Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 28, 12 July 1923 — MA KE KAUOHA Na Kanawai Kau o 1923 [ARTICLE]

MA KE KAUOHA

Na Kanawai Kau o 1923

KANAWAI 171. [13. H. HELU 139.] HE KANAW?AI 1. I loololi Ana i na Pauku 1, 2, 4, 7 ame 8 o ke Kanawai 30 o XA Kanawai o ke Kau Kuikawa o 1920, a e Paku'i Ana Ia KANAWAI ME KA PaUKU Hou E LKeIA o ka Pauku ' 9A, E Pili Ana I NA Kula Olelo E. Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Tcritore o Hawaii: Pauku 1. O ka Pauku 1 o ke Kanawai 30 o na Kanawai o ke Kau Kuikawa o 1920, ma keia ke hoololiia. nei i heluehlu ai r>enei: "Pauku 1. O na huaolelo 'kula olelo e', elike me ia i oleloia iloko o keia Kanawai e ikeia ma ke ano o kekahi kula e hoo:r.naia ana ma kekahi olelo mawaho ae o ka olelo Beqtania a i ole ■lelo liawaii, koe na kula sabati. O na hapa-mahele ame na i 'awelawe ana malalo o ke kuhikuhi, malama ana a i ole hoomaluia ana o kekahi kula olelo e, —heaha la ka olelo e hoohanaia ana • aloko o ia hapa-mahele ame/a i ole lawelawe ia ana, —e kaa mai nialalo o na hoakaka ana a keia Kanawai. O ka huaolelo ;;ecna' e ikeia no o ke £eena hoonaauao o ka lehulehu o' ke Teriore o Hawaii". Pauku 2. O ka Pauku 2 o ke Kanawai 30 o na Kanawai o ke Kau Kuikawa*o 1920 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei: "Pauku 2. Aole kekahi mea e lawelawe i kekahi kula olelo e •loko o ke Teritore o Hawaii me ka loaa ole mai o ka ae i kakauia mai ke keena hoonaauao o ka lehulehu mai. O na ae apau, -,a laikini, na palapala hooia a i ole ae o kela ame keia ano a i •le kulana i hoopukaia e ke keena i kekahi kula olelo e, a i ole i kekahi mea a i ole mau mea e lawelawe ana ia ano kula, —me :.i nana ole i ke kanawai a i ole mau kanawai malalo olaila i hoor>r.kaia mai ai ame ka manawa i hoopukaia ai,—e, lilo no i mea i a i ole mahope o Mei 5, 1923. Mahope o Sepatemaba 1, 1923, aole kekahi ae e hoopukaia me ka uku ole i kekahi auhau no ia mea, a o ka huina o ia auhau e kukuluia no maluna o ka ioe e hele mai ana i ke kula. O ka auhau i oleloia e houluuluia •io ma ka awalike o na keiki i hele mai i ka makahiki i hala mua ' nia ka hookahi dala ($1.00) o ka haumana hookahi, koe a o 12. kula akahi no a hoomaka, o ka auhau o ia e houluuluia no ma ke ana like no na awalike o ka poe e hele mai ana—e imiia aku e ke keena —a e hoopololeiia i mea e kulike ai me ka awa- ; <c oiaio o na keiki e hele mai ana, ma o ka paku'i ana aku i, : ; ole ma ka hoolawe ana mai, mai ka auhau mai o ka makahiki nee mai ana. I Sepatemaba 1, 1923, a i kela ame keia makahiki mai ia mainwa aku, o na ae apau, i mea e ku ai i ke kanawai, e haawi hou ; a rnai, ina aole i hoole mua ia aku, e hoohana houia e ke keena i;a ukuia ana aku o kekahi auhau, elike me ia i hoikeia mamua aka nae, aole ke keena e koiia aku e haawi hou mai i ae liou nr> ka lawelaweia ana o kekahi kula olelo e i ka lawelaweia ana I ' > ia mea ua ku-eia na hoakaka o keia kanawai. O na auhau i oleloia i ohiia e ke keena i oleloia e ukuia aku pela ma -a.-ia ke hookaawaleia nei no ke keena hoonaauao o ka lehulehu no heolilo ana aku no ka hookoia ana ame ka hoohanaia o na < ■akaka o keia Kanawai. Ina i kekahi manawa o ka waihona i ":::awiia aku i ke keena mai-na auhau i ohi mua ia, a i ole mai • .i pakeneka uku o na buke, na komisina a i ole mau dala e ae :-.-iha i loaa mai e pili ana me ka hoolahaia ana a i ole kuaiia ana > :::± lmke a'o mua o ke kula olelo e, e hiki ai e hooko ponoia na '••■akaka o keia Kanawai me na auhau ae e ukuia mai ana e na ' u'a i hookahuaia maluna o kekahi ana i haule iho malalo 0 '•-■-kahi dala ($1.00) o ka haumana hookahi, ua hoomanaia ke * '-.vf-na e hanaia hoemi ana ma ia ana e manao ai he kupono a kau--1 > ka poe apau e hoohana ana i kekahi kula olelo e e waiho -iai. aole e haule aku mahope o lulai 15, o kela ame keia makaiki. me ke keena maluna o na pa'ihakahaka i hanaia a i ole hoo- ' iwaia e ke keena, o kekahi papainoa i hoohikiia o na haumana e hele ana ia kula i oleloia iloko o ka makahiki kula e nee ,:.a. e hoike ana i ka inoa, kane a wahine paha, na makua, a i e kahu. wahi i hanau ai ame kahi noho pakahi o na keiki; aka u . ua hiki no i ke keena, mamuli o kekahi kumu i hoikeia mai, > enii niai i na mea i makemakeia ma keia mamala olelo iloko • a makahiki 1923." I'u ki- 3. O ka Pauku 4 o ke Kanawai 30 o na Kanawai o K.-iU Kuikawa o 1920 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai : 'enii; "I 'auku 4. Aole kēkahi ae no ke a'o ana iloko o kekahi kula i 'lelo e e aeia aku koe wale no ahiki i ka lawa ana i ka manao ■ • ke keena o ka mea noi no ia mea ua lawa ka ike i ka hoomao■'■*m ana i ka manao kaulike o na manao noho aupuni ana; ike i k-i 'olelo Amerika ame kona mau mea pili alakai aupuni ana, a - īke i ka heluhelu, kakau a olelo i ka olelo Beritania. Kia ma keia ke hoolahaia ae nei o ka manaa o keia Kanawai •a ro ka hooponopono piha ana i ka hoohnaia ana o na kula ■ 'lelo e ame ke a'oia ana o na olela e, ame ka hooliloia ana o na k.auniana i poe Amerika me ka holomua; a ma keia ke kuhikuhiia :-k:i nei ke keena e hooko aku i na manao o keia Kanawai ma • mea e pili ana me ka manao maoli e Jioolahaia nei. P.\'-ku 4. O ka Pauku 7 o ke Kanawai 30 o na Kanawai o' " e K au Kuikawa o 1920 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai • 'enu: "Pauku 7. E loaa no ka mana piha i ke keena mai kekahi ■nanawa a i kekahi manawa e hana, ma o ka hooponopono ana, i •a kumuhana ame na kuhikuhi a'o o na kula olelo e apau, ame • e komo ana ame ka hoopohopono o ka hele ana a i ole lawa pono »» ke a'o ana, na makahiki, na ike, hoike ana mai o ka waihona noonoo. ola ame na mea e ae, ame na buke a o mua e hoohanaia •ku ana maloko o kekahi kula olelo e. Ahiki i ka hoomaopopo e ia aku ma o ke keena,"o mau kuhikuhi malalo iho nei e mana no: x Ma: keia manaw r a aku ahiki i Sepatemaba 1, 1923, o na hauniana apau e puka mua mai na kula aupuni Amerika mai o ka l'apa hoomaka, a i ole o kekahi ike i like me ia, mamua o ka 'iele ana, a i ole aeia ana e hoomau aku i ka hele ana, ma kekahi kula olelo e. E hoomaka ana i Sepatemaba 1, 1923, a ma ia hope aku, e loaa niua i na haumana apau ka pau ana o na makahiki hoomaka ekahi ame elua o na kula aupuni Amerika, a i ole o kekahi ike elike nie ia, mamua o ka hiki ana e hele a i ole aeia ana e hele hou aku, i kekahi kula olelo e. E hoomaka ana i Sepatemaba 1, 1923, a ma ia hope aku, no na papa ekahi o ka hoomaka ana, elua ame ekolu; a e hoomaka ana i Sepatemaba 1, 1924, a mahope aku, no na papa eha a maluna ae; o na buke a'o mua apau i hoohanaia ma na kula mua o na leula olelo e e hookahuaia maluna o ka hookumu manao ana o ka waihona manao o ka haumana ma kana olelo he olelo Beritania a e paa, elike me ka hiki kupono, i na olelo Beritania kulike no na olelo e ame na haawina. Ma keia ke hoomanaia nei ke keena e hoomakaukau a i ole e kauoha aku e hoomakaukauia a i ole e hoohanaia no ka loaa ana o na buke a'o mua no ke a'o ana i na olelo e maloko o na kula oielo e a e komo aku maloko o kekahi aelike a i ole mau aelike no ke pa'iia ana ame ke kuai ana ia mea. O na pakeneka apaii e loaa mai ana mamuli o ke kuaiia ana o na buke, na komisina ame na dala e loaa mai ana no a i ole mamuli o ke keena ma na mea e pili ana me ke pa'iia ana a i ole kuaiia ana o ia mau buke a'o mua e ukuia aku no i ka puuku o ke teritore a ma keia ke hookaawaleia nei no ke e hooliloia no na hana o keia Kanawai. Maloko o na kula olelo e apau aole kekahi kumuhana e a'oia, a i ole ano a'o ana e hahaiia, a i ole koma ana, a i ole hele ana kulana kupono e koiia aku, a i ole buke a'o mua paha e hoohanaia, koe a o ka mea i hoakakaia a i ole aeia e ke keena; aka nae, o "a kuhikulii i waihoia aku maloko o ka Pauku 7 o keia Kanawai

