Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 29, 19 July 1923 — HE MOOLELO NO ALIKA A I OLE Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi Mamuli o ka Manao Lili [ARTICLE]

HE MOOLELO NO ALIKA A I OLE Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi Mamuli o ka Manao Lili

O ka wahine nona ka hale hoolimalima a Lola i noho ai, kekahi i komo pu mai iloko o na auamo ana, i na haawina ehaeha, i kau aku maluna o ke kaikamahine opio, oiai, ua pili aloha kona manao me Lola, iloko o kela mau mahina o ko Lola noho ana maloko o kona hale, a ua lilo hoi ko Lola hookani mau i kana piano, i mea e hoohauoli loa ia aku ai ua wahine nei. Malalo o na hooponopono māikai ana, ua waihoia no ko Lola mau ukana apau maloko o kela liale, me ko Lola uku nae. i ka hoolimalima, o na mahina ekolu, nie ka manao nae, ina no ka lanakila o Lola mai na hana imihala mai a kona enemi, alaila e huli hoi hou mai no oia, a noho maloko o kela home, a ina no kona hoahewaia, alaila o Afrs. \ ana Dona, ka mea nana e hooponopono aku i kona mau ukana, elike me kana meaM ike ai he pono. ! Me ka malu wale no kela mau hooponopono ana, no ko Lola liopuia ana me ka loh6 ole o ka lehulehu, ahiki wale 110 i ka hoea ana o ke kaikamahine opio ma Nu loka aka nae, i ka wa i oili ae ai na meahou maloko o na nupepa, ua momoku mai la na wahine lalawai imua o Mrs. Yana Dona, me na olelo 0 ke ano hoohenehene, a hoahewa i kela wahine, no ka lawwe ana mai ia Lola, i kaikamahine nana e himeni i na anaina hoohauoli. Ua maopopo.mua no nae ia Mrs. Vana Dona na mea e hoea mai ana, nolaila ua hoomakaukau e oia i kana mau pane e waiho aku ai imua o kela poe. Ma kekahi la hoea okoa aku la he wahine o Mrs. Gavila ka inoa imua o Mrs. Vana Dona, a i aku la ma ke ano hoopaani: "Pehea la oe i lawe mai ai i kekahi hana apuhi, inuia o makou?" wahi ana me he mau olelo lealea loa la kela ana o ke kamailio ana aku. Nana pono mai la o Mrs. Vana Dona i kona lioa kamailio, a pane mai la ma ke ano ninau? "Heaha ka manao o kau mea i kamailio mai nei no ko'u apuhi?" "Heaha ananei, ua maopopo no ia oe e Mrs. Vana Dona, ka manao o ka'u mea i kamailio aku la, e pili ana no ia no kela wahine opio i huna i kona ano oiaio," i huna i kona ano oiaio," 1 pane hou aku ai o Mr. Gavila, me ka pahola ana ae o ka ula ma kona mau papalina. "Alaila, ina he mau hoahewa ana kekahi maluna o'u, e holo like aku ia mau ahewa ana maluna o ka poe apau, na lakou i hookipa mai iaia, iloko o ka lakou mau anaina hoohauoli.' i Ua kamailioia mai kela mau olelo me ke kuoo e Mrs. Vana |.Dona, eia nae, ua loaa pono aku la o Mrs. Gavila, ka mea ana i noonoo miia ole ai, e hoi hou aku ana no maluna ona, ka pohaku ana i nou mai ai maluna o Mrs. Vana Dona. "E hoomanao hoi paha oe, lie hewa nui a ko'iko'i loa, ka hookamaaina ana mai i kekahi wahine pepehikanaka, iwaena o kou pohai, a o ka mea oi loa aku o ka pilikia, o ia no ka hapala wale ia mai o kou ohana. no ka launa mau me kela wahine hana karaima," me ka hoopinana ana ae o na poohiwi o ua wahine nei. "Ke kaumaha loa nei au no ka hoopilikiaia ana o kou noonoo e Afrs. Gavila, ame ko ka pohai o ka poe kiekie, no ka hoohaahaaia ana o ko oukou mau kulana, mamuli o na hana hookipa a oukou i paholo aku ai imua o Miss Perekona, kela wahine opio au e hoahewa mai nei imua o'u, aka no'u iho, aole loa i hoopilikiaia mai ko'u noonoo ma kekahi ano." Ua