Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 36, 6 September 1923 — He Moolelo no KA MEAHUNA POHIHIHI A I OLE Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea Lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha [ARTICLE]

He Moolelo no KA MEAHUNA POHIHIHI A I OLE Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea Lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha

Mai kela la mua loa niai a Silia i hoea aku ai, i hoomaka ai ka wahine opio e malama ia Habaki, elike me ka makaukau i loaa i.iia nia ke ano he kahu malama ma'i, a elike kekahi ahi i aneane e pio. pela o Silia i hoomanawanui ai i ka peapeahhi ana, ahik'i i ka hoi hou ana mai 0 ka ikaika ame.ke ola iloko o ke kanaka o])ic. Aoie nae kela he hana uuku, aka he hana nui maoli, me ka a:icane no e pau na manaolana. I ka loaa iki ana ae o ka oluolu ja Ilahaki i kekahi manawa mahope mai, ua loaa iho la oia i kekah; ma'i tiva ikaika. nolaila ua hala okoa kekahi mau mahina ;.>:hi, o ka pulama ana i ke kanaka opio, a pau ka hoolilo, a komo iloko o ke kupulau, akahi no a loaa ka ikāika kupono iaia, e hiki ai ke huli hoi mai no Enelani. Ua makemake loa o Habaki Naika e huli hoi koke mai no Ene-j,-ini. i ka \va i loaa aku ai ka lohe iaia, no ka hopuia o Gai Wakona. no ke karaima pepehikanaka, no kela makemake loa, a hui pu me kona hele a piha i ke pihoihoi, pela i ulolohi loa ai ka loaa ana o ka ikaika kupono iaia, a hala he wa loihi. I ke!a ame keia la. e kamailio mau ana oia ma ke ano olalau: "F. pono au e hoea aku no Laelana, mamua o ka la e hookolokoloi;: ai kmi hoaloha." "Aole loa oe e hehi hou ana i ka lepo o kou aina hanau, ina penei iho la oe e hana ai e Habaki," i kamailio iho ai o Silia me ka leo kuoo. "Aole o oe hookahi wale no ka mea i makemake e hoea aku mamua o kala e hookolokoloia ai o Gai W'akona, aka nwau pu no kekahi, no ka mea he mau ike ano nui ka'u i pili i ka hihia o kela kanaka opio, nolaila e hoao oe, e loaa ka ikaika i kou kino. i hiki ai ia kakou apau ke huli hoi no Ladana." Mai kela la mai a Miss Haukona, i kamailio aku ai me ka ikaika ia Habaki Naika, aole i hoouluhua hou mai ke kanaka opio, aka r.a lawe aku oia i na a'o ana apau a Silia, a o ka hopena i ikeia. o ia o ia no ke emi liilii ana aku o ka fiva, ahiki i ka loaa ana o ka ikaika kupono, e hiki ai ia Habaki ke kau maluna o ka moku. He kulana ma'i no ko Habaki ma kela manawa, eia nate mamuli o ke.a'o a ke kauka, he mea maikai ka huakai holo moana no ka mea ma i pela i haalele aku ai ka moku o Mr. Kuene nia ke alahele no Enelani a ua ikeia ka pololei 0 ke a'o a ke kauka, r.o ka mea ua loaa i'o ka oluolu maikai ia Hahaki, eia nae, me ka nawaliwali no o kona kino. Xo ke koena ( aku o keia wahi o ka moolelo, ua ike mua ae nei kaua e ka makamaka heluhelu, i ka hoea kino ana aku o Habaki Naika imua o ka aha, ma ka wa e hookolokoloia ana o Gai Wakona no ke karaima ana i hana ole ai. Ma kela ahiahi a na mea apau i akoakoa aku ai ma ka home o Tiodora. ua ninau okoa mai la kela kaikamahine ia Mr. Kuene i ka i ana mai: "Heaha ka Silia Haukona hana o keia mua aku?" "A f lie a'u mea i maopopo, aole oia i hoike mai ia'u i kekahi mea, a aole no a'u mea i ike, ina e hoi hou ana oia ma kona mau r:mi mua e noho ai,-aole paha?" 0 Silia Haukona no kekahi ma kela ahiahi, aia nae oia ma kahi mamao aku, e