Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 39, 27 September 1923 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

"Ua hooholo pu maua, maliope iho o ka pau ana o ko maua mare ana, a pau no hoi na hana maanei i ka hooponoponoia, e hoi aku maua no ka Hitadela, a malaiia maua e noho iki ai 110 kekahi manawa. O ke kumu a maua i hooholo ai aole e konoia aku na hoaloha e hele mai no ko maua mare, mamuli no ia o keia make ana iho nei o ka makuakane o kuu wahine e mare aku ana, a no ka hooko ana no hoi kekalii i ke noi a ka mea i make ike kaikamahine. Eia nae, a kahi wa hou aku, e hoike aku ana no au ia oe i na mea e hanaia aku ana mamua ae o ka la iwakalua-kumamakahi. Me ke aloha. Wile." Pau koke iho la 110 ka manao o ka leka ma keia wahi, a ua pau no hoi ma ke ano maikai, a i ka manawa i pau ai o ka heluhelu ana a ka Lede Linetona, aia ka ula ke naholo la ma kona mau papalina, a i mai la i ke kaikamahine me ke pihoihoi loa: "O keia kekahi mea i lohe mua ole ia ma keia ao," me kona pihoihoi loa. "He mare ana kela ma ke ano ma-lu loa, aohe wahi kono i kona kaikuahine nei, a no ka hikiwawe loa o keia mare o laua aneane loa e kaili aku i kuu hanu mai a'u aku. "O kaua na mea kupono loa ana e kono mai ai." "Malia paha o konoia mai no kaua e holo aku i Enegelewuda ma kekahi o keia mau la aku, he mau la lehulehu no hoi keia i koe ahiki aku i ka la iwakalua-kumamakahi; e kakali malie no kaua," a Liliana o ka pane ana ae." Ma ka'u hooiohe ana aku nei ano ohohia mai o ka anakala olelo ana elike me kona ano mau. "Malia paha no ka lilo loa o kona manao i ka wahine ana e mare aku ana, a i ole no ka nui paha o kana mau hana e ae i loaa ole ai he manawa nui nona e pili ana ia wahine ua lawa ia, he oki loa, o kona akena wale ana mai nei no no ka ui o ia wahine, me ka nui o na waiwai i ili iho maluna ona, pau ae la. "Aohe no oia i hoike iki mai i ka inoa o ia wahine, aka nae c kapa aku no kaua iaia o Miss Noatona, oia ka inoa maopopo loa. O ka'u i noonoo iho la me ke ake nui e ike he wahine aoo paha oia elike me ko Sa Wiliama Hita aoo?" "Ka, i mai nei hoi maloko o kana leka he wahine ui," i pane koke mai ai o Liliana. "Pela io no kana i pai mai nei. Eia ko'u manao, he u'i ka wahine i i ke kanaka e mare aku ana iaia, a i ka nana aku nae a kekahi poe ea, aohe kulike. E hoi mai ana laua i ka Hitadela ke pau ko laua mare ana," i namunamu iho ai ka lede. "He mea pono e hoea mua aku kekahi mea i kela hale no ka hookipa ana aku ia laua, a o kekahi he mea pono no e hoomakaukauia ia hale no kela manawa ano nui. "Ma ko'u manao, e Liliana, oia keia, me ka nana ole aku i ko'u nana ole ia ana mai la e ko makuakane, me ke kono ole ia mai, e hoomakaukau ia no nae kela hale e pono ai no ka hookipa ana mai ia laua, me keia pokole loa o ka manawa o ka hoike ana mai la, e 'hana kaua elike me ka maikai ame ka hiki ia kaua ke hana ma ka hoomaemae ana i na mea apau maloko o ka Hitadela, me ka hoomakaukau pu i kekahi papa ahaaina no ka hookipa ana mai i ka wahine-mare. 2 no ka hoohanohano ana aku no hoi iaia. "Malia paha ua hooholo laua aole e halawai me kekahi mea mahope iho o ko laua mare ana, e mama," i hoakaka mai ai o Liliana. "Aole no ia he mea e hiki ai ke alo ae. O kela hoi mai o laua i ka home i hooponoponoia he hana maikai ole ia ma ko kaua aoao, no ka mea, e kulike ole ana ke kulana o ka home a laua e hoi mai ai me ko laua mau kulana kiekie a hanohano e lawe ana