona mau manao koho hewa mamua aku a ua lilo koke ke kanaka opio i mea makemake nana.

 

"He oiaio he kanaka opio maikai a keonimana oiaio oia," wahi ana iaia iho, oiai ioa i hina aku ai ihope o ka noho a nana pono mai la i ka helehelena o Rupata, ia Rupata e noke ae ana i ke kamailio ia Veki.

 

"Aole o e nele ana ko Veki makemake iaia no ke kanaka ui maoli io no ame ke maikai o kana mau olelo ku i ka naauao, me kona kulana keonimana oiaio ma na ano a pau, a malia, in a o Veki e noho aku ana ma Enelani he mea pono io no iaia e mare aku me ke kanaka Pelekane opio; ma kou manao he ohana maikai a kiekie ko keia kanaka opio, pela i loaa ai iaia na hoonauauao kiekie ia ana."

 

Ma kela huakai a Veki i holo ai no ke komohana aole e nele ana ka nui o na manao hoowalewale e loaa ana iaia; ma keia mau hiohiona ana i ikemaka mai ai na mea hooiaio mai iaia ua hihia na opio, a ua haulehia like laua i ke aloha, oia ka mea maopopo loa i ka nana mai a ka makuahine.

 

No keia halawai ana i maopopo mua ole ua hoke mai o Rupata i kona piha hauoli ma kana mau olelo a ma ke ano o kana hana.  Ia manawa aneane e hiki ole i kekahi ke koho mai o Rupata i ikeia he hapalua hora mamua iho o ia no ia, no ka mea, i nei manawa ua loli loa ae kona kulana mai kela ano kukule a i ka "Ohohia Kaukini i ka lawaia manu," kela ano on a mamua aku elike me ke kii pohaku e nana aku ana me ka manaolana poho i ke kulanakauhale ana o ka haalele ana aku mahope he kanaka piha hoihoi loa oia I nei manawa, no Veki hoi a kona makuaine i ike mai ai he helehelena haikea kona a e kulou mau ana kana hele ana me he wahine luahine la, oiai nae aole i loheia kekahi huaolelo ma kona mau lehelehe e kuahalahala ana no kekahi mea, ua, nalohia aku ia mau ano ona, a he kaikamahine piha hoihoi oia i nei manawa ma ka olelo a ma kana oni ana.  Ae hoi paha, ua loaa ka laau hooulu noonoo.

 

Ma kekahi ano ua ikeia ka pii ae o ko Vekinia ola kino i ka maikai, eia nae, he o ia mau no kona onawaliwali, i ao mai ai ke kauka iaia he ea pono iaia ke holo maluna o ka moku maluna o ka moana akea i mea e hoi hou mai ai ke ola kino maikai me ia.

 

I kinohi nae o ke ao ana aku o ke kauka iaia e holo i Enelani na kunana no kona noonoo, aka nae i ka manawa o ke kauka i olelo mai ai iaia o kana kaikamahine pu kekahi i kupono e hoololi i kahi noho ua haawi koke aku oia i ka ae, no kona makemake ole e halawai kana kaikamahine, ka mea hookahi ana i aloha nui ai, me ka mai a o kekahi malia, ua hiki mai ka manawa kupono a o keia ua manawa ala ana e hana ai imua  o kekanawai no ko Veki waiwai hoʻoilina, no ia kumu I kau ai laua malunao ka mokuahi hookahi i kau pu ai me Rupata.

 

Oiai lakou e nanea ana, aole i hala he mau hora lehulehu ma ia hope iho hoomaka ko Veki loaa i ka mai i weliweliia e ka poe holomoku a pau, ka enemi nui o kekahi poe o ia hoi ka okaikai mai a luai, oiai nae, mamua aku ua kaena oia nona iho aole oia e mai ana iluna o ka moku, no ia kumu o na kamailio ana me na olelo oluolu mamua iho ua oki pokole ia, o na holoholo ana maluna o ka oneki a Rupata i hoolala ai ua ko ole mamuli o ka mai ana o Veki a hookahi hana o ka lapee iluna o ka moku.

