Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 32, 9 August 1923 — MAKE KA PERESIDENA HARDING LILO O COOLIDGE I PERESIDENA Lilo ka Make Ana o ka Peresidena i Nuhou Hookaumaha i ka Lahui Pauaho Mai Oia i Keia Ola Ana na Kapalakiko me ka Hikiwawe Loa Oiai o Mrs. Harding e Heluhelu Aku Ana Imua Ona [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MAKE KA PERESIDENA HARDING LILO O COOLIDGE I PERESIDENA

Lilo ka Make Ana o ka Peresidena i Nuhou Hookaumaha i ka Lahui

Pauaho Mai Oia i Keia Ola Ana na Kapalakiko me ka Hikiwawe Loa Oiai o Mrs. Harding e Heluhelu Aku Ana Imua Ona

Zlilre me ka olapa ana a ka uwfla s ka maka o ka opua, ame ke ku'i ,-na n ka hekili i ka la kalae malie, r.°la la ka hikilele ame ka puiv:3 t o ke ao holookoa,- i ka manawa i oili ae ai ka lono hoolelehauli r..i ka po o ka Poaha aku la i hala, r.o ka pnuaho ana mai o ka PereT\ ? arreu Oamallel Harding, i "-■?ia o!a ana ma ke kulanakauhale 0 Kapalakiko. Hoko o ka nanea, me ka manao ie ae, ua kokoke loa mai ka make • ialuna o ka Peresidena Hardiug, -.-t kikoo mai la.aia lima menemene (■1» o ka make, a kaili ae la i ka ■Tr.n ola mailoko ae ona, ma ka •-<tr ehiku me hapa o kela po Poa"«.i. -3;.a10k0 o kona rumi ma ka ho- ' nlaee, ma Kapalakiko, a imua . hoi o ke a3o o kana wahine r.a mau kauka, me ka hiki > -i ik'e ame kn akamai o ko Ve r< , i, ke ioopakele ae iaia mai ' i mai.' Maiuuii nae o ke kailiiia ana ae <; V.a hnnu oIA mailQko aku o Ra ]'crf-sidena Harding, me ka pau ole n kona kau, e 7M>ho pereBidena ai . ■ Amerika Huipuia, ua paniia ae 1 oi:a makalua o ka H'ffeJ?sreisi<sjo- - Coolidge, ke kinaina mua' " ka mokuaina o Makekukeka, a :.:ii aku la na kaula kaohi o ke i ipuni, iloko o kona lima, ahiki ko koho hou ia ana o ka Peresi'lena ma keia kau koho baloko ae. >I?.ke me ka Hikiwawe Loa lloko o ka imo ana a ka maka, : hnea mai ai ka hopena o ke ola rua o ka Peresidena Harding, me ?:a ike ole i na auu-e ame na eha- j < a mamuli o ka maopopo mua o kona hopena, ua hiki ole ke I • mai na hoahele o ka J V< ]ofidena, ma ka aoao o kona moe iv.,ike, oiai no nae, aia no lakou ma--f'Kn o kekahi rumi okoa aku kahi i noho ai. 0 kela Poaha, kekahi la maikai I"-i o ka Peresidena Harding, i oi ::ka i na la mamua aku, mai kona iioomaka ana mai e ma'i, i kullke rā mo na hoakaka a ke Kenerala Sawyer, kona kauka pilikino, eia nae, me kela kulana maikai no, ua loli hikiwawe ae ia, mahope koke sho o ka hora ehiku o kela po, i ka manawa o Mrs. Harding e heluhelu »tkn ana imua o ka Peresidena. Hiki ole ke KaoM i ke Ola, 1 ka manawa a Mrs. Harding e heluhelu ana me ka leo nui, a iloko hoi o ka palaka ame ka nanea, ua naka ae la ke kino o ka Peresidena Jrie ka haaluln, ia wa i ku ino ae ai Mrs. Harding iluna, a holo aku e wehe i ka puka, me ke kahea ?na me ka leo o ka mea i piha i ke p:hoihoi, ia Kauka Boone kekahi o nn kauka o ka Peresidena Harding. O Generala Sawyer ame Kauka Poone, na kauka i holo aku, noloo ka mmi o ka Peresidena Harding, eia nae, aohe mea hiki ia laua ke hana aku no ka hoopakele ana r.o i ke ola, no ka mea ua haalele mv.a iho ia i ke kino, a o ka mea hiki wale no ia laua ke hana iloko kela manawa, o ia ka nana aku maluna o ke kino wailua, e waiho ana iluna o ka moe. Hoikeia ka Lohe i ka Lehulehu T ka manawa i maopopo loa ai, ao!e he ola i kr>- i'oko o ke kino fl Peresidenn " r trding, ua hoike '' r ' r:e ia ae la k;> M:<> i luna oikiekie, i ukali pu mai ma ka a ka Peresitlena. oia ke Ka-k.-nolelo Herbert ī : ->ov»r nme ke Knkauolelo Wa!'- pela lioi me * p kahi man mnlihini hanohano e •k* maloko o ka hokele. noko o na minuke kakaikahl v - 'le no, mahope iho o ka make ana f ka Peresidena Harding, ua holo-T-uni ae la ka lohe maloko o ka hoa ma Kapalakiko holookoa, i'-? ka hukiia ana o ka hae p ka rc-Sidena ilalo, mailuna mai o ka ?;ihuhae o ka hokele, alaila huki ' ■ou ia iluna, ma ke ano hoohapa. kela lono kaumaha hoolelei kono aku i ka poe hookani P <a māloko o ka hokele, e hoopau i ka lakou hookani ana, a pela pu