lohe ole mai ai i na mea e kamailioia ana nona. a o ia ka Tiodora o ka pane hou ana mai: "Ke makemake nei au, ina nei no kona ae mai e noho pu a'u, ahiki i ka holopono ana, 0 na mea ana i hoolala ai, no kona hoojr.au 1 ke a'o ana i ka ike himeni," wahi ana me ka nana ana aku 110 kahi a Silia e noho ana me kekahi poe e ae. "Owau pu kekahi makemake e noho mai oia me oe; 0 ka'u e nonoi aku nei i kou oluolu. e hooikaika aku oe ma ka au'a ana, iaia. ahiki i kona ae ana mai, aole e hiki iaia ke hoole mai, ina nau e kamailio aku i keia mea a kaua e hooholo nei," i pane aku ai o Mr. Kuene me ka hoihoi. Ua hooko i'o aku la o Tiodora i kela manao, ma ka au'a ana ia Silia e noho i malihini nana, o ka mea i ikeia, ua ae mai la kela wahine. no ka mea he hana paakiki loa na kekahi mea, ka hoole ana mai, i ka makemake 0 keia makuahine, a ka piha oluolu, me ka lokomaikai; nolaila ua lilo o Josepine ame Silia 1 mau malihini na Tiodora. « Ua pono loa nae kela noho ana aku o Silia ma ka home o Tiodora. 110 ka mea ua kaa aku la no malalo o kana mau pulama ana o Hahaki Naika, elike no me kana mau mea 'i hana. aku ai no ke kanaka opio, iloko o kona ma'i kupilikii. I. na la mua, ua paa mau ko Silia manawa, ma ka makaala ana i ka niea ma'i, aka mahope mai. e kauoha mai ana o Mr. Kuene iaia e hele aku e ike iaia, aia no kona hoi mai a hala he mau hora loihi, nolaila ua ano pahemahema ka malamaia ana 0 Hahaki, ahiki i ko Josepine komo ana mai e lawelawe i kana mau hana. A-a mau no o Tiodora me Gai Wakona kahi i pili ai, ua hala aku !a hoi o Silia mamuli o ke kauohn a Mr. Kuene, nolaila ma leekahi kakahiaka, ia Josepine o ke komo nna mai no ke keena waiho huke, a ike i ka noho hookahi o Hahaki, ninau okoa mai la oia: "Hia hoi o Miss Haukona ihea e nalowale nei?" "Aia oia maloko o ka rumi hookipa me Mr, Kuene kahi 1 nanea ai; he hora ae nei paha a oi, ka loihi 0 ko Mr. Kuene hoea ana mai nei," wahi a Hahaki Naika, me kona hoike eftoa ana mai i ke kuaki, no ka loihi loa o ko Silia kaawale ana mai iaia aku. <4 E heluhelu huke ana anei oe? Ua lilo anei ko'u komo ana mai nei i mea kahamaha aku i kau heluhelu ana?" wahi a Jeaepine, iaia i ike aku ai i kekahi buke, i hoohuliia ke alo iluna o ke pakau= kau. "O Miss Haukoa ka mea e heluhelu mai ana Imua e'u, a mamuli o ka hoea ana mai nei o Mr. Kuene i pnu kana heluhelu ana. Ua hoao iho nei no hoi au e heluhelu, aohe nae he hlki pono, he o ia mau no ka nawaliwnli o ke'u mnū maka," "Pehea e ae mai ana anei oe, owau ke pani ma kahl e MUa Haukona, no ka heluhelu ana aku i ka meolelo Imua eu, ahiki 1 kona hoi ana mai?" i pane aku ni o Jeseplne me ka pll aua ae 0 ka ula ma kona mau papalina. "Nawai hoi e hoole aku ka mea malkai/ 1 wahl & Hahaki me ka hoao ana mai e minoaka, "Ina aole ou nana ne keu heelilela 1 paahao e noho pu mai ni me kekahl paaup§, a waiwai ole leike me a'u nei i ke »'©, ft!ailft § heehauel} fnai ee ia'u, i ka noho pu ana me a'u no kekahl man&ws{ pia }*ae, 114 ej pku ko'u hauoli, e kamailio n'iaeli mai ne ee imua e'u, aele hei e heluhelu mailoko mai o na huke," Noke okoa ae la 0 Joseptne \ ka akaaka, me ka nana ana aku i ka inoa o ka buke e waiha afla maluna q ke pakaukau a i aku ia; w Ke hopohpo loa nel au, aole paha e liie ana ka'ij mau mea e kamailio aku ai ia oe i mea hoohauoli > ka manao, ehke la me na mea i kakauia maloko o kefa bnke," aiaiia hooiieie aku la oia i ke kamailio ana ma kekahi mau mea, e ka uiu koke ana ae iloko o kona nooneo, 1 kinohi, he utiku ioa ka Ilahaki mau oieio e kamaiiio mai ai, aka ia lo'ihi arja aku o ka laua kakele oieio aaa, ua nanea maoli laua* me ka akaaka ōkoa ana ae i kekahi manawa, a o ka aiea