e mana no ahiki i ka ioaa ana ma kekahi hapa, a i ole holookoa palia, ma o kekahi mau mea okoa aku i hanaia e ke keena." Pauku 5. O ka Pauku 8 o ke Kanawai 30 o na Kanawai o ke Kau Kuikawa o 1920, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei: "Pauku 8. Ua loaa ka mana i ke keena e hookohu i hookahi a i ole'oi aku mau lunanana no na kula olelo e a e uku i na uku ame na hoolilo no ia hana; o ia mau lunanana ame na akena e aku i hoomanaia o ke keena e loaa no ka mana e hele aku e komo iloko o na kula olelo e i oleloia a e nana i na hale, na pono, na»moolelo ame ke ano ana o ia mau kula ame na buke a'o mua e hoohanaia ana maloko olaila. In ke keena i kekahi manawa e lawa pono ana ka ike ana o kekahi mea paa ae e lawelawe i kekahi kula olela e a i ole e a o maloko olaila, aole i loaa ka lawa kupono i koiia maloko nei, a i ole e ku-e ana a i ole e nele ana i ka hooko i kekahi o na hoakaka o keia Kanawai, a i ole i na kuhikuhi a i ole kauoha o ke keena, ua hiki i ke keena ia manawa a ma ia wahi no e hoopau i ka ae i ae muaia aku a"o ia mea ia manawa no e lilo i mea ole a ua pau." ' Pauku 6. O ke Kanawai 30 o na Kanawai o ke Kau Kuikawa 0 1920, ma keia ke hoololia nei ma o ka paku'i ana aku ia Kanawai 1 pauku hou e ikeia o ka Pauku 9A a e heluhelu ana penei: "Pauku 9A. Ina o kekahi pauku a i ole o kekahi hapa o keia Kanawai c hooholoia ana e na aha hookolokolo ua ku-e i ke kumuknawai a i ole ua mana ole, aole ia e lilo i mea e hoopoino ma ai i ke kulana o keia Kanawai ma kona kino holookoa, a i ole o kekahi hapa paha o ia mea ina e hiki ana e mana me ka nana ole i ka hapa i hooholoia ua ku-e i ke kumukanawai a i ole i hoopauia paha." Pauku 7. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana . Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. v KANAWAI 172. ' [B. H. HELU 160.] HE KANAWAI E I-loomana Ana i ka Papa o na Lunakiai o ke Kalana 0 Hawaii, e Uku i na Lilo o ke Kukulu Ana I na Alanui Iloko o ka Pa Ilina o Alae, Apana o Hilo Hema, Kalana o Hawaii. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii: Pauku 1. O ka papa o na lunakiai o ke Kalana o Hawaii ma keia ke hoomanaia aku nei e uku ae mailoko mai o na loaa laula o ke Kalana i ka Ahahui Pa Ilina o Hilo, i ka lilo o ke kukulu ana i na alanui maloko o ka Pa Ilina o Alae, Apana o Hilo Hema, Kalana o Hawaii, aole nae e oi aku ka huinanui i ka huina o umi-kumamakolu tausam dala ($13,000.00). Pauku 2. O ia haawina e hooliloia no maluna o na kikoo dala i hoopukaia e ka lunahooia o ke Kalana o Hawaii, i'ka waihoia ana mai me ka lunahooia o na kikoo aie kupono no na hoo'lilo i hoohanaia e ka Ahahui Pa Olina o Hilo i ke kukuluia ana o na alanui i oleloia. Pauku 3. O ka ukuia ana i hoomanaia mlauna ae e hookoia aku no i ke kakauinoaia ana o kekahi elike me ka Ahahui Pa Ilina o Hilo no ka uku hou ana mai iloko o ka waihona laula o ke Kalana o Hawaii, i ka huina i oholiloia, i ka manawa e loaa mai ai ia huina no ka ukuia ana mai e ka ahahui i oleloia. Pauku 4. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. W. R. FARRINGTON, r KANAWAI 173. JB. H. HELU 180.] 1 HE KANAWAI E Hookaawale Ana i Haawina no ka Halii Pohaku Ana i na Alanui Iloko o na Apana Aina Hookuonoono o Wai-| lua ame Kapaa, Apana o Kawaihau, Kalana o Kauai. I J E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii: j Pauku 1. O keia mau huina malalo iho nei i hiki aku ka huinanui i ke kanaha tausani dala ($40,000.00) ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae o na elala iloko o ka waihona puuku o ke Teritore o liawaii, aole i hookaawale mua ia, no ka halii pohaku ana i keia mau alanui malalo iho nei iloko o na Apana Aina Hookuonoono o Wailua ame Kapaa, Apana o Kawaihau, Kalana o Kauai: Alanui o Olohena-Puuopae-Puupilo, e hui pu ana me ka mana o ke alanui o Olohena e ho'lo la i uka a hala aku ma ka Apana o C. K. Amalu ahiki i ke Alanui o Waipouli $20,000.00 Alanui o Hauaola, e hoomaka ana ma kona huina me ke alanui o Kawaihau, iuka ahiki i ka muliwai o Kealia ma kekahi kiko kokoke i ke kihi akaukomohana o ka Apana 184, papa 4 15,000.00 Alanui Hauiki, mai kona huina me ke alanui Olohena aliiki i kona huina me ke alanui o Waipouli 5,000.00 Pauku 2. O keia mau huina maluna ae i heluia a i hookaawaleia e hooliloia aku no maluna o na kikoo dala i kakauia e ka lunahooia i hookahuaia inaluna o na kikoo aie i aponoia e ke komisina o na aina aupuni elike me ka mea i hoakakaia ina ke kanawai no ke kukulu ana o na alanui home hookuonoono. Na ke komisina o na aina aupuni e hana aelike no ka halii pohaku ana i na alanui i oleloia, aka ma na ano apau aole oia e hana aelike no kekahi huina i oi aku mamua o ka huina e ku la mahope o na ikamu pakahi i hoikeia maluna ae nei. Pauku 3. O keia mau huina i hookaawaleia ma keia malalo o keia kanawai e loaa uo a e hoomaka no ka halii pohaku ana e like ka hikiwawe me ka hanaia ana o ka aelike a i ole mau aelike paha i hoakakaia maloko nei. Pauku 4. O keia mau huina i hookaawaleia ma keia e hoihoi hou ia aku no iloko o ka waihona puuku o ke Teritore o Hawaii mai na loaa niai o na aina aupuni i kuaiia maluna o ka !Mokupuni o Kauai. Pauku 5. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI 174. [B. H. HELU 414,] HE KANAWAI E Hoololi Ana i ka Pauku 1680 o na Kanawai i Hoopokopono Houia o Hawaii, 1915, e Pili Ana i ke Kohoia Ana o na Lunanui o ke Kulanakauhale ame Kalana. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Tcritore o Hawaii: Pauku 1, O ka Pauku 1680 o m Kanawal J Hooponopōno Houia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu al penei: "Pauku 1680, Na mahele koho ame na wahi koho. O na mahele koho. i kukuluia ma o na kanawai o ke teritore no ke