hoi me ka poe hulahula, i hoopau ai i ko lakou hulahula ana, a huli hoi aku la no ko lakou mau wahi, iloko o na manao kaumaha no kela nuhou. O na luna oihana keia o ke aupuni, oia ke Kakauolelo Hoover, Hubert Work ame Wallaeo ame ka Loio Kuhina I)augherty, ua momoku mai la lakou, no ka ike ana ia Mrs. Harding, me ka hoike ana aleu i kō lakou manao kaumaha no ka mea i haJa, mo ko lakou malnma ana i kekahi aha kukakuka, no ka mea pono e hana aku ai no ko kin<j o ka Peroaidena Harding. O ke Kenerala «Tohn J. Pershing ame ka Adimarala Rodman, kekahi mau aliikoa kiekie maloko o ka hokele ma kela po, a o laua kekahi i hele mai no ka ike ana i' ke kino wailua o ka Peresidena Harding, me na manao kaumaha. Paaiia na Hale Klionioni ī ka wa i pahola ae ai ka lono kaumaha no ka pauaho ana mai o ka Peresidena Harding, ua hoikeia mai ia lono, mailuna mai o na awai, o kekahi mau hale kiionioni, a ua pani okoa ia hoi kekahi mau hale kiionioni, me ke kauka'i ole ia, ahiki i ka manawa e paa ai ma kela po. V 1 Ua momoku mai la ka lehuiehu no ka hokele, ma kela po, no ke ake e kilohi aku i ke kino wailua o kekahi o na kanaka nui o ka aina, eia nae, aolo i hookoia ko lakou mau makemake, a ua hoonolio okoa. ia na makai no ka hookaawale ana aku i ka aha kanaka nui. Hoomanawanui i ka Manao ELaumaha Ma ka manawa i pauaho mai ai kana kane i keia ola ana, ua hoike ae o Mrs. Harding, i kona kulana koa me ka hoomanawanui, ma ka olelo ana, aole oia e kaa ana i pio na kona mau manao kaumaha, aka e hooikaika ana oia ma na ano apau e auamo ia haawina ehaeha me ka hoomanawanui, ahiki i ka nalo ana 0 kana kane. Ma Keia Poalima ka Koolewa Mahope o ke kukakuka pu ana o na lana oihana kiekie o Amerika, na hoahele hoi o ka Peresidena me Mrs. Harding, i hooholoia ai o keia Poalima, ka la e malamaia ai ke anaina hoolewa hope o ka Pereaidena Harding, a hoomoeia aku kona kino wailua ma ka ilina ohana ma Marion. Maloko nao o ka hokele Palaee ma Kapalakiko, i malamaia ai he anaina haipule pokole maluna o ke kino wailua o ka Percsidena Harding, ma ka Poalima nei, a ma ka hora eono a oi o kela ahiahi, i ka'i aku ai ke anaina hoolewa, no ka hale hoolulu kaaahi, no ka hoihoi loa ana i ke kino no Wakinekona. Ua hookomoia ke kino o ka Peresidena maloko o kekahi pahu kupapau kila, i uhiia oloko me ke eilika, a ua hoohiwahiwaia hoi owaho me na pna o na ano like ole, 1 makanaia mai e na makaainana, ame na kanikela o na aupuni like ole, a maluna pono o ka pahu, ka inoa Peresidena Harding. He Mau la e K&ahele ai Oiai ka huakai e ka'i ana no ka hale hoolulu kaaahi, ua hele na alanui a piha i na kanaka, e hoike mai ana ia hiona, i ke komo pu ana mai o ka lahui holookoa iloko 0 ke kaumaha, no ka nalohia ana aku o ke kanaka ko'iko'i iloko o Amerika Huipuia. Ma na_ wahi apau a ke kaaahi e halihali ana i ke kino wailuna o ka Pereßidena, e ku ai, ua hole wale no ia mau wahi a piha i na kanaka, me ka laweia mai o na makana pua noluna o ke kaaahi. Ma ka hora 1:30 o ka Poalaa iho nei, i hoea aku ai ke kaaahi no jWakinekona, me ka waihoia o ke 1 kino o ka Peresidena iloko o ka Hale Keokeo, ma kela la holookoa, a ma ke kakahiaka o nehinei, i malamaia ai he anaina haipule hoole: wa, maluna o ke kino wailuna o ka Peresidena Harding, alaila ma na hora o ke ahiahi, i kauia aku ai maluna o ke kaaahi, no ke -ala-

