Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 33, 16 August 1923 — HE HOALOHA UA HALA [ARTICLE]

HE HOALOHA UA HALA

I mau la 0 ka ikeia ana 0 ka waiwiū nui o keia mea he hoaloea. e lilo ana keia make ana TT»,ai *a Pereaidena Harding, i. nī- ;= . hiki ole e panaiia mai kekrhi mea e pani ma kona makalua. He hookahi hana a keia kanaka * h?ki oW» ai e hoopoinaia e na kar«aka Hawaii i m&ke i keia kujr.ohana o ka hoopulapula ana i keia iahui. H« inea maopopo loa, ina i holo keia kanawai i ka manawa e noho o Wilaon, aole loa e ,hiki e lo«a be manaolana e kakauinoaia ana eia. no ka mea, ua komo īkaika aku ka aoao Demokala e kee i keia kanawai, a i keia !a. eia ao iakon ke noho kue mai sei. aole paka no ka hoopilikia o i-ia kanawai, aka, no na manao liii o ua kanaka i hiki ole e loaa ka noonoo e hana i kekahi mea e Ina* ai i keia lahui he mau la no ka hoihoi ana ae i na noonoo, a kan maluna o ke|& ninau pookela r koikoi. K-- hooni&nao nei ko oukou mea-kyk:-u i ka la o kona liele malihini ann aku e hui me £a Peresidena, no ke koi ana aku i kana mau kokna. »0 ke kakau inoa ana mai i k.\ Vi!a ke hiki aku imua ona. Ua Knohri?.ia he mn hora, oiai no nae, he tt'su kanaka he lehulehu wale e nakemake mai ana e komo e kukai kamailio pu me ia, ma kekahi r. ar. knmuhana i oi aku paha ke i niamn* o ke kumuhana i aku e ko onkon meakakau. <>ia i onioni mai me ka : r<l !a hoi na molowa paha i «; man hoakaka i na kumu e pono ai oia e kakaninoa i ka bila i ka hiki ana akn imua ona. Ua apo mai oia me na manao maikai, a na Ikeim *kn no b«i kona iini nni | e lohe i na kamn apau i makemakeia e «liho aku. I ka ana o na olelo hoakaka, na pane mai oia, "Ma ko'u aoao, ina aole he nm Vue * ge KakauKalaiaina. ame ke poo o ka oihana Kana, e lilo ana ke kakauia sna o ko'u iona i mea hoohaumai ia*n." O ka pane keia i loaa mai i ka mea i iini nui e holo keia kanawai. I ka hiki io ana akn no o ka bila imua ona i ke kakahiaka o ka la 9 0 Tulai. 1921, ua kakan koke iho ia oia i kona inoa, a i keia la ke fke oei kakon i na hana o keia bila Var-Ri»-ai. He hookahua mua ana keia i ka hoomaka ana e pula hou ia keia lalmi aloha.' Anle wale no o keia kana hnna e >.oike mai ana he hoaloha Oia ih» Ha-waii nei aka, he lehulehu waUa loaa ia kakou i keia la he tnsa kanaka Hawaii ma na kūlana Limakanawai, ame na kulana e ae, 1 kaawiia mai e keia hoaloha 0 Hawaii. He oiaio ua hoole oia i ka hookohu ana mai i ke Keikialii Knhio ma ke kulana kiaaina no "Hawaii nei, aka, ina kakou e imi 'pemo aku ana i na kumu o ka loaa ;©le ana mai o kela hookohu, e ike kakon, aole nona wale no ka he poe okoa ae no keka>ii. Z '• Ua kala. akn oia, ahe mea paa- « ,kiki ka loaa ana he hoaloha hou I uo kakou e like mai ka oluolu ame "ka booko ana mai i na mea e pono si iakou, e like me kela i hala aku la. Aole o Haieaii wale nei no ke aaa i ka nele i ka hoaloha, aka, 1j( poe iho no he lehulehu wale ma Ame'.ik?! nei. a e hiki ole ana e ■fcco: :h- : ; keia makalua i haka"Laka iho īn. O ):o oukou"meakakan kekahi ma Kikako i ka la o kona waeia ana « r r-ho rerisedena, h ua koho aku hoi i na paloka he elua manawa no kona waeia mai. Aole oia ka mea i eekamekeia e na elele i hele aku „i kela aha elele nui mai Hawaii nei aku. e kn ana hoi no ka aoao Repup«'ika. aka, he mea okoa no, oia -><.i o Lau<iin. O keia haole no ua h'ki mua iho nei i Hawaii nei, a'he iiīlipaa loa no ke Alii Kuhio. A :r-. iole i loaa iaia ka waeia ana n.aheiw» 0 ke kohoin nna he 8 maI ka manawa i ike ai na o Liudin, aole e hiki e wr- , : oia. ua ho 1 © aka lakou mahop.; i-;-r4inc. » ke kuTnu 0 ka loaa i - r ; aia <> ka waeia ana. O ke- . ; hoi. un makau na kanaka '*i ■ - a Ika ©iaio. aole e pono e hoo- ; wale ka waeia ana o ka { . knmn xr.i ananei kekahi & ;a..ab : makemake oie U e ka

