Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 28, 12 July 1923 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

"la manawa i hooholo ai au e huli hou aku i» oe ma ka la hope o ke kau, aka nae, ua hoohoka hou ia mai no au ma ka lua o ka manawa a'u o ka hoi hou ana aku i Nu loka ma ka mahina o Sepatemaba i hala. E ike iho ana no ,oe i ka nui o ko'u hoka ame ka make o ko'u manaolana ia'u i hooholo ai i ko'u manao e hoi hou mai me ka nele i Enelani nei, me ka manaolana ole e hoike aku i ka nui o ko'u aloha ia Veki. "Aohe waiwai o ko'u hoike ana aku ia oe no ka nui o ko'u hauoli ma ka manawa a'u i ike aku ai ia olua maluna o ka moku e holo ana no ke awakumoku like me a'u, a ua hiki ole no hoi ia*u ke hoomau aku i ka noho mumule ana elike ka loihi me ia mamua aku ma kuu manawa i ike. aku ai ia olua iluna o ka moku. "L'a maopopo ia'u he kanaka malihini loa au ia oe, aka oiai ua loaa ia olua kahi kupono e hiki ai ia'u ke huli mai a o - iwi aku ia Veki i ka mea nui iloko o kuu puuwai, he pt li oiaio, he aloha hiki ole hoi ke mokuhia i na waikahe hc ui. he inoa maemae haumia ole, me na mea maikai apau a ke»a ao e haawi aku ai iaia, he mau waiwai nui loa ia e aponoia mai eia. E Mrs. Alekanedero, e ae mai ana anei oe me ka manao maikai loa e hooikaika e lilo oia, Veki Alekanedero na'u?" MOKUNA XL—Ka Hoopalau Ana Haawi mai la o Mrs. Alekanedero i kekahi minoaka oluolu loa no keia hoakaka ana aku la a ke kanaka opio i kona manao me ke koa loa, me ka mahalo pu i ka maemae o ka helehelena o ke kanaka opio e ku akii ana mamua ona iā manawa. "E Mr. Hamiletona," wahi a Mrs. Alekanedero o ka pane ana mai, i ka wa i hooki iho ai o Rupata i kana kamailio ana; *'no ka hoike maopopo ana aku ia oe i ko'u manao me ka hunahuna hou ole iho, he mea pono ia'u ke hoike aku ia oe o keia manao.au i kamailio mai la i nei manawa, o ka'u mea no ia i manaolana iho nei e puka mai ana no ia oe he noi o keia ano." Nana aku la o Rupata me,-ke kahaha no nei hoakaka a ka lede aohe nae he pane aku. "'O na maka o na makuahine he mau maka kilo," wahi a ka lede, "a no ia kumu aole e hala kekahi manawa loihi ke kilo ana aku a ike koke aku no i ke ano o ke kanaka, elike me oe, haulehia koke kou naau i ke aloha ia Veki, he aloha i oi aku . o ko ka hoaloha wale no. \Aole oia wale no, ua hoike mua mai o Mr. Naita ia'u no ko t>lua kukakuka ana no keia mea hookahi oiai oukou ma San "Jose, a ua hoike mua mai oia e kiai aku au ia oe i kou manaVa e hoi hou mai ai i Nu loka no kou hele ana mai imua o ? u a hpike mai i kou manao, o ia paha keia au i hoike mai la. "No'u iho, i hoike aku no au ia oe i nei manawa, he wahine ku-e loa au i ki mare aku o ka'u kaikamahine me kekahi kanaka Pelekane, no kekahi kumu no a'u i ike maopopo ai a'u e hoike aku nei ia oe ua piha au i ka inaina, aole nae au e hoakaka aku ana ia oe i nei manawa, n® kekahi manawa okoa I aku paha: no ia kumu au i hooholo ai i kuu manao aole loa lolua e hoohuiia ana ma ka mare, ina e hiki ana ia'u ke alo ae. "Eia nae, ua uumi au a ua hoomanawanui hoi ia manao a ua hiki ole; no ia kumu i holo mai ai au i Enelani nei, a mamuli o na hooponopono ana a ke au o ka manawa ua halawai kakou maluna o ka moku, a ma ia halawai ana i hookamaaina mua ia ai kakou a i hoololi ai hoi au i kuu manao. "I ka minuke no a Veki i ike aku ai ia oe ua hoolauna koke mai oia ia oe imua o'u, a ia manawa ua nele au i ka ikaika ame ka mana e kupaa ai maluna o kau olelo hooholo mua, a haawipio koke aku ia'u iho. "E hoike