hele g hooa aku ai no Marion, a ma keia. PoaUma e mal-maia ai ko anaina hoolewa hope loa, a hoomoe- i ia aku ko kino ivailua maloko o ka ilina ohaua, nia kona kulanakauhale ponoi. Ka Moolelo o Kona Ola Ana | TJa lianauia o Warren Gamaliel Harding ka iwakahia-kumamaiwa 0 na peresidena o Amerika Huipuia, ma kekahi aina hanai Iholoholona, e kokoke ana 1 kekahi ka-, uhalo o Blooming f ma ke Kalana o Marroir, Ohio, ma ka la 2 o jNovemaba, 1865. ' Oia ka mua loa o na keiki ewalu a ko lakou mau makua. Iloko o kona mau ]a kamalii, ua hoohala oia i kona ola ana ma ke ano he keiki mahiai, e hele ana 1 ke kula o kona apana ahiki i ka piha ana iaia o na makahiki hc umi-kumamaha, alaila komo aku la iloko o ko Kula Kiekie o Ohio, a puka pono mailoko mai o kela kula. Oiai e hooikaika ana i ka huli naauao, ua hana kino maoli oia, i •wahi e ukuia ai kona mau hoolilo, ma ka hele ana e oki kulina, e pena i na hale ukana, a e kalaiwa ana i kekahi mau kaa lawe ukana, a i ka 17 o kona mau makahiki, ua lilo oia.he kumukula, a he hoa noloko 0 ka bana puhiohe o kona apana kuaaina. Iloko o kekahi mau manawa lehulehu, ua noho hana oia maloko o ke keena pa 'i nupepa, e lawelawe ana i na ano hana like ole, apau 1 pili aku i ka oihana pa 'i nupepa. I ka 1884:, ua lioi mai la na makua o ka Peresidena Harding, a noho ma Marion, a he manawa po'kole mahope mai, ua kuai kona makuakane i kekahi nupepa ke Star nana, a iloko o na makahiki apau ! i noho ona ai ka Peresidena Harding, no kela pepa aole loa he piliIkia iki i ikeia ma kekahi ano. Mamua o kona kohoia ana i Pe--1 residena no Amerika Huipuia, na

nui kana mau hana i komo ai, a i lawelawe ai ma Marion ame kekahi mau wahi e ao o kona mokuaina. He elua ona kau i kohoia ai i scnatoa nololeo o ka ahaolelo o kona mokuaina, a i kekahi manawa, ua kohoia oia i kiaaina lukanela. Ma ke kau koho baloka o 1914, ua kohoia oia i senatoa no ka ahaolelo lahui, me kekahi heluna haloka kiekie loa o 100,000, he 73,000 baloko ka oi mamua o ka mea malalo aku ona. Ua waeia oia i moho peresidena e ka ahaelele Repubalika ma Kikako iloko o lune o ka 1920, a kohoia i peresidena ma ka la 2 o Novemaba, o ka 1920, me ka heluna baloka kiekie loa, i loaa i kekahi peresidena.

KA PERESIDENA WARREN G. HARDING