Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 31, 2 August 1923 — NA HANA HOOMANAO KAUPUA MA PUUOMAO MOANALUA. [ARTICLE]

NA HANA HOOMANAO KAUPUA MA PUUOMAO MOANALUA.

• Kakauia e J. K. Mokumaia. .. (Hoomauia mai.) Oiai o Mr. loela Kiakahi e ha'i ana i kā manao nui o ka lilo ana o keia'la i mea uui i na mea apau oiai hoi, ua lilo na hana maikai a oukoa e hana nei i mea no'u.e hoomanao ai, oiai aole mai mua mai, a'u e koho nei o ka hoomanao ana o kekahi pa ilina liilii elike me ko ōukou elike me ka mea e hana mau ia nei ma Nuaanu, o ia ka hoomaana.i'ka poe i hala aku ame na hana haiolelo. e hoike āna i ka waiw*Vnni o ia la, a kakou apau e ike mei.. ' j Eia kakou maluna o keia kahua me ka iini e malama mau ia keia la, me ka lilo ana o na hana i mea a'o aku i ka kakou mau keiki, a moopuna pu, i mea e malama mau ia ai 'ka maemae, ake ike nei nu i kekahi mau he i palaina puna ia, ame kekahi mau kiahoomanatT me j he la, akahi no paha a. hanaia, mai ka waiho ana o kau mau mea alolia. Nolaila he hoike oiaio loa keia, aole e hanaia ina aole i maemae keia pailin2," i aha ai. i kupouo ai kau mau mea i makemake ai e kukulu, i lilo ai i mea e mahaloia aku ai. Nolaila ke ike nei kakou o na hunahuna liilii a oukou i houluulu ai, ame ke akahele o ka hana ana a, ko'u lunaikehala e kahaha nei, i ka loaa wale o na mea apau. a hoomoe ia oe me ka maikai o kou lilo makahiki wale no $1.20 ehia dala puka-pa, no ka mea hookahi; kekahi keia o na mea maikai i loaa ia oiikou.a'u no hoi e haawi nei i ko'u mahalo piha i ka lunahoohana nui o ko oukou r»a ilina nei, i ka i ke koHko'i me ka lawelāwe ana a kona mau lima, a'u no hoi i heluheiu mau ai ma ka nupepā'. Nolaila ke hooiai6 mai* nei keih mau mea apau, ame keia pa e hoopu'ni i keia kahua, e alai aku ana i, ka poe i'kuleaua ole e komo mai, ame keia mau pohaku e laina nei ma keia lihi alanui, e hoike aku ana na kiai naue 'ole keia o Puuomao, a "pela boi me keia mau kumulaau kiawē, a ka malumalu e noho nei kakou i ka olu mai a kahi makani kolokololio o ke awawa o Kahnuiki, a'u' hoi e hoomaikai piha nei i ko o\iko\i lunahoohana nui, ame oukou pir hoi e na lala o keia hui, a o ka'u Veo pule e hoomauia aku keia hana maikai imua. •Hoolaunaia aku o Mr. E. B. Ke-ala,-mai iaia mai kekahi mau olelo l kupoiio.e laweia mai a noonoo. ; Lunahoomalu-na lede ame na keOAim'āna alōha kakou, owau paha ka mea pololei loa e hoike aku i kekahi haawina kupaianaha, ma ko'u alahele i keia kakahiaka, i ko'u ala ana ame ko*u ai ana i ko'u aina kakahiaka, lalau i ka'u mau pua no ka lawe ana e hoomanao i ka'u mau mea aloha, e moe mali* ana ma ka pailina o Makiki, a i ko'u hiki ana aku, ua piha ia kahua i na lahui liko ole, a o ka mea maamau no, ailoha kākahiakānui oe, e Mr. Keala, iie, aloha nui oe, o ia iho la ka'u mea i ike, oiai au e hooponopono ana i ka'u mau pua maluna o