loaa pono aku la o Mrs. Gavila no keia no keia mau olelo a Mrs. Vana Dona, me ka haikea ana ae o kona helehelena, e hoike okoa aku ana no kona ku i ka hoka, aka pane mai la nae, i ka i ana ;nai: "O ka hele ana o kela wahine opio, ma kekahi inoa kapakapa, aole ma kona inoa ponoi, ua lawa ia no ke kau ana aku o na ahewa ana maluna ona, e loaa ole ai na huikala ana aku iaia ma kekahi ano," wahi ana me Wa leo pikanana. "He hookahi wale no huapalapala ana i kapae ae ai mai kona inoa mai, a hookomo mai la i hookahi huapalapala okoa ma ia wahi, o keia anei ka hana e ahewaia aku ai oia?" Aole o Mrs. Vana Dona i makemake c hoehaeha aku i ka manao o kona hoa olelo, aka nae iloko o ia manawa hookahi, aole oia e haawipio aku ana malalo o kela wahine aka e ku ana oia a paio 110 ko Lola pono, me ka nana ole, ina no ia he kumu, e haalele mai ai kona mau hoaloha iaia, a o ia ka ua wahine neil hoomau hou aku ai i ke kamailio ana, me ka 'leo oluolu nae: "Auhea oe e kuu hoaloha, e noi aku ana au ia oe, e lawelawe kakou i kekahi mau hana ku i ke aloha, iloko o ko kakou ola ana. Malia paha aia he mau popilikia e halawai mai ana me kakou i kekahi la, nolaila mai lilo ka pilikia i kau aku maluna o kela wahine opio, i kumu no kakou e hoinoino aku ai, a e kamailio ai paha i na olelo kupo'no ole. "Ma ko'u manaoio maoli, o kela wahine opio, a ka pohai--0 ka poe lalawai o kakou e noke nei i ke kamailio me na olelo hoinoino nona, oia kekahi o na wahine maemae a pili ole i kekahi hewa, elike me ia aku maluna ona. He wahine opio oia 1 loaa na hoonaauao kiekieia, a he kulana lede oiaio kona ma na ano apau i oi ku no imua o kekahi poe wahine o kakou. Ma waho ae o keia mau ano kilakila i loaa iaia, oia kekahi o na wahine waiwai loa, a mamuli wale no o na ulia pakalaki o ka manawa, i haalele aku ai oia i kona mau waiwai, ka hanohano ame kona kulana iwaena o ka poe ko'iko'i o Nu loka, a imi mai la oia i ke ola o kona noho ana, ma ka hana himeni." "Ua ike au i kena mau mea apau au e kamailio mai nei e Mrs. Vana Dona maloko o na nupepa; aka o ka mea i oi loa aku ai na ahewa ana e pono ai e hookauia aku maluna ona, o ia no kona pepehi maoli ana i kona hoahanau a make, mamuli o ka makee i ka waiwai," i pane mai ai o Mrs. Gavila. Pii mai la ka ena ia Mrs. Vana Dona, no kela mau olelo a kona hoa kamailio, a o ia kana o ka pane ana aku: "O ka poe apau e nana aku ana ma na maka o kela wahine opio, a hoomaopopo aku i ke ano o kana mau olelo, ame ke ano o kona ola ana, aole ana e nele ka loaa o ka ike ia lakou, no ka piha o kona puuwai i ka maemae, ka pololei ame ka pono. "He oiaio, elike me na moolelo a na nupepa i hoakaka ae ai, aia kekahi mau ike no kona pili i ka hewa, ma ke karaima pepehikanaka me ia mau moolelo no nae, ke paa nei kuu manao, ua like no kona hewa ole, me oe ame a'u e noho nei maloko o keia keena. E hoomanao e kuu Mrs. Gavila m'aikai, he mau kino ko kakou i hanaia, ma ka hoohalike ana me ke ano o ke Akua, a he mau luakini kakou apau no ka Uhane o ka Mea Nana i olelo mai: 'Pomaikai ka poe e aloha aku, no ka mea e alohaia mai lakou!' "Ina e hoomaamaa ana kakou i na haawina ku i ke aloha,