 

No ka nui o ko Veki mai ua hiki ole iaia ka hapuanui o ka manawa, ke hapai ae i kona poo mai ka uluna ae, iloko o kela mau la ewalu o ka holo ana o ka moku maluna oka moana Atelanika, a ia lakou i hoea aku ai i Livapulu, no kona nawali loa, i hapai okoaia oia i lele aku ai i uwapo mai ka moku aku.

 

Eia nae, aole no i liuliu loa mahope mai ua hoomaikaika hou ae la oia a me ia mau kona pii ae i ka maikai iloko o kela manawa o ka holo ana ma ke kaaahi ahiki i ka hoea ana aku i Ladana.

 

No Mrs. Alekanedero hoi, ua kahaha loa o Rupata no ka liilii loa o kona mai maluna o ka moku, he mai hoi ana i makau nui ai mamuli o kona loaa mua ana i ka mai, eia nae, oia ka mea kaena ole no ka loaa ole i ka mai, a o Veki ka mea ikaena mua, oia nae o laua ka mea koikoi loa o ka mai, a no Rupata hoi oia ka mea mai ole o lakou, a ua lilo hoi oia i mea lawelawe nona lede mai, he kokua a he hoaloha maikai loa no na lede ioloko o kela mau la ewalu o ka holo ana ma ka moana a lakou o ka hoohala pu ana.

 

Ia lakou i hoea aku ai i ke kulanakauhale nui o Ladana ua lilo o Rupata i mea kokua nui i na lede ma o kona hele ana e huli i hale no na lede e  noho ai ma kekahi wahi kupono a oluolu maikai, a i ka loaa ana o ka hale, a ike hoi ua pau na hemahema o na lede e hiki a ia laua ke hoomaopopo no laua iho, alaila hoi loa aku la oia no kona home ma ka Hitadela, no ka ike ana i kona ohana e noho mai ana kakali o kona hoi aku. 

 

"E holo hou mai ana no au i Ladana nei aole e liuliu loa mai keia la aku, no ka nana ana ia olua, a ke noi mua aku nei au ia olua, e loaa ana anei iau ke aponoia mai e olua no ia holo mai ou e ike ia olua?"  wahi ana, iaia i haalele iho ai i na lede. 

 

"O, me ka hauoli nui oi e hookipaia mai ai, ke holo hou mai oe," wahi a Mrs. Alekanedero o ka pane ana mai, a ia Veki hoi e ku mai ana me ka pii o ka ula ma kona mau papalina no keia noi a Rupata.  "E Mr. Hamiletona, mamua o kou hoi ana aku i kou home, e oluolu oe e hoike mai i kau wahi e hoi aku ana; aole oe i hoike iki mai neii kahi o Enelani nei e ku mai la o kou home."

 

"Aohe ou home ponoi, i hoike aku au ia olua, i nei manawa, mahope aku paha e manao aku ai ia mea he home, he mau hoaloha kou aia maloko o ke Kalana Hamesire, a ilaila au e hoi nei a noho aku me lakou no kekahi manawa," i pane aku ai o Rupata.

 

Aohe hoike wale ae o Rupata i kona ohana a oki loa aku kona kamailio mai i kona wahi o Enelani o ka hele ana mai, he mea maa mau ia iaia; o keia iho la ka manawa mua loa ana o ka hoike ana mai ia Mrs. Alekanedero no kona mau hoaloha maloko o ke Kalana Hamesire, kahi hoi a Sa Williama Hita, ke kane a Vekinia e noho mai ana.

 

Ia Rupata i hoike mai ai i ka inoa o ke kalana kahi o kona home e hoi aku ai, pii iki ae la ka ula ma ko Vekinia mau papalina no kona hoomanao ana ae aia maloko olaila ka home o kana kane, ka Sa Wiliama Hita; ua loaa iaia ka makemake ia manawa e ninau aku ia Rupata no ke Sa Wiliama Hita, aka nae, ua uumi hou iho la oia, a ua hookaaweleia lakou ia manawa me ka loaa ole o ka ike ma kona aoao he kanaka pili o Rupatai i kana kane, ke kanaka ana i holo mai la i Enelani e huli ai.