koho ana i na senatoa ame na lunamakaainana ame na wahi koho i kukuluia, mai kekahi manawa a i kekahi manawa, e ka papa o na lunakiai, o ia mau wahi koho ke hoikeia aku iloko o ke kuahaua i hoakakaia maloko o ka Pauku 1683 i kona manawa apau e hoopukaia ai, o ia no ka mahele koho ame na walii koho no ke kohoia ana o na lunanui o ke kulanakauhale ame kalana." Paukh 2. E mana no keia Kanawai mai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI 175. [B. H. HELU 415.] HE KANAWAI E Hoololi Ana i ka Pauku 1533 o na'Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, e Pili Ana i ke Kohoia Ana o na Lunanui o ke Kalana. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii: Pauku 1. 0 ka Pauku 1533 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei: "Pauku 1533. Na mahele koho ame na wahi koho. O na mahele koho i kukuluia e na kanawai o ke Teritore no ke koho ana o na senatoa ame na lunamakaainana ame na wahi i kukuluia, mai kekahi manawa a i kekahi manawa, e ka papa a na lunakiai, a o ia mau wahi koho e hoikeia no maioko o ke kuahaua i hoakakaia maloko o ka Pauku 1537 i na manawa apau e hoopukaia mai ai ia mea, e ikeia na o na mahele koho ame na wahi koho na ke kohoia ana o na lunanui o ke kalana." Paūku 2. E mana no keia Kanawai mai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. I W. R. FARRINGTON, j Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI 176. [B. S. HELU 14.] HE KANAWAI E Hoopaa Ana i ka Haawina Hoolilo Kula no na Makahiki Elua e Hoomaka Ana Mai lanuari 1, 1924, a e Pau Ana i Denemaba 31, 1925. E Hooholoia e ka Ah-aolelo o ke Teritore o Hawaii: Pauku 1. O ka haawina hoolilo kula i hoikeia maloko o ka Mokuna 25 a na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, elike no ia me keia malalo iho nei no na makahiki elua e hoomaka ana i lanuan 1, 1924, a e pau ana i Dekcmaba 31, 1925: Waihona Laula. Uku o na lunanui $ 11,400.00 Na uku o na limahana o ke keena 41,280.00 (a) Keena o ka Lunanui: Hope $ 8,400.00 Kakauolelo pokole 4,200.00 ' (b) Keena Laula: Kakauolela 6.600.00 Kokua akauolela 4,800.00 Kakauolelo 3,600.00 Kakauolelo 3,000.00 Elele 1,920.00 (e) Keena Lako: Akena kuai 6,000.00 Kakauolelo 2,760.00 Na hoolilo laula 34,000.00 i Na pepa, pooleka ame na lilo liilii.. 17,000.00 Na noii ana, papa noii teritore (papa ewalu kula olelo e ame ka noi- i iia ana o na kumukula maamau) ! 1. na hoolilo ame na lako 2,000.00 Na hoolilo kaahele, na komisina ame | i na komite o ka hoonohonoho lilo 3,5CX);00 Na haolilo kaahele, luanui ame hope 3,500.00 Hoolilo kaahele, na kumupoo nana 6,000.00 A'o ana i na hana hooikaika kino, Kulanui McKinley 2,000.00 Na lako kula 155,280.00 Na lako no na kula hoomaka 35,000.00 Na lako na kulanui 15,000.00 Na hale no na kula 1,500.00 Na heluhelu pakui, na papa hoaNa buke, na hoolilo liilii 12,000.00 maka 15,000.00 A'o limahana ame na oihana, e hui pu ana me na hanalima Hanalima Hawaii, na lako, pono, kaahele ame na hoolilo 60,000.00 Keena hoomaemae waha, na lako, pono, malama ana, lako ame kaahele 16,780.00 N * (E hoomaopopioia aole e oi aku mamua o iwakalua poe hoomae niho e hoolimalimaia i ka manawa hookahi.) Na kula kuikawa 330,730.00 kula a'o kumu o ke teritore 284,400.00 Na uku $204,000.00 Malama ana ame na. hoomaemae ana 12,000.00 liale buke, na hanalima me na hana hoemi lila 4,400.00 Na kula mawah0....... 500.00 Na halenoho 1.. 1,500.00 Uku haumana 20,000.00 Kula kau 6,000.00 Kula Teritore no na Kula ame Makapo 82,330.00 . Na uku 41,880.00 Kukulu ana, na lako, pono, hana hou, na kahua, malama ana o ke kula, e hui pu ana me na lako ame malama ana ame hoomaemaemae ana i na hale ame na kahua, na lilo liilii ame hoalilo kaahele 30,700.00 Na hale hou, nal ako, na pono, a pela aku.... 9,750.00 v Huinanui ... $572,690.00 Waihona Kuikawa. KALAXA A I OLE KULANAKAUHALE AME KALANA HOLOOKOA Hawail Maul Honolulu Kau&l To*Uoro hala hou, na paka'l Bmo hana hou $107,360 * 80,600 $337,000 $ 00,050 $ fi74,3Ō0 Na hoomaemao ame ma^ laaia ana 70,000 60,600 81,000 90,000 041,000 Na uku poa pulnml hale 21,000 92,100 8,000 Na lako pulumi hale.. 14,060 9,500 5,000 Na uku poe pulaml hale ame na lako 00,000 »•»».» 109,000

Na lako hale, na rumi kula amo hale 19,125 12,000 53,894 12,000 97,020 Na luaUUii -?»500 ' 20,000 42,50* Na kahuahou, hoiliwai ana amo haua liou.. 37,500 20,000 40,000 97,500 Hali ana o na haumaoa 30,000 15,000 5,000 50,000 $321,476 $207,000 $638,494 $105,000 $1,271,970 O ka huinanui o $107,350.00 elike me ia i hoikeia maluna ae no ke Kalana o Hawaii, ame $337,000.00 no ke Kula.nakauhale ame Kalana o Honolulu, no na hale hou, paku'i, ame na hana liou, e haawiia ma na apana iloko o na makahiki elua e pau ana i Dekemaba 31, 1925, elike penei: Iv/VLANA O HAWMI. J Kulanakauhale o Hilo $ 19,800.00 , Mawaho o Hilo Hikina 51,400.00 I liawaii Komohana 36,150.00 $107,350.00 Kulanakauiiale amk o Honolulu. j Apana o Honolulu $190,000.00 Mawaho o Oahu 146,200.00 $337,000.00 i Huinanui $444,350.00 Huina Waihona Laula $ 572,690.00 ' Huinanui Waihona Kuikawa . 1,271,980.00 Huina apau loa $1,844,660.00 Pauku 2. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTON, | . Kiaaina oke Tcritorc o Hawaii. ' KANAWAI 177. [B. S. HELU 73.] j HE KANAWAI i E Hoololi Ana Ika Mokuna 121 oNA Kanawai 1 l-looroNo- , pono Houia o Hawaii, 1915, ma oka Paki 'i Ana Aki , i Eha Mau Pauku Hou'la Mokuna a e Ikkia o na Pauki I 1980A, 19808, 1980C ame 1980D, e Pili Ana ina Kuai , I 0 na Waiwailewa ma ke KudaLa. I ; E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Tcritore o Hawaii: • T" •» 1 P»PJ Pauku 1. O ka Mokuna 121 o na Kanawai i Ilooponopono Houia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei ma o ka paku'iia ana aku o eha pauku hou ia mokuna, a e ikeia o na Pauku 1980A 19808, 1980C ame 1980D, a e heluhelu ana penei: "Pauku 1980A. Manawa ku-e kanawai o ke kudala akea ani. E lilo no' i hana ku-e kanawai no kekahi mea, hui a i ole ahahuM hoohuiia ke kuai, haawi ana aku 110 ke kuai ma kekahi ku»ala akea, i kekahi waiwailewa ma kekahi wahi i.nawaho ae o kekahi rumi kudala akea, koe na pono lako hale, na kaa, na otonobile, na mikini, na holoholona ame na mea kipalalele i kuai looliloia aku maloko o na hale waiho ukana a i ole o na wahi mawaho aku o na rumi kudala, aka nae, o na hoakaka o keia pauku aole e pih aku i kekahi kuai ana i hanaia malalo o ke kuhikuhi a ktkahi aha a i ole i na kuai o kekahi waiwailewa i onaia e ke teriotre a ī nle o kekahi kalana a i ole kulanakauhale ame kalana. a i ole ī kekaH Kuoi p«mw r» na..lako mea kuai ina o na poe i aieia aku e Vca ona o ia mau mea e lawelawe UlWi u Woopnu ana i ka lakou mau lako; a i ole i na poe e kuai ana ma na alanui a i ole i ka poe maauaua mai na kaa aku, a i ole i ka poe e kuai ana i na huaai, ia, launahelehele ai, waiubata, hua a i ole o na mea e ae a na poe mahi a i ole hanai holoholona; a aole no hoi i ka poe e kuai ana me ka pololei i kekahi mau mea kuai ina o ka ona o ia mau mea e lawelawe