oiaio, ua oi aku ko Habaki hauoli, i ko laua kamailio pu, mamua o kona noho mumule wale iho no, a hoolohe mai i na mea e heluheluia aku ana iaia mailoko mai o ka buke moolelo. Mahope mai o kela la, ua kaa ia Josepine ka heluhelu ana aku imua o Habaki, a ke pau no hoi ka heluhelu ana i ka buke, haule iho la laua kamailio, ma keia ano ua kaawale maoli o Silia. e hiki ai iaia ke hele, a hoi mai i kana mau manawa apau e makemake ai, me ka lele ole o kona oili, no ka mea ma'i. Ua lilo keia kaa o ka hoonanēa ana ia Habaki, i kumu no Silia e hooko mau ai i na kauoha apau a Mr. Kuene, e imi maii ana no hoi kela kanaka, i mau kumu, e hiki ole ai ia Silia ke noho i ka hale, a hala he mau hora loihi mahope mai. Ma kekahi kakahiaka nae, haalele iho la o Silia,i ka hale, no ka liele ana i kekahi wahi ana i makemake ai, a i kona huli hoi ana mai, e noho aku ana o Mr. Kuene e kakali ana iaia, no ko laua hele e makaikai i ke Kakela Winoka. Ma keia hoi ana mai a Silia, i hoike ae ai oia i kana meahou, 0 ia no kona liele ana ma kela kakahiaka e liui pu me ka poropeka himeni, a mahope iho o ka hoolohe ana i ke ano o kona leo, ua kauoha mai iaia, e lilo i niea himeni no ka papa himeni o ka halepule, me kekahi uku mahina maikai. Ua lilo kela hoakaka a Silia, i mea no kona mau hauoli ai, no ka apo ana mai o kela kanaka hiineni ia Silia. eia nae aole he wahi hoihoi iki iloko o Mr. Kp'ene no kela mau olelo, o ke kaumaha ame ka haikea ka mea i hekau ,iho maluna o kona helehelena, me ka ninau koke ana mai: "Ua ae aku nei anei oe i ka hana a kela poropeka o ka makemake ana mai nei e lilo i mea himeni noloßo o ka halepule?" Nana pono mai la o Silia maluna o Mr. Kuene, me ka pane ana mai: "Ua olelo aku nei au iaia, e noonoo au no ka'u pane e haawi aku ai, ma keia Poakolu ae au e hoike aku ai i ka pane iaia." "Heaha iho la kc kumu o kou hoohakalia ana i kau pane? Aoie anei i nui kupono ka uku i haawiia mai la ia oe? M "He uku maikai kela, a ua oi aku mamua o ka'u i manao ai, oiai ua loihi maoli keia manawa o ko'u noho ana me ka himeni ole. Me he mea la nae, aia kekahi mea nana i kaohi mai ia'u, mai ka haawi koke ana aku i ka'u pane," alaila. haloiloi mai la na kulu waimaka ma kona lihilihi; "malia paha no na hoomanao 1 ala ae iloko o'u no na mea o ka manawa i hala; e kupono ole ai kela kulana ia'u." Ku ae la o Mr. Kuene iluna, me ke apo ana mai o kekahi lima ma ka puhaka o Silia, a alakai aku la i ka wahine opio nowaho o I ka lanai o ka hale, a ia laua i noho kokoolua aku ai iluna o leekahi noho ie loihi, akahi no a pane aku o Mr. Kuene i ka pane ana aku: "O ka'u wale no e nonoi aku nei ia oe e Silia, mai ae oe e lilo |i mea himeni no ka halepule." "Heaha iho la hoi ke kumu a'u e ae ole aku ai i ka lawe an.i mai i kela hana ?" wahi a Silia me ke kahaha, oiai nae ke hoomaopopo mai la oia i ke kui'o o ka hoopuka ana aku o Mr. Kuene i kona manao, a ke hoomaopopo la hoi i ka puliki loa o ua kanaka nei i kona lima, me ka pane hou ana mai: "Ua ike no oe e