au i ke koikoi o ka hoomaemae ana i kela hale iloko o ko'u mau lima me ke kaukai ole aku a kauohaia mai, elike me ka maikai loa a'u e ike ana. E hoi kaua ika Hitadela ma ka la hope o keia pule." Aia iloko o ka lede na noonoo like ole'kahi i hana ai mahope o kona hoike ana ae i keia manao ona no ka hoi i ka Hitadela no ka hoomakaukau ana ia hale, a i ke kaikamahine hoi i lalau aku ai i ka nupepa kakahiaka a hoomaka iho la ka lehuhelu ana me ka leo nui. Ua lilo i mea ehaeha loa i ka Lede Linetona keia hoike koke ana mai a ke kaikunane no kona mare hou ana aku i ka wahine maloko o ka manawa pokole loa i hoolala mua ole ia, a i oi loa aku hoi no kona kono ole ia ana mai e akoakoa pu aku ma ko laua manawa e mareia ai, a e komo pu ai la hoi ma ka ho'omakaukau ana no ia mare. Eia nae, iloko o ka nui o keia mau mea hoopioloke i kona noonoo a kohu pupule ke nana aku, ua hoohauoliia ae no nae oia ma kekahi ano no ko ke kaikunane hoihoi koke mai i kana wahine ika Hitadela. Ina nae, e maopopo ana iaia ia manawa o ka wahine a ke kaikunane e mare aku ana oia no ka wahine ana i hoino ai, e pii ana ka ukiuki hiki ole iaia ke uumi iho. Aka nae, e lilo ana ka hoihoi ana mai o ke kaikunane i ka wahine hou ana i mea hoomama loa ae i kona noonoo, a o kana mau hana a pau i hoolala ai no ka hoopoino a no ka hoohoka ana aku i kona enemi ana o ka halawai ana ma ia la e hiki mai ana i ka hopena, e hopauia ai. Malia paha e hana mai ana o Vekinia Alekanedero i kekahi hana hoopilikia ia Sa iliama Hita a iaia pu, iaia aku nae ia, ke hala ka ka la iwakalua-kumamakahi o Dekemaba la, aohe ana mea e makau hou aku ai, ua mare ae la kona kaikunane a ua lilo ka wahine a ke kaikunane i mare ai i hakuwahine no ka Hitadela. Malia paha e loaa ana no kekahi hoike oiaio mai a Sa Wiliama Hita aku i ua o Vekina Alekanedero he kaikamahine o Veki i loaa ia laua iloko o ko laua manawa i mare ai, a e loaa aku ana no kekahi mahele o ka waiwai o Wiliama Hita ia kaikamahine, aka nae aohe maka'u hou ana aku no ka hoi ae o ke kane ame ka wahine i hookaawaleia no ka manawa loihi„ a e loaa ai ka ike maopopo ana o kekahi i kekahi, aole nae e hiki ana ia Vekinia Alekanedero ke hoi mai i ka Titadela ma ke"ano he moiwahine a he hakuwahine hoi no ia home. Ua lohe no oia no ka'Haku Noatona Ua kaulana oia ma ke ano he kanaka elemakule waivvai haku moolelo a i mare ole i ka wahine, aole nae oia i maopopo i ka ohana o ia Haku Aole oia i ike ahiki mai no i nei manawa he kaikamahine hanauna ka ka Haku Noatona, nolaila i ka loaa ana o ka ike iaia o Miss Noatona ka wahine a ke kaikunane e mare aku ana ua hoomakaukau iho la oia iaia iho no ka hookipa«ana mai i ka hooilina wahine o ka Haku Noatona me ke ohaoha, me ka hauoli nui o kona noonoo ame ke ohohia oia e hookipa mai ai i kona kaikoeke i ka Hitadela, me kona maopopo ole nae o ia wahine ana e hookipa mai ana o ka mea no ia ana i imihala ai, a .i hoowahawaha, a i hoao ai e hookomo aku iloko o ka pilikia ma na ano apau i na la mamua aku, a o ka mea hoi e hoi mai ana i hakuwahine no ka Hitadela. "E mama", wahi a Liliana, me ka nana koke ana mai iaia; "Ua hoolahaia maloko o keia nupepa ka h'oopalau ana o Anakala Wile i ka wahinel"