paka ana no ka hoopau ana aku i kana mau mea kuai a oia mea ona ua lawelawe ma ia oihana ma kekahi wahi i ikeia maloko o ke teritorc na kekahi manawa aole i enii iho malalo o eono (6) mahina mamua koke iho o ka hoomakaia ana oia kuai ana, aka hou nae, fna ka mea hope, oia ona e hana manuia a ia kuai ana, ma o ka waiho ana aku me ka puukn kalana a i ole kulanakauhale ame kalana i kekahi hoike oiaio i hoohikiia e paa ana i kekahi papa o na mea apau o ia mau mea i ' makemakeia e kuai aku, a ia manawa koke no hoi i ka pau ana o ia kuai ana, e waiho aku me ka puuku i kekahi hoike oiaio i hoohikiia e paa ana ekahi papa a pau pono o; ia mau mea i kuaiia nia ia kuai ana i oleloia. O ka nele i ka waiho ana aku i na hoike i oleloia, a i ole o ke kuai ana ma ia kudala ana a oi aku a i ole 0 kekahi mau mea kuai okoa aku a i ole pono mawaho o na mea 1 paa ma na papa i hoikeia mai e manaoia ua lawa na ike o ia kuai ana aole i ku i ke kanawai no ka hoopau ana i na niea kuai. No ka pono o ka Mokuna 121 o na Kanawai i I looponopono Houia o Hawaii, 1915, ke weheweheia ne; ka manao o ka rumi kudala akea ma ke ana ua kuhikuhiia ma o kekahi mea kudala i laikiniia elike me ka hoakaka maloko o ka Pauku 1980C, o ia kahi e malamaia ai ke kuai kudala ana; a ke hoakaka houia aku nei o ka puuku o kekahi kalana a i ole kulanakauhale ame kalana ua hiki iaia e haawi i kekahi ae kuikawa i kekahi mea kudala i laikiniia e lawelawe i ke kuai ana o na kii, na kii-pa'iia, na lako huke, na buke ame na mea liilii, a i ole waiwailewa malalo o kekahi hoopaa moraki ma kekahi wahi mawaho ae o ia rumi kuai kudala akea." "Pauku lī>Boß. Kudala ana ma na wahi e ae mawaho o ka . rumi kudala. Na kudala hoomeamea. E lilo no i mea ku-e kana wai no kekahi mea, hui a i ole ahahui i hoohuiia, ina aole lumea kudala i laikiniia e malama, hoohana, lawelawe maluna a i ole e malama i kekahi rumi kudala a i ole wahi no ka malama ana i kekhi kuai kudala akea ana a i ole ka hoolaha ana.. a i ole naa iaia iho ma ke ano he mea kuai kudala na ka lehulehu, a i ole e lawelawe ana, hoohana ana a i ole e malama ana i kekahi kuai ana ina mea kuai ma oke kuai kudala ana; a e lilo i mc;i ku-e kanawai ka malama ana, hoohana ana a i ol« hapai ana i kekahi kudala hoomeamea." "Pauku 1980C. Kuhikuhi ana i kahi oka oihana. O na mea apau i laikiniia he mea kuai kudala e waiho aku no nie ka puuku o ke kalana a i ole kulanakauhale ame kalana iloka olaila ia mea kuai kudala i laikiniia ai, i kekahi hoike ma ke kakau i kakauinoaia e ia e hoike aku ana i kona wahi e paa ana i ke kudala maloko oia kalana a i ole kulanakauhale ame kalana. I ka hoololi ana i kahi e ku ana o ia oihana, e waiho koke aku oia i kekahi hoike hou e kuhikuhi ana pela. "Pauku 1980D. Ku-e, hoopa'i. ' O kekahi mea hui a i ole ahahui i hoohuiia e ku-e ana i kfckahi o na hoakaka o na Pauku 1980A a i ole 19808 e ku no i ka hewa mikamina, a i ke ahewaia ana no ia mea e hoopa'iia ma kekahi hoopa'i dala aole e oi aku mamua o elima haneri dala ($500.00), a i kela ame keia la <• ku-e ia ana kekahi hoakaka o na Pauku 1980A ame 19808 i oleloia e ku no ka hewa ofeni kaawale pakahi, elike me ia i heakakaia maloko o keia pauku." Pauku 2. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritore o Hawali. KANAWAI 178. [B, S. HELU 128.] HE KANAWAI E Hoomaopopo Ana i ka Mahele Ana o na Waiwaipaa E Hooholoia e ka /ihaolelo o ke Teritor-e o Hawaii\ Pauku l r Na heopli mahele, Ika manawa p. elua a i ole oi

aku poe e paa aua a i ole e noho ona ana i kekahi waiwaipaa nia ke ano he poe hui a i ole he poe kuleana like, iloko olaila hookahi a ī oie oi aku o ia poe he waiwai kuleana kekahi, ua hiki e laweia mai ka hoopii hooponopono waiwai e kekahi mea hookahi a i ole oi aku o ia poe maloko o ka aha kaapuni o ia mahele kaapum iloko olaila kahi i waiho ai o ka waiwai, no ka maheleia o ia waiwai, elike me ke kuleana pakahi o ia poe i kuleana iloko olaila, ame ke kuaiia o ia mea a i ole o kekahi hapa o ia waiwai ina e ikeia ana aole e hiki e maheleia me ke poho ole ona ona. O na lunakanawai kaapuni o na aha kaapuni pakahi o ke teritore e noho ana maloko o na keena no ka hooponopono waiwai maloko o ko lakou mau palena pakahi, ua loaa ka mana, maloka o kekahi hoopii mahele, e hoonee aku elike me ka maamau o na aha hookaulike ma na hihia mahele, a elike me na hoakaka o keia Kanawai i hooakeaia ae no ia mea. Ona pono ona mea like ole ,ka poe noi ame ka poe hoopiiia, ua hiki e hookomopuia mai a e hookolokoloia a e imiia maloko o ia lawelawe ana elike me ka hoakaka maloko o keia kanawai. Pauku 2. Na lala. O kela ame keia mea i loaa he mana hooilina maloko o ka waiwai, ma ke ano kuleana paa a i ole kuleana no ka manawa ola a i ole no kekahi mau makahiki, a i ole i hooilina ia mai ma ke ano he wahine a i ole kane paha. a i ole i loaa kekahi kuleana hooilina a i ole kuleana ma ke kanawai a i ole kuleana i kau mai mamuli o ka hoololiia ana, elike me ka hoomaopopo o' ka mea hoopii, a i ole he moraki paha, i paa ma na buke kope, maluna o na mea apau a i ole o kekahi hapa paha o ka waiwai. .e lilo no i mau hoa lala no ia hoopii. Ua hiki i ka mea hoopii i kona koho ana pela e hui aku ma ke ano he hoa a i ole mali hoa i loaa ke koi e hooponoponoia kekahi waiwai a i ole kuleana iloko o kekahi hapa o ka waiwai a i ole i kekahi mau aie e kau ana maluna oka waiwai apau a i ole hapa paha. O kekahi mea e ioaa ana a i ole e koi ana e loaa ke kuleana ma ke kanawai ma īa waiwai, kuleana a i ole hooilina maloko o ka waiwai a i ole i kekahi 'hapa paha o ia waiwai, a i ole aie paha maluna a i ole e pili ana i ka waiwai ma kona kino holookoa a hapa paha, a i ole • kuieana wahine a i ole kane paha, aole i komo pu ma ke ano he hoa ma ka mahele elike ine ia i waihoia i kana pane ma ka hihia, a i ole ma o ke noi ana mai elike me ka ka aha e ae aku ai, a ua hiki ma ke noi pololei ana elike me ka hoakaka maloko o keia Kanawai hoike aku i ka waiwai, kuleana, a i ole pono i koiia aku ma ia mea, a i ole aie paha i hookauia aku maluna o ia mea. O ka poe apau i kuleana ma kekahi ano a i ole i koi aku i kekahi kuleana maloko o ia mea o ko lakou mau inoa ua ike ole ia i ka mea noi. ua hiki e hooliloia i mau hoa no ka hoopii nia o ka inoa ame na hoakaka o na ona i ike ole ia ame ka poe koi, a ua hiki e kuhikuhiia aku ma na inoa kapakapa, a i ka loaa ana o na inoa t>iaīo ua hiki e hookomoia iho ma ke ano hooia ana me he mea W i kinohi\Pauku 3. Hoopii. E wehewehe mai ka palapala hoopii me i ke ano o ka waiwai e koiia ana e mahele a i ole e kulī a e hoike mai i ke kuleana o na poe apau i kuleana iloko o iatnea ame ka nui o ko lakou kuleana, elike me ka mea i ikeia eka xnea hoopii. Ina o kekalii mea a i ole mau mea i kuleana ua ike\)le ia e ka mea hoopii e hiki ole ai iaia ke hoike aku, a i ole ina o