Mr. Kuene, he mea pono e loaa kekahi hana ia'u, i kokuaia mai ai ke ano o ko'u ola ana.' "Aole he kumu e ae o kuu papa ana aku la ia oe, aole e ae aku i ka hana himeni, o keia wale no, ua haulehia au i ke aloha ia oe e Silia. Na kela aloha iloko o'u nou, i kono mai ia'u, e lawe mai ia oe malalo o ka'u mau hoopakele ana, ua makaukau au e hoolako aku i kou mau hemahema apau, o ka noho ana ma ka honua nei, aole au i makemake e hele oe i ka hana, a e lilo kou leo himeni, i mea e loaa mai ai kau dala." MOKUNA XXXII. Na kela mau olelo mai ia Mr. Kuene aku, i hoauhee aku i ka ula ohelohelo mai na papalina ae o ka wahine opio, a nohoalii iho la ka haikea ma ia wahi, naka ae la hoi kona kino me-ka haalulu, ka mea nana i hookomo mai i na manao kahaha iloko o Mr. Kuene, o ia ka ua kanaka nei o ka pane hou ana mai: « "Ua aloha i'o au ia oe e Silia me kuu naau apau, aole anei e hiki ia oe ke hoomaopopo mai ia mea, ma ko'u mau ano iloko o na la aku la i hala?" Leha ae la ka Silia nana ana iluna o ka helehelena o Mr. Kuene, me ka hoao ana e huki aku i kona lima, mai ka puliki ana a ke kanaka i hoike okoa mai i ka nui o kona aloha nona, aole nae he wahi mea a hookuu iki o Mr. Kuene, a o ia ka ua o Silia o ka i ana aku: "Ua ike au i ka nui o kou oluolu ame kau mau hana lokomaikai ia'u, a ua nana mau aku au ia oe ma ke ano he hoaloha pilipaa loa no'u; me ka loaa mua ole o kekahi moeuhane ia'u, ua noonoo mai oe e lawe aku ia'u, ma ke ano i oi aku i ke kulana hoaloha wale no, aka i hoapili, a i hoa ohumuhumu no keia ola honua ana." "Heaha auanei ke kumu e hiki ole ai ia'u ke nana aku ia oe, 110 kou kupono e lilo mai i kokoolua no'u no keia dla honua ana?" me ka nana pono loa ana mai o Mr. Kuene ma na maka o Silia. "No ka mea, aole oe 1 noho pouliuli i ko'u mau ano o ka wa i hala, kela ano o'u, i loaa mai ai ia oe. Aole au i kupono e lilo i wahine na kekahi kanaka oiaio elike me oe," wahi a Silia me ka leo o ka mea i piha me ka hilahila no kona mau ano. "Pehea, ua aloha no anei oe ia'u e Silia?" i "Aole loa.au i hoao iki e nana aku 1 kekahi hiona hauoli, elike me kau e 111 mai nei ia'u, a oki loa aku hoi ka manao ana, he wahi Hhi kuleana kekahi o'u e noonoo ae ai no ia mea he aloha." "lita pela, alaila me ko'u alolm nou, a'u i hoike aku la, e nana iho ee i koi\ puuwai i keia manawa ,a hōike mai ia'u, aole anei aia kekahi «īoonoo iloke eu no'u i ee aku i ke ano hoaloha? E aloha mai ana anei oe ia'u e Silia, a e ae mai e lile i wahine niare na'u?" Kuleu iho la ke poo e Silia ilalo no kekahi mau minuke, a iaia i aea ae ai iluna, nana mal la ma na maka o Mr, Kuene a pane mai la: "Aole he kumu e ae o kou nenoi ana mal ia'u e IHo aku i wahine nau, mamuli wale no ia o keu manaoie ana e loaa he hauoli ia ee ma e'u nei, aole anei pela ka mea oialo?" 14 0 kena ka mea oiaio loa au e kamailio mai la e Silia." ''lna pela ea, alaila ua leaa ia'u ka lanaklla, ma ke keehi ana aku i ko'u mau ano pawpHwaH, ame ka uhi &na aku i ko'u mau hewa; a ua loaa pu hei kft lanakila ia'u ma ka unae ana mai i keu mfffiale ame ke aleha no'u," <( Ua nana aku &u ja ee e $ilia, ma ke ane 3pe ena wa-: hlne hanehana lea; a ne m mea au i kamailie mai nei i keu waliwali &me ka hewa, ua l'ieehalike aku au \% mau mea, ma ke ane me he ma'i la i ieaa i kekahi mea, ahiki i kena ola ana elike me na piiikia e ae.

