Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 30, 26 July 1923 — KA HUAKAI A NA KUMUKULA HAWAII NO KAPALAKIKO [ARTICLE]

KA HUAKAI A NA KUMUKULA O HAWAII NO KAPALAKIKO

Kakaua e Miss Hattie L. Saffery -e mai ka apana mai o Hamakua, Hawaii.)

hope n 'ia la 15 o lune, ka la i ;.ha ai nu kula aupuni, ua hoo- .! mai la na kumukula e hoo- ; unau. no ka holo makaikai ana Kapai.-ikiko no ka hui oui o na ukub, o ia hoi ka Hui Nui o na :..ekuia o Amerika. k;t la 1»5 o lune, ua linnlele puulu o na kumukula o . ,iii ma ka inokuahi Calawaii no A a nia ka Poakolu mai, . i o Tune no, ua haalele ilio a» ekahi puulu o na kumukula, ; na wahi like o]e xnai o ka Pae- , Hawaii n ma ka hora eha o ahiahi, i ka uwapo e piha ana :hoaloha, ka ohana ame na ./ ;.n nka ame ka Bana Hawaii, : i mai Ja ka 8. Wilhelmina, . -::ii loa o ka Moana Pakipika. : .i au e ku ana maluna o ka ; o kein mokuahi, hookahi men

iloko o kuu noo»oo, o ke a)oha i kup inakuahine ame kuu ohana am6 na makamaka i hilawi mai i ka lakou alolip, nio na kalokaio ana: "Na ke Akua e kiai ia oe ahiki i kou huJi hoi hou ana mai Uawaii uei," Mahalo aku #u ia lakou apau. .1 ke kaa ana o ka Wilhelmina mawaho a6 o Daimana Hila, ua ku malie aku au a nana i na mauua, a hoomanao ao }a au i ka uaui o ia mau olelo a ke Alii Davida: leha aku no ko'u mau maka i na mauna maiiaila mai na kokua e hoea mai ai." Nani ko kulanakauhale o Honolulu ke naiia aku, me ke kai e po'i malie aku ana raa kona raau aekai. Hoomau aku )a ka holo ana o ka moku, a ae o Koko He?(i, hooinaka mai la ke puluea o kekahi o makou; ia va i kaui mai ai ka beje o ka uina ahiahi, hele aku Ja makou noioko o ku runii aina, no ka ai ana i na meaai ono. Maliope o ka aina uhiahi, ua hoi mai la makou maloko o ka runii hooluana o ka moku, a hoonmnea iho la makou ma ke mele ana i ko-

kahi mau himeni Hawaii, a pou kela hoonauei ana, ua malania iho la makou he anaina pule ohana, me ke mele ana i kola liinieni: "lesu e Pailaka la'«," me ko makou pualu like ana i ka Pule a ka Haku, a hoi aku la kela ame keia no ka hiamoe ana mfiloko o koiia rumi iho. Ma kela po, ua nui ka ma'i o kekahi poe o makou, a ma ke kakahiak» ana ae, ua hiamoo aku la no kekahi po<\ a pela pu me a'u no ka hoomaha ana, a uo ka hooluolu ana i ko'u kino, no ka moa ua ano kaea a lulii no hoi i na hana o ke ku!a ame lia hoiue. 0 ke knpena o keia mokuahi, oia o Capt. Soulc. Hc kauaka oluolu loa keia ame kona mau apau, no ia mau auo o lakou, ua lilo ia i mea lioohauoli mai i ka manao o na ohua apau. 1 ka hala ana o na la eha mq, ka moana, ua ano pau aku la ka.ma'i o kekahi poe, nolaila' hoomaka iho la makou e hoo-holoholo maluna o ka oneki o ka moku; maikai ka pa ana a ka makani, me ka moana pu. Ua hoomakaukauia ae la he mau hana paani no na kamalii, a pela pu no hoi no na kanaka makua. Iloko 0 kela mau hana paani, ua launa aku kela ame keia me ka maikai a uauoli no hoi. Iloko o na la apau ma ka moana, 1 ka wa e ai ni i ka aina awakea, rua ka hora 12, e hookani nna kekahi poe keiki i na pila, me ke mele ana i na himeni Hawaii: ua lilo kela inau mele i niau mea'e hookaheia ai na waimaka o keknhi poe o makou, no ka hu ana mai o ke a)oha ame na hoomanao ana no na ohaua i haaleleia aku mahope. I ka hoea ana mai i ka Poaono, ua hoalaia ae kekahi mau hana kuku paani, o ia ka hamare ana i ke kui iloko o na liora pokole loa, pela no boi me kekalii mau hana hoolaule'a. I ka hoea ana mai i keia: $o ia hoi i kapaia Wilhelmina Goose Step?, hu ao ia ko makou aka. Owau kekahi iloko o keia paani, a eo ia'u ka nuku o ke kaka, me ka loaa ana ia'u he inakana maikai loa. ho penikala dala me ke kaula, Nui ko makou aka ma keia mau paani, oiai ua komo pu mai na wahine momona, na wahine wiwi me ka piha ohohia a haueli no hoi. Ma--1 muli o leeia mau hana hoohauoli, ua hoopoina loa ia nku la ke poluea moku, ho hookahi ke komo like ana 0 na mea ppau iloko o na hana hoo'hauoli i ka manao. Nla ke y.'ibati a". ua malamnia he annina hoomanao haipule maluiia o ka moku, a oiai aole he kqhunapule, ma keia huakai, ua lilo mai la, owau ke alakai ma lieia hana. Nani na liooponopono ana a ke Akua, ohohia na mea apnu, i ka wa i meleia ai ka hinieni: "HoOnani i ke Akua Mau," 0 ka mea nana e hookani 1 ka piano, ho wahine na kekahi kahupapulo o Kauai, i>a kekahi keiki Hawaii o Keanu kona inoa, e hookani i ka vaiolina. 0 ka'u poomanno i heluhelu oi ma ka mokuna 14 o Mnkaio, ma na pauku 22 a 32; o ia ko lesu hele ana nialuna o ke kai. Ua haawi moi kekahi poe i ka lakou mau