ka mea hoopii aole i ike i ka nui o ke klueana o kekahi hoa. a i .ole ua maopopo ole ke kuleana he mea pili paha a i ole aole paha, a no ia kumu aole e hiki e hoikeia aku e ka mea hoopii. e waihoia mai no na ike o ia ano maloko o ka palapala hoopii. E heoiaia ka paiapala hoopii e ka mea hoopii a i ole e kekahi o lakou ina ua oi aku mamua o hookahi. „ Pauku 4. Ko kumu; noi ana. t.t«, īoaa V KeKam pakahi o na hoa e hoike aku i ke kumu a i ole ka moolelo o kona kuleana, pono a i ole koi. O na pane aka poe ku-e mai e hooiaia a e hoike mai, me na mea e aku, ke ano maoli me ka nui o ko lakou mau kuleana pakahi a i ole koi paha. Ina ua loaa mai na hooleia e pana ia e maopopo; aole e ae ia kekahi pane e hoole laula ana. O na mea apau i waihoia mai a i ole koiia maloko o kekahi noi, no na mea e pili ana i ka waiwai, kuleana a i ole pono a i ole koi o kekahi hoa e waiho mai ana ia mea, i ku- eole kekahi i kekahi me kekahi noi e ae, e laweia mai me he mea la ua aeia e na poe apau e ikeia ana maloko o ka hihia, aole i manaoia he mea waiwai ka waiho ana mai ina hooia koe nae a koiia mai e ka aha. Ina aia he mau ku-ee mawaena o na koi o ka mea noi ame kekahi mea ku-e mai, a i ole mawaena o na koi a kekahi mea ku-e, elike me ka hoike a na noi pakahi, o ia mea, me ke noi liou ole mai, e laweia mai ma ke ano ua hookomo ia mai ma ke ano haku, aka nae ua hiki no i kekahi hoa me ka ae o ka aha e waiho aku i na noi paku'i, a ua hiki i ka aha mamuli o kana noi no e koi aku i kekahi hoa e noi hou mai ma na mea e pili ana i kekahi koi a i! ole manao kekahi mea okoa aku. Aole kekahi noi e hoopau e aeia j iloko o kekahi hoopii, a aole no hoi kekahi hoopii e hoopau mamuli o ke kumu ua make kekahi mea, aka ina he noi kekahi no ka make o kekahi hoa imua o ka aha, ua hiki i ka aha i ka maopopo ana i ke ano o na hooilina a i ole ka poe i waiho ia mai ai o ka waiwai. e kauoha aku ia lakou e komo mai ma ke ano hoa. Pauku 5. Palapala kii, hooko ana, ho-olaha. E kuhikuhi aku no na palapala kii i na poe apau i hoikeia na inoa maloko o ka palapala hoopii, a ma ka laula i na poe no apau, i ikeia a i ole i ike ole ia .e koi mai ana ua loaa ma ke kanawai ke kuleana i ka waiwai i hoikeia maloko o ka palapala hoopii a i ole i kekahi hapa o ia mea. a e hookoia aku elike me ia i hoakakaia ma o ke kanawai. O ka poe apau i loaa kekahi kuleana iloko o ia waiwai a i ole kekahi hapa paha i komo pu ole aku maloko o ka palapala hoopii aka ua ikeia a ua hoikeia maloko he poe ku-e mai, i huipuia me na kahu o lakou i kaa aku malalo o na makahiki o ke kanawai ame/a J i o!e malalo paha o kekahi pilikia eae i aeia eke kanawai (ina o I kekahi o lakou a i ole oi aku paha ua kaa malalo 011 a makahiki o ke kanawai a i ole malalo o kekahi mau pilikia e ae i ae ia nia f ke kanawai ame ke kahu ole ua hiki i ka aha e hookohu aku i ! kahu no ka manawa i pani no lakou maloko o' ia hihia) e hoike f aku no ika lawelaweia ma o kekahi palapala kii i hookoia maluna [ pakahi o lakou: ao ka poe apau i loaa kekahi kuleana maloko oia mea o ko lakou mau inoa ua ike ole ia, a i ole ina ua ikeia aole e noho ana maloko o ke Teritore a i ole aole no kekahi kumu e hiki e hookoia aku me ka palapala kii, e haawiia aku no ka hoike ma o ke pa'iia ana o na palapala kii maloko o ke Teritore o Hawaii maloko o kekahi nupepa puka laula maloko o ia mahele kaapuui maloko o ia mahele kaapuni maloko olaila kahi i waiho ai o ka waiwai, elike ke ano ame ka lohi elike me ke kauoha a ka aha, aka aole e emi iho malalo o hookahi manawa iloko pakahi o eha pule neepapa, o ka hoolaha mua ia ana o ia mea aole e emi iho malalo o eono pule mamua aku o ka la i hoikeia e hoihoiia mai ana maloko olaila; a o ia hoolaha e hele pu mai a i ole e huipu me kekahi hoike laula i ke ano o ka hoopii ame kekahi hoike pokole o ke ano o ka waiwai i hoopiiia mai. Ua hiki i ka aha ma kona E manao ana e koi pu aku i hoike pakui ma o ka hookau ana ia mea maluna o ka aina. Mahope o ka haawiia ana aku o ka hoike elike me ka mea i makemakeia, ua hiki i ka aha e hoonee aku i ka hooloheia ana me he mea la o ka poe apau i ike ole ia l a i ole kii ole ia ua kiiia me na palapala kii a ua hoikeia aku ma ko lakou mau inoa oiaio. PAUKU 6. Ke ku ana oka hihia. Mahope koke iho oka waiho P aku iloko o ke keena oka Luna Kope raa Honolulu i kekahi hoike b īa ana aku o ka palapala hoopii ua hiki i ka mea hoopii e waiho na ke ku ana o ka hihia, e paa ana na inoa o na hoa elike me n mea i ikeia, ke kumu o ka hoopii, ame kekahi hoakaka pokole • : ke ano oka waiwai e hoopiiia ana. Mai ka manawa mai oka ? aiho ana aku ia hoolaha e manaoia no na poe apau ua loaa aku * ,- a hoolaha no ke ku oka hihia. p /. Na mana oka aha. la loaa Ika aha ka mana e k noii a' e imi i kekahi ame na ninau apau i kulike ole a i * re hoopaapaa kuleana a i ole koi ina paha ma ka mea holookoa o " waiwai a i ole o kekahi mahele paha oke kuleana maloko oiila ina paha me a i ole aole kiure, elike me ia e hoomaopopoia i „ aku- ka hoonee ana ae 1 na pohihihi maluna na ke o la a i o.eokekahi m ahe.e paha m a.oko oia i ", ca . "e kau ana aku ika ona ma ona olelo hooholo, me ka I

nana ole i ka palapala a i ole kuleana o ka palapala hoolilo ma.o na poe oo ole a i ole o na ona i ike ole ia a i ole hele aku paha; e kauoha e mahele kaulikeia ka waiwai mawaena o.na hoa elike me ko lakou kuleana pakahi maloko o ia waiwai, elike me ka aelike ana a na hoa, a i ole ma o ka hoailona ana; ka hookaawale ana i kekahi hapa a i ole mau liapa o ka aina i kekahi mea i ma'naoia a i ole poe palia mamuli o ka noho mua ana ua/ ikeia ua kaulike ia hafta ana, a e hana i na mea e holopono ai a i ole kaulike no ia mea ma o ke kuaiia ana o kekahi mau apana e aku ame ka hoomaopopo ana i na loaa pela, a i ole ma o kekahi kiimu o ia maheleia ana e koi aku e ukuia ma o kekahi hana o ia ano

i na hoa o kekahi waiwaiio o ka hapa i hookaawaleia pela ia lakou i oi aku maluna o ko lakou mau mahele maloko o ka waiwaiia o ka waiwai holookoa; e mahele a e haawi i na hapa o ka aina i kekahi a i ole apau loa o na hoa a e kauoha e kuaiia ke koena, a i ole e hoolilo i ka mea holookoa, mamuli o kekahi kumu o ka mahele ia ana pela aole e kaulike ana ma kona holookoa,a i ole ma o kekahi hapa palia a i ole e lilo ana i mea pono ole a hoopoho i na hoa i kuleana like, a ma o ka olelo hooholo a i ole mau olelo pela e kau aku maluna o ka mea kuai a i ole ka poe kuai me ke kila o ka waiwai i kuaiia aku, a e hoolilo i na loaa i mea e hookaulike ai ma ka palapala laiila e mahele. Ina o ka mahele no elua a i ole oi aku poe no kekahi mau apana aina kaawale a i ole apana aina kai imiia mai, o ka huina apau o kekahi mea iloko o lakou apau ua liiki e hookaawaleia nona iloko o hookahi a i ole oi aku paha o ia mau apana aina i oleloia a i ole mahele paha.

