Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 43, 25 October 1923 — NA HANA I MANAOIA NO NA KEIKI LIILII. [ARTICLE]

NA HANA I MANAOIA NO NA KEIKI LIILII.

He mau helu i hala aku nei, ua hoopuka aku ko oukou meakakau i kekahi mau hana i manaoia no ka hoopakele ana i na keiki liilii j ai waiu a kakou. Ua kukulu ilio nei ka Hui o na Hawaii, i kekahi mau hana ma ka Paka o Aala, a ua manaoia o na loaa e loaa mai j ana, e hookaawaleia kekahi liapa no ka pono o keia kumuhana. 0 ka apiki nae, aole i holo pono kela kumuhana, ua poho ka hui nana keia la ua oi aku ka nele mamua o lea nele mamua. Aka, aole no keia nele ana, e hoi hope ana kakou i ka mauao ana o lelo mai o kokua i keia hana maikai. I keia mau la, aole no i emi mai keia pilikia iwaena o ko kakou nolio ana lahui ana. A o ka pono, e imi mai kakou i kekahi mau kumuhana no ka imi dala ana no keia hana. O ko ano o ko kumuhana, aole i maopopo i ko oukou meakakau, aka,' eia no ka Hui o na Hawaii, ke hoolala nei no ka wehe hou aku no i mau kumuhana ma keia mua koko iho, i loaa ai na dala no keia pilikia.. A o ka oi aku o ka imi ana i mea e liiki ai o hookoia keia manao maikai. Ua ike kakou, o na keiki na makua o keia nrua aku. Ua kamaaina kakou i keia mea, a ua hiki ole ia kakou e hoole i ka oiaio o keia mau olelo. Aka, ina eia no i na la opiopio pau e keia poe makua i ka mako, auhea hou aku ka manaolana o keia lahui? Aole inanaolana. 0 ka hopena e ko io ana paha kela mau olelo a ke Diabolo, "ho mau makahiki helu \vale no koe, a pau aku keia lahui i ka nalowale." ' No keia pilikia i hoikaika ai ko oukou meakakau e loaa ka aina paa o na liawaii, i kaawale aku ai kakou mai na wahi aku o ikeia ka make o kahi kumu ia e loaa nei ka mako nui iwaena o ko kakou lahui. Ina e hiki ana i na kanaka makua o kela la, o ike i ka oiaio o keia mea, ina la aole no ko oukou ineakakau e kalai nui no ka pono 0 na keiki liilii, no ka mea eia io aku no i keia mau aina e loaa ai keia mau manaolana ana. Aka, aole pela. Eia no keia kumuhana o ka hoihoi ana aku i na kanaka ma na aina no lakou iho, i na la o ka hoaoia. E* loaa ana paha ka holomua, aolo paha. Aka, aolo he maka'u ana no ka loaa 010 o ka holomua, i ka poe i kiki e manaoio i keia kumuhana. Aka, eia ka pilikia i ka poe e manaoio 010 mai nei, a hala ae paha na la o ka aleale ana o ka wai. 0 ka loaa ana o ka ikaika i na makuahine, ame ka hiki ana e loaa ia lakou o ka ai maikai kekahi kumu nui e hiki ai e loaa ke ola i na keiki liilii a kakou. 0 ka hiki ana e loaa ka ai kupono, ame na ea huihui maikai i kaawale mai na anoano mai o ka ma'i, kekahi alanui e hiki ai e loaa keia ikaika 1 ka ulu ana o ka lahui. Elike me ka noho mau ana o na kanaka maloko o na kanhale lUlii, e honi ana i na ea ma'i, pela no e mau ai ka ikeia o keia nele o ka ulu ana ae o ko kakou lahui. Aole keia lie nuhou hou loa, alia, he mea kahiko keia e kamailio mau ia nei o kakou. Aka, heaha la ia i ka manao o kekahi poe o kakou mai nei. Ua lioohemahemaia keia mau ike, ame keia mau koi a kakou e lohe mau nei. Malia paha |no ka lohe mau ia, ua kuli na peipeiao o kakou. Aka, aole ia he kumu maikai na kakou e hoohema- ! hema mai ai, ina io ua aloha kaleou i ko kakou lahui, a ua makeo no kona ulu hou ana mai. Eia kakou ke hooikaika nei i ka loaa ana o ke ola no kakou iho. Ina i manao ko [kakou Akua he mea maikai ia, ina la aole oia e hoouna mai i kana e make no kakou. Aka, ua manao oia o ko kokua ana mai kekahi o na hana pookela loa a ka j mana kahikolu o hana mai ai. Ma ka aoao nae o ke kanaka, lee nanamaka aku nei kekahi i kekahi, me ka manao n\fl ana o kou ola iho ka moa oi aku. E kanaka hupo e, e ala mai