"Pela? Alaila ua makemake no laua c mare ia. Homai ana ka nupepa i nana aku au," wahi a ka makuahine. I ka Lede Linetona i lalau aku ai he hiona maikai ole ma kona mau maka a ma kona mau lehelehe, ia manawa aia ka noonoo iloko ona no ko Mrs. Alekanedero halawai me ka makapaa, o kona mau manaolana a pau no ke ko o kana hoopii e koi ana i ka waiwai o Sa Wiliama liita aole e loaa ana ina 0 Mrs. Alekanedero e heluhelu iho ana i ka nupepa elike iho ia ana e paa ana, a ike iho no ko Sa Wiliama mare aku i ka wahine, e lilo ana ia i puupuu ikaika' e hoehaehaia aku ai ka noonoo o kona enemi no ka lilo o ka Hitadela i ka wahine hou. Ma kekahi mau manao malalo iho ua nui ka mea i hoakakaia maloko o ua nupepa la e pili ana i ka llaku Noatona ame kona make ana ma kekahi mau la kakaikahi mainua aku; ua hoakaka pu ia kona haalele ana iho i kekahi mau waiwai he nui wale ona, ma na waiwaipaa a ma na waiwailewa i kana kaikamahine hanauna, 'a ka Lede Linctona e ike ole ana ia manawa o Vekinia no ua kaikamahine la a ka Haku Noatona a e hoakaka pu ana no hoi no ka hoopalaū ana o Sa Wiliama Hita me ke kaikamahine ui a waiwai a ka Haku Noatona, a e hoakaka pu ana ma ka liapa hope loa o ka moolelo no ko ka baroneta Hita kupaa iloko o na makahiki lehulehu o kona kaawale ana mai kana wahine mua mai i marc ai aole oia i hoao e mare hou i kekahi wahinfe, 110 keia wawaia ana ae o kona mare hou ua lilo ia i mea hauoli na na hoaloha he nui, no ka lilo ana o ke kaikamahine ui a waiwai a ka liaku Noatona 1 wahine nana, he laki aku a he laki mai. I ka pau ana o ka ka Lede Linetona heluhelu ana i mai la ko kaikamahine i ka hua o ka mihi no ko laua pilikia: "Ea, e mama, pehea ana ko kaua hopena in,a e hoihoi mai ana o Anakala Wile i ka wahine ana i^nei?" O keia no ka ninau hookahi e olapalapa ana iloko o ka noo--1100 o ka makuahine ia manawa a i lilo ai hoi i mea hoonaluea loa i kona noonoo. Aole e hiki ia laua ke hoi aku i ka Linetona Gerana, ka home kahiko o ka Haku Linetona i make ai, i morakiia ai e ka Haku Linetona, a i ukuia ai hoi ka moraki a pau e Sa Wiliama Hita, 110 ka hoihoi ana aku ia Fasi Linetona me kana wahine, mahope o ko laua mare ana, ma ke ano o ko laua home mau aku ia e noho ai, no ka mea ma keia manawa e hoomaemae hou ia ana ia hoine e Pasi Linetona, aole nae i pau na hana. Ma ka hoike ana ae i ka mea oiaio he mau ohua laua malalo o ke Sa Wiliama Hita a e kaukai ana i ka pono o ko laua ola ana maluna ona, a ua loaa no hoi ka manao i ka Lede Linetona aohe no wahi kupono e ae no laua e noho ai elike mo ka Hitadela. "Mai hoonui mai oe i na mea hookaumaha i ko kaua mau noonoo, aohe a kaua manao hou ana aku e hele no ka mea, ua lawa keia home no kaua, a manao au aole no hoi paha ke Sa Wiliama Hita e ae ana ia kaua e hookaawaleia mai nei aku, a pela me kana wahine. "O kela wahine ana e mare mai ana, o Miss Noatona, malia he wahine opiopio loa oia a i maa ole i ka noho kaJ?e ame ka hooponopono ana i ke ano o ka ana ma ka home. Ma ia ano, e ike mai oe, e makemake mai ana oia i kekahi mea i oi ae ke oo a i kamaaina hoi i ka ana i ka home, eliko me a'u nei, i mea nana e ao aku a e kokua aku iaia ma ka hooponopono ana i na mea apau e maemae ai ka hojne.. ia kumu, ke manao nei au e mau ana no ko kaua hoonohoia iho maanei ma ke ano he mau ohua no ko anakala. Ihea auanei kaua e hele aku ai?" "Ma kela ahiahi, ma ka aina ahiahi, ua lehulehu na hoaloha i hoea mai ia home, a u.a leluilehu na ninau i uiia mai i ka Lede Linetona e pili ana i ka hoopalau ana o ke kaikunane i ka wahine elike me ka lakou mea i ike ai maloko o ka nupepa. He helehelena ko ka Lede Linetona me he mea la ua iko mua no oia i ko ke kaikunane