Pauku 8. Hookolokolo no ke kuleana i'o. I ka manawa o kekahi kuleana i'o e lilo ai i mea hoopaapaa ia mahele a i ole kuleana iloko o ka waiwai, na ka aha, i ke koiia ana aku e kekahi mea i kuleana iloko o ia mea ina e hanaia ana kekahi koi o ia ano a e waihoia mai o umi la mahope mai o ka waihoia ana o ka haina e ku-e ana ia mea, nana no e kahea i ke kiure e noho ma kekahi hihia mahele waiwai, elike me na hihia kanawai e ae, no ka lohe ana a imi ana ia mea i hoopiiia mai, a no ia mea e kaheaia ke kiure mai ka papa inoa maamau mai i ka manawa no ke kaheaia ana elike me ke kauoha a ke kanawai maloko o ia aha kaapuni; ina aole pela o ke kuleana hookolokolo ma ke kiure e manaoia ua lioopauia a e hooloheia ia hihia a e hooholoia e ka aha e noho ana me ke kiure ole. Aka no na hoopaapaa e ae, ma kahi aole he mahele a i ole kuleana maloko o ka waiwai i hui pu ia e ka poe hoopii o ia mahele a i ole mau mahele o ka waiwai a i ole o na loaa mahope o ke kuaiia ana o ia waiwai me he mea la oia no ka ona oka waiwai a e ohi i na loaa apa,u a ma na hihia 0 ia ano o na mahele i hookaawaleia o ia wale no ka mea hoopaapaaia mawaena o ia poe hoopaapaa, e waiho aku ana i ke koena mawaho me ke komo ole mai, ia manawa ua hiki i ka aha ke hoonee aku i na hana no ka mahele ana i na mea i makemakeia ma ka lau'la; a o na hoopaapaa ana, e hookaawaleia aku no i na mahele okoa a e maheleia elike me ka mahele i manaoia, a ma ia liope aku e hooloheia a e hooholoia ma okekahi olelo hooholo pakui paha a e hookoia maloko o ka moolelo o ka aha. Pauku 9. Ike ole ia a hooko ole ia na ona. Na ka aha ma na hihia apau e hoomaopopo aku i ka hoopakele ana i na kuleana o ka poe apau i ike ole ia a i ole na ona i hooko ole ia, elike me na | mea e hele mai ana imua o ka aha no lakou iho. Ma na hihia apau e ikeia ko lakou pono a e hoopakeleia lakou e ka aha, aka ua hiki no nae i ka aha 'ke hoohui mai ia lakou ma ka hihia me ka noonoo pakahi ole ia lakou. O ka mahele i maopopo ole o kekahi mea i ike ole ia a i ole'ona i hooko ole ia me ka palapala ma na loaa i loaa mai mamuli o ka hooliloia ana o ka waiwai e ukuia aku no iloko o ka aha no kona pomaikai, e paaia ana no ka haawiia aku elike me ke kauoha a ke kanawai. Ina aia he mau ona i ike ole ia o kekahi mahele a i ole kuleana paha, a i ole o kekahi ona i hiki ole e hooko ia aku ka palapala ma ia hihia, e loaa no ka mana 1 ka aha i ka haawi ana i ka mahele laula e haawi a e hookaawale no ia mahele elike me ka mea e loaa ana ia mea ma ka mahele ana ina ua ike ia lakou a ua hookoia aku me ka palapala hoopii, a o in t~x~*e*lii iw ia onft v_/ ki ' w iile uo a inen 1' l<oc tio ka maheleia ana aku, a o na mahele i koe o ka waiwai e lilo no a e ikeia ua lilo aku i na mea e aku i kuleana iloko o ia waiwai. Pauku 10. Mahele ana o na mahele malalo o na waiwai i hooia ole ia. Ma na hihia o ke kuleana ma ke kanawai o kekahi mea hoopii no kekahi mahele i makemakeia aole i hooia ia mai a lawa pono ka nianao o ka aha aka nae ua ikeia he wahi hiohiona kuleana kona a o ia koi aole i ku-eia mai, ua hiki i ka aha e mahele'a e hookaawale, no ka pomaikai o ka ona ma ke kanawai o ia mahele i ka maopopo pono ana, o ia mahele o ka waiwai n;a ke ano o ka ona ma ke kanawai elike me ka mea e kuleana ana a e loaa aku ana, a e mahele hopeia elike me ia e hoikeia aku ana ma keia hope iho; a i ole, ua like no, ua liiki i ka aha ke hookaawale i kekahi hapa i like no lea nui o na loaa o kekahi kuaiia ana 0 ia waiwai, no ka hookaawale ana aku elike me ia mahope aku; a ma na hihia o ia ano ua hiki i ka aha'e nee aku e hoolohe i ka hihia mahele no ke koena aku elike me ia i hōakakaia maloko nei. Pauku 11. Na ku-e ame na aie. Ina o ka waiwai e maheleia ana ua ku-eia a ua aieia, ua hiki no i ka aha me ka ae ana mai o ka.mea hoopii e mahele aku no ia aie maluna o ka mahele i aieia, a i ole ina ua hooliloia aleu ka waiwai a ua hiki mai ke koi a ka mea i aieia a ua hiki e hoopauia ma o ka uku ana aku ua hiki no i ka aha ke hoopau ia mea mailoko ae o na loaa; ina aole pela, ina e ae mai ana ka mea hoopii e lawe i ka uku, ua hiki no i ka aha me ka hoonioni ole aku a i ole hana ana i ka mahele, kuai aku, me ka aeia mai e ka mea hoopii. i ka waiwai i paaia pela; a i ole ina o ka aie maluna wale no o ka hapa i mahele ole ia o kekahi mea ua hiki no i ka aha ma o kona olelo hooholo e kau aku ia aie maluna o ka mahele a e auhauia aku maluna wale no o ia mahele i haawiia aku no ia mea a i ole e lilo i auhau maluna o na loaa o ia kuai ana; aka ma na hihia apau o ka waiwai i hooliloia aku e kau mua aku me kona auhau like o na hoolilo o ka maheleia ana mamua o ia aie a i ole auhau paha. O kekahi mea e paa ana i kekahi aie a e paa pu ana no hoi i kekahi mau waiwai e aku, ua hiki i ka manao ana o ka aha e koi aku e imi mua aku 1 kona hoopauia ana o ia aie me ia mau wai'wai okoa aku mamua o ka maheleia ana o na loaa o ka hooliloia ana ma keia mahele ana, a i ole ua hiki i ka aha ke kauoha e laweia mai kekahi huina mai ka huinanui mai no ka aie maluna o ka waiwai mamuli o ia mau hope. Pauku 12. Na waiwai hooilina no ka manawa ola ame kekahi mau makahiki, ma ke ano he mau hoa no ia waiwai. Ina o kekahi waiwai hooilina no ka manawa ola wale no e loaa aku ana e ku ana maluna o ka waiwai, a i ole ina o ia hooilina no ka manawa ola wale no o ka wahine a i ole o ke kane paha no ia mea, o ia waiwai mahope o ka maheleia ana e liolo wale aku no elike me ka mahele i hoikeia mai ma ka mahele ana a e kaulike me na mahele i mahele oleia; a ua like pu no hoi ina o kekahi waiwai e kaukaiia ana mamuli o na mea o ia ano a i ole he mau hoakaka paha i hoomaōpopoia. Ina e kuaiia ana ka waiwai o na loaa mai ke kuaiia ana o na mahele e ku no elike me ka waiwai i hooliloia. Ina o na mea i kuleana i kekahi waihona iloko o kekahi waiwai no ka manawa ola wale no a i ole wahine a i ole kane paha e hooholo like ole ana maluna o kekahi huina nui e ukuia a e laweia o ka mea i like nie ia, ua hiki i ka aha e kuhikuhi aku ia waihona e hoahuia no ka hoopukapuka ana a o ka loaa mamuli o ia liana ana e ukuia aku a o ka mahele e hoihoiia aku i ka poe i kuleana ia mea, elike me ko lakou kuleana ana. Ina o kekahi o ia waihona; o ia no na loaa o ka hooliloia ana o kekahi mahele e paa ia ana no kekahi poe kuleana no ka wahine paha a i ole kane paha o ka 1 mea make, o ia waihona e paaia no e ka aha a i ole ma