<'O kou mau ane apau, he kiiakila ia me ka meamae, Q kou puuwai, ua piha ia me ka eluelu ame ka lokemaikai, a aia me ee na }ialena klekie lea, e haahee ai ka wahine ame ke kane i loaa ia haawina. Ua ku aku ee a paie me ka jume ame ka nele, a mailoka fßa! »a nui, ua heeiaie mai pe j keq piau ano maika{ }ie nui, ka mea } loaa eie i ka hapanui e na j a i kukulu mai ai } keu mau ano apau imua e k juu aia, 0 ee Y kekafti o na wahine u'i ioa, a ua hoehihi i'o au ia ec. "E ae mai ana anei ee « lilo i wahine mare na'u e Silia,s E aloha mai ana anei ee ia'u? 0 ka ekoiu keia © ka„manawa a : u i waiiio aku la i keia ninau heekahi no imua ou, nolaila ke kakali aku nei au i kau pane." # "Aeiie a'u mea hou ihe e huna ai; no ka rtiea owau pii kekahi i haulehia i ke aloha ia oe e Mr. Kuene," me ka moe okoa -ana mai o kc poo o Sih'a imua o ke alo 0 ke kanaka opio. "Me kel? aloha iloko o J u no f u, ua hiki ole ia'u ke heikeike ae imua ou, ahik' wak no * 'keia manawa au i koi hoomau mai ai. I na nianawi

lehulehu ae nei i hala, ua manao maoli iho no au, aole loa kekahi kanaka maikai e lawe aku ana ia'u, i wahine mare nana, no ko'u ike maoli iho no hoi i ko'u mau ano lapuwale, oiai no naē, ua loaa no ia'u ka ike, ua huikala mai ke Akua i ko'u mau hewa, a haawi niai Oia ia'u i ka ikaika e ku aku a paio me ko'u mau ano puniwale o ka wa i hala. # "Ua paa kuu manao, e noho hookahi aku au ahiki i ko'u mau la hope ma ka honua nei, a me kela manao paa, e hoohana aku au i ke kalena hookahi i loaa ia'u, me ka waiho ana aku ia'u iho. no ka lawelawe ana i na hana kokua i ka poe iloko o ka pilikia ame ka poino." "Aole a'u mau ku-e ana aku ia oe, ma kau mau hana apau i hoolala ai, aka o ka mea mua loa. e lilo au i mea nui Hoko o kou noonoo, a mawaho ae olaila ua liiki ia oe ke hana aku no ka pono 0 ha'i, ina ia he mea e hooluoluia aku ai kou uhane. Ua hiki ia oe ke hoohana aku i kou leo, a oi aku ka t maikai i ko keia manawa, aole nae au e ae ana, e lilo oe i mea na ka lehulehu e makaikai mai ai, a e hoohauoli aku ai paha i kekahi mau anaina, a ka poe hanohano aole loa! "Ua kulike kou manao e Silia me ko'u o ia ke kokua ana aku 1 ka poe iloko o na popilikia, nolaila e hana like kaua ma ka lawelawe ana i na hana maikai e hiki ana ia kaua ke hooko oiai ma ka honua nei, aka e hoomanao mau nae oe, mamua ae o na mea a'pau, owau wale no ke kuleana ia oe, a e nana mai oe ia'u, he mea e noiio mana ana maluna ou." "Heaha auanei ka'u mea e hoole aku ai i kena mau hoakaka oiaio au e Mr. ..Kuene. O oe ponoi ka mea i hoopakele ae ia'u, a ua aie au i ko'u ola nei ia oe, a he kuleana nui kou maluna o'u," wahi a Silia me kona noke okoa ana« iho i ka uwe, aole he mau waimaka no ke kaumaha ame ka ehaeha, aka he mau waimaka no ka hauoli, ka mea ana i haupu mua ole ai, e hoea mai ana he manawa iloko o kona ola ana, e lilo aku ai i wahine na kekahi kane maikai a oiaio. "Aohe au mea i aie mai ai ia'u e ke aloha," i pane iho ai o Mr. Kuene ma ke ano hoomalielie. O ka mea wale no a'u e nonoi aku nei, o ia kou haawi ana mai i kou aloha, ame kou ae ana mai e noho pu me ā'u i na manawa apau, malōko o kuu home. E loaa ia'u ka ike, ua kuleana i'o au ia oe, a pela hoi oe ia'u; e lilo au i mea nana e hoopakele ae ia oe mailoko mai o na kaumaha ame na ehaeha, a i hookahi ko kaua ola ana aku iloko o ka hauoli. E Silia kuu aloha, e nana mai kou mau maka ia'u!" Aea i'o ae la ke poo o Silia iluna, nana mai la hoi ma na maka 0 ke kanaka nana i hapai ae iaia mai ke kulana poino mai, a ikeia ae ai oia he wahine maikai i keia la, ia wa i ninau hou mai ai o Mr. Kuene? "E ae ana anei oe e Silia e lilo mai i wahine na'u?" "Ae, ke>manao oe ua kupono au e lilo i wahine nau." "Pehea la oe i ae mai ai'me ka makapo, e lilo i wahine na'u, oiai aole i maopopo mua ia oe ko'u mau ano, ame ko'u