aku ana au imua ou i nei manawa ua hiki ole ia'u ke kupaa maluna o ka'u olelo hooholp mua me ka hoomau aku i na manao inaina no na kanaka Pelekane mamua o ka hala ana o ke'kahi mau hora lehulehu, a ia'u i hookamaainaia ai me oe a ike maopopo aku no hoi i kou mau ano maikai a pau, ua hoahewa loa au ia'u iho no ko'u hoopaa e ana i ka'u olelo hooholo aole e mare kuu kaikamahine me kekahi kanaka Pelekane, a ia manawa no hoi i ike iho ai au i ke kulike loa o ko'u manao me ko Mr. Naita ma na mea apau ana i hoakaka mai ai nou, no ka mea o Mr. Naita kekahi mea kokua a hoo- | ikaika loa mai ma kou aoao no ko'u haawi ana aku ia Veki [ iioko o kou lima, a e pono hoi au e haaheo iho no ka loaa ana | o kekahi kanaka maikai a oiaio ma ka manao, me keia mau | manao maikai mai a Mr. Naita mai a hui pu no hoi me ko'u ' ike maopopo aku i kou mau ano maikai apau, ke haawi aku nei au i kuu ae me kuu naau hauoli, a i mea e lilo mai ai ko Veki naau ia oe, e pono no oe e hooikaika i mea nona e ae } mai ai.'" ■ "O, me ka mahalo nui!" i hooho ae ai o Rupata me ka hau- ; oli, lele aku la e'hopu i na lima o Mrs. Alekanedero, a paa iho !a rne ka lamalama o kona mau maka a me ka mama o ka j naau: "ma keia la," wahi hou a Rupata, "ua hoolilo mai la 3e ia'u i kanaka hauoli loa maloko o Ladana nei." ; "Ae, a no ka mea, he makemake no au e ike aku i ka poe i >pio e hauoli ana," i pane mai ai o Mrs. Alekanedero, me ka : likaaka pu ana mai, me ke kani pu ana iho nae o kahi leo uhu; : L ke manao pu nei au he mea maalahi no na'u ka olelo ana ae iiohe au kumu iki e hopohopo iho ai 110 ka lilo ole o Veki nau." ! "E hoike mai oe ia'u ' nei manawa i kekahi mea e pili ana )ou iho ame kou ohana, no ka mea, he makemake au e maopojo ia mea, aole o'u manao he hana kupono ia na'u ka nowelo vale aku no i ka mea pili i kekahi ohana okoa aku, i wahi , t ka lede. "Aohe no he nui o ka'u mea e hoike aku ana," wahi a Ruara. "He keiki makua ole au, ua make ko'u makuahine i o'u wa no e bebe ana; o ko'u makuakane he Mekia-Kenerala ia il-.ko o ka oihana koa.a ka Moi, o ko'u pilikoko pili kokoke a wale no e ola mai he anakala ame kona ohana ma ka inoa 5 e Sapatonabere o ko'u wahi e noho nei a'u e olelo ae ai o ko'u o:ne ia aia maloko o ke Kalana Hamesire me kuu kahuhanai." "Auwe! Iv& Kalana Hamesire! Owai ka inoa o ko kahui:iai?" wahi a Mrs. Alekanedero o ka ninau ana mai, me ka £ r. iki ana ae o ka haikea ma kona mau papalina, no kona ae i keia inoa i kamaaina mua i kona mau pepeiao, i paanaau hoi iloko o kona waihona noonoo. S »"Oia kahuhanai o'u a'u i hoike aku nei ia oe o ke aikane k»ha loa oia a ko'u makuakane i make., ua like ka laua pili n |c he vrau hoahanau la mai ka pupuu hookahi mai, nolaila, •* f?.r : iu.' : - o ka make.ana aku o kuu jnakuakane, ua kauoha oia il I' - - kahuhanai i nei manawa, e lawe a malama ia'u, nona H | • o ke Sa—" wahi a Rupata o ka hoomaka ana aku e $ I Kn i kona moolelo aka nae, mamua o kona hoomau ana I we'ne e ia mai ana ka puka a komo mai la o Veki, me ka a |< nhc:ohclo o kona mau papalina ame ka lamalama hoi o §;-r '-.elehelena. a he nani no hoi ke nana aku. no kela.hele |a aku pal-.alioi ana i ka holo kaa a pa ia mai la e na ea