 

Mamua o ko Vekinia ma kau ana mai i ka moku ua haawi mai o Mr. Naita ia Vekinia i kekahi palapala hoolauna ia laua me kekahi mau hoaloha o Mr. Naita maloko o Ladana e noho ana maloko o ke Kuea Gorosevena, nolaila i ka hooliuliu ana iho o ko Vekinia ma noho ana maloko o Ladana ua hele aku la laua e huli i na hoaloha o Mr. Naita, a  i ka loaa ana ua hookipaia aku laua me ke ohaoha, a ua ike iho no hoi o Vekinia ma he mau hoaloha lokomaikai a oluolu loa laua.

 

O Sa Hakinekona ka inoa o ka hoaloha o Mr. Naita i leka mai ai, e paa ana oia me kona ohana i kekahi kulana hana aupuni koikoi maloko o Ladana ia manawa, nolaila i ka hoea ana aku o Vekinia ma a hoolauaia me ia ohana, ua lilo o Vekinia ma i mau malihini kiekie na ia ohana, a oiai he poe ulakolako loa lakou o ke kulanakauhale o Ladana, ua malamaia o Vekinia ma me ka pulama nui ia, a ua hana mai no hoi i na  mea apau e hoohauoliia ai na lede malihini, elike meka maikai loa a lakou i ike ai.

 

Ua noi mai laua ia Vekinia ma e hoi aku a noho pu me laua mamua hoi o ko Vekinia  ma moho maloko o ka hale holimalima, aka nae, ua hoole aku no o Vekinia no na kumu lehulehu no ana i manao ai, he oi aku no ka pono no laua e noho ma ke ano kuokoa, o kana kaikamahine o Veki nae kana o ka ae ana aku e hui mau aku e ka laua mau kaikamahine i kela ame keia manawa ana e makemake ai, he mau kaikamahine i aneane elike loa no ko laua mau makahiki me ko Veki Mei.

 

Me keai noho ana a lua i Ladana, ua pii mau ae la ko Veki Alekanedero ui me kona nui, a elike me ka hapanui o na kaikamahine opiopio ka pii ae no o na manao uilani pela no me ko Veki Alekanedero.  Ma keia manawa aohe mea i kamailio iki ia mawaena o Vekinia ame ka ohana Hakinetona ma ka mea e pili ana i ko laua pili i ke SaWiliama Hita, ahiki i ko Vekinia ike maopopo ana iho ua holopono kana hoopii e koi ana i ke kuleana o kana kaikamahine ma ke ano he hooilina wahine, no ka Hitadela, ka home o ke Sa Wliama Hita.

 

I ka hala ana o kekahi mau la lehulehu o ia noho ana a laua maloko o ke kulanakauhale o Ladana, a loaa no hoi ka maha ame ka ikaika ia Vekinia, hooholo iho la oia i kona manao i kekahi la e hele e huli i kekahi loio kaulana o Ladana no ke kuka ana me ia, a waiho aku i kana hihia koi waiwai imua on a no kana noonoo ana a hookomo ana aku i ka hoopii imua e ka aha, a ia manawa hookahi e haawi ana oia i k@a kaikamahine i na hoohauoli ana apau elike me kana e makemake ai, e laa na aha hulahula, na ahamele ame na hana hoohauoli e ae.

 

He mau kaikamahine ui huapala ka Mr. Hatinekona no laua na inoa o Geresi, ka hiapo, a o Helena ka muli, eia nae, aole no i loaa mai ka hapalua o ko Veki Alekanedero ui ia laua.  He mau kaikamahine oluolu nae a lokomaikai loa laua, mea kau i ka emi iho o ko laua ui malalo o ko Veki a lilo ia i mea no laua e lili a e huahuwa ai aole, aka, ua lilo o Veki i mea nui a punahele loa ia laua, me ko laua haaheo loa no ka loaa ana he hoaloha a he malihini Amerika ui, a no ia ano maikai apau i loaa ia Veki Alekanedero i kapaia mai oia he Belle.

 

He hana maa mau na ka ohana Hatinekona ka haawi ana i mau aha hoolaulea i kela ame keia elua pule no kekahi poe makamaka hanohano o Ladana, a iloko o keia manawa i malamaia ai o ke anaina hoolaulea i ike loa ia ae ai o Veki imua o ka lehulehu, a i lilo ai hoi oia i mea mahalo nui ia e kekahi mau makuahine mea kaikamahine o Ladana iho.

