Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 34, 23 August 1923 — HE HOOMANAO ALOHA NO KUU AIKANE HELELOA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE HOOMANAO ALOHA NO KUU AIKANE HELELOA.

ī ka Lunahooponopono o ke Kilohana Pookela a ka Lahui, Mr. Sol. Hanohano; Aloha oe:—E olnolu hoi kou ahonui, ina ho -wahi keena kaawale kahi o rfa kolaniu waiwai nui o ka milimili a ka lahui, no ka'u puolo waimaka, a nau hoi ia, e ahai mama aku, i ike mai ai na | kini makamaka ame na lioaloha, na | pilikana, ame ka ohana, o kuu aikane aloha i haalele mai ia makou. Ua haalele mai o Charles Kealo-' hapauole, Manua i keia ola mauleule ana, i piha i ka inea, ame na popilikia, he nui; kuu no hoi ka luhi, a maha 110 ka wa mau loa. Ma ka wanaao Poalua, Aug. 7, 1923, mawaena o ka hora 12 ame 1 a. m., ma ko kaliua ma'i o Kalaupapa, Mokupuni o Molokai, a imua 0 kana wahine fime kona mau hoaloha e ku hoopuni ana i kona moe make, i hookuu mai ai oia i kona aho hope loa, a hoi aku la ka uhane 1 kona mea nana i hana, o ke kino wailua imua o ka wahine ame na hoalolia e paiauma iho ana nona. Auwe kuu ike ole ia' oo e; Auwe a'u mau lei e, ka nele i ka makua, hoomakua walo aku ana paha ia hai. E kuu wahine e Lahela e, hoaha keia manewanewa nui o kaua? Aohe i nalo aku ia, ulaula o ka lepo, nalo aku ana! Ua puka mai o Charles K. Manua i keia ao malamalama, mai ka puhaka mai o Kalopi (w) kona makuahine ame Kamoa (k) kona makuakane, i ka A. D. 1869, iaia i moe aku la ua piha iaia na makahiki he 54. U*a hoohala oia i ka hapanui o kona mau la o ke ola ana, ma ke kahuama'i o Kalaupapa, Molokai, ua komo oia i ke kahuama'i i ka A. D. 1880, ma ke ano lima kokua no kona makuahine hanai, i ka 11 hoi o kona mau makahiki, i ka 1887 lilo oia i luna hana no ka Papa Ola, ma ke ano he kamana, lie mikanika maopopo lioi ma kana mau lawelawo hana ana. Ke ku nei ka Hall o Kalaupapa, ka halepaahao ame kahi mau hale nui e ae aua i kukulu ai, he kiahoomanao nona. Ua paa oia ia kulana mai ka 1887 a 1901, ua kiiia i kupakako no ka halekuai o ka papa ola, ua lawolawe ia hana me ka paewaewa ole, a komo i ka A, D. 1907. Mamuli o ke kupono ole o ka lawelaweia ana, o ka oihana kamana, ua kii hou ia oia, e hoi e lawelawe i ka oihana kamana ke ano he poo kamana nui, ahiki i ka makahiki 1912. Mamuli o ka hilinai o ka lunanui J. D. McVeigh i kona kulana hoopono, a makaukau, ua hapaiia ae oia a lilo he luna hoohana nui, a he hope no J. D. McVeigh, a oia pu kekahi i hookaumahaia, no kona nele i ka lima akau. Ua paa oia ia kulana mai ka 1912 a ka 1923, iloko o Aperila a i ole Mei iho nei, i waiho aku ai i ka hana me ka maikai, me ka manao e hoi mai a noho pu maua e hooikaika like i ka aina hookuonoono, no ka pono o na keiki, ua poho wale ia mau upu ana. Ua mare oia i ka wahine no eha manawa, o kana wahine mua o Kalanimea, aole keiki; mare hou no ka lūa o ka manawa ia Helina Maikai, he mau keiki no ua pau wale no i ka make; no ke kolu o ka manawa me Lizzie Aiakamanu 4 kaiC kamahine e ola nei, aia i ka Piolani Home Honolulu; ua mare i ka eha o ka manawa me Haehel Kealo* aina; ua hoopomaikaiia ko laua kihapai me 4 keiki, 3 keikikane. 1 kaikamahine, ua haalele mua mai hookahi keikikane, he mahina wale