Ana i a'o mai ai ia kakou, aole loa kakou e hoopilikia ana ia kakou iho; a e hoopakeleia ae ana kakou, mai ka lawelawe ana aku j kekahi mau hana hewa lehulehu; a aole hoi kakou e kunana wale aku ana, ma ka hooko ana i na hana, e pomaikai ai o ha ? i." Me kela mau olelo hope mai ia Mrs. Vana Dona aku. ku ne la oia iluna, a haawi mai la i kona lima akau no ke aloha ana. alaila huli hoi mai la o Mrs. Gavila no kona home, me ka noonoo nui ana, i na olelo i kamailioia mai iaia, e pili ana i ka mla kula, ka mea ana 1 noonoo mua ole ai iloko o na la apau 0 kona ola ana mamua aku. Aole nae i lilo na olelo ikaika a Mrs. Vana Dona i waiho aku ai imua o Mrs! Gavila, i mea nona e haaheo ai no ka hiki ana iaia ke hoohoka aku i kela wahine i piha me na manao haaheo. no ka mea ua ike no oia, ua hoehaeha aku oia i kona mana<\ aole. no ka manao maikai ole iloko ona, aka no kona haam ana aku i kekahi haawina a'o kupono loa, e hoololi ai kela 'Aahine i kcr«a mau ano mahope aku. He nui hou ae no kekahi poe wahine o ke kulana hanohani» 1 hoea mai imua ona, me ka lakou mau olelo hoinoino no l.ola. e hooili ana i na ahewa ana maluna oia nei no ka lawe ana nn: i keia wahine opio, a hoolauna ae iwaena o ka pohai o ka por hanohano, he hookahi no ana ano pane imua o lakou apau. 0 ia 110 ke kupale ana no Lola, me ka hoike ana aku iniuaolakou me ka hookamani ole, i ka maemae a pili ole o kekahi hewa 1 ka wahine opio. I Ua hoopiha maoli ia no o Mrs. Vana Dona m<i na manao hoowahawaha no na wahine i like mai ko lakou mau kulan.i hanohano me kona, i ka nui o ko lakou nema me ka hoahewi wale aku maluna o Lola. oiai nae, iloko o na la i hala akn o. kela no ka poe, na lakou na olelo pai me ka mahalo iaia. hr mau mahalo wale no nae ma ka lehelehe ua piha ko lakou mau naau me ka hewa ame ka hookamani. MOKUNA XXI. Ma kela hoea ana aku o ke kaaahi no Nu loka, ua hoiVrtu pololei ia aku la o Lola a hoopaa maloko o ka halepaahao, elike me na kanaka hana karaima apau. Ua hoonohoia oia maloko 0 kekahi keena uuku, i hanaia me ka paa loa. Ua hoea ae no o Kauka Vana Dona ma ka hale hoolulu kaaahi, elike me ke kauoha a kona makuahine iaia, ma ke kelekalapa, a oia pu me Akeneki ka i ukali mai ia Lola, ahiki i ka halepaahao, ilaila i haalele aku ai o Akeneki, i kona hoaloha e noho hookahi, me ka hoomanawanui ana i na hana hoehaeha a hoomaewaew-a i kau aku maluna ona. Aole i lilo kela hoopaaia ana aku o Lola maloko o ka halepaahao, i kumu no ua kaikamahine nei, e maule ai, a e hookaumahaia ai paha, ua hoao oia e hoomanawanui i na haawina hookaumaha me ka manao koa. ka mea hoi nana i kono aku 1 ka makaikiu. e haawi mai i kana mahalo ana ia Lola. no ka like ole o kela wahine opio, me ka hapanui o na wahine e ae i halawai me na pilikia o kela ano. He hookahi nae kumu nui o ke kiola ana aku o Lola i kona mau noonoo kaumaha apau. a pulama mai la i na manaolana. no kona makemake nui no ia, e ike hou ia Elioka, a o ia kana--0 ka puana ana ae i keia niau olelo, iaia i noho hookahi aku ai maloko o kona keena. "Ina nei no ka lofra aku o ka lohe ia Elioka, eia au maloko nei o ka halepaahao aole ana e nele kona hele mai e ike ia'u i ka la apopo; a nana auanei e a'o mai ia'u, i ka mea pono o hana ai ma ko'u hihia, a he mea hoolana mai no hoi i ka inana<-, ka noonoo ana ae, oia wale no ko'u hoaloha o keia walii. l'ehea la, e hele mai ana no paha o Anate Roka e ike ia'u?" Aole loa he wahi manao iki iloko o Mrs. Wadona e hele mai e ike i ke kaikamahine ana i hoohiki ai, e hookau i na hoopilikia he nui maluna ona, ua lohe no oia aia o Lola nuloko o ka halepaahao, eia nae e hoomamao