 

Aohe i nui na manawa a Veki Alekandero i huikau aku ai me na ahakanaka mamua aku, oiai, i ka makahiki no mamua aku kona hemo maikai ana mai ke kula ai, aka i nei manawa, akahi no oia a komo aku iloko o kahuikau o na aha hoohauoli ana, ma na lealea apau e haawi a e konia mai ana, me ke ohohia nui no ia mau lealea apau e haawiia ana.

 

Ma ke anina mua loa ana i komo ai a i haawiia ai hoi e ka Lede Hatinekona ua kahiko oia iaia iho a ai ka manu iluna, mamuli o ka makemake o kona makuahine e ikeia mai oia he kaikamahine Amerika i ike i na rula o na anaina a ke poe maka hanohano, ma ia ahiahi o ke anaina hoolaulea i malamaia ai ua lilo oia i pulakaumaka no na mea pua, ua mahalo kekahi poe konia i kona ui, a ua huwa kekahi poe, kela ano no i ike mau ia iwaena o kekahi mau makua mea keiki mai kinohi mai.

 

E kalele ana oia maluna o ka lima o Helena Hatinekona ma ka manawa a laua i u komo mai ai iloko o ka rumi hookipa nui, a e anapa ana no hoi na pohaku momi ma kona umauma a me kona poo, a e loheia mai ana no hoi ka owe o kona lole silika.

 

I ka wa i hoike aku ai o Mrs. Hatinekona i kona manao ia Vekinia no kona makemake e haawi i anaina hoolaulea, mai ia, manawa mai ko Vekinia noonoo nui ana no na pono aahu o kana kaikamahine, a ua ikeia ka holopono loa o kana mau mea i hoomakaukau ai ma keia ahiahi hoolaulea.

 

"Owai lahoi kela kaikamahine ui iloko o ka aahu kilika keokeo, me ka huihuipua vabine ma kona umauma, me ka pua rose American Beauty makona apo?" wahi o ka ninau a kekahi wahine kulana kiekie o ka ninau ana ae ia Mrs. Hatinekona, ia Veki ma i komo mai ai ma ka puka.

 

"He Jede opio Amerika oia a kekahi o na hoaloha o kuu kane o ke kauoha ana mai nei e ike aku maua, a e  hookipa mai hoi ma ke ano he mau malihini a he au hoaloha na maua," i pane aku ai ke Lede Hatinekona.

 

"Ahe," wahi a kekahi wahine okoa aku o ka pane ana mai, oia lekahi i haawi ae i kona mahalo no ka ui launa olem ai o Veki ana i ike ole ai i ka lua elike me ia, ia ike ana aku ana. 

 

"Pele no kou manao, no ka mea, ua kamaania wale no iau ka hapanui o na kaikamahine o kakou nei, he kakaikahi loa na kaikamahine ui elike me ia maloko o ko kakou nei aupuni. Owai kona inoa?"

 

(Aole i pau.)

 

 

 

 

 

 

He Moolelo no

KA MEAHUNA POHIHIHI

A I OLE

 

Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka

Mea Lili – He Moolelo I Piha me na

Wiliau o ke Aloha

 

“Ua hele au e noho nei a piha me na haawina kaumaha no kuu kaikunane, aole he manaolana i koe iloko ou, no kona huli hou mai imua ou!”

 

“Auhea oe e kuu kaikamahine, e hoolana I ka manao; he oiaio, he pohihihi ke alahele e hiki ai ke hoopakeleia ae kou kaikunane, aka, nae, o kau olelo hoolana wale no ia oe, e kau aku ko kakou mau maka maluna o ke Akua, oia hookahi wale no ka Lunakanawai, Nana e haawi mai I ka olelo hooholo kaulike loa,” wahi a ka Loio Kelekolio, me ka leo oluolu.