no a oi ke kowa a o ka maki-/ aku la no hoi, i ukali aku !,i i alahele. * Elua keiki eia me a'n, oV - kamaliine aia i Kapiolani ]ī :r . ( , Q lea elima o ka laua keiki. 1 • wale no e oili niai ai, i nei.i ; a lamalama, a ka makuakiin» .. ., ft ole iho ai i kona mau hiohi^" Aloha no kuu aikane kim • , r ,i :u| okala o ka nele, eui w: U , .^ Q ai no i mea. na makou, suro r; : ; ;. p ua loaa, aohe a'u noi i l.u * oe, ua makia iho oe i kan }.. lV aloha i kiahoomanao na'u e ole ai, he aie hoi no'u e hoo«< la ai, ma o na lei Ja a kaun. , Knu aku ka'u manao o k on mai, maha ae hoi ia hnihn;, e uuu hoolealii ana i na loi :i y . ;a aloha no! | Ua hoomaka mai ke knu ; :J ] ma'i iluna ona i ka mahi;-ia o a i oJe i ka hapa mua o eha ka umaunia, a hu'p tna ' kua i kahi wa, lie eha iloko n j e loli mau ana nae ka ma'i i v opu i kahi wa, pela walo Um rn a hanlelo mai la ia makou, i i';r iv n ma ke aiai o na papalina I.;' \:,hi 0 ke kanana, mai ko nmk( n īr . v j kua a lunanui o ke kahua m.i'i, j, j D. McVeigh mai, wehe ae n* '~ n \ | iko iho la i ka ukana kainmhi a nei elele o ka au ana mai o k. loa. * Dear Gabriel,:—» I am sorry to let, you V:rr<r j my, friend Chas. K. Manua <liei i | o'eloek thiB morining. Aiiwr- ka mea ehaeha o ka naau e, na kn ' maka no e hele e haawe ann r,o i ke kaumaha no ka wahine l;« keiki, kau hou mai ana no nn we o ka luuluu. 0 kuu aikane i moe aku l.i i ka ' moe k.au a moe hooilo, he k.i- k-i : keonimana lokomaikai, a pilir. "?• olu a ua kapa aku kona nrui !n- 1 aloha iaia ho Nunu; ua kau in ino» hanohano malun» ona a mee \ryle ; aku la. Kuu aikano mai ka huiknulnn <\ ka la lealea o ua aina nei, kim nikane pane 010 ae i ka leo nui n r.i haku, e kaina, e hoi aku ann nn, i:a j aikena ne la au i malama k:?rf ro i kaua i na lei a kaua a li.uk» v't no i ua aina no ka pono o nn k«ri a kaua, auwe ka mea ehnehn <• !•.-» \ naau e, i ka hoomanao ae i,i | < aloha a makee keiki au. Ua lei hoi knua i ka lei o k i !.• I nakila, i na aina a kaua i morpno ' ai, eia ka e haalele hookahi mni n::i oe ia'u me na lei a kaua. 1 ka hooki ana ilio i nein mnu r;v nno aloha uuku, no kuu niknn.\ k* haawi aku nei au ame nn koiki i i hooneleia i ka makuakane, i kn kou aloha, ame ko mnkou hoomnik.ii kiekie, i ka poe apau i laulimn pu i 1 kona mnu hemahema iloko o mau hora hope ma leeia ao, a k# komo pu aku nei, e auamo i nn eha me ka wahine i i ka makua, na ko kakou mnkui ma ka lani, ma o Kana Keiki h'iwa la, e hoomnma mni i ko knknn , mnu ehaeha a nou e Solomon Ha- i nohano ke nloha pumehana. a no n» . keiki o kou papapa'i ko makon whalo. O mnkou iho no iloko o kf ks'imaha, me na keiki i hoonelein i k.i ; makua. GABBTEL K. MANT.\. DAVID M. MANUA. GABRTEL HEAUKI'īWI

OHARLES K. MANUA,