ka'u māu mea alohā, ke oiliili pu ae la kekahi mea a'u i heluhelu ai o ia hoi, na mea pili hoōmanao kaupua ma Puuomao nei. I ka pau ana o ka'u mau hoonohonoho ana i ka'u mau pua, o ko'u kau mai la no ia ma ke kaa uwila, a mokio pololei mai la ao nei; no ke ake e ike inaka, a i ko'u lele ana mai nei, mai ko'u kaa mai, o na mea mna a'u i ike' mai nei x o ka laina aloalo. ame ka mauu ai 'a ka lio a o ka ulu panini ame ke kolu, a pua mikinolia no hoi, oiai no nae au e hoomau ana i ko'u hele āha imna, a i ko'u kokoke ana aku i ka uakee, i ike aku ai au i keia kahua me he la, he kahiia aina hou aku ia, oiai ma kahi o kou ike aku i ka mea maamau, he nahelehele, aka o ka nani ame ka oluolu o ka maka ke nana aku. ■ Eia an ke ike nei i na laina pohaku e ku kiai ana i na kaa hana kolohe, e nakee ai ko lakou huila, ke hooku'i akn. NolailU ia oukou e na lala o keia hui, ua nui maoli ko'u hauoli i ko'u biki ana mai nei a launa pu me oukou,, a ke ike nei no hoi au i ka m£a oiaio, a 'u i heluhelu ai ma ka nupepa, a ke ku nei he pahuhae, a ke welo.nei ka hae hoku e hoohanohano ana i ka kakou mea aloha ame ka hanohano pu o keia kahua, āme kona inoa ame na pukuniahi e kāhi ku'ilua nei, a kakou apau e ho'omaikai pu nei me ke mele lahui ame iee mele ana i ke mele o ke ono aloha o kuu aina aloha nei, ka'u leo pule e inau aku keia mau hana maikai. MāL ka makua maikai Kaaiakamanu mai, he mau olelo -noeau. o ka elua. keia o ko'u hiki ana mai ma kēia kahua, no ka malama ana i na bana a ka Haku maluna o keia kahu.7, ame ka hoomanao ana ina mea aloha i hala aku ma kahi mau, a.ke ike nei 3u i ka loli ano nui, tnai ka makahiki i hala, a i keia makahiki e nee nei, a he hoike hoi np ka huki like ana, i hiki ai ke hānaia Ba hana nui i mea liilii wale no. Nolaila ma ko'u aua, ina e māu aku ana keia haua maikai-, he mea no keia e a'o mai ana o na hina maikai apau, aolo loa ia mea e ; pau, oiai ua loaa he kanaka hana pōno, a i kakooia aku e oukou i ho lopono ai kana hana. -Nelaila e mau aku keia mau hana maikai, ka'u leo pule. iHoolaunaia aku kekahi keonimana m!ai Pauoa mai, oia o Mr. W.*B. BiU KapaKi, imua o oukou e na lede ame na keonimana ame ka lunahoomālu, aole au i hele mai nei no ka hāiolelo ana, aka aole hoi e hihi oiai na hana e hanaia nei i hapai māi'i ko'u manao, a ko'u lunaikehāla i koho ai; oiai au e heluhelu j mjau ana ma ka nupepa no na mea e 'hanaia ana ma keia pa ilina ame na kii i paikiiia ai, i lilo ai i mea oiaio ua nui no ko'u kanalua ana, 1 hai no me mau makamaka j āohe no he loaa ma'i o ka mea oiaio. | : "Ua hui, me ko oukou lunahoohana | nui oia he hookahi oia. ua loaa j aole no ka mea oiaio, ka mea hoi na-; na i kono mai ia'u e hoea kino mai maluna'o keia kahua. ake ike nei au no'u iho, i ka mea oiaio, g ke tino' hookahi i hooikaika ai/ua ka