 

“Aole ou wahi kanalua iki, no ka waihoia ana o na mea I loaa I ka makaikiu maloko o ke pakaukau o kou kaikunane, e kekahi mea,” I hoomau hou mai ai no o Mr. Kelekolio I kana kamailio ana.  “Aole e hoea wale ae kela mau waiwai maloko o ke palaukau, koe wale no a na kekahi lima kanaka I waiho maloko olaila; na kekahi mea i ike a i kamaaina i ke keena huna oloko o kela pakaukau.  He oiaio anei, aole olua i ike mua i kela keena huna maloko o ke pakaukau?”

 

“Ai,, aole he Manawa a maua i ike a ii kekahi keena o kela pakaukau!  I ko maua wa kamalii loa, e ike mau ana maua i ko maua makuakane e lawelawe ana i kana mau hana apau ma kela pakaukau, a mamuli wale o o ka hooiliia ana mai o ke pakaukau na Gai, pela maua i kuai hoolilo ole aku ai, aka paa pu mai la me kela waiwai, i ko maua hoi ana mai a noho ma Ladana nei.”

 

“Ma na mea au i hoakaka mai nei, he oiaio anei, ua kaawale olua main a rumi hoolialima aku, ahiki i ke ahiahi loa ana o nehinei?”

 

“Ae, ua haalele iho maua i ka hale ma ka hora ewalu o ke kakahiaka, a aole maua i huli hoi mai ahiki i ka hala ana o ka hora eono o ke ahiahi.”

 

“Ina pela iho la ka loihi o ko olua kaawale ana, alaila ua lawa loa ka Manawa a kekahi mea e komo ai maloko o ko olua mau rumi, a huna aku i kela mau waiwai o ka loaa ana me ka holopono loa.  Eia kou manao maoli, no ka mea i hanaia, he manao poloei paha ia, aole paha, aka nae aole no he hewa o kou hoakaka ae imua o kakou, a o ia keia: @ “Aole au e hoike ae ana i ka inoa o kekahi kanaka, oiai he ike maopopo ma kou aoao, aka nae, no kekahi manawa loihi, ka hoao ana o kekahi mea, me kona hakilo mau ana in a rumi hoolimlima o Gai.  Aia malalo o ka malu o kela kanaka na mea o ka loaa ana aku maloko o ke pakaukau, eia nae no ko ka hookoia ana o kona makemake, a iaia i ike a ii ko olua hele ana i ka holoholo ma nehinei, ua hele ae la oia a hookomo i kela mau mea maloko o ke pakaukau, me ka manao, mamuli o ia hana e hooiaio loa ia ai ke karaima pepehikanaka maluna o kou kaikunane.

 

“O keia kekahi o na hana a ka enemi,” me ke kuikui ana iho o Mr. Kelekolio iluna o ke pakaukau ka mea nana i hookahaha aku i ka manao o na kaikamahine opio, i ko laua ike ana mai, i ke pihoihoi maoli o ko laua hoaloha, a o ia ka ua o Mr. Kelekolio, o ke kamailio hou ana aku:  “Me ke nana ole nae i kela mau ike hou i loaa aku i ka makaikiu, aole loa e hookauia na ahewa ana maluna o Gai Wakona, a oko loa hoi ke kauia ana mai o ka hoopai maluna ona, ahiki i ka hooiaioia ana, ua makemake maoli o Habak Naika, ma ka laweia ana aku o na kiure e nana i kona kino make.”

 

Mamuli o keia mau hoakaka a Mr. Kelekolio, elike me kona ike a kamaaina ma kana oihana loio, no na hihia o kela ano, ua hoomama loa ia ae na manao kaumaha o na kaikamahine opio, a ao ia ka Josepine o kapane ana mai:  “Ke hoomanao nei au, ma ka manawa i hookolokolo mua ia a o Gai, o na mea i kamailioia ae ma kela wa, ua kulike loa ia me kau e Mr. Kelekolio, e hoakaka mai nei aka nae ke hopohopo loa nei au, e lilo ana kela haina-ka, me na kulu koko maluna ona, pela hoi me na paa phi pulima o Habaki Naika, ike nui ma ka aoao o ke aupuni, e hooia mai ana, no ka hookoia ana o ke karaima pepehikanaka.”