huihui, a ku iho la ma ka puka; no Rupata ia manawa ana o ka ike ana aku ia ka ehaleoni, poina ae la oia i na ninau ame kana mau haina e pane aku ai ia Mrs. Alekanedero, ku koke ae la oia iluna a hele aku la e hui me Anoipua no ka haawi ana aku i kona aloha iaia. No kekahi manawa liilii mahope' iho ua lilo ka lakou mau kamailio ana maluna o kela ame keia kumuhana like ole,a mahope iho o ka hala ana o ia manawa, alaila noi mai la o Mrs. Alekanedero e hookuu aku iaia, me ka olelo pu ana mai he mau leka kana e kakau ana; ua hookuu aku la no na opio iaia a haaleleia iho la na opio o laua wale, e lupeaia ana e ka luhi'a ka manao ame na kokoia ana a ka makemake. Mai kela manawa mai a Veki o ke komo ana mai ahiki i nei manawa, ua nui ka Rupata mau mea i ike aku ai ma-ko Veki helehelena; no ka nui o na manao e hakuikiii ana iloko o kona puuwai ua hiki ole i kona mau maka e nana mai ana ia Rupata ke huna iho i na meahuna e hakoi ana iloko ona; o keia ka manawa e oleloia ai he mea hoike a knmakaia ka helehelena o kekahi i ka nanehuna iloko o ka puuwai o ke kane a wahine paha. I ka manawa i paniia aku ai o ke panipuka mahope o ka makuahine i oili aku ai no kekahi rumi, ku koke ae la o Rupata a hele aku la a noho ma ka aoao o Veki, o ka manao o ia hele ana aku ana a noho ma kona aoao ame ka eueu o ko Rupata mau lehulehu, he mau mea ka Rupata i makemake loa ai e kamailio aku iaia, a pela io no. "E kuu ipo, kuu aloha," wahi a Rupata o ka pane ana aku |me kahi leo liilii ame ka leo kuio. O ko'u hoike koke ana aku nei ia ia mama no ko'u aloha ia oe, a ua ae mai nei nae oia c lioao au i ko'u laki 110 kou lilo mai i wahine na'u ina e hiki ana ia mea ke hanaia. i ,( E kuu Veki aloha, mai kela mau la mai a kakou i hoohala | ma ke alahele i Kaleponi, mai ia manawa mai no ko'u haulehia lana i ke aloha nou, mai hoike aku au ia mea ia oe, a i ole o ka pololei loa paha, e hoike aku au ia mea ia oe ia manawa, aka nae ua keakea mua ia mai e ko'u lunaikehala, aime ko'u nana aku ia Mr. Naita, no ka mea ua hookuuia mai oe e hele pu me ia, me kou kaa malalo o kana malama maikai ana liiki i kou hoihoi hou ia ana aku i kuo makuahine me ka maikai. "Aka nae, i nei manawa, e kuu mea aloha, aohe mau mea alalai i koe mawaena ou ame a'u, koe wale no a nau e hoala ae kekahi mea akeakea mawaena o kaua e hooko ole ia ai kuu makemake, eia nae, ke koi ae nei no ka manaolana hauoli e ae mai ana no oe i kuu aloha e hookipaia aku iloko o kou puuwai a aole hoi au pane hoohoka e panai mai ana 110 kuu aloha." Haule koke iho la o Rupata maluna o kona mau kuli, hopu mai la i na lima liilii milolii o Veki, a paa aku la iloko o kona a haka pono-ae la ka nana ana a kona mau maka pololi i ke aloha i ka helehelena o Veki e kulou iho ana ilalo a e nana iho ana iaia. Aole o Vēki i pale mai i na lima o Rupata i lalau aku ai i kona mau lima, he hoike maopopo ia no ka make mua o ka ia i ka auhuhu, eia nae alawa iki iho la oia me ka nanaina o ka mea hilahila wale a i paweo hoi ke ike mai, he wahi minoaka nae o ke ano hauoli ma kona mau lehelehe, a ke puapuai wale no ka ula e naholo ana ma kona mau papalina, a no ia hiohiona maopopo o Veki ana e ike ae ana, aohe waiwai o ko Rupata ninau ana ae no kekahi haina no ka hooiaio ana mai i ka mea a kona puuwai i iini ai. "He aloha io no anei oe ia'u e kuu ipo aloha?" alaila huki mai la ia Veki a pili i kona alō; "ke heluhelu aku nei au i kou helehelena ma ou maka la ua aloha io no oe ia'u, eia nae e pono no oe e hoike maopopo mai kou mau lehelehe mai i mau huaolelo i lohe aku au. E Veki, e ae mai ana oe me ka maikai e hawi mai ana oe ia oe iho na'u mai ke poo a ka hiu, a mailoko a waho?" Noonoo iki iho la o Veki no kekahi manawa a pane mai la: "Ke ae aku nei au me kuu naau apau e lilo au nau," Avahi ana o ka pane ana iho me