pauku paanaau, a pualu like maliou i ka pule a ka Haku. Na'u no i wehewehe aku i ka maoao o keia mokuna o Makaio; me ko makou n-ele ana i kekahi mau himneini, me ka piha ohohia, a ia'u ka pule hookuu, e haawi ana i na hoomaikai i ko Akua no Kona lokomaikai nui ia makou: e nonoi ana hoi i Kana mau kiai a hoopakele jina ia makou ma keia huakai malihini, ahiki i ka pae hou ana i ka aina hanau. Mahope o keia hana, ua luluia ae a loaa he 1.50, ua haawiia aku iloko o ka lima o ke kupakako o ka moku, uo ke kokua ana i ka Home Leahi. I kekahi la ana ae, ua nialie mai ko kai me he aUa ln, ka malino, a nani ka moana ke nann aku ma ia la, pela mau ka malie ahiki i ko makoii ana ma Kapaakiko nei mo ka maikai. Ua nanaia ko makou niau paiki elike me ka mea maa, iiia paha he kope koloko a i ole he (oke) paha, a i ka pau ana o ia hana, ua kau mai la na komite hookipa a hoolauna o ka N. E, A., a na kekahi i kuhikuhi mai ia'u i ko'u hokele. la'u e mnkaukau ana e hemo mai iwaho, ua kahea mai la. kekahi hoaloha o'u; "Halo Hattie, " oia no 0 Miea Annio Asam, moopuna a Mrs. Lono, a halo aku 'la no hoi au, a lialo hou mai la hoi keknhi mea, eia ka o Mrs. Lud!off o Hilo, a pau ae Ja ko'u ano malihini. i ka iko ana aku i kekahi mea i līamaaina mua ia'u. I ko'u hoea aoa mai no ka hokele nei, ua makaukau ko'u rumi, ma ia la. a po, he lioomaha wale no ka'u hana, a i ke ao ana ae nla kekahi la mai, hele aku la 110 ka Hokele Fairmount, ilaila makou i hui iho ai me na kumukula i hnla mua mai ai ma ka mokuahi Oalawaii, a pela pu hoi na kumukula o na wahi like o)e mai o ke ao nei. • * He hokele nani lea keia, ua laweia aku makou e hoomaknikai ma* loko o na rumi nani o keia holtelo. Pau ia hana, ua kakau aku la makou i ua inoa, a loaa iho la in makou ke kuleana e ikeia maj ai, he mau elele mai Hawnii mai. Ua hookipaia makou nvc ka maileai o na. komite, e hoouna mau ia mai ana iloko o ko makou mau rumi na bo-kc pua nani loa, ua lilo kela Imau'pua, i mau niea hoohauoli Joa mai i ko makou naau, a pela no hoi kp ohohia mai o na mea apau ia makpu. Ma ko'u manao ponoi maoli, he mea kupono ]oa i na kumukula apau e komo iloko o keia hui N. E. A., 1 lōaa ai ko lakou ikeia mai e keia hui nui, ma ke ano he kumukula. Ua nui na wahi i laweia ai makou o hoomakaikai ma keia kuJanakauhale. Nani na mea npau a ka maka. e ike a'ku ai. a piha no hoi me ke palia'oha'o, eia nae, mo ia mau men. kamahao no apau, aole nn iu o hewa ke olelo ae, ua oi aku i\o ka nani o Hawaii. kiiu onehanau. Eia no makou kē makaileai mau nei i keia kulanakauhaie; ua hala aku kekahi poe o makou i l:a mnkaikai n;a Yosemite, Yellow Stone Paka, a i Kikako, a eia no hoi kokahi poe ianei kahi i noho ai. Xo Los A»geles ka'u huakai ma kpia Poaha iho, no ka ike ana i kekahi o ko'u mau ))oaloha malaila. halawai iho la au me Mr. ame Mrs. Adam Baker ame ka laua k§iki mannoi. iio iiīīi kii nn meahou'i koe, no w.<i aku nae ia. Maikai na k'ipaukula apau ke liooki nei nu, me k.' a:(jh:i m:i ia. kakou npau.