 

“Aole au mea iki e Josepine e hopohopo ai, no ka mea ma kou ike kanawai, o ka mea hiki wale no i ke aupuni ke hana no kou kaikunane, o ia ka hoopp ana iaia maloko o ka halepaahao no kekahi manawa, mamuli o na ike i loaa e paaia mai kauia mai ai kekahi hoopai maluna ona, ahiki i ka loaa maoli ana o ke kinio make o Habaki Naika, a o kona mau iwi paha.  O ka loihi o ka manawa e paa ai o Gai maloko o ka halepaahao, o ka pono nui ia ma ko kakou aoao.”

 

“Pehea na mea pili i na ki o ka loaa ana aku me ka hainaka am eke pihi pulima, aia anei he mau mea ano nui iloko olaila, ma kou manao koho?” wahi hou a Josepine i ninau mai ai.

 

“Aole au mau mea i maopopo no kela mau k ii keia manawa,” i pane aku ai ka Loio Kelekoliko, me ka hoomakue ana iho o kona helehelena.  “Ma kekahi ano ke nana aku, aia kekahi mea ano nui loa i pili aku i kela mau ke; ina aole pela, aole e waihoia maloko o ke pakaukau, me ka hainaka amen a pihi pulima.  Ke ole au e kuhihewa, e hoea mai ana i ka la e ala mai ai kela mau ki, a hoahewa i ka mea nana i lawelawe maoli i ke kraima pepehikanaka maluna o Habaki Naika, a iloko auanei o ia manawa hookahi, e hookuuia ae ai o Gai Wakona, me ka lanakila.”

 

Me kela mau olelo i kamailio hope ia ae e Mr. Kelekolio, kulou iho la knoa poo ilalo, me he mea la e noonoo ana oia i kekahi mau mea ano nui, a i ka ike ana mai o na wahine opio, i kela kulana o ka loio, hooholo iho la laua, ua lawa ka la noloko o ko laua rumi, no ka hoomana ana i ko laua mau manao luuluu.

 

Ma ke kakahiaka ana ae o kekahi la mai, ua hele aku la o Josepine e ike ia Gai, me ka hele pu ana aku o Tiodora me ia, mamuli no o kekoi paakiki o kela kaikamahine, no ka ike ana i ka mea ana i aloha ai.

 

I kela hala ana aku hoi o na wahine opio, hoomaukaukau koke iho la o Mr. Kelekolio, i kekak=hi mau mea a hookomo maloko o kekahi paiki paalima, alaila kamailio mai la i ka wahine malama hale, e holo ana oia no kekahi wahi mamao e hala ai na la elua mamua o kona hoi hou ana mai; o ka haalele awiwi iho la no ia o Mr. Kelekolio i ka hale, a holo aku la no ka halehoolulu kaaahi.

 

Ma kela hoea ana aku o na wahine opio no ka halepaahao, ua hoopiha loa ia o Gai me ka hauoli, aole paha he hauoli maoli, aka ua hoomamaia ae kona mau manao kaumaha, mamuli o ka ike ana mai ia Tiodora, me ka pane ana mai o ua kanaka opio nei:

 

“Aole au i manao, he kuleana kekahi o’u, e apo aku a i ka lima o kekahi mea maemae elike me ‘oe,” wahi ana iaia e pu liki ana i ka lima o Tiodora.

 

“Mai hole oe i kou kuleana, n ka mea ua ike no oe, ua lilo holookoa aku kuu kino ame kuu puuwai nou, ahiki i ka hopena o ko kaua mau la,” whai a Tiaodora, me ka hoaa ana aku e minoaka.

 

“E hoomaikaiia oe e kuu aloha!” wahi a Gai, me ka huki ana aku ia Tiodora a pili ma kona alo. “Akahi ahiki ia’u ke ku aku a paio imu o kea o holookoa me ka manao koa, ua ike au, elua olua mahope o’u, i manaoio no ko’u pili ole ik a hewa, i kahihi wale ia mai maluna o’u.”

 

“E hoolana mau oe e Gai i kou manao!” i pane aku ai o Josephine me ka hoihoi, he ano hoi i loli loa ae, mai ka Gai i ike hope ai iaia; alaila hoakaka aku la o Josephine, in a mea a Mr. Kelekolio i kamailio aku ai imua laua, ma ka p aku mamua.