ka leo liilii loa i aneane elike me ka hawanawana, me ke kulou pu iho o kona poo a aneane e hooku'i me ko Rupata, "ua hana mai oe i na mea e hiki ole ai ke kaohi iho au i ka haawi ana i ko'u aloha ia oe ma kela manawa o kela huakai a kakou i Kaleponi. "O, me ka mahalo a nui ia oe! Ina au i ike ia manawa ua aloha oe ia'u ina no ua hoike pu aku au i ko'u aloha ia oe ia inanawa. eia nae, o ka'u i maka'u ai ia manawa oia ka hiki ole ia'u ke hoomalu ia'u, alaila kau aku Ia ke kanaka opio i kona mau lehelehe ma ka lae o Veki. "Ma ka mea oiaio loa, i hoike aku au ia oe, o ke kumu o ko'u hookaawale koke. ana ia'u iho oiai kakou mav Sana Jose, i kumu no'u e kaawale koke ai mai ia oe mai, oiai hoi na manao hoao a hoowalewale he nui e hookikina mau ae ana ia'u a, i ole ai au e hahaki i na olelo hoopaa a e lilo ai paha i mea hoopoino mai ia'u mamuli o ka nana ole aku i na oleloa'o mai a Mr. Naita mai, no ka mea wahi a Mr. Naita o ke a'o ana mai ia'u, e pono au e kakali ahiki i ko'u hoi hou ana ae i Nu loka, a imua hoi o ko makuahine ponoi au e hoakaka aku ai i ko'u manao, ina he manao nui ko'u nou, a imua ponoi ona au e noi aku ai no kou lilo mai i wahine na'u, mahope o kou hoi ana ae imua o kou makuahine me ka maluhia." "Alaila ua hoohuoi no anei o Mr. Naita no kō kaua haulehia ana i ke*aloha?" i ninau koke ae ai o Veki, me ka pii ana ae o ka ula ma kona mau papalina. "Ae, ua loaa iaia he ike no ko kaua aloha ana kekahi i kekahi, nolaila oia i a'o mai ai ia'u e hookaawale koke au i kahi e a e waiho malie aku ia oe, a ina he makemake ko'u ia oe i wahine na'u, owau ponoi no ke noi aku i ko makuahine, mahope o kou hoi ana aku imua ona me ka maluhia, a ma ko'u manawa hoi e hoi hou mai ai i Nu loka, a ia hoi ana mai nae hoi a'u ua lele mua mai la ka manu, o ka hulu ke mokaki ana i ka punana," i pane aku ai o Rupata me ka aka iki ana iho. "No Mr. Naita, he elemakule maka kilo loa kela i ka'u nana aku, ua loaa koke no ka ike iaia ua haulehia kaua i ke aloha, | mamuli o ko kaua pili mau oiai kakou ma San Jose, a no ia kumu oia i huki aku ai ia'u ma kekahi wahi mamao a hoakaka mai la ia'u i kona manao. E Veki, i hai aku au ia oe i nei manawa i ka mea oiaio, ua pololei loa oia, no ka mea ina paha aole oia i kauleo mua mai ia'u e hookaawale koke, a pela ko kaua pili mau ahiki i ka hookuonoono loa ana o ke aloha mawaena iho o kaua, he hoao a hoowalewale ikaika loa kela ia ke hookaawaleia aku iloko o ka manawa pokole, a o ka hopena e hoopoino like ia ana kaua, no ko'u hoao ana e hoowalewale ia oe, oiai nae o ko makuahine ka mea kuleana ia oe, a oiai oe aia ma kahi mamao, a ua hookuuia mai oe e hele malalo o ka Mr. Naita malama ana, no ia kumu i pili kaumalha loa ai o Mr. Naita, a ao mai ai ia'u e kali ko'u manao' ahiki i ka hoi ana i Nu loka. "I keia la ua hoomaikai nui aku au i kela keoniifrana manao maikai 110 ke kaohi ana mai ia'u mai ka hele loa ana imua, oiai nae me na waimaka au i hooikaika ai e hookaawale ia'u iho mai a oe mai, a ua ike no hoi a hoomaopopo o kuu kaawale koke aku oia wale no ko'u palekana mai na hoao mai. I manawa hookahi ua hooholo au iloko iho o'u e hoopau ana au i ka hoouluhua ana i ko'd noonoo ina no ko'u hoi hou ae i Nu loka a i ka manawa e halawai aku ai me ko makuahine ia manawa au e hoike aku ai i ko'u manao imua ona ua haulehia au i ke aloha kulipolipo nou, ua lohe mua aku nei oe i ko'u liana nui ma ka huli ana ia oe iloko o ka mahina o Mei me ka nui o kuu kaumaha no kuu hoohokaia ana." (Aole i pau.)