Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 25, 21 June 1923 — MAHALOIA NA HAWAII MA NA HANA MAHIKO [ARTICLE]

MAHALOIA NA HAWAII MA NA HANA MAHIKO

Maliopo ilio o l\'a hoohala ana i kekahi mau la lehulehu ma ka Mokupuni o Hawaii, i hluli lioi mai ai o Albert Hornor, ka. loea nana kopaa o leo Tcritore me ka hoakaka ana ae i kona nianao ma ka Poaono.nei, no ka liolopono q ka hana hoopulapula iwaena' o na Hawaii ma ka moku o Koawe. Oini oia ma Kohala, ua hanaia he 'mau aelike a kakauinoaia mawaena o na liui mahikō o Hawi ame Union, i oi aku mamua o ke kauaono ka nui, he mau aelike wale no ka hapanui me na kanaka Hawaii. Ma kana hoakaka, o na mahele ana mawaena o na Hawaii kanu ko, ame na maliiko> he 70 pakeneka ko ka poe kanu ko ,a he 30 pakeneka' hoi i na maliiko, mai na kopaa mai apau e loaa ana, a wahi ana, o keia ka helu ekahi o na aelike apau i hanaia no ka poe kanu ko, ma ka inoolelo o ka oihana kanu ko ma Hawaii nei. Ua hoakaka hou ae o Albert Horner, o John Hind, kā percsidena a lunanui o ka mahiko o Hawi, ka mea nana i kauoha mai iaia e holo aku, no ke kukakuka ana i ke alahele e hoi ni na kanaka Hawaii ma ka hana mahiko. <f 'o na Hawaii ka poe mahiai oi loa ma- keia Teritore, * ina e.hana maikai ia aku lakou," i hoike okoa ae ai o Albert Horner. "L'a loaa ia lakou ka noonoo kupono no ke ano o ka home, u aia iloko o iakou, ka noonoo "flme ka ike no ka oihana mahiai; % keia mau mea a elua, o na mea »no n'ui-'iho la ia o hoiomwa ai ka hana hookuonoono. H.e keu aku lakou a ka poe ikaika ma ka hana. . 'Ma ka nianawa. liope a'u i liolo aku. .ai i na, honie hookuonoouo uia Laupahoehoe,„ua_ilele nana i na aina hookuonoono, a ua ike au, "0 na phana Hawaii. he 70, © uohu'uei nialaila, na lakou ponoi no e kanu i ka lakou ko ,a he 21S a lakou poe keiki. i- Mawaho ae o kela «aelike maikai | loa i hanaia mawaeua o na mahiko ae la maluna, me ka poe kanu Tto, uia hoihoi. liou aku o John Hind i na ko apau o keia 1923 i ka poe na lakou i kanu, ke. ae mai lakou e ! uku i na iilo o. ka mahiko, no' ke j kanu ame ka mahi ana .-i ,ke ko ] iloko o ka makahiki 1901 ame ka 1922, a oiai he emi na lilo" o ke ■ leanu ame ka mahi ana i ke ko ilo- 1 ko o kela mau makahiki/ mām'ua o' kela makahiki, e ohi nui ana ka poe kanu ko i na pomaikai, me ke kauka'i ole aku maiuna o na kokua ana mai a na mahiko ma keia hope j nku. - -< ,' .-| 0 kela hana ma ka aoao o na ma- j hiko o Hawi mo ka Union, ua olelo ! ae o Albert Horner o ka hoopulapula oiaio loa ia, a ma kekahi olel'o) ana ae hoi, aia ā hana maikai ia i aku na Hawaii, pela no auanei Ia- j kou e hooko pono mai ai i na hana apau ma ko lakou aoao, a ma ka! manaoio o Albcrt Horner e ukali j mai ana na mahiko e ae ma keia alahele hookahi, ma ka haawi ana , aku i na kokua ana apau, e hoo-; hoihoiia ai ka manao o na Hawaii, | e lilo i poe kanu ko.