 

“Ua maopopo mau ia’u, aole e hiki ke kauia mai kekahi hoopa’i maluna o’u, ahiki i ka loaa maoli ana o ke kin o make o Habaki Naika; o ka’u wale no naoe e hopohopo loa nei, ma o kela mau ki la elua, e hiki ai ke hookoloia aku, ahiki i ka loaa ana o ke kino make.”

 

“Manao no anei ae e Tiodora, o ka manao keia o na mea a Mr. Kelekolio i kamailio mai ai ia kaua ma ka po nei, no ka hoea mai ik ala, o loaa ai ka mea hana karaima oiaio, a e hookuuia ae ai o Gai me ka lanakila,” i huli koke ae ai o Josephine, e ninau i kona hoaloha.

 

“Aohe a’u mea i maopopo, malia paha o ka manao maoli ia elike me ia a Gai i koakaka mai la!” me ka hele hoi o ka helehelena oTiodora a mae.

 

“Ke kaumaha loa nei au, no ka lilo o ka’u mau olelo o ke kamailio ana aku nei, e pili ana i na ki elua, i kumu e haikea ai ko olua mau helehelena, aka e kala mai no nae olu ia’u no aim au olelo kupono ole, Ke ole au e kuhihewa, iloko o na pule kakaikahi wale no a kakou e kakali aku ai, e hoea mai ana i ko kakou wa e ike a ii na mea oiaio loa. Aole a’u mea i maopopo, no na puka i hanaia ai kela mau ki elua, koe wale no keia he manao kou’u, e lilo ana kela mau ki, i mau mea e ulaaia ae ai kekahi meahuna, e pili ana in a heana o ka poe make.”

 

“Alaila ma kou manao maoli anei e Gai, e loaa aku ana ke kino make o Habaki Naika malaila?” wahi a Tiodora me ke pihoihoi.

 

“Pela wale n ko’u manao koho, aole he hewa o ko olua hoike aku imua o Mr. Kelekolio, n o keia manao, a i ka mnawa hea oia e hele mai ai e ike ia’u?”

 

“Malia paha o hoea mai oia i keia la aole au i maopopo. Oiai he nui no kana mau hana like ole e hooponopono ai aka e hoopau ko kakou kamailio ana maluna o keia kumuhana a@ e kamailio kakou, ma na mea e hoolauoliia ai ka manao.” Wahi a Tiodora, me kona hoomaka ana aku e haha’i in a mea ano nui o kana huakai makaikai.

 

No ka nanea maoli o Tiodora i ke kamailio, aiai hoi kona mau hoa e hoolohe mai ana me ka kialaai, aohe o lakou nana ae i ka manawa, eia ko lakou wa i hoomaopopo ai, a i ka hoea ana mai o ka wiliki o ka halepaahao, a olelo mai la ua pau  ka manawa o na malihini i aeia ai no ka ike ana i ka paahao.

 

Aohe noho hou ana iho o na wahine opio, aka ku ae la laua iluna, me ka haawi ana aku i ke aloha ia Gai, a o ia ka Tiodora o ka pane aka aku:

 

“E ai mai oe, e hele mau au in a la apau e ike ia oe!”

 

“Aole keia he wahi kupono nou e ke aloha e hele mai ai, ua oi aku ka pono, o kou noho ana i ka hale, a owau no ke hoomanawanui ae i ka noho ana o keia hale makamaka ole.”

 

“O kahi o kau hana, ma kahi no ia e hiki ai iau, ke lawelawe aku in a hana naikai,” wahi a Tiodora.  “Ina e hiki ana iau ke haawi aku ia oe in a manao hoolana, oiai oe iloko o ka poino mamuli o kou hoea kino ana mai imua ou, ke lana nei kuu manao, aole oe e hole mai ana i kou ehel mau ana mai e ike ia oe maloko nei o keia wahi.”

 

“Mamuli o kena mau mea au e hoakaka mai la, ua knoia mai au e uhaki i ke sila o kau olelo hoohiki, au i olelo ae ai, aole au e kapa hou aku ia oe he aloha nau ahiki i kuu hele ana aku imua ou, me ka inoa maemae, ame ka lima paumaele ole, ua hiki hou ole iho nae iau ke kupaa ma ia olelo hoohiki.