oe mai kou hiamoe j ana. E iko oe, o ka ike ana aleu e ola ana kekahi kanaka me oe, jka mea oi aku mamua o kou ola ' wale ana iho no nou wale no. Ua olelo ao kekahi kanaka naauao o keia aupuni nui o kakou, mua aku nei ua manao wale au, 0 ka noho ana nou iho, ame ka hookuu ana aku i kou hoa kanaka e ola oia, nona iho, oia la ka mea 01 aku a kekahi kanaka o hana ai. lAka, ua i>au kela manao ana o'u 'pela. ike nei au, aole oia ka mea a ke Akua i makemake ai ia kakou e hana, aka, o ka hiki ana ia kakou e kokua aku kekahi i kekahi ka mea oi aku." t Nani wale ka nui o ka naauao ame ka ike Akua o keia kanaka. iAole io no o ke ola wale no o kou ihoalauna Kana i makemake ai, aka, i o ka hiki ana ia kakou e kokua aku

i kekaki i kekahi. A o keia ka'u e koi nei me ka ikaika. Aolo o ka ilee ana aku 8 ola ana kakou ka mea nui, no ka mea, aole i ike nku i na make o kakou. Aka, o ke komo ana aku e kokua kekahi i kokahi ka mea oi aku, a 0 ia ka mea i komo mai iloko o ko oukou meakakau i na la o ka noho ana he wahaolelo no ka lahnJ maloko o ko kakou hale kaukanawai. Ke koi ikaika aku nei ko oukou meakakau, e noonoo nui kakou i keia moto hou o hapaiia mai nel e keia kanaka naauao. Ua iko no | kakou i ka maikai o keia manao ana pela, aka, aole he mea nana, 1 kuhikuhi mua mai ia kakou e noonoo pela. I keia la, ua ike kakou, aole io no he mea oi aku mamua o keia. Aka, ehia la kanaka i ike i keia mea 'maikui. Ke manao nei ko oukou meakakau, ho uuku wale no. Aka, i ko kakou huli ana aku e rana, e ike ana kakou, o na kanaka 0 kakou o noho mai ana me Ka hamau, oia na kanaka e makemakoia mai nei e na kanaka o kakou. A o na kanaka e ui ana, a e liuli ana i mea e loaa io ai ka mea oi aku o keia noho laliui ana o kakou, ua kapaeia ae ia poe mahope. Ae, makapo io no kakou. Ua make io no kakou. E hookuu aku anei kakou i keia mau hana mako o kakou e lanakila mai, a e noho aku anei kakou i keia mau hana mako o kakou e lanakila mai, a e r.oho nuha ae ka poe e kapaeia mai nei mahope! Ka, pela ko oukou meakakau i manao walo ai, aka, ke ike nei, aole ia o ka hana maikai. Ke .hapaiia mai noi leona manao, a ke leha aku nei kona mau maka, i kela kanaka i huikala mai i na kanaka i kau aku iaia ma ke ke'a, me keia mau olelo leaulana, "E huikala mai 1 ko lakou hewa no ka mea aole lakou i ike i ka lakou mea e hana nei." Ae oia io no na olelo manao Akua. Aole no paha ia e lilo ana i mea paa mau iloko o ka manao o na keiki a kanaka. Aolo io no paha o hahaiia ana kela mau olelo maikai. Aka, o hoao no hoi paha kakou. he hewa o ka hoao ana. Aolo he mea e lilo aku ana mai ia oe aku. Aka, o ko komo ana o na manao uhane o ke Akua iloko o kekahi kaiiaka, ho mea ia e hapai ao ana iaia iluna a e leha aku ana kona mau maka i kela niea i kauia ma lee kea. I ko kakou leha ana ao ma ko kakou mau aoao, a iko no kakou iho, i na mea i pahemo aku mai ko kakou mau lima aku, a e ike ana kakou i ka eliaeha o ka naau. He eha no hoi i hi&i ole o hoomama mai i ko kakou noho pilikia ana ma ko ano he lahui. No kakou keia mau mea apau e ku ana, aka, i keia la, ua ileemaka walo aku no kakou, eliko me ka ikemaka wale ana o Mose i ka aina o Kanaana. Ua lohe walo no kakou no kakou io ka keia mau mea apau. Ua kaawale aku nae, me ka hiki ole e hoi hoi ia mai no kakou. O ka noho uwo aku anei ka hana maikai ma ko leakou aoao. 0 lea noho paiauma lealeou aoao, e helu ana i lea makani? Aole, aka, o ka hopu ana aku i na mea 'e loaa ana ma ko kaleou mau lima, a e hana mo lea ikaika i loaa mai ia kakou. Ina ua laweia aku na mea apau mai o kakou aku, aole anei i haawi ia mai ia kakou lea ikaika o ke kino? Ia kakou e nana aku ai i na kanaka