kekahi wahi kupono no ka pomaikai o ia poe a e hoopukapukaia elike me na hana o na waiwai e paaia ana e ka aha elike me ka mahele a i ole kuleana i hooliloia. j Pauku 13. Na Komisina 110 ka mahele. E loaa no i ka aha' ka mana ma kona manao ana e hookohu i kekahi komisina a i ole mau komisina e lawelawe malalo o na kuhikuhi ame ke apono ana 0 ka aha, a e hookau aku i ka mana e noii a e hoike mai i ka aha 1 ke kupono o ka mahele ana i ka waiwai ma kona kulana holookoa a ī ole ma kekahi hapa paha, a ina paha ua hiki e maheleia a e hoomakaukau i na mea no ka mahele'ana i ka waiwai iloko o na! apana a i ole paukuku paha, e hui pu ana i kekahi hoakaka no kekahi mau alanui i makemakeia a i ole kuleaj?a alahele paha, ame, ka hana ana o na palapalaaina ame ke ana ana, ame ke koho ana i ka uku, a i ole na hooponopono e ae paha i waihoia aku ia lakou e' ka aha, me ka lakou noi i ke ano o ka mahele a i ole haawi ana o I na apana mawaena o ka poe like ole i kuleana: a o ia mau komisina e loaa no ka mana, elike me ka mea e kuhikuhiia aku ana e

ka aha, e hana i na palapala kuai mahele a i ole no ke kuai ana i ka waiwai. Mamua o ka hana ana i kēkhi kuai ana e haawi no na komisina pakahi i mau hope i aponoia e ka aha no ka hooko pololei ana i ka lakou hana. I ka waiho ana mai o kekalu hoike e ke komisina ma ka mahele ana ua hiki i na mea kuleana ia manawa elike me ka ae ana aku a ka aha e ku-e ia mea a i ole i kekahi hapa paha, a ina he mau ku-e kekahi, e waihoia aku ana e hooholoia mai ka alia e hooloheia maluna o kekahi hoolaha ana pela. Pauku 14. Na kuai ana. O na kuai ana o na waiwai apau no ka maheleia ana e hanaia ma kekahi k-uai kudala akea, mahope o ka hoolahaia ana me kekahi wehewehe pokole ana i ke ano o ka waiwai e kuaiia aku ana, iloko aole e emi iho malalo o hookahi nupepa i pa'iia iloko o ke Teritore o Hawaii a e lawe akeaia ana maloko o ia aha hookolokolo kaapuni iloko olaila kahi i waiho ai o ka waiwai, aole e emi iho malalo o hookahi manawa o ka pule no eha pule neepapa, o ka hoolaha mua aole e emi iho malalo o kanakolu la mamua o ka la e kuaiia ai, a o ia hoolaha ma na ano eae e kulike me ke kuhikuhi aka aha. Ona kuai ana apau e kaa no malalo o ke apono ana ame ka hooholo ana a ka aha, a e hoike kokeia aku me ka hikiwawe ame ka piha pono e na komisina .i ka aha.

Pauku 15. Na palapala kuai ame na uku ana ma na waiwai mahele; paa ana ame hoomalu (ina. O ke kuleana i'o o ka poe koi apau i kekahi mahele a i ole kuleana paha maloko o kekahi waiwai e hoike ia mai no a lawa pono i ka manao o ka aha mamua o kekahi kuaiia ana maloko o kekahi waiwai mahele a e hanaia aku no ia mea i ka mahele o ka aina i haawiia aku o ia kona hapa, a i ole mamua o ka uku ana iaia o kekahi hapa i like ka nui o na loaa o ke kuaiia ana o ia mea, elike me ka mea e ikeia ana. Aka nae, ma na ano apau e lilo ana ke koi īna ke kanawai a kekahi mea koi i kekahi hapa i makemakeia a i ole mahele paha ua hoikeia i ka lawa pono o ka manao o ka aha, aka ua j ikeia he aweawea kuleana no ko ka mea koi a o ia koi aole i ku-eia mai, a ua liana ka aha ma kekahi mahele laula i kekahi mau mahele a ua haawiia aku i kekahi hapa o na loaa no ia mahele, no ka pomaikai o ka mea noi ma ke kanawai o ia mea malalo o na hoakaka o ka Pauku 10 o keia Kanawai, ua hiki i ka aha'e hoomana aku ia mea koi e komo aku iloko a e lawe niai malalo o kona malu i kekahi hapa a i ole mau hapa a i ole e lawe mai ia mahele o na loaa, i ka haawi mua ana o ka mea koi i kekahi bona elike ke ano ame ka huina e lawa ana i ka manao o ka aha i hiki ai i ka manawa o kekahi poe e koi mai ai a e hoopii mai me ke ku-e ia mea iloko o umi makahiki mahope o ka waiho ana aku i ke kauoha a ka aha (a o ia kauoha e paa pu mai kekahi palapala hooia i kopeia iloko o ke keena kope o na palapala kuai ma Honolulu) a e hooia mai ia koi ku-e ana, o ka mea koi e paa ana ia waiwai, a i ole o kona mau hooilina a i ole mau hope paha, na lakou e hoihoi aku ia aina i ka ona ma ke kanawai a e hoike aku a e hoihoi aku i na hoolimalima, na loaa ame na pomaikai mai laila mai, a i ole, i kekahi waihona paha nona a i ole kona mau hooilina, mana hooko a i ole kahuwaiwai paha a e uku aku ia mea iloko o ka aha a i ole i kana kauoha me ka ukupanee i aeia ma ke kanawai no ia mea. Ma na ano apau, ina aole kekahi koi e waihoia mai ana no ka aina a i ole waihona paha (elike me ka mea e ikeia ana) me he mea la e hanaia ana no kekahi hoa maloko o umi makahiki i hoikeia ae nei, a ua loaa pono mai kona kuleana ame kona pono mai ka mea mai e paa ana e lilo no ia mea i mea oiaio, a-e lilo no i mea paa ia elike me ka manao o ke kanawai a i ole ma kekahi hooloihiia ana o ka manawa no ka pomaikai o kekahi mea malalo o kekahi pilikia malalo o ke kanawai elike ana me kekahi mau hihia e ae i like pela. Pauku 16. Lilo wale. O na poe apau e hiki ole ae ana imua 0 ka hookolokolo i a i ole mamua o ka la e hoihoi mai ai a i ole iloko o ka manawa e hooloihiia aku ana elike me ka mea.e aeia aku ana e ka aha e manaoia no ua haalele mai ae ana no kekahi mahele ana a i ole hooliloia ana o na waiwai ma kekahi ano e ae elike me ka olelo hooholo i kulike me na hoakaka a keia Kanawai. Pauku 17. Na lilo. O na hoolilo apau-o na lāwelawe ana maloko o kekahi hoopii mahele aina e ukuia no e ka mea noi i kinohi, aka mahope aku na na poe apau elike ka nui me ko lakou mau kuleana, koe na hoolilo e ulu ae.ana mamuli o ke kua i ke? kahi mau mahele kaokoa a i ole mau kuleana paha e auhauia aku no maluna o ia mahele kaokoa a i ole kuleana i komo niai a e uku ia elike me ka mea e hooholoia ana mamuli o ka loaa o ka liookolokoloia ana & ia hihia. Pauku 18. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. W. R. FARRINGTON. KANAWAI 179. [B. 0. HELU 166.] HEKANAWAI E Pili Ana i ka Fea Teritore a e Hoololi Ana I KA Pauku 2 o ke Kanawai 20 o na Kanawai o ke Kau o 1917, Elike me /a i Hoololiia e ke Kanawai 192 o na Kanawai o ke Kau o 1921-. