Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 44, 1 November 1923 — NA OLELO NOEAU. [ARTICLE]

NA OLELO NOEAU.

0 ka .huaolelo noeau, hc huaolelo haiano ia i ka manao o ka mea naim i kamailio, i maopopo ole nae i ka lehulehu i lohe ia olelo. 0 ka moolelo c pili ana ia mau liuaolelo i hoopukaia ka mea nana c lioike ae i ka hohonu ame ke kuliu o ia mau huaolelo, ia pela paha i kapaia ai ia mau olelo he noeau. Elike no hoi me ka huaolelo looa iwaena o na wahine kukukapa ua ike au i kau c ko Kuokoa i hoaka ae nei, aka he hana liiki ole i ke ckc kulina- ke ka'ika'i ia a v lioonee aku mai ka hale papaa o ka mea nana i hoahu, a i ole ia, e luhelelei aku paha iwalio o kahua, oiai he nui na kinana nana e kikoiko. •I ka iva hoolu'e pololei aku no ka egg a ku waha o kahala; aole nae he liewa o ka hoikeike iki aku i kekalii >vahi lilii o Kaukaopua i ke 01010, a nau hoi ia e hoowawa aka j i ka pihe a ka manu, he lai-e. Na Olelo i ku i ka Noean Hc kini Kailua, he mano. Kaneohe. Ile niau huaolelo keia i hoopukaia e leekahi wahine o Kawaihoolana ka inoa, a o ka manao o koia mau huaolelo, e nui ka poe niake o keia mau aina elua, i 'nioepuu n.o kana moopuna, i pepehiia e ka mea naau aloha ole, ana i ike ole ai, owai la ka mea nana i pepehi. Aia keia mau huaolelō iloko o ka pule a ke kahuna i kapaia he kahuna anaana, a he moolelo ku i ke aloha ko keia mau hopunaolelo. Ku-kai ka ila o Puapuakea, ua hooku'i ke koko i ka poho o kuu lima. He olelo keia na Puapuakea ke kaulana aina o kg alii, o Ha-j waii i ka wa i hookuku iii o na | ikaika me Makakuikalani, ke kaulana aina o ke alii o Maui. 1 ka wa i pa ai o Makaku i ka hauna laau a Puapuakea a liina ilalo, ia wa i kahea mai ai knna kumu a'o kakalaau, "e Puapuakea ke koa, okaa laau o Pukani, hoonee hou ia iho, i hookahi hauna i ma ka hoapaio." , I ka lohe ana o Puapuakea i keia huaolelo *ke-na a ke kumu, ia wa i uwehe ae ai o Puapuakea. i kona mau wawae, a hoomohala ae la i kona mau .peahilima nie ka nana kaholo ana iho a kona mau nxaka, a

hoopuka niai la i knna huaololo i ; ,.. eau. "Ua make, aohe e ola, eia k,i i;. ke kuka'i nei i ka poho o kuu lim i." Pau au lehua i ka mami. I). mau olelo noeau keia na K.iwi !,,;. . makua iloko o kana paha, i!:oo!, ; ;, lale a hooueu hoi) a o k.i man na koa o ka pukaun o Katn:i ,• i k:i lukuia e kona pokii Kama!;.n.;i. . t koa" hoi o Aikannka, anio ki>n ; , k. ; lana aina Kauahoa; o lioikihoi ia mau olelo i ka nui >> k:i r K . ika o koua pokii, ke koa h<...k ( wale no ma ko laua aoao, r ik, : . keja mau olelo ilOko oku {>r,} ia a Kawelo, penei: "Pau a'u lehua *i ka mnnu. Pau a'u lehua i ka m:inu. Kc aina niai la na ko-ki Wūiloh-.i.-i a ka manu, ' Kalohe u-a k:>matii nei, Ke lehulehu nei ke oue, O e-a Kamalama, O oe ke ko-i, owau k.> Uohi ai." I\e ike noi kakou i o hohonu o na olelo noeau a kt la j. ( ... o ke au kahiko. E alu ka pule ia llakalau. u ka mea nana neia mnu huaolelo iv ko o kana pule, o Kaulakukui, {•• lie kaikuaana 110 l\awaihoolan« > ■. o Kaueohe, o ka munno o ,;i n olelo, o hoolui ka pule manu a 1. kahuna, .ame keia kahuna n k: ; • hookahi, nui ka pulo, mii ka . a nui pu me k:i jnako o ko kannk.». Eliko no hoi me ka hana i juk i ai ke kini Kailua, a pela uo koin f Ua l:(wa ]>aha kein i ai na ka j .. lehu, a kupu ae kn hulu puua, alail ua ah'a la hoi? Kunilo ia! Mr. L. 11., ine ou mnu lim.n 1i.;.:, S. K. K. Liko Lehua o Pauoa.