mare a ua huna nae oia ia mea iaia wale iho no, me ka hoao ole e hoike ae ia mea ma ke akea. "He mea oiaio," wahi ana o ka hoike ana ae imua o na hoaloha i hoea mai, "he mare hikiwawe loa keia o Sa Wiliama, a i hoike oleia ae 110 hoi ia mea mamua aku nei ea no ka nawaliwali loa o ka Haku Noatona, a oiai ua make aku la oia, pela iho la i hoikeia ae ai ma ke akea, koe wale no keia, ho I mare kela aole ma ke akea, aka ma ke ano malu, o ka ohana pili kokoke loa w r ale no ke ike ana ia mare. I "Aole no laua e hoikeike ae ana ia laua ma ke akea, aka, 0 noho mau iho ana laua ma ka Hitadela nei, malia paha a hala ae neia kikina, a no ka hele ana mai o ka poe e ike ia laua, o na hoaloha kahiko wale no o ke Sa Wiliama ke konoia aktt ana, a no ka hoomakaukau ana no ia anaina ike ia laua oi.i no hoi ka'u e hoomakaukau ae nei no ka hoi hou aku i ka llir ela no ka h>.p 'a-|,cno ar? i na apau o ia home. Ua nui kana nau mea o ke kamailio ara no ka wahine a Sa Wiliama e mare aku ana, no ke kupono loa o ia wahine n ko kaikunane i koho ai, no ka mea. he wahine opio, he u! a he naauao, a he wahine hoi i malamaia me k'a pulama loa. oial nae aohe i ikemaka oia ia wahine. No ka Ledc Linctona iho ua oi aku kona hookano mamua o ka mea kupono, aole ona makemake e hoike ae i mea e ikeia mai ai ua hoohiki lele loa i'a kona noonoo, elike me ka hoohikileleia ana o na noonoo o ka lehulehu, no keia mare koke o Sa \Viliama, ua makemako oia e huna malu ia mea iloko wale iho no ona. Hookahi wale no ana mea i hoike aku ai ia hoohikilele loa ia ana o kona noonoo no keia mare koke o ke kaikunane i ka wahine, oia no kana aikane hulumanu, Mrs. Fanamu, no ka mea ma kekahi la ae, mahope o kona ike ana i ka hoopalau o Sa Wiliama Hita me ke kaikamahine hanauna a ka Haku Noatona, ua hele mai la ia lede e ninau pono iaia, a ua lehulehu kana mau ninau o ka ui ana mai i ka Lede Linetona h« mau ninau nae i hiki ole e loaa aku na haina pololei. "E Miriama, he mea hoopilikia mai keia ia oe, aka nae hookahi mea oi loa oia ka loaa o ka maha i kou uhane maluna o kekahi hana, oia hoi aohe au makau hou ana aku i ka Leda Alekanedero mahope aku o ka la iwakalua-kumamakahi o Dekemaj)a." "lie olelo pololei ia au i hoike mai Ia; aohe a'u mea e makaa hou aku ai iaia, ua hiki iaia ke liana mai i ke ino loa elike mo kana e makemake ai. Iloko ona la aku la i hala ua noho au me ka makau mau o halawai auanei oia me Sa Wiliama a huaiia mai na mea apau a kaua i hana aku ai i kela wahine ia Sa Wiliama Hita. PPehea kou manao, e Maria? Aia kela buke hoomanao iaia?" j "Ka buke hoomanao hea ia?" i ninau mai ai o Mrs. Fanamti. | "Kela wahi buke hoomanao no hoi a'u i haawi aku ai ia oe e malama loa i kela kau wela aku nei a'u i holo ai i Ameiika— kahi buke hoomanao no hoi au i haule ai a nalowale ia oe.* "Auwe! Pehea i loaa ai ia buke iaia?" i ninau mai ai ka Lede Fanamu me ka aa o na maka. "Ka, olelo mai ia'u i ka anakala ka ona ka loaa ana malu» na o kaa o ke kaaahi ana e ku pu na me oe ma ko manawa i haalele ae ai ia Ladana ma ka auwina la a halawai ai kaua maloko o ka Hokele Omaomao." "Ea, ke hauoli loa nei au no ka ike ana i kahi ? haule ai la wahi buke kona loaa hou ana!" wahi aka Lede Fanamu me ka maha loa o kona noonoo. Iloko o keia mau makahiki lehulehu i kaahope aku nei ua lilo ka nalowale ana o ua wahi buke la i mea hookaumaha loa i ko'u noonoo. Ua ike paha oia i na mea maloko o ia buke? [ j(AoIe i pau.)