ohana?" "Aole au i nana aku ia oe no kou mau ano o ka wa i hala, 3 no ka moolelo paha.e pili ana i kou ohana, aka no kou mau ano maikai a ko'u mau maka i ike pono ai, a'u no e haaheo nei ke olelo ae, o oe ke kanaka oiaio loa ma ka honua nei." "Akahi no au.a hoike aku ia oe, owau kekahi o na kanaka hanohano ma Ladana nei, nolaila e lilo aku ana o oe ka Lede Silia Kuene, ka wahine mare a Sir Ede Kuene o Malo Paka," me ka hakilo pono ana. mai o Mr. Kuene i ko Silia ano, pehea ana la ka noonoo o kela wahine, i ka maopopo ana aku iaia, he koko kiekie ke holo la iloko o ka i ae aku ai e lawe mai i kane nana. "Ea, ua hookahaha mai oe e Kuene ia'u, a oi aku mamua o ka mea hiki ia'u ke hoopukai aku me n& olelo maopopo. Aole ali 1 haupu mua, o oe kekahi o na kanaka hanohano a ko'iko'i iloko o ka aina,- ke hopohopo loa nei au, no kou—" "Aolie au mea e hopohopo iho ai e kuu aloha," a Mr. Kuene, me kona kulou okoa ana mai imua, a honi mai la ia Silia, me ka hoomau ana mai i ke kamailio ana. "Aole oe e Silia he wahine o ke kulana haahaa, ua kamaaina na mea apau i ke kaikamahine a Nakanaele Haukona, kela kahunapule i hilinai nui ia, a i alohaia e ka poe e noho ana ma Alanadale; ua kupono loa oe, e lawe aku i ke kulana ame ka hanohano i loaa i kau kane. "O ka mea oiaio loa e Silia, He barona, a he hooilina no kekahv waiwai ftui e waiho nei ma ke Kalana o Wokeka. Ua hooiliia mai kela waiwai maluna o'u e ke kaikuaana o ko'u makuakane, o ka make ana he mau makahiki ae nei i hala, ina nae e hoopau au i ka hele ana i ka holo moku ma ka moana, a hoi mai a nohopaa ma Malo Paka. "Ua hooki au elike me ka makemake o ka mea nona ka waiwai, ua hoi a noho ma Malo Paka, a oiai aole o'u ohana i koe e ola nei, ua ku a mehameha maoli ka noho ana maloko o kekahi home nui, no ia mehameha, i hooholo ai au e hoohala i kekahi manawa maloko o Ladana nei, me ka hoi anā a noho maloko o kekahi mau rumi hoolimalima, me ka hoonani ana i ko'u mau rumi, a kulike me ke ano o kekahi moku, oiai ua maa au i ka holo moana; a he hana paakiki no na'u ka hoao ana e noho iuka nei o ka aina, aka nae, ua loaa iho la ke kokoolua e noho ai o kela home nani, nolaila akahi paha a pau ka uhu ana o ka manao e hele hou i ka holomoku," me ka puliki ana mai o Mr. Kuene ia Silia iloko o kona poli, Ua ma-u no kela hoohala ana o na ipo mawaho o ka lanai o ka hale, a ia laua i hoi mai oi noloko o ka rumi hookipa, a halawai me ko laua mau hoa, ia wa i hoike ōkea ae ai o Mr, Kiiene no ka paa ana o ka hoopalau mawaena ona ame Silia, a ua lilo ia i nuhou hauoli i ko laua mau' hoaloha, Me kela maopopo no ka hoopalauia ana o keia mau kaa aku »i nialalo o Tiodora na hoolala &na ne ke »no o ka hoolauna ana aku i keia paamare, nolaila ma kana kukakukn me Mr, Kuene, a i ikeia ae la hoi o Sir Eduwada, ua hooholo iho la laua e haawi i kekahl palna nul, ma ko laua la e hoolaunaia ai i na healoha, "He mau hoaloha lehulehu kou a'u e manao nel, ua makemake oe e hoolauna aku i kau wahine imua e lakeu," i pane jnai ai o Tiodora ia Mr. Kuene, f< Aīa ahiki mai i ko laua la e heolaunaia al, alalla e kauoha ak« ana au i ka Rev, £dimena ame kona ma- ( kualiine, na Miss Lovela, ka Lede Dilabor© ame kona ohana e hele mai, i hookahi ko kakeu keme pu ana iloke e keia haawina hauoli, e leaa ana ia elua." Ua apeno aku la o Mr-. Kuene j kela manae e Tiodera, me kena elelo okoa ana aku, jie mau healoha lehulehu ne kena heae ana ma Ladana, a e lakeu kekahi ana e kene aku ana § hoea mai ma kela la, i heelauna aku ai oia i \yahine imua e lakeu. M6KUNA XXXIII, Ua heea i'o mai la ka la e ka paina a Tiedora f hoeiaia ai, no ka hoolauna ana ia lāHia Haukena imua o na hoaioha. Ua ho©hiwahiwaia oleko o ka home o Tiodora me na lau uiiuii ame na pua heonani o kela ame keia ana, he kupaea hei kau i ke aia ©ioko o ua heme nei. Ma na hora