Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 28, 12 July 1923 — WILLIAM HOLI THORNTON, UA HALA. [ARTICLE]

WILLIAM HOLI THORNTON, UA HALA.

hou i:i au na hoomanao *-.v. i.ana i hanaia o ka hoo- . poina ola ma Hawaii . k:i pule aku la i hala ma : ::awa o ke Kapena Makai n iloli Thornton, kekahi o na .• o ka Puali o ka Moikane . ; Moiwahine, iloko o ke au e ~.oi ana ka Moi Kalakaua ame i-.vsihine Liliuokalani, i haa,ai ai i keia ola honua ana. ;., ko o kona mau la e ola ana oia - ~7hi o na kanaka kiekie iloko o H ' .'.:ana makai, ua pii mai oia mai . kulana maikai ahiki i kona kau - , r.;a ke kulana kapena. Ma kona j r.rm a i make aku la oia kekahi ! : .1 lunapaahao malalo o ka makai ; ; ; .īohn C. Lane, o ke Teritore, ka halepaahao Oahu. I a 'aanauia o William Holi Thorn- [ *-r. r.ia Kainaliu, Kona Ilawaii, ma .ii 20 o lanuari, 1863, a i kona r .. : u 3a no e kamalii ana ua liolo - ; mai oia me kona mau makua H r no!ulu nei, a ua hoonaauaoia j n:a ke kula Olelo Hawaii ma K ;:hi. ma ke Kula Alii o Kaher..i, a mahope mai ma ke kula j -:i Kaumakapili. I ka piha ana ] o na makahiki he 16 ua holo ::ku oia maluna o kekahi o na moku i kohola i na kai o ka Welau.Akau, kona mau hoa mai o ia holo t j ana i loaa mahuahua mai ai ka r.;o olelo Beritania iaia. { * Hui me ka Pualikoa Kaulio Elua makahiki mahope mai, ua hui pu aku la oia me ka puali kaulio o ka Moi mahope o kona hoi ana mai i Honolulu nei, ma Makiki, ma;.:Io o ko Kapena Hill. Hookahi ona makahiki i hana ai me ia puali p. hookuuia mai oia me ka maikai I nio ka mahaloia. Ua komo pu aku «<:a i ka pualikoa kiai kino o ka Moi i kapaia King's Ovrn, iloko 0 ke au e noho moi ana o Kalakaua o:a kekahi malalo o ke alakai ana a ke Kapena Robert Parkcr Wuipa .ire ka Mekia Kahalewai. No kona ( malama pono i na loina o ka oihana kna ua hookiekieia ae oia mai ke "r ,i!ana koa a i ke kulana kopala, a mai ia kulana ao a i ka lilo an& };•-> kakiana. j Oia kekahi o na kanaka hoe waa- j j a punahele loa o ka Moi Kalakauaj malalo o lea hoomalu ana a ke Ka-! 7<cna Parker, o na waapa kaulana *a mau la oia no ka "Helani'» ame j •' Kapiolani", a. he hoahele pu hoi me ka Moi Kalakaua, ma na wahi apau a ka moi e holo ai no na mokupuni. I ka 1889, ka makahiki poina ole i na mea apau e ola nei i paanaau ia moolelo hookahuli aupuni, ka manawa hoi a Robert Wilikoki i hoao ai e hookahuli i ke aupuni moi, ua hoonohoia o Holi me kekahi mau kanaka kakaikahi xna ka. hale waapa n ka moi a o ke Kapena Parker ka ī hoonohoia e leiai ma ka lialealii. Hookahi wale no la ka loihi o ia haunaele ana. Mahope o ka pau r.na o kela haunaelo ua hoounaia o Holi i Kona no ke kukulu ana i ka pahuhae mua, a ua liukiia ae ka hae Hawaii ma ka manawa o ka hoea ,itia aku oka moi ilaila. Ika make ana aku o ka Moi Kalakaua ua mau no ko Holi noho ana he koa kiai malalo o ka Moiwahine Liliuokalani. Mahope o ke auhululihia ana o ke aupuni moi i ka 1893, ua noho hana aku oia malalo o ka Ilamuku Hikikoki, a mahope mai ua waiho aku i k-a oihana makai a komo aku 1a ma na hana kino, a he oihana kamana kana o ka lawelawo ana malalo o a Hoahanau Lucas no na maliina lie IS. Hana me ka Oihana Hakai I ka 1595, oia kekahi o na makai i "nana malalo o ka oihana makai. lloko o keia makahiki i hoao hou ai 0 Robert Wilcox e hookahuli i ke nupuni no ka hoihoi hou ana mai i ka nohoalii. O Holi ka i hoounaia me kekahi mau kanaka no Leahi no'ka malama ana i ka maluhia. Ma keia kaua hookahuli aupuni ana: ī eha' ai o Holi, eia nae, no kona koa a maka'u ole ua hookiekieia ae! oia ma ke kulana lutanela a mahope mai no ke kulaua kapena no ka uwaki ekahi o ka puali makai. I ke au i noho ilamuku ni o A. M. Brown, a makai kiekie hoi no ke ieritore, oia mau no ,ko Holi noho me ka oihana makai ahiki i lee kaa ana o ka oihana makai ma-! lalo o ke aupuni kalana. | I ka manawa i lilo ai o William Henrr i makai kiekie no ke teritore a i lunapaahao, o Holi kekahi o na makai a luna o ka halepaahao ma Kawa ia manawa. He Eepubalika kona aoao laia e hana ana ma ke ano he luna no na paahao ia manawa oia i kukulu ae ai 1 ke Kula Sabati o Waialae a oia iio hoi ke Kahu Kula Sabati i koho ia no ia Kula Sabati. O Holi kekahi o na alakai o ka ekaleaia o Kaumakapili a he elele hoi no kokahi inau halawai ahahui mokupuni 0 Oahu i noho ma Kawaiahao ame Kaumakapili. He ALakai no ka Hui Poola O Holi kekahi o na kanaka mua na lakou i kukulu ae i ka ahahui kokua a Manawalea o_na Poola e ku nei "i nei manawa, he hope peresidena oia, he ilamuku a he lala kumaikai hoi iloko o ia ahahui ahiki 1 ka moe ana aku la. Xo kekahi manawa kona hana ana ma ke kula o na keikikane ma Wai-

aleo ma ke ano he kiai, a iaia, malaila i kukulu ae ai oia i ke Kula Sabati o Kahuku. Ma ka makahiki i hala aku Ja kona uee ana niai a noho paa ma Honolulu nei u. oia kekahi o na makai a luna hoi o ka halepaahao Oahu i hookohuia i ka makahiki i hala, malalo o ka Makai Kiekie John C. Lane. laia i hala aku la ua haalele iho oia i kana mea aloha ho wahine mahope nei, Mts. Hannah Thorn* ton, elima mau keikikane, he kaikuahine, o Mrs. L. Nalei ame ekolu mau hoahanau. Ua hala o Holi, o kana, mau hana nae i hana ai no ka lehulehu ko ku mau nei me ka poina ole i kiahoomanao nona.