e hiki ole ai ke hio hou aku, a 'n no hoi e lioike aku nei hmia o oukou, i ,ka mea oiaio loa, ua like no keia pa ilina elike me ko makou, he ]oaa wale raai na kupuna mai, a i na makua, mai na keiki na moopuna hoi, o ]<a apiki ma kalii o ka malama i ka Mnaemae he lioopalaleha. Ma ia hana ana i kokoke loa e laweia m'ana e ka poe i makemake i ka maemae, a e auhauia niai oe a kanono ko papaauwae, i aha ai i loaa ka mea e maemae ai a ma ka'u hana ana ame kekahi poe e makee ann i kela kulana mua, mai na kupuna mai, i laweia aku ai keia hana mii imua o ka i nolio iho nei, i Joaa hou mai ai kela pono imua, o ka niea apiki ma kahi o ka hooko aku i ka mea i manaoia ai, a i hoopaa aku me na hoa hanohano o ka ahaolelo. na pepelu hou ihope. Nolaila ke ike nei au nia keia kahua ka mea oiaio loa, i kou uku ole ana i kou lulu mahina; a uku makahiki pihajimc kekahi inau koi e ae, aole loa*e moe kou kino nia keia kahua, nolaila, iawai oe e holo aku ai ina no oe e liolo aku ana i ka mea aina, e olelo mai ana no e' hoi oe i krt hui e hooponopono ai. Nolaila i kqu hoi ana i ka hyi, e uku mua oe i kou hoi hope ana apau, o ka loaa no ia o na mea anau ia oe. E na makailiaka i ko'u hiki ana ma keia kahua, e hookani mau ana ko'u puuwai i na mea n ko'u maka e ike nei, a kou mau hoaloha a'u e ike ole nei ma keia kahua, aka e pono e mau aku ka oni ana o keia mea maikai. Hoolaunaia mai o S. K. Kaeo o Kakaako, oiai oia au maluna o keia kahua, aole au e wehe i kuu papale, oiai e pono au e la\ve ae i kela olelo kanalua a'u no hoi e heluhelu mau ana ma ka nupepa, a nolail.i e ike mai oukou e hoopa'iia au i ka lawe mai i na olelo hoopohala, a i kuu ike maka a i lilo i mea oiaio, pela hoi me ko'u mau hoa nei, i hai aku nei ke haawi ae nei au i ko oukou kanaka hana hoomanawanui i a'u i lohe iho nei. pela no hoi me oukou e na lala. Hoolaunaia mai ia makuahine mai kai, oia o Mr«. W. Kau. mai iain mai, kekahi maii olelo o ia hoi aka hi no oia a ku iluna o ia kahua, oiai o na haaA ia a ko makou mua

p nei, hc mea oiaio n ke ik i' nme oukou pu e na malih!r nani o na mea i hanaia «i. mua no lioi keia o ka mal.'i ia ana o kein hana maik» . launa ia mai ka mea malan a na, Mr. Joli n Pomaikai. Aole a'u mea e kamaili'' - ■ aka ke ike nei oukou e na n i ka mua ame ka hope o 11« keia kahua, a e lilo nei hoi hoomanaoia ai e kakou, ma: ko'u hilinai i ka h&na a ko'u " ma ka hanu ana, a lunnh o * r nui o keia pailina, i ikeia ni k j mae, a pela hoi me ko'u ana, i na mea ana e kauoha na ke iko nei kakou, apau, i k • ' ke nana niai. O ka'u leo pule r keia hana maikai. Me ka leo pule mai ka maikai mai, Mr. Kaaiakamam ka himeni mai na keiki lii'ii hookuuia ai na hana o ia la : ame ka ai ana. i ka mea hn' houhou ika niho, i hoi akw M mea apau me ka piha hauoii. Me oe e kuu kapena opi" • ■<veli na pauole, ame na kpiki v iuko hua 0 kuu ipukukui rri 3r "' !ama ko'u iini pau ole, me halo,