o ke kakahiaka o kela 1a t ua hoea fntia mai h ka Rev. Edimona ame kona makuahine, mahope mai na Miss Lovela, ame ka Lede Liliboro, kana keikikane ame ke kaikamahine, a mamua lioi o ka manawa no ka paina ana, hoea mai la na hoaloha o Mr. Kuene. nolaila ua pi'ha malihini maoli ka home o Tiodora ma kela ahiahi. Oa ano maikai loa o Habaki Naika iloko o keia mau la, a ua hiki iaia ke hele holoholo maloko o ka pa, a ke hui pu aku me '<a poe maloko o ka home o Tiocfora, nolaila i ka hoea ana mai ; keia ahiahi, i malamaia ai o ka paina no. ka hoolauna ana aku a Silia Haukonā, imua o na hoaloha o Sir Kuene, o Habaki pu

kekahi iloko o na hauoli ana me na. malihini. "Ke manao nei a«, e loaa ana ka ikaika ia'u iloko o keia mau la," wahi ana i pane aku ai ia Tiodora, i ka wa a kela kaikamahine i hele mai ai a noho ma kona aoao, mahope iho o ka pau ana o ka paina ahiahi. "Ua pili maoli no ka hewa ia inakou, i ka hoohemahema ia oe," wahi a Tiodora me ka leo kaumaha ,i kona ike mai no hoi kekahi i ko Hahaki kulana, me ka. hopu ana mai i ka lima o ke kanaka opio. "O, aohe a'u mea e hoohalahala ai, no ka mea ua hana mai oukou i na mea apau no'u e pono ai; a aole loa o u wahi kuleana iki, e hoopau wale ai i ko oukou manawa, a e hokai waie aku ai paha iloko o ko oukou mau hauoli ana. Owau ka'u e olelo ae, i ko'u lilo i mea hoopilikia ia oukou, mai kinohi loa mai no ahiki i keia manawa, a ua kono maoli ia mai 110 au i kekahi manawa ae nei i hala, ua oi aku ka pono o ko u make ana, mamua o ke ola ana aku, he mea waiwai ole rna keia ao. "Ua kuhihewa nae ia manao ana o'u pela, 110 ka mea aole i ae mai ke Akua, no ka mea ma o'u nei wale no, e hoopakeleia ae ai ' 0 Gai, mai ka ili ana aku o na haawina hookaumaha maluna ona, no kekahi karaima ana i hana ole ai; pela i hoopakeleia ae ai au mai ka make mai, e ka meapaahana a ke Akua i hoouna ae ai ma ka moana." "Mai kamailio mai oe e Hahaki i na olelo o kena ano! Ua nele loa anei oe i ka manao aloha no'u, ka mea aku ana ia oe me he kaikunane ponoi la na na makua hookahi? E nana mai oe c Josepine i na olelo a Hahaki," me ka huli ana aku o Tiodora, a kamailio ia Josepine, e hele pololei mai ana ma kahi a laua e noho ana. "Aole au i lohe aku nei i kana mea o ke kamailio ana mai nei ia oe!" "Olelo mai nei oia, aole ka ona wahi waiwai iki ke ola ma ka honua nei, a ina aole no kona makemake e hoopakeleia ae o C>ai mai ke kau ana aku o kekahi hopena kaumaha maluna ona. ina ka ua oi loa aku kona hauoli i ka make, mamua o ke ola." "He kuhihewa mau kakou, na kanaka ma ka kakou mau mea e manao ai, aka o ke Akua wale 110 ka i ike i na mea pono apau. 1 ko ke Akua hoopakele ana ae iaia mai ka make mai, oiai e lana hele ana maluna o ka moana, aole ia no kekahi kumu e ae ; aka * no ka ike o ke Akua, aia kekahi waiwai nui i kona ola ana aku ma ka honua nei, a ua hookaawale e ae Oia i Kana poe keiki, no kekahi mau hana ano nui," wahi a Josepine i pane mai ai, alaila hoomau loa aku la no i ka hele ana 110 kekahi aoao o ka hale. "Ua lohe aku la no kaua i ko Josepine manao, a me he mea la, o ka mea oiaio maoli no ia, nolaila aole loa he mea pono, e hoopau oe i kou mau manaolana no na hauoli o ola ana, aka e hooikaika oe e hoopoina i na mea maikai ole o ka wa i haia, a e nana aku, i na mea e hauoli ai ka manao, no ke koena aku o kou ola ana," alaila ku ae la o Tiodora iluna, me ka nonoi ana aku ia # Hahaki e hookuu mai iaia, o ke kaha aku la no ia hele, me ka noho hookahi ana iho o Habaki oia wale no. Ma kela manawa hoi, i maule ai o Keoni Naika, maloko o ke keena hookolokolo, iaia i ike pono aku ai ia Hahaki Naika kana keiki hanauna, a hoihoiia ai oia noloko o ka hokele, me ka haawiia ana o na lapaau ana iaia, ua loaa na hoomaof>opo ana i na kauka, mawaho ae o kela maule ana, ua ukali mai he ma'i 1010 e hiki hou