 

“Auhea oe e ke aloha, akahi no au a hoike aku ia oe i ka mea oiaio loa, ua hoopihaia mai kuu puuwai me ka hauoli, mamuli o kou hoea ana mai ne ii keia la, a ua hooiia a eke aloha iloko ou nou, a oi aku mamua o ka mea hiki iau ke kamailio ae ma na huaolelo maopopo loa.”

 

“O ke aloha o kekeahi kanaka oiaio, he hanohano ia na kekahi wahine e haaheo ai,” wahi a Tiodora me ka nana pono ana aku ma na maka o Gai.  “Ua maopopo no iau ka nui o kou aloha iau, pela hoi kou ike ana no kou aloha ia oe, nolaila heaha iho la ke kumu a kaua e hoohewahewa ai no kaua iho?  O kou hoopaaia ana maloko nei o ka halepaahao, aole ia mamuli o kekahi hewa au i hana ai, aka he mau hana keia no kou enemi; a ina au e noho ana i ka hale, no ka makau i na olelo a ka lehulehu e hoehaeha mai ana i ka noonoo, a kekali aku paha au ahihi i kou hookuuia ana mai me ka lanakila, me kuu ike no nae aole o ii pili i ka hewa, alaila ua makehewa kou lilo ana i wahine nau, ma keia mua aku.”

 

Kaomi malie iho la o Gai i ka lima o Toidora ana e paa la, a hooho malie ae la i keia mau olelo: “Nani ka oiaio am eke kupaa o kuu Tiodora aloha,” wahi a ke kanaka opio, me ka nana ana ia Tiodora me ka nui makee iloko ona, a i hou mai la:

 

“Nani ka oiaio a me ke kilakila o kou mau ano e ke aloha!  Ina e hiki ana iau ke haawi aku ia oe i kekahi mea uuku loa loa, e hoohauoliia ai kou manao, elike me kau i hana mai ai no ii keia la, aole au mea hou aku e pup ai no ke koena aku i koe o kou mau la o ke ola ana.”

 

“Ua lawa iho la keia ike ana o kaua, o ke aloha no kou, hui hou aku i ka wa pono,” o ka huki mai la no ia o Tiodora i kona lima, mai ka paa ana a Gai, a huli hoi mai la, me ka waho ana aku nae mahope i kekahi malamalama, nana i hoomamaia ae ai o kona mau manao kaumaha apau.

 

Ua hookahahaia ka manao o na wahine opio ia laua i hoea aku a ii ka hale a lohe mai ka wahine malama hale mai, @ hala aku o Mr. Kelekolio no kekahi wahi mamao, aka nae ua maopopo no ia laua, he hana ano nui loa kana, a o ke kumu ia o ka hoike mualoe ana mai ia laua; aka i ka hala ana nae o na la elua, ua hoi hou mai la oia.

 

Aole ona kamailio wale mai e pili ana no kana huakai, a i ka manawa o na wahine opio e kamailio aku a ii na mea e pi@ pu mai me laua e kamailio, e hoolalau mau ana oia i ke kamailio ana ma na mea okoa wale no.

 

Ma kekahi la mai, akahi no o Mr. Kelekolio, a hele e hui pu me Gai, me ka hoohalaia ana o kekahi mau hora e laua ma ke kamailio ana.  Ua hooia aku o Mr. Kelekolio imua o ke kanaka opio, e lawelaweia aku ana na mea apau i hiki ke hanaia no kona pono, o ka mea nui wale no ma kona aoao, o ia ke kakali ana me ka hoomanawanui, me ka hoolana mau hoi i ka manao in a la apau o kona noho paahao ana.

 

Ma keia wahi o ka kaua mooleleo e ka makemake heluhelu, e waiho malie aku kaua i ke kanaka opo, ahiki i ka hoea ana ma ii ka la e hooloheia ai o kona hihia, aka e hoi hou ae kaua ihope, no kekahi mau moali i mokumoku o ka moolelo, i moekahi ai ka nee ana aku.

 

(Aole i pau)