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Tcriiore o Hawaii: , Pauku O ka Pauku 2 o ke Kanawai 20 o na Kanawai o ke Kau o 1917, elike me ia i hoololiia e ke Kanawai 192 o na Kanawai o ke Kau o 1921, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei: "Paukil 2. E hookohu no ke kiaaina i elima poe i kulike nie na hoakaka o ka Pauku 80 o ke Kanawai Kumu, elua o laua mai, ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, hookahi mai ke Kalana ae o Hawaii, hookahi mai ke Kalana o Maui a hookahi mai ke Kalana o Kauai ,a o lakou ke k6misiha e ikeia o ke Komisina J r ea o Hawaii. liookahi o k£, Komisina e hookohuia i lunahoomalu a e loaa ka uku mahina o hookahi haneri dala ($100.00) a o ia uku e ukuia mai na haawina e hanaia ana mai kekahi manawa a i kekahi manawa e ka ahaolelo no ka uku ana 1 na hoolilo i ulu ae ma o ka hookoia ana o na hana o ke Teritore. O na lala e aku o ke komisina i oleloia e lawelawe no me ka uku ole. A e paa na komisina. i oleloia i ko lakou mau kulana no eha makahiki koe a ua hoopauia mamua o ia manawa no ke kumu." Pauku 2. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAī 180. [B. S. HELU 63.] HE KANAWAI E Hoomaopopo Ana i Haawina Ukumau no Henry Hall, John G. Lincoln/ Remus Henry Atkins, Mary Gomes, John H. Maby~, Wm. K. Nahale, Wm. K. Kahaleohu I ame Robert Makahalupa, a e Hoomana Ana a e Kuhikuhi Ana i ke Kalana o Hawaii e Uku Ia Lakou. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritorc o Haiuaii: Pauku 1. O ka papa o na lunakiai o ke Kalana o Hawaii ma keia ke hoomanaia aku nei a ke kuhikuhiia aku nei e uku i kela am» keia mahina, e hoomaka ana- me ka mahina o lulai, 1923, ahiii a e huipu ana me ka mahina o lune, 1925, ia Herny Hall, kanahiku-kumamalima dala ($75,00) ; ia John G. Lineoln, kanaI limi dala ($50.00) ; ia Remus Henry Atkins, kanahiku-kumama--1 lima dala ($75.00); ia Mary Gomes, iwakalua-kumamalima dala ($i!5.00); ia John H. Maby, kanalima dala (50.00) ; ia Wm. K. ; Nahale, kanakolu dala ($30.00); ia Wm. K. Kahaleohu, kanaha

dala ($40.00) : a ia Robert Makahalupa, kanaha dala ($40.00); aka nae, aole kekahi ukuhoomau malalo o keia Kanawai e aeia e unuhi i ka huina i hoakakaia maloko o ke Kanawai īna oia mea ukuhoomau i oleloia e paa ana i kekahi kulana ukuia o ke Teritore o Hawaii a i ole o kekahi mahele kalaiaina paha ona. Pauku 2. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke o Hawaii. KANAWAI 181. [B. S. HELU 133.] HE KANAWAI E Hoomaopopo Ana no ke Kukulu Ana i Kekahi Komisina NO KA HOOIA AnA I NA BUKE HeLU, E WĒHEWEHE An t A I Kona Mau Mana ame na Hana, a e Hookaawale.Ana I Umi Tausani Dala ($10,000.00) no na Hoolilo o Ia Komisina. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii: Pauku 1. lie komisina e ikeia o ke komisina hooia ona huke helu, o elima lala, a e hookohuia t ke kiaaina, elike me ia i hoakakaia e ke Kanawai Kumu, ma keia ke kukuluia nei. Hookalii lala e hookohuia i lunahoomalu no ia komisina. Pauku 2. Eia ma keia ke hoomanaia nei a ke kuhikuhiia ne; ke komisina e hoolala i kekahi hookahua like ia ana ka hooia huk'e helu ana, i kahua e hoopaaia ai na ike huahelu, a i kahua e hoikeia mai ai na ike waihona dala ame na huahelu e ae, a ma o ke aponoia ana e ke kiaaina, a e kauoha ia kahua e hoohanaia iloko o na keena o ke Teritore o Ilawaii; ame na kalana o ke Teritorc o Hawaii, ame na Kulanakauhale o ke Teritore o Hawaii, a o ia kahua i kona hoohanaia ana, e hahaiia e na keena o ke Tcritoro, e ka lunahooia ame ka puuku o ke Teritore malalo o ka Pauku 1385 o na Kanawai i Hooponopono Houia o liawaii, 1915. Pauku 3. E hoomaka ke komisina i kana hana i ka la ekahi 0 lune, 1923, a i ole elike ka hikiwawe mahope iho me ke kupono, a e hoomauia no kekahi manawa o elua makahiki, a e hoomakaukau i kekahi hoike piha no ka \Vaiho ana aku me ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii i ka noho ana mai iloko o Feberuari, 1925, e hoike ana i na hana, ka nui ame ka neemua ana ame na mea 1 ikeia o ka hana a ke komisina. Pauku 4. Eia ma keia ke kukalaia ae nei o ka hana a keia kanawai o ia no ka hoolilo ana i na ike loaa dala aine na ike huahelu pili oihana o Hawaii a e malamaia ma na kahua a malalo o ka hoonoho papa ia ana e hiki ia mau mea e ikeia me na hoike e hoolawaia mai ana e na kulanakauhale ame na mokuaina o Anierika Huipuia, i mea e hiki ai i na kulanakauhale o Hawaii ame ke Teritore o Hawaii, ma ia mau mea like, e hui pu ia aku ma na hana houluulu 'o ke keena helu kanaka, a pela no hoi i loaa ai ka hoomaopapo hoemi lilo ana o ka lawelawe aupuni ana ame ka waiwai nui o ia mau ike i ka mana hooko ame na lunanui o ka ahaolelo. Pauku 5. Ke hoomanaia nei ke komisina ma keia e hoolimalima i na kokua e ikeia ana he kupono no ka lawelawe ana aku ame ka hookoia ana o na hoakaka o keia Kanawai, ma ke apono o ke ftieaina, e hoopaa i ka uku o ia mau kokua. Pauku 6. O ka huina o umi tausani dala ($10,000.00) eia ina keia ke hookaawaleia nei mailoko ae © na loaa laula o ke Teritore o Hawaii ,aolc i hookaawale mua ia, no na hana o keia Kanawai no ka uku ana i na kok'ua, ame na lilo kupono o ke kaahele an-a ame na lilo e aku. Ona dala apau e hooliloia ana mai keia haawina ae e unuhiia no maluna o na kikoo dala i hoopukaia e ka hinahooia maluna o na kikoo aie i aponoia e ka lunahoomalu o ke komisina. Pauku 8. E mana no keia Kanawai i ka la ekahi o iune, A. D. 1923. Aponoia i keia Ia 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTON, Kiaaina o ke Teritorc o Hawaii. KANAWAI 182. [B. a. HELU 155.] 'l- . " HE KANAWAI E Hoomaopopo Ana no ka Hoomakaukau a i oli: Hana Ana i Mau Buke A'o Mua Kupono no ke A'o Ana o na Olklo E Iloko o na Kula Olelo E o ke Teritore o Hawaii amk ka Hoomalu Ana'i ke A oia Ana Maloko o na Kula I Oleloia. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Haivaii: 'Pauku 1. Eia ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae ona loaa laula o ke Teritore ka huina o umi-kumamalima tausani dala ($15,000.00) no ka hoohanaia ana e ke keena lehulehu i ka hoomakaukau ana, a i ole hana ana, i mau buke a'o mua kupono no ke a'o ana i na olelo e maloko o na kula olelo e iloko o ke Teritore, a no ka hoopau pono ana me ka maikai o ka hoomaluia ana o ke a'o ana maloko o na kula i oleloia. Pauku 2. I k-a manawa o ka waihona e ohiia ana mai na auhau i ohiia eke keena hoonaauao lehulehu—i ka hoopukaia ana e ia o na palapala ae no ka lawelawe >ina aku i na kula olelo e— e liiki aku fii e lawa, e hoihoi hou ia aku mai ia waihona aku iloko ō ka'w r aihona laula o ke Teritore ka huina o na elala apau i unuhiia mai ka haawina i hanaia maloko nei a o kekahi koena iloko o ka haawina i oleloia e koe ana e pau no. Pauku 3- £ mana no keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923. W. R. FARRINGTOX, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.