ana oia iaia ih'\ ma na wahi e hiki ole ai iaia ke lihi kokoke aku i ka halepaahao, oiai aia mau iloko ona na manao hoowahawaha no ke kaikamahine. naua i wawahi aku i kona mau manaulana a weluwelu liilii. Ua poho wale nae kela manaolana iloko o Lola, no ka hoea koke aku o Elioka e ike iaia ma kekahi la ae, no ka mea ke waiho mai la ua kanaka opio nei iloko o kekahi ma'i kupilikii, malalo o ka lapaau ana a kona hoaloha, ke Kauka Vana Dona. Ma kela hoi ana aku a Kauka Vana Dona, a hoike aku la imua o Elioka no ka hopuia ana o Lola, no ke karaima pepehikanaka, ua hele oia a piha loa me na manao kuaki, me ke ake nui e ike i ke kaikamahiue ana i aloha ai, eia nae he luina hiki ole loa ia, oiai oia iloko o ka ma'i pilikia loa. Aole no nae he mau kumu nui o ka loohia ana o Elioka i ka ma'i, mamuli mai no ia o kona noonoo loa no kela nalowale ana o Lola, a hui pu iho no hoi, me kona hooikaika Joa, ma ke pena ana i kekahi mau kii, no ka hoikeikeia aku, ua lilo ia 1 mea e hoonawaliwaliia mai ai kona ola kino, ahiki i ka ma'i okoa ana. Ma keia wahi, he mea pono i ka mea kakau moolelo, ke hoakaka iki aku i kekahi mau mea kupainaha i oili ae, iloko o koia mau la, e kakaliia ana o ka hoea mai i ka wa e hooloheia ai ka hihia pepehikanaka o Lola.-, Ma kekahi la, ia Mrs. Wadona o ka hele ana aku no ke kee na o kona loio, a iaia i huli hoi mai ai no kona home, e wailw ana kekahi kelekalapa i hoounaia mai iaia, mai kahi maniamai, maloko o kela kelekalapa, e hoakaka ana ia. aia ka hoahanau o kona makuakane iloko o ka ma'i pilikia loa ke wniho la ma ka'e o kona moe make, a e kauoha mai ana i ua o Mr>. Wakona e holo aku e 'ike iaia, me ka hoohakalia ole. 0 Keoni Hikona ka inoa o keia kanaka ua lohe wale no oia i kela inoa, aole nae i kamaaina iaia. O keia ke kaikuaana o kona makuakane a o ka mua loa no hoi o na keikikane iloko 0 kela ohana, aia paha kona mau makahiki mawaena o k (1 kanahiku ame ke kanawalu. Iloko o na la opio o Keoni Naika Hikona, ua holo aku oia no ke Komohana, a iloko o na makahiki loihi o kona kaawale ana mai kona aina hanau aku he elua wale no ana manawa 1 huli hoi mai ai e ike i kona ohana, o ka manawa mua loa. mamua o ka mare ana o Mrs. Wadona i kana kane, he umikumamalima no ona makahiki ia wa, a o ka lua o ka manawa o ka hoi hou ana mai, i ka manawa e wailio ana ka makuakane o ua o Keoni Hikona i ka ma'i, me ka ike ole nae o Mr?. Wadona iaia. La maopopo i ua o Mrs. Wadona, he wahine ka kela kanafca, ua make he mau makahiki i hala, a he elua a laua mau keiki, he hookahi keikikane me hookahi kaikamahine, aole nae oia i lohe, ina paha ke ola nei kela mau keiki, ua make paha, nolaila ma ke ano nui ke olelo ae, he uuku loa na mea a Wadona, i hoomaopopo no keia kaikuaana o leona makuakane. 1 kinohi, aole he maopopo iaia kana mea e hana aku ai kela kelekalapa, aka mahope o ka noonoo ana me ke akaholē loa, a no kona manao paha aia kekahi mea nona e pomaikai ai. ma ka hooko ana mai ,i ke kauoha e hooa aku oia, nolaila hooholo iho la oia, he oi ae ka pono, e hele oia e hooko elike me ke kauoha ma kela kelekalapa. Iloko o na la helu wale no mahope mai, ua hoea i'o aku 14 ua o Mrs. Wadona, imua o Keoni Hikona, a i ka wa i lohe ai kela kanaka, ua hoea aku ka mea ana i makemake ai e ike, kauoha mai la oia, t hele koke aku o Mrs. Wadona imua otia. no ko laua kamailio ana maluna o kekahi mau mea. i pau.)