ole ai' i kona mau wawae ke hoohanaia. He mau pule lehulehu ka waiho ana o Keoni Naika i ka mi'i maloko o ka hokele me ka manaoia i kinohi, aole oia e ola ana, $ aka i ka hala.ana nae o kekahi mau la, akahi no a ikeia aku na hoailona, no ka pii liilii ae o ka ikaika o kona kino, ahiki i kona hoomaopopo ana mai i ka poe imua ona. Ma kela manawa i hoi pono mai ai ka noonoo maikai iloko 0 Keoni Naika, aole he hiki i kona mau lima ame na wawae ke onioni, aka he maikai no nae kona noonoo ma na ano apau. a ua maopopo i na kauka, ua heluia na la o kela kanaka e ola ai, a hoi aku oia i ka lua kupapau. Ma kekahi kakahiaka, ua hookahahaia mai na kauka, i ka ninau ana mai o ua o Keoni Naika no kana keiki hanauna; o mea i hoikeia aku iaia, he malihini o Hahaki Naika na ka Loio Kelekolio, a oia pu kekahi iloko o ke kulana ma'i e noho mai la. "Pehea, aole anei ona hele i ka holoholo mawaho o ka hale?" 1 ninau hou mai ai no ua o Keoni Naika. "Ae, he hiki no iaia ke hele i ka holoholo ma kahi pokole, a i kekahi manawa no hoi, e laweia ana oia i ka holoholo maluna o ke kaa e kona mau hoaloha." "Ke makemake nei au e ike iaia, e hele aku kekahi mea e kii iaia a lawe mai imua o'u!" Ua hoouna i'o ia aku la kekahi mea no ka hoike ana aku ia Mr. Kelekolio, i ka makemake o Keoni Naika e ike i kana keiki hana- h una. I kinohi, ua kanalua ka Loio Kelekolio i ka ae ana mai e hookuu ia Hahaki Naika, aka nae i kona noonoo ana me ke akahele, hooholo iho la oia, he mea pono e hoike aku oia imua o Habaki, no kona makemakeia ana mai e kona makuakane e hele aku e ike iaia. Ma kela hui ana ae o ka Loio Kelekolio ame Habaki Naika, aole i hoohakalia iho ke kanaka opio, i ke kamaiiio ana mai i kona manao: "E hele i'o aku au e hooko i ke kauoha a kuu makuakane, |ie ko'u nana ole, no kana mau mea i hana mai ni nialuna o'u," wahi N a Hahaki, Ua lioemakaukauia iho 1a kekahi kaa, no Hnhaki Naika e hele aku ai e ike ia Keoni Naika, a iloko e ka hapnlua hora, aia ke kanaka opio maloko o ka hokele, a kona makuakane e waiho mai ana 1 ka ma'i, I ka wa i hoikeia aku ai ka lehe'la Keeni Naika, no ka hoea ana mai o kana keiki hanauna, kauoha koke mai !a 014 e laweia aktt imua ena, Ma kela komo ana e Habaki Naika iloko e ka rumi e mo« ana q kona makuakane, kela kanaka nana oia i pepehi me ka manao, iho la e heokeia aj kena mau manao lapuwale, aole he olelo | kamailioia piawaena e lawa, aka ke nana la kekahi i kekahi, 'aia ma ke Hahaki aoao, ka nianao aloha 110 kona makuakane, a aia hoi ma ka helehelena e Keoni Naika, ka maka'u ame ka wiwo, a i ka hala ana Q kekahi mau aekona, akahi 110 a owaka ae ka waha o Keoni Naika, me ka pane ana mai i kela mau elele: he mea p ae nana \ hoalilo ia'u i kanaka ino lea, o ka opiuma wale no." ft Ae, pela maoli no ko*u manaoie," i pane aku ai ne hei o llabaki. • "Alaila ua maapepe mua no ka paha ia ee, he luahi au na k<* epiuma ea? Ina aoie ka opiuma, he kanaka kaekoa avi, m a < ko'u mau ano, 0 na makahiki lehulehu i kaahope aku nei. O ka ©piuma ; ka mea nana i hoololo i ko'u mau nponoo maikai apau, gka opiuma ka mea nana i hoolilo ia J u i diabolo. Ua aloha maoli lio au ia oe e Habaki i kou wahi wa uuku, aole he aloha hookamani. aka he oiaio mailoko mai o ka puuwai. "E noho'iho oe maluna o ka noho, 3 e uwai mai i ka noho a kokoke ia ? u, i kamailio aku ai au ia ee, ike ano i lilo ai au, i lua-:' 4 hi na ka opiuma, a i meapaahana na Satana. Uwai aku la 0 Habaki i kekahi noho a pili ma ka aeae e ka moe o Keoni Naika, alaila pane aku la; Ke hopohopo loa nei au, aole i loaa ka ikaika maikai la ee, e hiki ai ke kamailio loihi." Ua maopopo ia~u, aole paha e pau pono ana kaHi mau mea apau i manao ai e kamailio ia oe, aka nae, ua oi aku ko l u hoike ana ae i kekahi mea, mamua o ko'-u huna ana, oiai ua kokoke loa mai ko ! u hopena." (Aole i pau.)