Ipanui, a Hlo ia i mea e hoonawaliwali mai ai i ka aoao i ke koho nui ana aku. Ua lilo io no keia mau ao ana i mea nana e hoopau i na hana hoopaapāa a na waeia 0 Harding >me ka hauoli nui. I keia haule ana no o Lauilin, na ikeia ka liaule pu ana 0 na manaolana 110 ka waeia niai 0 Kuhio i Kiaaina no Hawaii nei, no ka mea, ua nui na kueia no kona pii ae ma keia kulana. Aka, mahope o ka ike ana i na hana a ka mea i kohoia mai i Kiaaina 110 Hawaii nei, ua ikeia aole no hoi i poino loa na kanaka Hawaii mamuli 0 ke kanaka ana i wae mai ai i kiaaina no Hawaii nei. I ka nana ana aku i na hana a keia Kiaaina i kohoia mai no Hawaii nei, ua haawi mai oia i na kanaka Hawaii i na. kulana, a oi aku mamua 0 na kiaaina >mua aku nei o Hawaii nei. I keia la, ua komo aku maloko o'na kulana koikoi 0 ke Teritorc he mau kanaka Hawaii, a 0 na lieluna 0 keia poe Hawaii ua oi aku mamua 0 ka heluna i haawiia mai i na Hawaii mamua aku nei. He mau hoailona keia e hoike mai ana, aole na kanaka Hawaii i hoohemahemaia, ma keia | wae ana i na kuhina no ke kiaaina hou o kakou. A ma na hana no hoi i ka manawa iho nei 0 ka Ahaoīelo, ua hoike mai keia kiaaina hou o Hawaii, ke kanaka i kohoia mai e Harding, i kona manao kaulike ma na kanaka ana i makeniake | ai no ke kokna ana iaia e hoohana aku i na hana hoomalu ma keia Teritore. Aka, ua hala aku la keia hoaloha 0 Hawaii, a eia aku ka Peresidena hou a noho mai ma ke kulana i Peresidena, ke noho mai nei paha 1 keia la, a he mau manaolana no nae ko kakou, e like ana no na liana a keia kanaka hou, no ka niea, 1 ua hoike mai oia i kona nianao e hooko 1 na kumuhana i kukuluia e kona mua, a ma keia kakou e ike iho ai, e ola ana no kakou. O ke kanaka nae a kakou i manao nui aku ai, ua hala aku. O kana mau hana maikai wale no ke koe iho ana i mau mea naikakou e hoahalikelike aku ai me na kanaka hou ,e pii mai ana ma keia makalua i haoleleia iho e ia. Aole 0 Harding he kanaka kulana kiekie loa, a aole no hoi oia i' kauia ma ka papa o na kanaka nunui 0 Amerika nei, aka, "ua manaoia he kanaka oia e hiki e hili- | naiia ma kana mau hana. | I keia mau makaliiki pokole wale Ino 0 kona noho poo ana no koia i aupuni ua ikeia kana mau hana he i mau hana e hoike mai ana i kona | iiaauao. O na kanaka no hoi ana i wae ae ai i poe kuhina nona, he poe kanaka koikoi wale no, a i keia makahiki ekolu e lieie nei 0 kona paa ana i kela kulana, ua ike ia ka naauao 0 keia wae ana, no ka mea ua hoihoi hou ia mai ke kulana hoopomaikai ia Amerika nei, a ua hoopauia kekahi mau biliona 0 ka aie lahui. Ua hooholo iho oia e hoohanaia na hana ma ke kulana naauao, a ua kohoia kekahi kanaka' nana e hooponopono n haawina 0 na keena like ole, me ka manao ana aia ma keia mau keena ke hoolilo wale ia nei na dala o lta lehulehu me ka nana pono ole ia. A i ka loaa ana 0 i kekāhi kanaka kupono ma keia kulana ua ikeia, ka oiaio 0 kelu, a ua ikeia he lehulehu wale o na dala i liooliloia aku e na keena like ole. I keia la, iloko 0 ekolu makahiki 0 ka hoaoia ana 0 keia hooponopono ana, ua koe mai ka wailiona puuku he $300,000,000.00 i kela ame keia makahiki. He hana keia i hana ole ia e na Demokalaka. O ka hana nui i ikeia i ke kau 0 WilBon, oia no ka hoonui lilo, a aolo lie mau hana hooko e mai i na dala o ka lehulehu. Ia kakou e ike ilio ai i keia mau dala nunui maoli i liookoeia mai e na h(*na naauao o keia Pereaidena | i hala aku la, e ike ana, kakou he kulana keia e alualu mau ia aku ana e na Pereidena 0 keia mua aku, a e lilo ana i mau hana alakai no ke aupuni.