opiopio o kakou e ku ana imua o na kahua hooikaika kino o kakou, aole anei i ike kakou, eia no na kanaka Hawaii ke ku mai nei me na kino ikaikal Aole io no paha i loaa aku na kino kilakila o ko kakou man kupuna, aka, ua loaa no nae i kekahi poe, a o ka hana mua o ke kulike ana, ame ko ku ana he poohiwi he poohiwi, ho umauma he umauma. O 'ka loaa o lea maeao like ka mea e hiki ai o loaa keia mau mea i nele ia kakou i keia la. 0 ka hiki ana i ko kanaka līawaii ke ike iho, o kou hoahanan kela, a e koi mai ana i na kokua una mai ia oe aleu. OUa mea e iko ana i keia, aole no e uele ana ka loaa o keia mau mea ia kakou. Ae, minamina wale ko kakou like ole ana. Minamina wale ko kakou ike 010 iho o ko kumu o ko kakou nawaliwali ana o ia no ka like ole. Aloha' no paha na kanaka manao ikaika o ko kakou lahui, i- ka ike ole ia aku o ka maikai o ka lakou hana e hana mai nei. Eia no kakou i kahi paukuiwi kahi i pueuu ai. A lilo kakou i ka hakaka, ua lilo aku na mea momona mai o kakou aku. A kuhikuhi kakou i make ia mea ma, I ka manawa hea la kakou e ike al i keia mau meal Ke olelo mai nei o Keopulupulu, aole e ike ana ko keia hanauna> no ka mea he welo na ka paakiki. Make io no kakou la? Kahaha! make no ina e hoomau i ka paakiki ana. Aole io no e loaa ana he puulena, Aka, ina e huli iho kakou iloko iho, e loaa ana no ka ike, a e loaa ana no ke ola. Aole mai make ke loaa kona laau. He laau iio hol ko na ano ma'i apau. Na kahiko no keia, a ke manaoio nei ko oukou meakakau i ka oiaio o keia mau ao.

Aole no e pau an» ka mahakea i ke kalaiia, ke ku wale aku no kakou nana i ke kanaka e mahi ana. Aka, ina kakou e lele aku ana e.kokua, ke manao nei, e lelo liilii ana ka lepo o kapuahi, * e loaa ana ka pau koko o kela mahakea i ka mahiia. Pela no keia mau hana ano koikoi a - kakou e ike nei no ko kakou lahui. 0 ka hoao ka hana mua, a i ike kakou i ka liiki ole, alaila, aole iho i ka ka hiki ole, alaila, olelo iho i ka kakou, ua maka'u honua e, a o ka olelo iho la ia e hiki ole ano. 0 ka'u e a'o aku nei, mai ike i. ka nele ana mamua a hoopau i ka hoao ana. Ko oiolo mai nei kela mau lalani naauao, "O ka moa e nelo ana, e hoao hou no oia." Pela au e koi ikaika aku nei ia kakou, e komo kakou i ka hoao hou ann. Ua make no kakou, aka, na ia ike nna i ka make, e hooikaika mai i na aoao o kakou no ka noe ana aku imua, malia hoi o ke ola aku ia, lioi hope e hoi kakou. Aole koa i lanakila i kona holo mau ana. .Aka, e ola ana paha oia, aole nae | ! oia e ola i ke ola a kakou i makeImake ai. Ke ku nei kakou ma ke j kae o ka lua o ka make mau loa. Aka, aole nae i pauaho leakou. E hooikaika e pao aku ma kela aoao. Eia no mo kaleou i keia mau la he poe, e noho ana iluna o ko kuonoono, a ke paa m»i nei i na mea e hiki ai e loaa ke ola i keia lahui. Aole ko oukou meakakau he kanaka i lioopomaikaiia mai me na waiwai 0 keia ao, aka, ua haawiia mai nae iaia he manao paa, a he manao ikaika e hana i kekahi mea no kona lahui. Aole no e hiki ana iaia wale iho no keia auamo, aka, ke koi aku nei e komo pu, mai hoi ko oukou mau hokua, a o paa liko kou i keia auamo. Aole mea ano nui i hakaka ole ia. 1 ka manawa i hoomaka mua ai ka mokuahi e hooholo, ua nui kn poe i akaaka iho mo ka henehene. I keia la nae ke ike nei kakou, aole wale no i holo ka mokuahi, aka, ke lele nei na mokulele. Ina la nae i hala aku, na manao ia ho mau hana hoopunipuni. Pela no keia mau mea no ka pono o ko kakou lahui. Ke akaaka mai nei kekahi poe, aka, aole ia he kumu no kakou e hoopau ai i ko kakou imi ana i na mea o loaa ai ia kakou ke ola. O ka Knmehnmeha kahea, "Imua e na pokii a inu i ka wai awawa", o ia no ka'u e' kahea aku nei. j